Ileta Nọ I No Obọ Haiti Ze

“Me Rri Rie Fihọ Uvẹ-Ọghọ Ulogbo”

NỌ OTỌ-NUHU o romavia evaọ orẹwho Haiti evaọ January 12, 2010, mẹ jẹ sae jọ etẹlivisiọne rọ ẹro rri ọraha na ha, u je ririe omẹ oma. Kẹsena, evaọ ẹdẹ avọ udhe amara na, ogbẹnyusu ọghaghae mẹ nọ a re se Carmen ọ tẹ rọ ifonu se omẹ jẹ ta kẹ omẹ nọ ma fialoma via re ma kpohọ Haiti kẹ iruo obufihọ. Mẹ avọ Carmen ma riẹ oma ikpe jọ nọ i kpemu okenọ ma rọ unevaze je ru iruo enọso evaọ oria jọ nọ a jẹ jọ bọ Ọgwa Uvie. Anwọ oke yena ze, ma ru iruo unevaze efa buobu no, je zihe ruọ egbẹnyusu ekpekpe no.

Mẹ vuẹ Carmen inọ mẹ te sai kru ẹro ga ha hayo wo ẹgba nọ o te iruo obufihọ obọ Haiti na ha. Ọ kareghẹhọ omẹ inọ evaọ oke nọ u kpemu, mai imava ma ru iruo kugbe ziezi, gbe inọ ma sae jọ ọbọga kẹ ohwohwo. Avọ uduotahawọ nọ me wo rono eme riẹ ze, mẹ tẹ rọ ifonu se Brooklyn, New York, evaọ obọ America, oria nọ u wuzou ukoko Isẹri Jihova, me te lele ohwo nọ o bi ru ọruẹrẹfihotọ ahwo nọ a ti kpohọ iruo obufihọ na ta ẹme. Mẹ ta kẹe inọ o ku odẹ mẹ gbe edẹ ahwo nọ e fialoma via kẹ iruo obufihọ na. Me se odẹ Carmen kẹe re jẹ ta kẹe inọ o te were omai imava re ma jọ oria ovo ru iruo. Ọ vuẹ omẹ inọ ọ rẹ sae kẹ omẹ imuẹro ho sọ a te kẹ omẹ hayo Carmen uvẹ kpohọ Haiti kẹ iruo obufihọ na hayo sọ ma te jọ oria ovo ru iruo.

Fikiere, mẹ tẹ rẹriẹ ovao dhe iruo mẹ, bi roro nọ a ti zizie omẹ hẹ. Edẹ ene nọ i lele i rie, ẹdẹ avọ udhegbisoi amara na nọ o jọ Ẹdọvo-Oka, a te se omẹ no obọ Brooklyn ze, be nọ sọ o lọhọ kẹ omẹ re me kpohọ Haiti—evaọ okiokiọ riẹ! A re gbiku eva nọ e were omẹ hẹ. Mẹ rọwo inọ me ti ru utho ẹgba mẹ. Orọ ọsosuọ, mẹ tẹ dhogbo epanọ me re ro mi uvẹ evaọ oria iruo mẹ. Kẹsena, me te lele Carmen ta ẹme, rekọ ọ vuẹ omẹ inọ a se rie he fikinọ ọ sae ta ẹvẹrẹ French he. Eva e were omẹ kẹ uzizie na rekọ ozọ u je mu omẹ re. Evaọ January 28, nọ mẹ sai wo itikẹte nọ mẹ rẹ rọ ruọ arupre t’obọ no, mẹ tẹ ruọ arupre nọ o no New York kpohọ Santo Domingo, evaọ orẹwho Dominican Republic, onọ avọ Haiti a gbẹ rrọ uwhru.

Oniọvo jọ nọ ọ rrọ uzoge o bru omẹ ze ogege nọ irupre i re jo nwrotọ, ọ jẹ rehọ omoto wọ omẹ kpohọ uwou ogha Isẹri Jihova nọ o rrọ Dominican Republic. Inievo-emetẹ ivẹ jọ nọ e rrọ enọso a no America ze ẹdẹ yena re, ma te gbe kiẹzẹ ubruwou ovona aso yena. Okiokiọ riẹ, a tẹ wọ omai kpohọ uwou ogha Isẹri Jihova nọ o rrọ ẹwho Port-au-Prince, evaọ Haiti—odhẹ nọ o rehọ omai euwa ihrẹ gbe ubro.

Nọ ma ruọ Haiti no, ma te mu eware nọ e raha họ ẹruẹ. U gbunu gaga inọ otọ-nuhu nọ o rehọ emaharo 35 ọvo o wha ọraha ologbo otiọna se orẹwho nana nọ u wo erru gaga na. U je ririe omẹ oma nọ mẹ ruẹ ọraha na evaọ etẹlivisiọne; a gbe du ta ha nọ mẹ rọ ẹro rue riẹ evaọ otọ, mẹ rẹ sae ruẹ unu gbiku epanọ o jọ omẹ oma ha. Iwou buobu e raha, te uwou esuo orẹwho na, yọ efa i kporo kuotọ riẹriẹriẹ. Ibuobu iwou  yena yọ enọ ahwo a raha edẹ uzuazọ rai kpobi rọ k’okọ bọ, rekọ uye-oruẹ rai kpobi o raha kuotọ evaọ emaharo jọ ọvo. Onana o lẹliẹ omẹ roro didi inọ orọnikọ ekwakwa iwo họ eware nọ e mai wuzou evaọ uzuazọ họ.

