Skip to content

Skip to table of contents

Ita sei laʼo ho laran-metin!

Ita sei laʼo ho laran-metin!

Ita sei laʼo ho laran-metin!

“Ba haʼu, ho haʼu-nia laran-metin mak haʼu sei laʼo.”—SAL 26:11.

1, 2. Saida mak Job hatete kona-ba ninia laran-metin? Jó kapítulu 31 hatudu saida kona-ba Job?

IHA tempu antigu, kuandu ema tetu sasán, sira uza dasin neʼebé iha bikan rua iha sorin-sorin. Sira tau sasán iha sorin ida no dasin-fuan iha sorin seluk. Sira aumenta dasin-fuan toʼo dasin neʼe tetuk. Depois sira bele sura dasin-fuan atu hatene sasán nia todan hira. Kuandu Maromak nia povu iha tempu antigu tetu sasán, sira labele hamatak ema hodi uza dasin neʼebé la loos.—Prov 11:1.

2 Kuandu fiar-naʼin ida naran Job hetan terus iha Satanás nia liman, Job hatete: “[Naʼi Jeová] sei tetu haʼu iha dasin neʼebé loos, no Maromak sei hatene haʼu-nia laran-metin.” (Jó 31:6) Iha tempu neʼebá, Job koʼalia kona-ba situasaun oioin neʼebé bele koko fiar-naʼin sira-nia laran-metin. Kuandu ita lee Jó kapítulu 31, klaru katak Job mak ema neʼebé laran-metin. Ninia ezemplu diʼak bele book ita atu mós laʼo ho laran-metin maski hasoru situasaun oioin, hodi nuneʼe ita mós bele hatete hanesan David nia liafuan neʼebé dehan: “Ba haʼu, ho haʼu-nia laran-metin mak haʼu sei laʼo.”—Sal 26:11.

3. Tanbasá mak importante atu halo tuir Maromak iha buat kiʼik no mós buat boot?

3 Maski Job hetan terus neʼebé boot tebetebes, maibé nia nafatin hatudu laran-metin ba Maromak. Ita bele dehan katak tanba Job hamriik metin iha terus boot nia laran, nia sai hanesan asu-waʼin neʼebé manán hasoru Diabu. Ohin loron, ita la hasoru susar hanesan Job nian. Maibé, ita tenke halo tuir Maromak iha buat kiʼik no mós buat boot, hodi nuneʼe ita bele hatudu katak ita nafatin laran-metin ba Maromak no apoia nia direitu atu ukun.—Lee Lucas 16:10.

Moos iha buat morál mak importante

4, 5. Nuʼudar ema neʼebé laran-metin, Job hasees an husi saida?

4 Atu ita bele nafatin laran-metin ba Maromak Jeová, ita tenke halo tuir ninia matadalan kona-ba morál. Job halo nuneʼe duni. Nia hatete: “Haʼu halo aliansa ho haʼu-nia matan. Entaun oinsá mak haʼu bele hateke fali ba feto-raan ida? Se . . . haʼu-nia laran monu ba feto ida nia tentasaun, no haʼu kontinua hafuhu iha haʼu-nia maluk nia portaun, husik haʼu-nia feen hadulas fini ba mane seluk, no husik mane seluk hakneʼak iha ninia isin leten.”—Jó 31:1, 9, 10.

5 Tanba Job hakarak hatudu nafatin ninia laran-metin ba Maromak, nia la hateke ba feto seluk ho hakarak neʼebé la moos. Nuʼudar kaben-naʼin, Job la book feto-klosan ruma ka buka atu hatudu domin romántiku ba ema seluk nia feen. Iha Jesus nia diskursu iha foho, Jesus fó avizu neʼebé makaʼas kona-ba buat morál nian, no sira neʼebé hakarak laran-metin nafatin presiza hanoin-hetan avizu neʼe.—Lee Mateus 5:27, 28.

Keta sai ema neʼebé lohidór

6, 7. (a) Hanesan ho Job, saida mak Maromak uza atu tetu ita-nia laran-metin? (b) Tanbasá mak ita labele sai ema neʼebé lohidór?

