Skip to content

Skip to table of contents

Tunakweenda Cakululama

Tunakweenda Cakululama

Tunakweenda Cakululama

“Pele mebo ndeenda cakululama.”—INT. 26:11.

1, 2. Ncinzi ncakaamba Jobu kujatikizya mbwakali kusyomeka, alimwi ino mbuti mbokulembedwe kuli Jobu caandano 31?

MBUBWENYA mbuli mazuba aano, bakaindi bakali kuzipima zyintu acikkelo. Icintu cakali kupimwa cakali kubikwa mumutiba omwe abbwe lyakali kubikkwa mumutiba uumwi. Bantu ba Leza bakali kuyandika kusyomeka alimwi azikkelo zyabo zyeelede kuti kazili kabotu.—Tus. 11:1.

2 Iciindi Jobu muntu mubotu wakali kutobela milawo ya Leza naakapenzyegwa a Saatani, wakaamba kuti: ‘[Jehova] ulandipima acikkelo cabululami kuti abone kuloma kwangu.’ (Job. 31:6) Nkakaambo kako, Jobu ncakaambila twaambo tunji tupa kuti muntu usyomeka asunkwe. Pele Jobu wakazwiidilila mumasunko aakwe, mbubwenya mbokulembedwe kuli Jobu caandano 31. Cikozyanyo cakwe cibotu cilakonzya kutukulwaizya kucita zyintu mbuli mbwakali kucita walo akwaamba zyintu cakusinizya mbuli mbwakaamba sintembauzyo Davida naakati: “Pele mebo ndeenda cakululama.”—Int. 26:11.

3. Ino nkaambo nzi ncociyandika kusyomeka kuli Leza kuzyintu zipati azisyoonto?

3 Nokuba kuti Jobu wakapenzyegwa kapati, wakazumanana kusyomeka kuli Leza. Bamwi balakonzya kwaamba kuti, Jobu wakali cikozyanyo cibotu akaambo kakusyomeka nokuba kuti wakapenzyegwa kapati. Tatupengi mbuli Jobu mbwaakapenga. Kutegwa tutondezye kuti tulasyomeka alimwi tuli kulubazu lwa Leza tweelede kusyomeka kuzyintu zipati azisyoonto.—Amubale Luka 16:10.

Tuyandika Kulilemeka

4, 5. Mbwakali muntu uusyomeka, mbukkale nzi Jobu mbwakeelede kulilesya?

4 Kutegwa tuzumanane kusyomeka kuli Jehova, tuyandika kulilemeka mbubwenya mbwakacita Jobu. Wakaamba kuti: “Ndabika lukasyo ameso aangu, elyo awalo musimbi teendakamulanga. . . . Kuti moyo wangu nawakongwa amwanakazi, kuti nandalindila kumulyango wamweenzuma; elyo banangu ndemwini kaba muzike wabamwi, abe mumambe waumwi.”—Job. 31:1, 9, 10.

5 Kakanzide kusyomeka kuli Leza, Jobu wakalilesya kulangisya bamakaintu bamwi. Mbwakali muntu uukwete, tanakali kuyanda kusobanya bamakaintu batakwetwe abakwetwe. Mumulumbe wakwe wa Cilundu, Jesu wakaamba kaambo kayandika kapati kakutalilemeka—ikaambo aako nkobeelede kuzyiba aabo bayanda kuzumanana kusyomeka.—Amubale Matayo 5:27, 28.

Mutabelesyi Nzila Zyabucenjezu

6, 7. (a) Mbwenya mbuli Jobu, ino Leza ubelesya nzi kubona kuti tulasyomeka? (b) Ino nkaambo nzi ncotuteelede kubeja akucita cintu cabucenjezu?

6 Tatweelede kubelesya nzila zyabucenjezu kuti naa katuyanda kuti tube aakati kabaabo basyomeka. (Amubale Tusimpi 3:31-33.) Jobu wakaamba kuti: “Kuti nandeenda cakutasinizya, Kuti maulu aangu naafwambaana kukweena; (Leza kandipima mucipimino cabululami Kuti abone bulome bwangu.)” (Job. 31:5, 6) Jehova ulabapima bantu boonse “mucipimo cabulalami.” Mbubwenya mbuli Jobu, Leza ubelesya njiisyo zyakwe ziluleme kutupima kuti abone mbotusyomeka.

