Beto Tatambula na Kwikama na Beto!
Beto Tatambula na Kwikama na Beto!
“Kansi mono, mono tatambula na kwikama na mono!”—NK. 26:11, NW.
1, 2. Inki mambu Yobi kutubaka na yina metala kwikama na yandi, mpi Yobi kapu 31 kemonisa inki sambu na yandi?
NA NTANGU ya ntama, mbala mingi bo vandaka kutesa bima na kitesilu mosi ya dibaya. Mbala mingi, yo vandaka dibaya, to nti, mosi ya kulala yina kusimbamaka na dikunzi mosi na katikati. Yo vandaka ti dilonga na konso nsongi ya nti yango. Bo vandaka kutula kima ya kutesa na dilonga mosi mpi kutula kilo na dilonga yankaka. Yo vandaka kulomba nde bantu ya Nzambi kusadila bitesilu ti bakilo ya masonga.—Bing. 11:1.
2 Ntangu Yobi, muntu ya vandaka kutina Nzambi boma, kumonaka mpasi yina Satana kupesaka yandi, yandi tubaka nde: “Mbote Nzambi kutesa mono na kilo ya mbote, ebuna yandi ta mona nde mono ke [ya kwikama, NW].” (Yobi 31:6) Na dyambu yina, Yobi kutubilaka mambu mingi yina lenda tula muntu ya kwikama na kumekama. Kansi, Yobi kunungaka mumekamu, mutindu bangogo na yandi ya kele na Yobi kapu 31, kemonisa yo. Mbandu na yandi ya mbote fwete pusa beto na kusala kiteso mosi mpi kutuba ti kundima, mutindu muyimbi-bankunga Davidi kutubaka: “Kansi mono, mono tatambula na kwikama na mono!”—Nk. 26:11, NW.
3. Sambu na nki yo kele mfunu na kuvanda ya kwikama na Nzambi na mambu ya nene ti ya fyoti?
3 Ata Yobi kumekamaka ngolo, yandi bikalaka ya kwikama na Nzambi. Nkutu, bantu yankaka lenda tuba nde Yobi kupesaka mbandu mosi ya nene na mutindu yandi bikalaka ya kwikama ata yandi mekamaka ngolo. Beto kemona mpenza ve mpasi kiteso mosi ti yina Yobi kumonaka. Kansi, sambu na kumonisa nde beto ketambula na kwikama mpi kepesa maboko na luyalu ya Yehowa, beto fwete vanda ya kwikama na Nzambi na mambu ya nene ti ya fyoti.—Tanga Luka 16:10.
Kwikama na Bikalulu ya Mbote Kele Mfunu
4, 5. Sambu yandi vandaka muntu ya kwikama, inki bikalulu Yobi kubuyaka?
4 Sambu na kutanina kwikama na beto na Yehowa, beto fwete lemfuka na minsiku na yandi ya bikalulu ya mbote, kaka mutindu Yobi kusalaka. Yandi tubaka nde: “Mono zengaka nde mono ta talaka ve mwana-nkento na ngindu ya kuladisa yandi. Kana mono lulaka nkento ya ngani, kana mono landaka yandi na kubumbana penepene na nzo na yandi, mbote nkento na mono kulamba madia sambu na muntu ya nkaka, yandi lala mpi ti bantu ya nkaka.”—Yobi 31:1, 9, 10.
5 Sambu yandi vandaka ti lukanu ya kubikala ya kwikama na Nzambi, Yobi kubuyaka na kulanda kutala nkento ti mpusa ya kuvukisa nitu ti yandi. Sambu yandi vandaka bakala mosi ya mekwelaka, yandi salaka ve bansaka ya ketedimisaka mpusa ya kuvukisa nitu ti muntu yina kuvandaka ve nkwelani na yandi mpi yandi sosaka ve kusala bangwisana ya zola ti nkento ya muntu yankaka. Na Disolo na Zulu ya Ngumba, Yezu kutubaka dyambu mosi ya mfunu mpenza sambu na bikalulu ya mbote na yina metala kuvukisa nitu—dyambu yina bantu ya kwikama fwete yibuka.—Tanga Matayo 5:27, 28.
Kusadila Ve Mayele ya Mbi Ata Fyoti
6, 7. (a) Mutindu mbandu ya Yobi kemonisa yo, inki Nzambi kesadilaka sambu na kutesa kwikama na beto? (b) Sambu na nki beto fwete kusa ve to kusadila mayele ya mbi?