6 Se ita hakarak hamutuk ho ema sira-neʼebé laran-metin ba Maromak, ita labele sai ema neʼebé lohidór. (Lee Provérbios 3:32. *) Job hatete: “Se haʼu laʼo ona ho ema bosok-teen, no haʼu-nia ain halai atu lohi, nia [Jeová] sei tetu haʼu iha dasin neʼebé loos, no Maromak sei hatene haʼu-nia laran-metin.” (Jó 31:5, 6) Maromak Jeová sei tetu ema hotu iha “dasin neʼebé loos”. Hanesan ho buat neʼebé Maromak halo ba Job iha tempu uluk, Maromak mós uza ninia justisa neʼebé loos nuʼudar dasin atu tetu fiar-naʼin sira ohin loron hodi haree se sira loloos laran-metin ba nia ka lae.

7 Se ita sai ema neʼebé lohidór, neʼe hatudu katak ita la laran-metin tan ba Maromak. Ema neʼebé hakarak laran-metin “lakohi . . . [halo] hahalok neʼebé la loos ka subasubar”, no mós “la bosok ema”. (2 Kor 4:1, 2) Maibé, oinsá se ita lohi ema seluk liuhusi ita-nia liafuan ka hahalok, toʼo sira harohan hodi husu ajuda ba Maromak? Se nuneʼe, ita iha problema boot! Ema neʼebé hakerek salmu ida kanta: “Iha haʼu-nia susar haʼu bolu ba Maromak Jeová, no nia komesa atu hatán haʼu. Oh, Jeová, salva haʼu-nia moris husi ibun neʼebé bosok, husi nanál neʼebé lohi.” (Sal 120:1, 2) Diʼak atu ita hotu hanoin-hetan katak Maromak bele haree ita-nia laran, nia “koko ita-nia fuan-laran no rins” atu hatene se ita mak loloos ema neʼebé laran-metin ka lae.—Sal 7:8, 9.   

Sai ezemplu kona-ba haree didiʼak ema seluk

8. Oinsá mak Job haree ema seluk?

8 Atu nafatin laran-metin, ita presiza sai hanesan Job neʼebé haraik-an, la todan ba sorin, no hanoin ema seluk. Nia hatete: “Se haʼu iha toman atu la simu tribunál nia desizaun ba haʼu-nia atan-mane no ba haʼu-nia atan-feto iha sira-nia kazu hasoru haʼu, se nuneʼe, saida mak haʼu bele halo kuandu Maromak hamriik? No se nia husu ema atu hatán ba sira-nia hahalok, saida mak haʼu bele hatete ba nia? Ida neʼebé halo haʼu iha kabun laran mós halo nia, no Nia neʼebé halo ami iha knotak mak Ida deʼit, loos ka lae?”—Jó 31:13-15.

9. Hahalok saida mak Job hatudu ba ninia atan sira? Oinsá mak ita mós bele hatudu hahalok sira-neʼe?

9 Iha Job nia tempu, ladún susar atu halaʼo prosesu ba kazu ruma iha tribunál. Kazu sira halaʼo iha dalan neʼebé diʼak, no atan sira mós bele lori kazu ba tribunál. Job la todan ba sorin no hatudu laran-sadiʼa ba ninia atan sira. Se ita hakarak atu laʼo nafatin ho laran-metin, ita mós tenke hatudu hahalok sira-neʼe, liuliu se ita serbí nuʼudar katuas iha kongregasaun kristaun.

Hatudu laran-luak, laʼós kaan-teen

10, 11. (a) Oinsá mak ita hatene katak Job ema neʼebé laran-luak no prontu atu ajuda ema? (b) Jó 31:16-25 halo ita hanoin-hetan Bíblia nia konsellu saida tan?

10 Job mak ema neʼebé laran-luak no prontu atu ajuda ema seluk. Nia la hanoin nia an deʼit no la kaan-teen. Job hatete: “Se tanba haʼu mak feto-faluk nia matan buka buat neʼebé nia presiza no la hetan, no se haʼu iha toman atu han haʼu-nia hahán mesamesak, kuandu labarik-mane neʼebé aman la iha la han husi hahán neʼe . . . Se haʼu iha toman haree ema ida neʼebé atu lakon nia moris tanba la iha hatais . . . Se haʼu foti liman atu duni labarik-mane neʼebé la iha aman, kuandu haʼu haree nia iha portaun tanba nia buka ajuda, se nuneʼe, husik haʼu-nia kabaas ruin monu husi haʼu-nia kabaas, no husik haʼu-nia liman-kabun nia ruin sai tohar.” No mós Job sei la laran-metin nafatin ba Maromak se nia hatete kona-ba osan-mean: “Bá ó mak haʼu tau fiar!”—Jó 31:16-25.