7 Ikuti naa twabelesya bucenjezu naa kubeja tatukazumanani kusyomeka kuli Leza. Aboobo, aabo basyomeka bakacileka kucita “zyintu zyakusisikizya, izijazya nsoni” alimwi “ta[ba]ceendi cabucenjezu.” (2 Ko. 4:1, 2) Kuti naa tiitwaambaula kabotu akuti naa twacita cintu cabucenjezu, cimane capa kuti musyomima alombe kuti Leza abagwasye, eeci inga catuletela mapenzi manji. Sintembauzyo wakaimba kuti: “Mumapenzi aangu ndakalilila Jehova, nkabela wakandivuwa. Ndivuna, O Jehova, kumilomo iibeja, akululimi lwalweeno.” (Int. 120:1, 2) Kulayandika kuzyiba kuti Leza ulakonzya kubona cili mukati kesu, ‘akulingula mizeezo yesu’ kuti abone naa tulasyomeka ncobeni.—Int. 7:8, 9.

Amubalanganye Kabotu Bantu

8. Ino Jobu wakali kubalanganya buti bantu?

8 Ikutegwa tuzumanane kusyomeka, tweelede kuba mbuli Jobu, walo iwakali kulicesya akubayanda bantu. Wakaamba kuti: “Kuti nandaleka kaambo kamuzike wangu, na mwaalumi, na mwanakazi; inga ndayeeya kucitanzi Leza nabuka; kuti wanditapatila inga ndaambanzi? Sa mulengi wangu nguwakalenga alakwe muzike? Teewakatucita katweelene mucizyalilo?”—Job. 31:13-15.

9. Ino mbube nzi Jobu mbwakatondezya naakali kulanganya babelesi bakwe alimwi ino swebo inga twagwasigwa buti?

9 Kulibonya kuti kwakanyina nzila iikatazya yakali kubelesyegwa ikumana milandu mumazuba aa Jobu. Milandu yakali kweendelezyegwa kabotu alimwi abalo bazike bakali kukonzya kuunka kunkuta. Jobu wakali kubabamba kabotu babelesi bakwe. Kuti naa katuyanda kuzumanana kusyomeka, tweelede kuba abube buli boobu ikapati baalu mumbungano ya Banakristo.

Mutabi Aamunyono Pele Amube Baabi

10, 11. (a) Ino mbuti mbotuzyiba kuti Jobu wakali mwaabi alimwi wakali kugwasya? (b) Ino bbuku lya Jobu 31:16-25 lijisi lulayo nzi lukonzya kutugwasya?

10 Jobu wakali mwaabi alimwi wakali kugwasya, tanakali kuliyanda akunyonokela izyintu zyabantu. Wakaamba kuti: “Teendakaleka mukamufu kuti abule zyeelede; teendakalya nsima yangu akutayaabila bamucaala . . . Kuti nendakabona uupenga nkaambo kakubula zyakusama, keenda acinswe, . . . kuti nandakasesa kulibatajisi mulandu, nkaambo ndakalizi kuti kukosola nkukwangu; elyo ikuko lyangu kaliwa kuciwezo calyo, kuboko kakutyoka kuzwa kumubalo. Nkaambo kuyoowesya kwangu Leza kwakandikasya; teendakakonzya kucita boobo akaambo kabusumpuke bwakwe.” Alimwi Jobu natakazumanana kusyomeka nakaamba boobu kungolida: “Kuyaka zyoonse atala angolida iisalala.”—Job. 31:16-25.

11 Ikweema kuli boobo kulakonzya kutuyeezya majwi ngaakaamba sikwiiya Jakobo kuti: “Ibukombi busalala alimwi butasofweede mumeso aa Leza wesu alimwi Taata mboobu: ikulanganya bamucaala abamukabafwu mumapenzi aabo, alimwi akulibamba katutakwe kampenda kali koonse kamunyika.” (Jak. 1:27) Alimwi inga twayeeya kucenjezya nkwaakacita Jesu naakati: “Amucenjele, amulilesye kukulikumbuzya koonse, nkaambo buumi bwamuntu tabuzwi kukuvuba kwazintu nzyajisi.” Mpoonya Jesu wakapa citondezyo camuntu wakajisi munyono ooyo walo wakafwa “pele katali muvwubi kuli Leza.” (Lk. 12:15-21) Kutegwa katusyomeka, tatuyandiki kuba amunyono naa kuba balyato. Munyono mutuni akaambo kakuti muntu mulyato ulaleka kumubikkila maano Jehova akutalika kubikkila maano kuli ceeco ncayanda. (Kol. 3:5) Tatukonzyi kuti katusyomeka akuba balyato aciindi comwe.

Amuzumanane Kuba Mubukombi Bwakasimpe

12, 13. Ino ncikonzyanyo nzi Jobu ncaakatondezya cakutakomba mituni?

12 Bantu basyomeka tabaleki kuba mubukombi bwakasimpe. Jobu tanaakacita oobo, nkaambo wakaamba kuti: “Nendakalanga zuba kalibala, na mwezi ulaya mubulemu, akuleka moyo wangu kuti ukombe kulinguwo, kanduumyankutila janza; aceeco mulandu weelede kutundulukwa, nkaambo inga nindatama Leza uuli mujulu.”—Job. 31:26-28.