6 Beto lenda sadila ve mayele ya mbi kana beto kezola nde bo tanga beto na kati ya bantu ya kwikama. (Tanga Bingana 3:31-33.) Yobi kutubaka nde: “Mono ke zenga Nzambi nde mono me sala mbi ve ata mbala mosi, mono me mekaka fioti ve na kukusa bantu ya nkaka. Mbote Nzambi kutesa mono na kilo ya mbote, ebuna yandi ta mona nde mono ke na mambu ve.” (Yobi 31:5, 6) Yehowa ketesaka bantu yonso na “kilo ya mbote.” Mutindu mbandu ya Yobi kemonisa yo, Nzambi kesadilaka minsiku na yandi ya kukuka ya lunungu sambu na kutesa kwikama na beto sambu beto kele bansadi na yandi ya mekudipesaka.
7 Kana beto kuma kukusa to kusadila mayele ya mbi, beto tatanina ve kwikama na beto na Nzambi. Bantu ya kwikama “me losaka mambu yonso ya kinsweki ti ya nsoni” mpi bo “ke kusaka bantu ve.” (2 Kor. 4:1, 2) Kansi, nki beto lenda tuba kana beto kesadila mayele ya mbi na kutuba na beto to na mambu ya beto kesala, ebuna yo kepusa mpangi-Mukristu mosi na kulomba lusadisu ya Nzambi? Kana yo kele mpidina, mawa sambu na beto! Muyimbi-bankunga kuyimbaka nde: “Ntangu mono vandaka na mpasi, mono bingaka Mfumu Nzambi, yandi ndimaka mono. Mfumu, katula mono na maboko ya bantu ya luvunu, bayina yonso ke kusaka bantu.” (Nk. 120:1, 2) Yo kele mbote na kuyibuka nde Nzambi lenda tala kimuntu na beto ya kati, yandi “ke sambisaka bangindu” na beto sambu na kuzaba kana beto kele bantu ya kwikama ya kyeleka.—Nk. 7:9, 0.
Pesa Mbandu ya Mbote na Bangwisana na Nge ti Bankaka
8. Inki mutindu Yobi vandaka kusadila bankaka mambu?
8 Sambu na kutanina kwikama na beto, beto fwete vanda bonso Yobi, yina kuvandaka muntu ya lunungu, ya kudikulumusa, mpi ya vandaka kutadila mawi ya bankaka. Yandi tubaka nde: “Konso ntangu kana muntu na mono mosi ya kisalu vandaka kubokutila mono, mono vandaka kuwila yandi, mono vandaka kusala yandi mbote. Kana mono salaka mpidina ve, nki mutindu mono lenda telama na meso ya Nzambi? Nki mono ta tuba ntangu Nzambi ta kwisa kusambisa mono? Nzambi yina salaka mono, yandi mpi muntu salaka bantu na mono ya kisalu.”—Yobi 31:13-15.
9. Inki bikalulu Yobi kumonisaka na bangwisana na yandi ti bansadi na yandi, mpi nki beto fwete sala na kuwakana ti dyambu yai?
9 Yo kemonana nde na bilumbu ya Yobi, yo vandaka kulomba ve mambu ya mpasi sambu na kunata makambu na tribinale. Bo vandaka kuzenga makambu na mutindu mosi ya mbote, mpi ata bampika lendaka kukwenda na tribinale. Yobi kuvandaka muntu ya lunungu mpi ya mawa na bangwisana na yandi ti bansadi na yandi. Kana beto kezola kutambula na kwikama na beto, beto fwete monisa bikalulu yai, mingimingi kana beto kele bankuluntu na dibundu ya Bukristu.
Vanda Muntu ya Kekabaka Kansi ya Bilula-Lula Ve
10, 11. (a) Inki mutindu beto mezaba nde Yobi kuvandaka ti kikalulu ya kukaba mpi ya kusadisa bankaka? (b) Yobi 31:16-25 lenda yibusa beto nki bandongisila yina Masonuku kupesaka na nima?
10 Yobi kuvandaka ti kikalulu ya kukaba mpi ya kusadisa bankaka, kansi yandi vandaka ve muntu ya bwimi mpi ya bilula-lula. Yandi tubaka nde: “[Kana] mono vandaka . . . kubika bamifwidi ya bankento na kumona mpasi, to kubika bana-nsona kuvanda nzala ntangu mono ke dia . . . [Kana] mono vandaka kumona muntu ya mawa ke na lele ve . . . Kana mono yibaka mwana-nsona sambu mono zabaka nde mono ta nunga na tribinale, mbote bo tolula mapeka na mono, bo tumuna mono maboko.” Mpi kana Yobi “tulaka ntima na kimvwama,” yandi zolaka ve kutanina kwikama na yandi.—Yobi 31:16-25.
