Kárta oúva Haitígui

“Arakaʼeve ndacheresaraimoʼãi”

PE NOTÍSIA ahechavaʼekue télepe 12 de enero 2010 chereja vaieterei. Upévo ohechauka mbaʼeichaitépa pe yvyryrýi ojapo hetaite perhuísio Haití-pe. Ha epensamíntena mbaʼéichapa añeñandu, ocho día haguépe che amíga Carmen cherenóirõ guare teléfonope ha heʼi chéve roho hag̃ua roipytyvõ umi héntepe upépe. Ore ningo enferméra ha rombaʼapomavaʼekue voi oñondive construcción de Salones-pe testigos de Jehová ndive, upeichahárupi rojokuaavaʼekue ha upe guive heta áñoma ore oñoamigaite.

Carmen cherenóirõ guare, haʼe chupe ndaikuaaiha agueropuʼakátapa aha aipytyvõ upépe pórke oguapyeterei cherehe umi mbaʼe oikóva. Péro haʼe chemokyreʼỹ ha heʼi chéve rombaʼapotaha oñondive ha roñopytyvõtaha. Upémarõ ahenói pe ofisína de los testigos de Jehová oĩva Brooklyn-pe (Nueva York) ha haʼe pe enkargadope ahaseha aipytyvõ umi tapichápe Haití-pe ha che anota hag̃ua pe lístape. Chemanduʼa avei chupe Carmen rehe ha ikatúramo rohoseha oñondive. Pe omoakãva upe tembiapo heʼi chéve ohechataha mbaʼépa ikatu ojejapo ha ndaiseguroiha orerenóivo ha ndoikuaaiha avei rohóramo rombaʼapótapa oñondive.

Upéi ambaʼapónte aikóvo jepiveguáicha ha apensa nacherenoimoʼãiha hikuái. Péro cuatro día haguépe lunes 25, añehenói Brooklyn-gui ha oporandu chéve hikuái ikatútapa aha martes Haití-pe. Che ni naimoʼãi ha asosopaite apyta péro apromete chupekuéra ajapotaha ikatúva pyaʼe aha hag̃ua. Ñepyrurã ajerure permíso che travahohápe ha upéi ahenói Carmen-pe, upépe haʼe omombeʼu chéve noñeinvitái hague chupe noñeʼẽigui francéspe. Añetehápe akyhyjeʼimi, péro avyʼa avei ikatúta haguére aha aipytyvõ. Upéi hasýpe akonsegi pasáhe ha aviaha el 28 de enero, aha Nueva York-gui aviónpe Santo Domingo peve (República Dominicana).

Ag̃uahẽvo pe aeropuértope che raʼarõma peteĩ mitãrusu chegueraha hag̃ua pe sukursál de los testigos de Jehová República Dominicanapeguápe. Upe díape og̃uahẽ avei mokõi enferméra Estados Unidosgua, ha mbohapyvéva ropyta peteĩ kotýpe. Upe koʼẽme oregueraha hikuái áutope sukursál Haití-pe (Puerto Príncipe) ha haimete ocho órape rog̃uahẽ.

Ha rog̃uahẽ rire Haití-pe ahechakuaa hetaiterei mbaʼe oñehundi hague. Ni ndagueroviaséi peteĩ yvyryrýi 35 segúndope ojapo hague sarambi ko tetã porãitégui. Télepente voi ahechárõ guare oguapyeterei cherehe ha ahechávo che resa tee rupi katu ijetuʼuvéntema. Ndaikuaái voi mbaʼéichapa amombeʼúta peẽme. Heta óga oñembyaipa, ótro katu hoʼapaite voi, ni pe mburuvicha róga ndojesalvái. Oĩ hénte heta ombaʼapovaʼekue ojogapomi hag̃ua ha peteĩ tesapirĩme oñehundipaite chuguikuéra. Upépe  apensa umi mbaʼe jarekóva ndovaleiha mbaʼeverã.

Rog̃uahẽvo sukursálpe, pe rresepsionísta odipara ou ore rug̃uaitĩ pe okẽme, oreañua ha torypápe orerresivi ha oagradese oréve romboyke haguére ore rembiapo roho hag̃ua roipytyvõ. Upéi rokarupamírentema pe asaje oregueraha hikuái peteĩ Salón ojejapohápe jepi aty guasu ha upépe oñeñatende umi hasývare. Upépe aikuaa ambue testigos de Jehovápe oúva avei oipytyvõ hag̃ua. Umíva apytépe peteĩ partéra oúva Suízagui, peteĩ karai ha hembireko oúva Alemániagui, umíva mokõivéva doktór ha ogueraha avei peteĩ oipytyvõvaʼerã chupekuéra.

Upe pyharépe voi añepyrũma ambaʼapo. Oĩ 18 pasiénte umíva apytépe oĩ avei ndahaʼéiva testígo de Jehová ha oñemoñenomba chupekuéra kochõ ári yvýpe. Umi testigos de Jehová enterovére oñatende porã ha avavetépe ndokovrái mbaʼeve.

Upe pyharépe omano peteĩ karai orekóva 80 áño, ha hembireko che amíga ha che romoirũ chupe. Upe riremi ahendu peteĩ mitãkuña hasẽva, chugui anga oñekytĩkuri peteĩ ijyva. Haʼe héra Ketly ha ojegueraha guive chupe Salónpe oñangareko hese peteĩ testígo de Jehová omboʼéva chupe la Biblia, upépe haimete káda día haʼe ikoʼẽmba hendive.

