Diosllapaqna kawanapaqmi churapakarquntsik

“Noqaqa imëpis [Jehovällapaqmi] kawëkäshaq.” (SAL. 26:11.)

1, 2. ¿Ima ninqanwantaq Job rikätsikurqan Jehovällapaq kawanqanta, y ima mastataq tsë capïtulollachö rikätsikurqan?

UNË balanzakunaqa kënömi kayaq: kinrëpam huk shukshu o qeru tsakaraq y ishkan kuchunkunachömi platïllokuna warkuraq. Huk kaqmanmi pesayänampaq kaqta churayaq y hukninmannam pësata churayaq. Diospa sirveqninkunapa balanzankuna y pësankunaqa, allita pesaqmi kayänan karqan (Pro. 11:1).

² Job libropa 31 capïtulonchömi, Diospa sirveqnin kënö nirqan Satanás hipatsiptin: “Mana engañakoq balanzawanmi [Jehová] pesamanqa, y [...] pëllapaq kawanqätam musyanqa” (Job  31:6). Tsë capïtulollachömi rikätsikurqan Diospa wakin sirveqninkunanö tukï pruëbata pasëkarpis Diosta mana haqinqanta. Job ruranqampitaqa noqantsikpis yachakushwanmi. Tsënö rurarqa, Davidnömi shonqupita patsë kënö nishun: “Noqaqa imëpis [Jehovällapaqmi] kawëkäshaq” (Sal. 26:11).

3. ¿Imanirtaq alläpa preciso Diosllapaq kanqantsikta rikätsikunantsik?

³ Jobqa Jehoväta manam haqirqantsu tukï hipakïkunapa pasëkarpis. Tsëmi wakinkunaqa Jobnö këta munayan. Tsënö karpis noqantsikqa manam Job pasanqannötsu pasantsik. Pero Jehovällapaq kawanqantsiktaqa rikätsikushwanmi ichik rurëkunachö y hatun rurëkunachöpis. Tsënöpam musyayanqa Jehovälla Ciëlochö y Patsachöpis Autoridad kanqanta rikätsikunqantsikta (lei Lucas 16:10).

Limpio shonquyoq kashun

4, 5. ¿Imatataq Job rurarqantsu?

⁴ Jehovällapaq kawëta munarqa, llapan mandamanqantsikkunatam wiyakunantsik, y warmipis ollqupis manam hukwan hukwan pununakushwantsu, tsënö limpio nuna karmi Job kënö nirqan: “Nawïwanmi huk conträtota rurarqö, shipashkunata mana munapänapaq”. Tsëpitanam nirqan: “Huk warmita shonqü munapashqa kaptinqa, y nuna mayïpa warminta punukïkunäpaq rikapashqa kaptïqa, tsëqa warmïpis huk nunapaqna aqatsun, y pëwan huk nunakuna punukuyätsun” (Job 31:1, 9, 10).

⁵ Jobqa Dios munanqannö kawanampaqmi churapakarqan, tsëmi huk warmikunata munapar rikaparqantsu. Warmiyoq karmi, soltera warmikunata ni casada warmikunata pukllapaqtsu ni asipaqtsu. Tsëpita atska wata pasariptinmi, Jesus Hirkapita Yachatsikunqanchö cristiänokunata alleq claro willaparqan hukwan hukwan pununakï yarparëpita cuidakuyänampaq, y noqantsikpis tsëtaqa manam qonqanantsiktsu (lei Mateo 5:27, 28).

Ama imachöpis ulikushuntsu

6, 7. a) Jobta rikanqannö, ¿imawantaq Jehová rikan pëllapaq kawanqantsikta? b) ¿Imataq pasanman ulikushqa y mana kaqta parlashqaqa?