11 Liafuan furak sira-neʼe karik halo ita hanoin-hetan buat neʼebé dixípulu Tiago hatete: “Relijiaun momoos no loloos iha Maromak no Aman nia oin mak neʼe: Tau matan ba oan kiak no feto-faluk sira iha sira-nia susar, no hadook an husi mundu neʼe nia hahalok aat.” (Tgo 1:27) Ita mós karik hanoin-hetan Jesus nia avizu neʼebé dehan: “Imi haree bá, keta kaan rikusoi, basá, laʼós ema nia rikusoi mak halo ema moris liu.” Depois neʼe, Jesus konta ai-knanoik kona-ba ema riku neʼebé kaan-teen, nia mate nuʼudar ema neʼebé “la sai riku ba Maromak”. (Lc 12:15-21) Atu nafatin laran-metin, ita presiza kuidadu atu la monu ba hahalok sala hanesan kaan-teen, ka karak-teen. Hahalok karak-teen mak hanesan adora lulik ka imajen, tanba se ema ida kaan buat ruma, ida-neʼe bele hanetik nia atu hanoin kona-ba Maromak Jeová. Nuneʼe buat neʼebé nia kaan mak sai hanesan maromak ida ba nia. (Kol 3:5) Sin, hahalok kaan-teen la laʼo hamutuk ho hahalok laran-metin!

Kaer metin ba adorasaun loos

12, 13. Job hatudu ezemplu saida kona-ba hasees an husi adora estátua, imajen, ka buat lulik?

12 Ema neʼebé hakarak atu laran-metin nafatin sei kontinua halaʼo adorasaun neʼebé loos no moos. Job mós halo nuneʼe, tanba nia dehan: “Se haʼu iha toman atu haree naroman kuandu nia lakan nabilan, ka fulan furak neʼebé laʼo-rai, no haʼu-nia fuan komesa monu ba tentasaun ho subasubar, no haʼu-nia liman komesa soe reʼi husi haʼu-nia ibun, neʼe mós sala ida neʼebé juis sira tenke tesi lia ba, tanba se nuneʼe, haʼu nega tiha Maromak loos neʼebé iha leten.”—Jó 31:26-28.

13 Job la adora buat sira neʼebé Maromak kria. Se ninia laran ho subasubar monu atu adora sasán sira iha leten, hanesan fulan, no se nia ‘liman soe reʼi husi nia ibun’, karik nuʼudar sinál atu adora buat ruma, nia sai ema neʼebé nega Maromak hodi adora fali buat seluk. (Deut 4:15, 19) Atu nafatin laran-metin ba Maromak, ita tenke hasees an husi adora estátua, imajen, ka buat naran deʼit neʼebé Maromak kria.—Lee 1 Joao 5:21.

Keta rai odi ka laran-makerek

14. Tanbasá mak ita bele dehan katak Job laʼós ema neʼebé gosta rai odi?

14 Job laʼós ema neʼebé gosta rai odi ka laran-aat. Nia hatene katak se nia hatudu hahalok sira hanesan neʼe, nia laʼós ema neʼebé laran-metin. Nia dehan: “Se haʼu iha toman atu haksolok tanba ema neʼebé odi tebes haʼu mate, ka haʼu hamnasa tanba buat aat kona nia. No haʼu la husik haʼu-nia ibun atu halo sala hodi fó malisan hasoru nia moris.”—Jó 31:29, 30.

15. Tanbasá mak sala se ita haksolok bainhira ema neʼebé odi ita monu ba susar?

15 Job mak ema neʼebé laran loos no nia nunka haksolok se ema neʼebé odi nia monu ba susar. Livru Provérbios mós fó avizu, dehan: “Keta haksolok bainhira ó-nia inimigu monu; no keta husik ó-nia laran haksolok bainhira buat ruma halo nia besik atu monu. Hodi nuneʼe Maromak Jeová la haree ida-neʼe no buat neʼebé ó halo tiha mak aat iha nia oin, no nia sei la hatudu tan ninia laran-hirus atu hasoru ema neʼe.” (Prov 24:17, 18) Tanba Maromak Jeová bele lee ema nia laran, nia hatene se ita subasubar deʼit sente haksolok kuandu ema seluk monu ba susar, no klaru katak nia la gosta duni hahalok hanesan neʼe. (Prov 17:5) Maromak sei tesi-lia ita tuir ita-nia hahalok, tanba nia hatete: “Haʼu mak selu aat ba aat, haʼu sei selu fali.”—Deut 32:35.