Nọ oniọvo-ọmọtẹ nọ ọ jọ oria nọ a rẹ jọ dede erara evaọ uwou ogha Haiti na ọ kparo ruẹ omai nọ ma be rueva, ọ tẹ dhẹ ze te gbalọ omai avọ ovao ohwohwẹ. O yere omai gaga nọ ma ro si obọ no ekọ mai ti fi obọ họ kẹ ae. Nọ ma re emu uvo no, ma te kpohọ Ọgwa Okokohọ nọ ọ mae kẹle uwou ogha na, onọ a ruẹrẹhọ no wọhọ oria uwou imu. Mẹ jọ etẹe ruẹ Isẹri Jihova efa nọ e fialoma via ze ti fi obọ họ, ejọ rai họ imava-orọo jọ nọ e rrọ edọkita nọ i no Germany ze avọ ethabọ iruo rai, gbe aye jọ nọ o re yẹ eyae nọ o no obọ Switzerland ze.

Asoaso yena me mu iruo họ. Ahwo nọ e be mọ nọ e jọ etẹe a bu te ikpegberee, te Isẹri Jihova gbe amọfa, a kiẹzẹ ito evaọ otọ Ọgwa Okokohọ na. Edọkita gbe enọso Isẹri Jihova na a rẹrote ahwo na kpobi ẹrẹrẹ ọvọvẹ, jẹ kẹ ai kpobi imu ọvọvẹ.

Ọzae jọ nọ ọ kpako te ikpe udhone no nọ ọ jọ usu ahwo nọ e jẹ mọ na o whu aso yena. Te aye ọzae na te omẹ gbe oniọvo-ọmọtẹ nọ ma gbẹ jọ ubruwou ovona ma jọ kugbe ọzae na. U kri hi, uvovo-aye jọ nọ a re se Ketly o te muhọ ẹviẹ fiki edada. A bru obọze riẹ no fiki oma nọ ọ nwa evaọ okenọ otọ u nuhu na. Aye jọ nọ ọ rrọ omọvo Isẹri Jihova nọ o je ru uwuhrẹ Ebaibol kugbe Ketly ọ jọ kugbei. Enwenọ k’aso k’aso Osẹri nana ọ jẹ hai lele Ketly kiẹzẹ evaọ Ọgwa Okokohọ na.

Mẹ tẹ nya bru Ketly, be gwọlọ whrehe iei oviẹ, rekọ edada na i vi erọ ugboma. Ọ ta kẹ omẹ inọ okenọ otọ-nuhu na o rọ romavia yọ ọ jọ uwou ogbẹnyusu riẹ jọ. A kake riẹ oware nọ o jẹ via ha. Aimava a te kru ohwohwo obọ jẹ dhẹ kpohọ ogebara nọ ugbẹhẹ jọ u ro kporo ruru ae yawo otọ. O te bo se ogbẹnyusu riẹ, rekọ ọ kpunu hu. Ọ tẹ nwane riẹ nọ ogbẹnyusu riẹ o whu no. Enwenọ ehru Ketly ogbẹnyusu riẹ nọ o whu na ọ jọ bẹsenọ ahwo a rọ dhogbo ze euwa ene nọ i lele i rie. A bru obọ Ketly soso no te ẹkoko riẹ.

Evaọ aso ọsosuọ nọ mẹ jọ kugbei, Ketly ọ tẹ nwane faro re ọ wezẹ, oware nọ o via na o vẹ be hae ziọ iroro riẹ. Ọ tẹ ta kẹ omẹ avọ igo-oviẹ inọ: “Mẹ riẹ oware nọ Ikereakere na e ta kpahe edẹ urere na gbe etọ nọ i re ti nuhu. Mẹ riẹ nọ ma wo ẹruore uzuazọ evawere evaọ obaro. Mẹ riẹ nọ u fo re me yere Ọghẹnẹ nọ mẹ rọ rrọ uzuazọ. Rekọ dae rehọ iẹe nọ whẹ onana o via kẹ na. Eware e be riẹ nya kẹ owhẹ, who je ti rri hi na, uzuazọ ra u te zihe ruọ enẹ.” Mẹ gbẹ riẹ onọ me re ru hu, me te dhugbe kru rie obọ, me te muhọ ẹviẹ re. Mai imava ma viẹ bẹsenọ ọ rọ wezẹ vrẹ.