⁶ Diosllapaq kawaq nunakunaqa, manam nuna mayinta mana allitaqa rurantsu ni ulipantsu o llullapantsu (lei Proverbios 3:31-33 *). Jobmi nirqan: “Ulikoqkunawan purishqa kaptïqa, y ulikunäpaq chakï mëtapis apamashqa kaptinqa, [Jehovämi] allita pesaq balanzachö pesamanqa, [...] y tsëchöqa rikärinqam pë munanqannölla kawanqäta” (Job 31:5, 6). Rikanqantsiknömi Diosqa “allita pesaq balanzachö” nunakuna rurayanqanta rikan. Jobwan ruranqannömi, serviqninkunata rikan, pë munanqannö kawëkäyanqanta o mana kawëkäyanqantapis musyanampaq.

⁷ Ulikurqa y mana kaqta imatapis parlarqa, manam alli cristiano kashwantsu, ‘paquellapa melanepaq rurecunata’ y ‘tuquinopa nunacunata creyitsita munar engañeta’ haqinatam Diosqa munan (2 Cor. 4:1, 2). Cristiano mayintsikta parlakïnintsikwan o rurënintsikwan mana allita rurëkushqaqa, ¿imaraq pasanman? Tsëqa itsa salmistanöpis Jehová yanapëkunampaq mañakurinman, salmistam  kënö nirqan: “Jehovämanmi mana allita pasanqä hora mañakurqä, y pëqa wiyaramarqanmi. Ay Jehová, ulikoq shimipita y nina qallupita almäta librëkullë” (Sal. 120:1, 2). Mana alli portakïnintsikqa, pasëpa mana allimanmi chäratsimashwan. Ama qonqashuntsu, Diosnintsikqa “shonquta y riñontapis” rikanmi, y chipyëpam imanö kanqantsiktapis rikämantsik, tsëmi musyan munanqannölla kawëkanqantsikta o mana kawëkanqantsiktapis (Sal. 7:8, 9).

Wakinkunata shumaq tratashun

8. ¿Imanötaq nunakunata Job trataq?

⁸ Dios munanqannö kawëta munarqa, Jobnömi humilde kanantsik, y nunakunatam respëtowan y allipa rikänantsik. Jobmi nirqan: “Servimaqnïkuna derëchonkunata mañamar juicioman apayämaptin mana cäsokushqa kaptïqa, ¿imataraq ruräman, noqapa conträ Dios shärikurkuptin? Y cuentata mañamaptinqa, ¿imataraq nïman? ¿Manaku mamänïpa pachanchö Ruramaq kaqlla, pëtapis rurarqan? ¿Manaku Pëlla mamantsikpa pachanchö llapantsiktapis ruramarquntsik?” (Job 31:13-15).

9. ¿Imanötaq Job sirveqninkunata trataq, y imatataq tsëpita yachakushwan?

⁹ Job kawanqan witsanqa manachi kanannöqa tukï autoridadkuna karqantsu. Pero imapis kaptinqa tsë witsan juezkunam shumaq altsariyaq, y hasta esclävokunapis mana alli tratayanqampita demandakïta puëdeyaqmi. Jobqa sirveqninkunata kuyaqmi y allim trataq. Dios munanqannö kawaq cristiänokuna y anciänokunanäqa tsënömi tratakuyanman.

Qarakoq kashun y imatapis alläpa munashuntsu

10, 11. a) ¿Imanöpataq musyantsik Job qarakoq y yanapakoq kanqanta? b) ¿Job 31:16-25 ninqanta leishqa imakunatataq yarpätsimantsik?

¹⁰ Jobqa manam kikinllapaqtsu imatapis munaq ni hukpa imantapis munapaqtsu, tsëpa rantinqa qarakoq y yanapakoqmi karqan. Tsëmi kënö nirqan: “Huk viuda waqaqta rikaräkushqa kaptïqa, y teytannaq mamannaq wambra rikarëkämaptin hapallä mikushqa kaptïqa [...]; y pitapis mana röpan kaptin hipaqta [ñakaqta] rikarashqa kaptïqa [...]; y teytannaqta y mamannaqta yanapanäpa rantin allqutsashqa kaptïqa, waqtä hombröpita yarqutsun, y rikräpis hombröpita yarqutsun”. Hina Jobqa manam Jehovällata kuyanqanta rikätsikunmantsu karqan, örota “¡qammanmi markäkamü!” nishqa karqa (Job 31:16-25).