11 Bangogo yai ya kitoko lenda yibusa beto bangogo yai ya longoki Yakobo kutubaka nde: “Kinzambi ya kieleka na meso ya Tata Nzambi, yo yai: kusadisa bana-nsona ti bamifwidi ya bankento na bampasi na bo, ti kudikeba mpi na mpila nde mambu ya mbi ya nsi-ntoto yai lenda bebisa beto ve.” (Yak. 1:27) Beto lenda yibuka mpi lukebisu yai ya Yezu: “Beno keba! Beno katula mabanza yonso ya kuzola kimvwama. Sambu luzingu ya kieleka ya muntu yo kele ve sambu na bima na yandi, ata na ntangu yina ya yandi kele mvwama.” Na nima, Yezu kupesaka kingana ya metala kikalulu ya bilula-lula ya muntu mosi ya mvwama yina kufwaka mpi kuvandaka “mvwama ve na meso ya Nzambi.” (Luka 12:15-21) Sambu na kuvanda bantu ya kwikama, beto fwete bwa ve na masumu ya bilula-lula to ya bwimi. Bilula-lula kele lusambu ya biteki sambu kima yina muntu kele na mpusa na yo ya ngolo kekatulaka dikebi na yandi na Yehowa ebuna yo kekumaka nzambi na yandi. (Kol. 3:5) Kwikama ti bwimi kewakanaka ve!
Kangama Ngolo na Lusambu ya Kyeleka
12, 13. Inki mbandu Yobi kupesaka na yina metala kubuya lusambu ya biteki?
12 Bantu ya kwikama kekangamaka ngolo na lusambu ya bunkete. Yobi kusalaka yo, sambu yandi tubaka nde: “Kana mono sambilaka ntangu sambu na mwini na yo to ngonda sambu na kitoko na yo, kana mono bakaka yo bonso banzambi na mono, kana mono kumaka kusambila yo ata na kinsweki, mpidina Nzambi zolaka kupesa mono ndola ya lufwa sambu mono zolaka kubuya yandi.”—Yobi 31:26-28.
13 Yobi kusambilaka ve bima ya kenikanaka ve. Kana na kinsweki ntima na yandi kumaka kupusa yandi na kutala bima yina kevandaka na luyalanganu, bonso ngonda, mpi ‘kukuma kusambila yo ata na kinsweki,’ yandi zolaka kukuma nsambidi ya biteki yina kubuyaka Nzambi. (Kul. 4:15, 19) Sambu na kutanina kwikama na beto na Nzambi, beto fwete buya mitindu yonso ya lusambu ya biteki.—Tanga 1 Yoane 5:21.
Kuvanda Ve Muntu ya Kevutulaka Mambi na Mambi to Muntu ya Luvunu
14. Sambu na nki beto lenda tuba nde Yobi vandaka ve kusadila bankaka mambu ya mbi?
14 Yobi vandaka ve kusadila bankaka mambu ya mbi to mambu ya nku. Yandi zabaka nde mambu ya mbi ya mutindu yai zolaka kumonisa nde yandi vandaka ve muntu ya kwikama, sambu yandi tubaka nde: “Keti mono monaka kiese ntangu bampasi bwilaka bambeni na mono? Ata mbala mosi mpi ve mono salaka masumu na kulombila bo lufwa.”—Yobi 31:29, 30.
15. Sambu na nki yo kele mbi na kuwa kyese kana mpasi kubwila muntu mosi ya kemengaka beto?
15 Yobi, muntu ya kusungama, vandaka ve kuwa kyese kana mpasi kubwila muntu mosi ya vandaka kumenga yandi. Kingana yankaka kukebisaka na nima nde: “Kuvanda kiese ve kana mbeni na nge me kota na mpasi, kusepela ve kana yandi me bwa. Mbaimbai Mfumu Nzambi ta mona yo, yandi ta mona kiese ve, ebuna yandi ta pesa diaka ndola ve.” (Bing. 24:17, 18) Sambu Yehowa lenda tanga ntima, yandi kezabaka kana beto kemona kyese na kinsweki sambu na bampasi ya muntu yankaka mpi ya kyeleka yandi kesepelaka ve na nkadilu ya mutindu yai. (Bing. 17:5) Nzambi lenda sala mambu na kutadila mambu ya beto kesala, sambu yandi ketuba nde: “Mfumu Nzambi ta balukila bo, yandi ta vutula bo ndola sambu na mbi na bo.”—Kul. 32:35.