16. Maski ita ladún iha osan barak, oinsá mak ita bele hatudu laran-luak?

16 Job mak ema neʼebé laran-luak. (Jó 31:31, 32) Maski ita ladún iha osan barak, maibé ita bele “simu” ema seluk ka hatudu laran-luak ba sira. (Rom 12:13) Ita bele teʼin hahán neʼebé simples no konvida sira atu han hamutuk ho ita. Hanoin-hetan katak “diʼak liu atu han modo-tahan bikan ida hamutuk ho domin, duké han naʼan-karau neʼebé han deʼit husi balada han-fatin hamutuk ho odi”. (Prov 15:17) Han ho ema neʼebé hatudu laran-metin sei halo ita-nia tempu han hamutuk sai tempu neʼebé kapás no sei hametin ita-nia fiar.

17. Tanbasá mak ita labele koko atu subar ita-nia sala neʼebé boot?

17 Ema neʼebé simu Job nia laran-luak karik sente katak ida-neʼe hametin sira-nia fiar tanba Job mak laʼós ema neʼebé laran-makerek. Nia la hanesan ho ema aat sira neʼebé tama ba kongregasaun kristaun iha apóstolu sira-nia tempu neʼebé “gaba-an no hateten buat furak kona-ba ema seluk atu sira bele manán buat ruma”. (Jud 3, 4, 16) No Job mós la falun metin ninia sala ka ‘subar ninia sala iha ninia kamiza nia bolsu’, tanba taʼuk katak ninia maluk sira sei hatene kona-ba neʼe. Job prontu atu Maromak haree ba nia laran. Nia mós prontu atu fó sai ninia sala ba Maromak se nia halo sala ruma. (Jó 31:33-37) Se ita envolve an iha sala boot, diʼak atu la subar hahalok sala neʼe tanba taʼuk atu lakon ita-nia naran-diʼak. Oinsá mak ita bele hatudu katak ita hakaʼas an atu nafatin laran-metin? Hodi rekoñese ita-nia sala, arrepende an, buka ajuda, no halo buat hotu neʼebé ita bele halo atu hadiʼa problema neʼebé mosu tanba ita-nia hahalok.—Prov 28:13; Tgo 5:13-15.

Ema laran-metin nia kazu

18, 19. (a) Tanbasá mak ita bele hatete katak Job nunka hanehan ema ida? (b) Saida mak Job prontu atu simu se buat ruma hatudu katak nia sala?

18 Job mak ema laran-moos no halo tuir lei. Tan neʼe, nia bele hatete: “Se hodi kontra haʼu mak haʼu-nia rai rasik hakilar atu husu ajuda, no haʼu-nia rai neʼebé fila tiha mak tanis halerik; se haʼu han ai-han neʼebé rai fó, no la selu osan, no rai nia naʼin dada iis boot tanba haʼu, se nuneʼe, duké trigu husik duʼut ai-tarak mak mosu mai, no duké sevada, duʼut aat neʼebé dois.” (Jó 31:38-40) Job nunka hadau ema seluk nia rai, no nia mós la hanehan ninia serbisu-naʼin sira. Hanesan ho Job, ita presiza hatudu laran-metin ba Maromak Jeová iha buat kiʼik no buat boot.

19 Iha Job nia maluk naʼin-tolu nia oin no mós iha mane-klosan ida naran Eliú nia oin, Job koʼalia kona-ba ninia moris hotu neʼebé liu ona. Istória neʼebé Job konta mak hanesan surat neʼebé Job “asina”, no nia konvida ema naran deʼit atu halo kazu hasoru nia kona-ba ninia moris. Se iha buat ruma neʼebé hatudu katak Job sala, nia prontu atu hetan kastigu. Hanesan neʼe nia hatama nia kazu no hein atu hetan tesi-lia iha Maromak nia tribunál. Entaun, ‘Job nia liafuan toʼo iha neʼe deʼit’.—Jó 31:35, 40.

Ita bele laran-metin nafatin

20, 21. (a) Tanbasá mak Job bele hatudu laran-metin nafatin? (b) Oinsá mak ita bele haburas domin ba Maromak?