¹¹ Kënö Job parlanqanqa itsa yarpätsimantsik discípulo Santiagu kënö ninqanta: “Dios Yaya munashqanno rasonpa alli caq relijionqa quenomi: Werfanucunata y biudacunata wactsa quenincunacho imallawanpis yanapemi; y jutsasapa nunacuna rurayashqantano mana ruremi” (Sant. 1:27). Hina Cristu ninqantapis yarpätsimantsikchi: “¡Paqtaraq yö! Mallaqäcoq cayanquiman, tsepita cuidacuyë. Nunacuna alli cawayänanpaqqa manam presisantsu capoqyoqraq cayänan”. Tsëta parlarirninmi Jesus willakurqan huk rico nuna imëka hananchö kawanqanta, pero Diospa nawimpaq mana rico karnin wanurinqanta (Luc. 12:15-21). Jehová munanqannö kawëta munarqa, manam rïcoyëpaq yarparänantsiktsu. Imatapis alläpa munëqa huk imägenta adoraq cuentam. ¿Këqa ima ninantaq? Huk nuna imatapis alläpa munarninqa, shonqunchömi huk diostanö tikraratsin, y Jehoväta puntaman churanampa rantinmi tsë munëninta puntaman churarin (Col. 3:5). Rikanqantsiknöpis, imatapis alläpa munarninqa manam Jehovällapaq kawëta puëdentsiktsu.

Alli kaq religionllachö imëpis kashun

12, 13. ¿Imanötaq Job yachatsimantsik huk dioskunata mana adoranapaq?

¹² Jehová munanqannö kawaqkunaqa manam uli religionkunapa rurëninkunata rurayantsu. Job ruranqantam qatiyan, pëmi kënö nirqan: “Inti [Rupay] atsikyaqta rikar y shumaq killa ëwarëkaqta rikärir shonqüllachö kuyashqa kaptï, y makïwan mutsashqa kaptïqa, juezkunam hutsa kashqa kaptin juzgayämanman karqan, ciëlochö kikin Diosta negashqa kaptï” (Job 31:26-28).

¹³ Jobqa Jehovällatam adoraq. Tsëmi, ni killata ni imatapis ciëlochö këkaqkunataqa adoraqtsu. Manam rikëkurnin, adorëta munëwan ‘makinwan  mutsarqantsu’. Tsëta rurarqa, Jehoväta chikir huk diosta adoraq cuentachi kanman karqan (Deu. 4:15, 19). Jehovällapaq kawëta munarqa, noqantsikpis manam huk dioskunata o imëka cösaskunatapis adoranantsiktsu (lei 1 Juan 5:21).

Ama vengakushuntsu ni allitukushuntsu

14. ¿Imanötaq musyantsik nuna mayimpaq Job mana allita mana pensanqanta?

¹⁴ Jobqa Dios munanqannö kawarmi nunakunapaq mana allita pensaqtsu ni allqutsaqtsu. Ninqanta rikärishun: ‘Manam kushikurqötsu chikimaqnï wanuptin ni tukï hipakïpa pasaptimpis... manam mëna wanunman nirninqa shimïta hutsallakatsirqötsu’ (Job 31:29, 30).

15. ¿Imanirtaq kushikushwantsu chikimaqnintsikkuna mana allita pasayaptin?

¹⁵ Alli nuna Jobqa manam kushikoqtsu chikeqninkuna tukï mana allikunata pasayaptin. Y atska wata pasanqanchömi Proverbios libro kënö nirqan: “Chikishoqniki mana alliman ishkiriptin ama kushikïtsu; y pillapis ishkiratsiptin ama shonqïkichö kushipëtsu, Jehová rikärir mana piñakunampaq y pëpita piñakïninta mana horqarinampaq” (Pro. 24:17, 18). Shonquntsikta Jehová rikarmi wakinkunapa hipakïninkunapita kushikunqantsikta musyan, y kushipäkoq kanqantsikqa pëta piñatsinmi (Pro. 17:5). Tsënö nunakunataqa kikinmi cuentata mañanqa. Tsëmi kënö nimantsik: “Noqam rurëninkunamannö castigashaq” (Deu. 32:35).