13 Jobu tanaakali kukomba mituni. Ikuti naakali kulikondelezya cakusisikizya azyintu zyakujulu mbuli mwezi alimwi kuti ‘janza lyakwe kalimyankunta,’ naakacita boobu kuzyintu nzyakali kusyoma naakakomba mituni naakamutama Leza. (Dt. 4:15, 19) Kutegwa tuzumanane kusyomeka kuli Leza tatweelede kukomba mituni.—Amubale 1 Johane 5:21.

Mutabi Basilunya naa Basikuupa-upa Ameso

14. Ino ncinzi cikonzya kutupa kwaamba kuti Jobu tanaakali a lunya?

14 Jobu tanakali silunya naa mubi moyo. Wakalizyi kuti micito iili boobu ilakonzya kutondezya kuti tanaakajisi lusyomo, nkaambo wakaamba kuti: “Nendakakondwa akunyonyooka kwauundwanya, na kusekelela kuti wawidwa bubi; nekuba kucita cibi akukumbila lufu lwakwe mukumusinga.”—Job. 31:29, 30.

15. Nkaambo nzi ncocili cibi kukkomana kuti naa umwi utatuyandi wacitikilwa cibi?

15 Akaambo kakuti Jobu wakali luleme tanakali kukkomana kuti muntu watakali kumuyanda wacitikilwa cibi. Ikasimpi katobela kacenjezya kuti: “Utasekeleli na sinkondonyoko wawa; moyo wako utakondwi na walebwa; ambweni Jehova abona cilabija mumeso aakwe, aboobo ulakupilusizya bukali bwakwe.” (Tus. 24:17, 18) Mbwanga Jehova ulabona cili mumyoyo yesu, ulakonzya kubona kuti naa tulakkomana umwi acitikilwa cibi. (Tus. 17:5) Leza ulakonzya kutugwasya, nkaambo waamba kuti: “Lubeteko ndulwangu, njoobweedezya bulumbu bweelede.”—Dt. 32:35.

16. Nokuba kuti tatuli bavwubi, ino inga twabasamausya buti beenzu?

16 Jobu wakali kubasamausya beenzu. (Job. 31:31, 32) Nokuba kuti tatuvwubide tulakonzya ‘kubasamausya beenzu.’ (Lom. 12:13) Tulakonzya kubapa cakulya citaduli katuyeeya kuti “bulilu bwazisyu buli antoomwe aluyando mbubotu kwiinda musune uuyokedwe alusulo.” (Tus. 15:17) Ikuti kamulya amusyominyoko nokuba kuti cakulya eeco taciduli cilakonzya kupa kuti kacikkomanisya alimwi tulakonzya kuyakana kumuuya.

17. Nkaambo nzi ncotuteelede kusisa zibi zipati?

17 Cakali ciindi cibotu cakuyakana kumuuya Jobu nakali kusamausya beenzu, akaambo kakuti tanakali kuupa-upa ameso. Tanakali mbuli bantu batasyomi bakali mumbungano yakutaanguna bakali ‘kulumbaizya bantu kutegwa baligwasye lwabo beni.’ (Jud. 3, 4, 16) Alimwi Jobu ‘tanaakasisa milandu yakwe’ kayoowa kuti bamwi balazyiba. Wakalilibambide kuti Leza amulingule mumoyo wakwe, walo ngwakeelede kulyaambilila milandu yakwe. (Job. 31:33-37) Ikuti naa twacita cibi cipati, tatweelede kusisa akaambo kakuyanda kuba azyina libotu. Ino mbuti mbotukonzya kutondezya kuti tulayanda kuzumanana kusyomeka? Kwiinda mukuzumina milandu yesu, kulilekelela, kulomba kugwasyigwa kumuuya akucita zyoonse zyotukonzya kucita kutegwa zyintu zibe kabotu.—Tus. 28:13; Jak. 5:13-15.

Muntu Uusyomeka Wasunkwa

18, 19. (a) Ino nkaambo nzi ncocikonzya kwaambwa kuti Jobu tanakali kupenzya muntu uuli woonse? (b) Ncinzi ncaakalilibambilide kucita Jobu kuti naakajanika acibi?

18 Jobu wakali kusyomeka alimwi tanakali kusala. Amane wakali kukonzya kwaamba kuti: “Nendakabikwa mulandu anyika yangu, mifolo neyatongooka amisozi, kuti na ndakatebula kanditanabbadela balimi, atene kuti ndakajaya balaanyika; mamvwa kaakomena mucilao camaila.” (Job. 31:38-40) Jobu tanakabweza nyika yabantu bambi alimwi tanakali kubapenzya babelesi bakwe. Mbuli nguwe, tweelede kusyomeka kuli Jehova muzyintu zipati azisyoonto.