Kẹdẹ kẹdẹ a jẹ hai vi edọkita ọvo gbe enọso ivẹ nyai fi obọ họ kẹ ahwo nọ a gwọlọ ẹruorote. A vi omẹ kpohọ ẹwho nọ a re se Petit Goave, onọ o rẹ rehọ omoto euwa ivẹ rono Port-au-Prince. Mẹ avọ imava efa jọ ma gbẹ nya—enọso nọ o no Florida ze gbe edọkita nọ o no France ze. Ma te obei evaọ ighọjọ izii gbabọ ohiohiẹ, wọ ewha mai fihotọ jẹ kwai rueva Ọgwa Uvie. A vuẹ ahwo na no vẹre inọ ma be nyaze, fikiere a keria jẹ hẹrẹ omai.

Ma te mu iruo họ ovavo. Uvo na o jọ gaga, yọ ahwo nọ a bi dhuye họ jẹ gwọlọ usiwo a je dhe ebuebu. U te oware wọhọ ighọjọ esa uvo taure ma tẹ ruẹ omoke serihọ. Evaọ ẹdẹ yena, mai imasa ma kẹ ahwo iduwo nọ i bu te udhusoi gbe ikpegbene (114), rẹrote jẹ rọ imu kẹ ahwo nọ a bu te udhusoi gbisoi (105). Iruo na i ru oma whọlọ omẹ rekọ eva e were omẹ nọ mẹ fialoma ze ti fi obọ họ kẹ ahwo na.

Mẹ raha ekpoka ivẹ gbọ evaọ iruo ogbodhẹ obọ Haiti na. Unwenọ kẹdẹ kẹdẹ mẹ jẹ hai ru iruo euwa ikpegbivẹ aso hẹrioke evaọ Ọgwa Okokohọ na. O jọ okolo iruo ho, utionọ mẹ  re ruẹ ẹdẹvo ho. Ghele na, mẹ rehọ e riẹ fihọ uvẹ-ọghọ gbe oware evawere gaga nọ me ro wobọ. Eva e were omẹ inọ mẹ kẹ ahwo jọ omosasọ, je ru oma voro ahwo Haiti nọ a rọ ẹro ruẹ uye ogaga nana.

U wo eware buobu nọ ma rẹ sai wuhrẹ mi ai. Wọhọ oriruo, a bru owọ ọmọzae ikpe 15 jọ nọ a re se Eliser nọ ọ jọ usu ahwo nọ mẹ rẹrote. Me muẹrohọ inọ a tẹ kẹe emu ọ rẹ rehọ emu na hẹrẹ Jimmy, ọnọ ọ be hae nyaze ti kiẹzẹ kugbei evaọ aso. Eliser ọ ta kẹ omẹ nọ Jimmy ọ be hae re emu taure o te ti bru rie ze evaọ owọwọ na ha. Uruemu Eliser na u wuhrẹ omẹ inọ ma re fe hayo wo omokpokpọ taure ma tẹ sae kẹ amọfa oware he.

Ahwo nọ ma gbe je ru iruo obufihọ na a wo ọkpọ ẹzi ọvona. U wo ọjọ nọ oma riẹ o ga ha; ọfa ọ jariẹ nọ uke o jẹ da. Ghele na, aikpobi na a rọ obọ nọ a re fihọ kẹ ahwo na karo viukpọ edada obọrai. Onana o kẹ omẹ uduotahawọ nọ mẹ rọ ruabọhọ iruo na. Oma o jẹ hae lọhọ omai no evaọ ugboma gbe iroro n’oke t’oke, rekọ ma jẹ hae rọ uketha kẹ ohwohwo, onọ u ru nọ ma sae rọ ruabọhọ iruo na. Iruo obufihọ nana o rẹ thọrọ omẹ ẹro ho! Me yere Ọghẹnẹ nọ mẹ rọ rrọ omọvo ukoko Ileleikristi nọ e rrọ wowou, nọ i wo uyoyou gbe ẹzi omolahiẹ kẹ erivẹ.

Taure me te ti no Haiti, imava jọ nọ a bru obọze rai no, a daoma kere ileta uyere kẹ omẹ jẹ lẹ omẹ inọ mẹ hẹrẹ bẹsenọ mẹ rẹ ruọ eva arupre no re me te se ileta na. Nwanọ ere me ru. Ileta na i duobọte omẹ udu, mẹ sai kru oma mẹ hẹ, mẹ tẹ jẹ viẹ.

Anwẹnọ me ro zihe kpozi no, mẹ avọ ahwo jọ nọ ma jọ obọ Haiti riẹ oma, ma be hai se hayo kere ileta se ohwohwo. Nọ ebẹbẹ hayo okpẹtu e tẹ roma via, u re si ahwo kẹle oma je ru nọ a sai ro vuhu uvi egbẹnyusu. U mu omẹ ẹro inọ usu nọ ma wo no u ti fi obọ họ kẹ omai tilẹmu ohwohwo nọ ebẹbẹ e tẹ romavia evaọ obaro. Me rri rie fihọ uvẹ-ọghọ ulogbo.