16. Rico mana karpis, ¿imanötaq cristiano mayintsikta wayintsikchö chaskirishwan?

¹⁶ Hinamampis Jobqa alläpa alli nunam karqan (Job 31:31, 32). Pënö rico mana karpis, “pipis posadacunanpaq” wayintsikman chämuptinqa, posadëkatsishwanmi (Rom. 12:13). Y pillatapis wayintsikman mikunampaq invitarqa, manam chaniyoq mikïtaraqtsu ruranantsik. Yarpänantsikmi Proverbios ninqanta: “Más alliqa imëka qorallatapis kuyakïwan mikurinqantsikmi, wäka ëtsata chikinakur mikunqantsikpitaqa” (Pro. 15:17). Imëka mikïllawampis kuyashqa cristiano mayintsikwanqa kushikurishwanmi.

17. ¿Imanirtaq pakarätsishwantsu hutsa ruranqantsikta?

¹⁷ Jobpa invitädonkunaqa wayinman kuyakïwan chaskiptinmi alläpa kushishqa kayaq. Pëqa manam ardëllatsu allitukurnin imatapis qarakoq, manam punta congregacionman yëkoq mana alli nunakunanötsu karqan, tsë nunakunaqa ‘shumaq shimincunallawanmi nunacunata parlapäyaq, pecunapita imatapis jorqapäriyänanrecurlla’ (Jud. 3, 4, 16). Hina Jobqa, manam penqakïchö mana këta munarnin hutsankunata “camisampa bolsikunman” pakaqtsu. Pëqa munaqmi Diosnintsik shonqunta rikänanta y hutsankunata willëtapis (Job 31:33-37). Y noqantsikpis manam alli ruraq kanqantsikta rikäyänanta munarllaqa, hutsantsikta pakarätsishwantsu. Tsëpa rantinqa hutsantsikpita willakur, ruranqantsikpita wanakur, yanapamänata mañakur y imanöpapis ruranqantsikta altsëta munarmi rikätsikushwan Jehovällapaq kawanqantsikta (Pro. 28:13; Sant. 5:13-15).

Allita ruraq nunatam juzgayan

18, 19. a) ¿Imanirtaq Jobtaqa chakra qechukoqtanö nï alläpa trabajatsikoqtanö acusëta puëdeyaqtsu? b) ¿Imapaqtaq Job listo këkarqan culpayoq kanqanta taripuyaptinqa?

¹⁸ Jobqa allita ruraq nunam karqan, tsëmi nirqan: “Si noqarëkur allpa qayarëkachaptin, surcokuna waqaptin, y mana pagakur wayïninta mikushqa kaptï, y chakrayoqta utitsishqa kaptïqa, trïgopa rantin kashayoq qorakuna winatsun y cebädapa rantinna asyäkoq qorakuna winatsun”  (Job 31:38-40). Këta nirmi, Jobqa rikätsikurqan ni pitapis chakranta mana qechunqanta, ni ashnutanö mana trabajatsikunqanta. Pënömi noqantsikpis ichikchö y hatunchöpis alli kaqllata rurëta tïranantsik.

¹⁹ Kiman yanaqimpa y Elihüpa puntanchömi “firman” churaq cuenta Jobqa alli rurëninkunapita willakurqan. Hinamampis chikeqninkuna imatapis ruranqanta rikätsikuyänampaqmi mañakurqan. Y mana allita ruranqanta rikätsiyaptinqa, tsë ruranqampita castïgota chaskinampaqmi listo këkarqan. Diospa puntanman juiciota rurëkäyanqan chäriptinqa, Jobqa mananam parlakunannatsu karqan, Jehová ninqanllatanam shuyaränan karqan (Job 31:35, 40).

Jehová munanqannölla kawëtaqa puëdentsikmi

20, 21. a) ¿Imanirtaq Jobqa imëkata pasarpis Diosta haqirqantsu? b) ¿Imatataq rurashwan Jehoväta más kuyanapaq?