Pyaʼe porã aha Ketly rendápe jahechápa namombytuʼúi chupe pe mbaʼe oñandúva. Péro haʼe ndahaʼéi ijerída hasýgui chupe hasẽva, opytavaietereínte umi mbaʼe vai ohasavaʼekuére. Haʼe omombeʼu chéve oñepyrũrõ guare pe yvyryrýi oĩ hague peteĩ iñamíga rógape. Ndoikuaáigui mbaʼépa upe oikóva, oñakãrama hikuái ojojyváre ha oho oĩhápe peteĩ ventána guasu omaña hag̃ua. Upeichaháguinte hoʼa hiʼarikuéra peteĩ pare ha upépe opyta hikuái. Ketly osapukái iñamígape péro nombohováiri chupe. Upépe ohechakuaa omano hague. Ketly opyta 4 óra pe iñamíga omanovaʼekue ykére oñeguenohẽ peve chupekuéra umi kakotekuéra apytégui. Ha Ketly oñelastima vaieterei rupi oñekytĩmante chugui ijyva.

Upéicha rupi ndaikatuvéi oke porã, osapymírõ g̃uarã imanduʼa jeýma pe oikovaʼekuére. Hesay hováre omombeʼu chéve mbaʼéichapa oñeñandu: “Aikuaa porã ningo mbaʼépa heʼi la Biblia umi yvyryrýi ha ára paháre, aikuaa jarekoha esperánsa iporãitereíva ha aagradesevaʼerãha namanói haguére. Péro eñemoĩmíntena che lugárpe: opa mbaʼe oho porãmba hína ndéve ha upeichahágui oiko nderehe péicha”. Ndaikuaái mbaʼépa haʼéta chupe, upémarõ aañua hatã chupe ha cherasẽ hendive opyta peve oke.

Káda día oñemondo peteĩ doktór ha mokõi enferméra ambue hendápe oñatende hag̃ua umi tapicha hasývare. Chéve otoka aha peteĩ doktór francés ha mokõi enferméra Estados Unidosgua ndive. Roho peteĩ áutope ha dos órape rog̃uahẽ Puerto Príncipegui Petit-Goâvepe. Rog̃uahẽ pyhareve amo 9:30 rupi, rojagarra umi mbaʼe roikotevẽtava ha roike Salón del Réino-pe, upépe oguapypáma umi hénte oreraʼarõ.

Ensegída roñepyrũma rombaʼapo. Chemanduʼa hakueterei upe árape ha umi hasýva ohaʼarõva túrno haʼete ndopamoʼãiva voi. Kaʼaru la 3 peve ndoropytuʼúi, upe árape roñatende 105 hasývare ha romoĩ 114 vakúna. Chekaneʼõiterei apytávo péro avyʼa ikatu haguére aipytyvõ hetaite che rapichápe.

Umi dos semána aime aja Haití-pe haimete káda pyhare otoka chéve doce óra pukukue añatende umi hasývare, nambaʼapóiva gueteri peichaite peve. Upéicharamo jepe avyʼa aime haguére upépe, ha aipytyvõ umi tapicha  oikotevẽvape oñeñatende hese ha oñembopyʼaguapymi chupekuéra.

Añetehápe heta mbaʼe ikatu ñaaprende umi héntegui. Pór ehémplo Eliser peteĩ mitãrusu orekóva 15 año ha ojepeʼavaʼekue chugui peteĩ hetyma, ahecha jepi oñongatuʼimi hembiʼu iñamígo Jimmy-pe g̃uarã. Haʼe omombeʼu chéve pe iñamígo oúva jepi oñangareko hese pyharekue ouha sapyʼánte hoʼuʼỹre mbaʼeve. Upéva chemboʼe ñanemboriahu ha ñanderasykatumíramo jepe ikatuha ñandepojera.

Enterove umi oúva oipytyvõ ohechauka ohayhu ha ojepyʼapyetereiha hapichakuérare. Peteĩ che irũ nahesãimbaivaʼekue ha ótro katu ilómo rasyeterei, upéicharõ jepe omotenonde hikuái umi hapicha oikotevẽvape ha oñangareko hesekuéra. Ahechávo mbaʼéichapa haʼekuéra oñehaʼã chemokyreʼỹeterei avei asegi hag̃ua. Sapyʼánte ningo noroaguantavéima, orekaneʼõiterei, ndorokeporãvéi ha oguapyeterei orerehe umi mbaʼe rohecháva. Péro roñehaʼã enterove roñopytyvõ, roñomombarete ha roho hese tenonde gotyo. Arakaʼeve ndacheresaraimoʼãi umi día ahasavaʼekuégui che ermanokuéra ndive Haití-pe, ahecha mbaʼéichapa ojoayhu ha ojesakrifika hikuái ojuehehápe. Aje piko iporãite ñaime ko organisasiónpe!

Asẽ mboyve Haitígui, mokõi mitãkuña oñekytĩvaʼekue chuguikuéra ijyva iderechapegua oñehaʼãmbaite ohai chéve hikuái peteĩ kárta oagradese hag̃ua. Ha heʼi chéve hikuái aviónpe ajupi rirénte alee hag̃ua. Aleérõ guare heta cherasẽ, ndaikatúi ajejoko, opokoiterei cherehe umi mbaʼe heʼíva hikuái.

Koʼag̃aite peve añekomunika gueteri che amigokuéra ndive oĩva Haití-pe. Ndareíriko ojeʼe pe amígo iporãvéva jatopaha jahasa asyve jave. Ndaipóri mbaʼeve ni avave oremomombyryvaʼerã ojuehegui. Ndaijojahái chéve g̃uarã ko mbaʼe ahasavaʼekue ha arakaʼeve ndacheresaraimoʼãi.