19 Kali abeenzyinyina botatwe alimwi a Elihu wakacili mulombe, Jobu wakabaambila mbwakali kupona. Jobu wakatamba bantu kuti baambe kuti naa kuli wakajisi kaambo anguwe kweelana ‘anzyaakalembede.’ Ikuti naa cazyibwa kuti Jobu wakalubizya wakalilibambilide kupegwa mulandu. Wakaamba mbwakali kulimvwa akulindila mbwatiimubeteke Leza. Awa mpakamanina majwi a Jobu.—Job. 31:35, 40.

Mulakonzya Kuzumanana Kusyomeka

20, 21. (a) Ino Jobu wakacikonzya buti kuzumanana kusyomeka? (b) Mbuti mbotukonzya kumuyanda Leza?

20 Jobu wakazumanana kusyomeka akaambo kakuti wakali kumuyanda Leza alimwi awalo Jehova wakali kumuyanda alimwi wakali kumugwasya. Jobu wakaamba kuti: “Wakandipa buumi aluyando, muuya wangu wakali mubulondo bwako.” (Job. 10:12) Nokuba boobo, Jobu wakatondezya kuti wakali kubayanda bantu kayeeya kuti ooyo uutabayandi bantu ulaleka akumusyoma Singuzuzyoonse. (Job. 6:14) Bantu basyomeka balamuyanda Leza abasimukobonyina.—Mt. 22:37-40.

21 Tulakonzya kumuyanda Leza kwiinda mukubala Jwi lyakwe amuzuba alimwi akuzinzibala kuyeeya twaambo tujatikizya nguwe. Mumupailo tulakonzya kumutembaula Jehova akumulumba kuzyintu zibotu zyoonse zyatucitila. (Flp. 4:6, 7) Tulakonzya kumwimbila Jehova akugwasyigwa akuswaangana ciindi coonse abantu bakwe. (Heb. 10:23-25) Alimwi tunakumuyanda Leza kapati notucita mulimo wamumuunda akwaambilizya “makani aalufutuko lwakwe mazuba oonse.” (Int. 96:1-3) Kuti twacita boobu, tulakonzya kuzumanana kusyomeka mbubwenya bwakacita sintembauzyo wakaimba kuti: “Kulandibotela kuswena kuli-Leza; ndakasala Mwami Jehova, abe mayubilo aangu.”—Int. 73:28.

22, 23. Mbotubulemeka bweendelezi bwa Jehova, ino milimo yesu aya baabo bakali kusyomeka kaindi ikonzyenye buti?

22 Kwamyaka minji, Jehova wabapa milimo minji iindene-indene aabo bazumanana kusyomeka. Nowa wakayaka bwato alimwi wakali “mukambausi wabululami.” (2 Pe. 2:5) Joshua wakabasololela bana Israyeli Kunyika Yakasyomezedwe, pele wakazwidilila akaambo kakubala “ibbuku lyamulao . . . isikati amasiku” alimwi akutobela ncolyaamba. (Jos. 1:7, 8) Banakristo bamumwaanda wakusanguna bakaba abasikwiiya alimwi bakali kuswaangana lyoonse kuti kabayiya Magwalo.—Mt. 28:19, 20.

23 Tulabulemeka bweendelezi bwa Jehova akusyomeka kwiinda mukukambauka bululami, kugwasya bantu kuti babe basikwiya, ikutobela malailile ajanika mu Magwalo akujanika kumiswaangano abasyomima, kumiswaangano yambungano, yabbazu, yaalubazu ayacooko. Milimo iili boobu ilakonzya kutugwasya kuba basicamba, kuyuma kumuuya akuzwidilila mukucita kuyanda kwa Leza. Eeci tacikonzyi kutukatazya kapati akaambo kakuti Taateesu wakujulu amwanaakwe balatugwasya. (Dt. 30:11-14; 1 Bam. 8:57) Aboobo, tulagwasyigwa ‘abakwesu boonse,’ abalo basyoma akulemeka Jehova kuti Mwami Mupati.—1 Pe. 2:17.

Ino Inga Mwaingula Buti?

• Ino tweelede kuzyibona buti njiisyo zya Jehova zyaamba akulilemeka?

• Ino mbube nzi bwa Jobu bumukkomanisya kapati?

• Kweelana ambukutondezyedwe kuli Jobu 31:29-37, ino Jobu wakali kulilemeka buti?

• Ino ncinzi ncociyandikila kuzumanana kusyomeka kuli Leza?

[Mibuzyo yaciiyo]

[Cifwanikiso icili apeeji 29]

Jobu wakazumanana kusyomeka kuli Jehova. Aswebo tulakonzya kucita oobo

[Cifwanikiso icili apeeji 32]

Tulakonzya kuzumanana kusyomeka