²⁰ Jobqa Jehoväta alläpa kuyarmi pë munanqannö kawaq, y tsënö kanqampitam Jehoväpis imëkachö yanapaq. Tsëmi Jehoväta Job kënö nirqan: “Kawëtam y kuyakïtam qomarqunki; y qammi hamanïta täpanki” (Job 10:12). Hina Jobqa nuna mayinkunata kuyakïwanmi rikaq, y tsëta mana rurar Jehoväpa kuyakïninchö manana kanampaq kaqtam musyaq (Job 6:14). Awmi, Jehová ninqannö kawaqkunaqa, kikin Jehoväta y nuna mayinkunatam kuyayan (Mat. 22:37-40).

²¹ ¿Imatataq rurashwan Jehová Diosta más kuyanapaq? Llapan hunaq Diospa Palabranta leishun, y pëpaq imata yachatsimanqantsiktapis yarparäshun. Shonqupita patsë mañakurnin pëta alabashun, y noqantsikrëkur tukï ruranqankunapita agradecikushun (Fili. 4:6, 7). Canticokunata qotsurnin alabashun, y imëpis markanwan ëllukäshun (Heb. 10:23-25). Hinamampis “salvakuyänampaq alli noticiata” llapan nunakunaman apashun (Sal. 96:1-3). Kë llapanta rurarqa Jehová munanqannömi kawashun, y salmistanömi nishun: “Noqapaqqa alläpa allim Diosman witï. Ciëlochö y Patsachö Autoridadyoq Teyta Jehovämi tsapämaqnïqa” (Sal. 73:28).

22, 23. Diospa unë sirveqninkuna rurayanqanta kanan rurëkanqantsikwan igualatsi.

²² Unëpitam Jehoväqa sirveqninkunata tukïta rurayänampaq mandëkan. Noëtam arcata ruranampaq y ‘nunacunata willapänampaq’ mandarqan (2 Ped. 2:5). Josuëtanam mandarqan Awnikunqan Patsaman israelïtakunata yëkatsinampaq, y tsë mandanqantaqa cumplirqan ‘librochö leykunata paqasta hunaqta’ leirnin y wiyakurninmi (Jos. 1:7, 8). Y Jesuspa qateqninkunapis ëllukëkurmi Diospa Palabrampita yachakuyänan karqan, y nuna mayinkunatapis yachatsiyänanmi karqan (Mat. 28:19, 20).

²³ ¿Imanötaq kanan witsan Jehovälla Ciëlochö y Patsachö Autoridad kanqanta, y pë munanqannö kawanqantsikta rikätsikuntsik? Dios alli kanqanta willakur, pëta serviyänampaq nunakunata yanapar, Biblia ninqanta wiyakur, y reunionkunachö y asambleakunachö cristiano mayintsikkunawan ëllukarninmi. Kë llapan ruranqantsikmi yanapamäshun kallpata tarinapaq y mana mantsakushpa Jehová munanqankunata ruranapaq. Rasun kaqchöqa, ciëlochö Teytantsik y Tsurin yanapamashqam këkunata ruranan alläpa sasatsu (Deu. 30:11-14; 1 Rey. 8:57). Hinamampis hinantin Patsachö, ‘Diosman creyicoq wauqintsiccunapis’ yanapamantsikmi, pëkunapis noqantsiknömi sinchikuyan Jehoväpa munëninta rurayänampaq y shutinta respetayänampaq (1 Ped. 2:17).

[Päginapa ura kuchunchö willakï]

¿Respuestanta yarpankiku?

• ¿Imanötaq Jehoväpa Leyninkunata rikashwan?

• ¿Job imanö kanqantataq más kuyanki?

• Job 31:29-37 texto ninqannö, ¿imanötaq Job portakurqan?

• ¿Imanirtaq llapantsikpis Jehovällapaq kawëtaqa puëdentsik?

[Yachakunapaq kaqpa tapukïninkuna]

[29 kaq päginachö dibüju]

Noqantsikpis Jobnömi Jehovällapaq kawëta puëdentsik

[32 kaq päginachö dibüju]

Llapantsikpis Jehovällapaq kawëta churapakashwanmi