16. Ata beto kele ve bamvwama, nki mutindu beto lenda vanda ti kikalulu ya kuyamba banzenza?
16 Yobi kuvandaka ti kikalulu ya kuyamba banzenza. (Yobi 31:31, 32) Ata beto kele ve bamvwama, beto lenda “yamba banzenza mbote na banzo na [beto].” (Roma 12:13) Beto lenda kabula mwa kima mosi ya fyoti ti bankaka mpi kuyibuka nde “mbote na kudia sakasaka kisika mosi na bantu ya [beto] ke zolanaka ti bo, kansi mbote ve na kudia ngombe na bantu ya [beto] ke menganaka ti bo.” (Bing. 15:17) Kudya ti mpangi-Mukristu mosi ya kwikama na zola yonso lenda sala nde ata madya ya fyoti kupesa kyese. Mpi, ntembe kele ve nde yo tanatila beto mambote na kimpeve.
17. Sambu na nki beto fwete meka ve na kubumba disumu mosi ya nene?
17 Yo fwete vanda nde kikalulu ya Yobi ya kuyamba banzenza vandaka kupesa kikesa na kimpeve, sambu yandi vandaka ve muntu ya luvunu. Yandi vandaka ve bonso bantu ya mbi yina kukotaka na mayele yonso na dibundu na mvu-nkama ya ntete mpi ya vandaka ‘kuleba bantu ya nkaka sambu na kubaka yina ya bo vandaka kumona mfunu.’ (Yude 3, 4, 16) Yobi vandaka mpi ve kubumba masumu na yandi, sambu yandi vandaka kuwa boma nde bankaka kumenga yandi kana bo wa yo. Yandi vandaka ti luzolo nde Nzambi, yina yandi zolaka kufunguna konso masumu yina, kufimpa yandi. (Yobi 31:33-37) Kana beto mesala disumu mosi ya nene, bika beto meka ve na kubumba disumu yina sambu na kutanina lukumu na beto. Inki mutindu beto lenda monisa nde beto kesala ngolo sambu na kutanina kwikama? Kana beto ndima kifu na beto, kubalula ntima, kusosa lusadisu ya kimpeve, mpi kusala yonso ya beto lenda sala sambu na kusungika mambu.—Bing. 28:13; Yak. 5:13-15.
Muntu ya Kwikama Kelomba nde Bo Sambisa Yandi
18, 19. (a) Sambu na nki beto lenda tuba nde Yobi kuyibaka ve muntu ata fyoti? (b) Yobi kuvandaka ti luzolo ya kusala inki kana yandi vandaka na foti?
18 Yobi kuvandaka muntu ya masonga mpi ya mbote. Yo yina, yandi lendaka kutuba nde: “Ntoto yai ya bantu na mono salaka bilanga, kana mono botulaka yo to mono yibaka yo na bankwa na yo, kana mono diaka bima yina menaka muna, kansi bantu na mono, mono bikaka bo bo fwa nzala, mpidina mbote na kifulu ya ble ti orze, matiti ya mpamba-mpamba ti bansende kumena.” (Yobi 31:38-40) Yobi kubotulaka ve ata fyoti ntoto ya bantu yankaka, mpi yandi yibaka ve bantu na yandi ya kisalu. Bonso yandi, beto fwete tanina kwikama na Yehowa na mambu ya nene ti ya fyoti.
19 Na ntwala ya banduku na yandi tatu mpi ya leke Elihu, Yobi kutubilaka mutindu yandi vandaka kuzinga. Yobi kulombaka nde konso muntu yina kuvandaka na dikambu ti yandi kufunda yandi sambu na ‘mambu ya nsuka’ ya luzingu na yandi. Kana yo monanaka nde Yobi kuvandaka na foti, pana yandi vandaka ti luzolo ya kundima na kubaka ndola. Yo yina, yandi lombaka nde bo sambisa yandi mpi vandaka kuvingila ndola ya tribinale ya Nzambi. Ebuna, “Yobi tubaka diaka kima ve.”—Yobi 31:35, 40.