20 Job bele laran-metin nafatin tanba nia hadomi Maromak, no Maromak Jeová mós hadomi nia no ajuda nia. Job hatete: “Moris no laran-diʼak neʼebé nakonu ho domin [ka, domin ho laran-metin] Ita [Naʼi Jeová] fó mai haʼu; no Ita rasik mak tau matan ba haʼu-nia forsa moris nian.” (Jó 10:12) Liután neʼe, Job hatudu domin ba ema seluk. Nia hatene katak se nia la hatudu domin neʼebé laran-metin ba ninia maluk, neʼe katak nia la hatudu taʼuk neʼebé loos ba Maromak Aas Liu Hotu. (Jó 6:14) Ema neʼebé hakarak atu nafatin laran-metin hatudu domin ba Maromak no ba sira-nia maluk.—Mt 22:37-40.

21 Ita bele haburas domin ba Maromak hodi lee ninia Liafuan loroloron, no hanoin kleʼan kona-ba saida mak liafuan neʼe hatudu kona-ba Maromak nia hahalok. Iha ita-nia orasaun husi laran, ita bele hahiʼi Maromak Jeová no hatoʼo agradese ba ninia laran-diʼak ba ita. (Flp 4:6, 7) Ita bele kanta knananuk hahiʼi nian ba Maromak Jeová no hetan laran-manas hodi halibur beibeik hamutuk ho ninia povu sira. (Ebr 10:23-25) No mós, ita-nia domin ba Maromak sei sai buras nuʼudar ita hola parte iha serbisu haklaken atu fó sai “lia-foun diʼak kona-ba salvasaun husi nia”. (Sal 96:1-3) Hodi halo buat sira-neʼe, ita bele nafatin laran-metin, hanesan ema neʼebé hakerek salmu ida, neʼebé kanta: “Hakbesik ba Maromak mak diʼak mai haʼu. Haʼu halo Naʼi Jeová, Ukun-Naʼin Boot Liu, sai haʼu-nia fatin protesaun.”—Sal 73:28.

22, 23. Nuʼudar ema neʼebé apoia Naʼi Jeová nia direitu atu ukun, oinsá mak ita-nia atividade hanesan ho ema laran-metin iha tempu uluk?

22 Tinan atus ba atus liu ona, Maromak Jeová fó knaar oioin ba ema sira neʼebé laran-metin ba nia. Noé harii ró neʼebé hanesan kaixote boot no nia mós halaʼo knaar nuʼudar “justisa nia manu-ain”. (2 Ped 2:5) Josué dirije ema Izraél tama iha Rai neʼebé Maromak Promete, no nia hetan susesu tanba nia lee “livru neʼe [livru ukun-fuan] . . . loron no kalan” no nia mós halo tuir ida-neʼe. (Jos 1:7, 8) Ema kristaun iha apóstolu sira-nia tempu halaʼo knaar atu halo dixípulu no halibur hamutuk beibeik atu estuda Eskritura sira.—Mt 28:19, 20.

23 Hodi haklaken kona-ba buat neʼebé loos, halo dixípulu, halo tuir konsellu sira iha Eskritura, no halibur hamutuk ho maluk fiar-naʼin iha reuniaun sira ka reuniaun boot sira, ita hatudu katak ita apoia Maromak nia direitu atu ukun no nafatin hatudu laran-metin. Buat sira-neʼe ajuda ita atu sai aten-brani, atu iha relasaun neʼebé metin ho Maromak, no mós ita bele hetan susesu atu kumpre Maromak nia hakarak. Tuir loloos la susar liu atu halo buat sira-neʼe hotu tanba ita-nia Aman iha lalehan no ninia Oan prontu atu apoia ita. (Deut 30:11-14; 1 Reis 8:57) Liután neʼe, ita mós hetan ajuda husi ita-nia “maun-alin” sira iha mundu tomak, neʼebé laʼo ho laran-metin no hahiʼi Maromak Jeová nuʼudar sira-nia Ukun-Naʼin Boot Liu.—1 Ped 2:17.

[Nota–rodapé]

^ par. 6 Provérbios 3:32: “Tanba Jeová hakribi ema neʼebé koʼalia ho lia-bobar, maibé nia besik liu ho ema neʼebé laran-moos.”

Oinsá Ita hatán?

• Oinsá mak ita-nia haree ba Maromak nia matadalan kona-ba morál?

• Job nia hahalok saida mak kona Ita-nia laran?

• Iha Jó 31:29-37, hahalok saida deʼit mak Job hatudu?

• Tanbasá mak ita bele duni atu nafatin laran-metin ba Maromak?

[Pergunta estudu nian]

[Dezeñu iha pájina 29]

Job nafatin laran-metin ba Maromak Jeová. Ita mós bele halo nuneʼe!

[Dezeñu iha pájina 32]

Ita bele laran-metin nafatin!