Nge Lenda Tanina Kwikama na Nge
20, 21. (a) Sambu na nki Yobi kukukaka na kutanina kwikama na yandi? (b) Inki mutindu beto lenda yedisa zola sambu na Nzambi?
20 Yobi kukukaka na kutanina kwikama na yandi sambu yandi vandaka kuzola Nzambi, mpi Yehowa vandaka kuzola yandi mpi kusadisa yandi. Yobi kutubaka nde: “Nge [Yehowa] pesaka mono moyo, [mpi nge monisilaka mono ntima ya mbote, NW], nge mpi kebaka mono mbote.” (Yobi 10:12) Dyaka, Yobi kumonisaka zola sambu na bankaka mpi kubakisaka nde konso muntu yina kemonisila ve bankaka zola tayambula boma ti luzitu sambu na Nkwa-Ngolo Yonso. (Yobi 6:14) Bantu ya kwikama kezolaka Nzambi mpi nkweno.—Mat. 22:37-40.
21 Beto lenda yedisa zola sambu na Nzambi na kutangaka Ndinga na yandi konso kilumbu mpi na kuyindululaka mambu yina yo ketubaka sambu na yandi. Na kisambu ya masonga, beto lenda kumisa Yehowa mpi kupesa yandi matondo sambu na bumbote yina yandi kemonisilaka beto. (Filp. 4:6, 7) Beto lenda yimbila Yehowa mpi kubaka mambote ya kekatukaka na kuvukana mbala na mbala ti bantu na yandi. (Baeb. 10:23-25) Zola na beto sambu na Nzambi tayela mpi ntangu beto kesala kisalu ya kusamuna mpi kezabisa “bantu nsangu ya mbote nde yandi ke gulusaka.” (Nk. 96:1-3) Na mitindu yai, beto lenda tanina kwikama, mutindu muyimbi-bankunga yina kuyimbaka nkunga yai kusalaka: “Mbote mpenza na kuvanda penepene na nge Nzambi! Mono me tulaka ntima na mono na nge Mfumu Nzambi yina ke taninaka mono.”—Nk. 73:28.
22, 23. Sambu beto kenwaninaka luyalu ya Yehowa, inki mutindu mambu ya beto kesalaka mefwanana ti yina ya bantu ya kwikama ya ntangu ya ntama?
22 Na nsungi ya bamvu-nkama mingi, Yehowa kupesaka bantu ya kwikama mikumba mingi ya kuswaswana. Noa kutungaka maswa mpi yandi vandaka “kulonga malongi ya Nzambi.” (2 Pie. 2:5) Yozue kutwadisaka bantu ya Izraele na Ntoto ya Lusilu, kansi yandi nungaka kaka sambu yandi vandaka kutanga “Mukanda ya Bansiku . . . mpimpa ti mwini” mpi kusala na kuwakana ti yo. (Yoz. 1:7, 8) Bakristu ya mvu-nkama ya ntete kukumisaka bantu balongoki mpi vandaka kuvukana mbala na mbala sambu na kulonguka Masonuku.—Mat. 28:19, 20.
23 Beto kenwaninaka luyalu ya Yehowa mpi ketaninaka kwikama na beto kana beto kelonga malongi ya Nzambi, kekumisa bantu balongoki, kesadila bandongisila ya Masonuku, mpi kevukana ti bampangi na beto Bakristu na balukutakanu ya dibundu, ya nene, mpi ya distrike. Mambu yai kesadisaka beto na kuvanda kikesa, ngolo na kimpeve, mpi na kununga na kusala luzolo ya Nzambi. Yo kele mpasi mingi ve sambu na beto na kusala mambu yai sambu beto kele ti lusadisu ya Tata na beto ya zulu mpi Mwana na yandi. (Kul. 30:11-14; 1 Bant. 8:57) Dyaka, beto kele ti lusadisu ya “bampangi na [beto] bakristo,” yina ketambulaka mpi na kwikama mpi kezitisaka Yehowa, Nkwa Kimfumu.—1 Pie. 2:17.
Inki Mvutu Nge Tapesa?
• Inki mutindu beto fwete tadila minsiku ya bikalulu ya mbote ya Yehowa?
• Inki bikalulu ya Yobi kebenda mingimingi dikebi na nge?
• Mutindu Yobi 31:29-37 kemonisa yo, inki mutindu Yobi kutwadisaka luzingu na yandi?
• Sambu na nki beto lenda tanina kwikama na beto na Nzambi?
[Bangyufula ya Disolo ya Kulonguka]