Magmahunahunaon sa Nag-inusarang mga Ginikanan

DILI sama sa uban, mas puliki ug mas hago ang nag-inusarang mga ginikanan. Daghan kaayo silag atimanonon. Kinahanglan nilang atimanon ang daghang responsibilidad sa pagbuhig pamilya. Gawas nga magtrabaho, kinahanglan usab mamalit, magluto, maghinlo, ug magmatuto sa mga anak. Kinahanglan usab itagana ang emosyonal ug pisikal nga panginahanglan sa ilang mga anak, paglulinghayaw, ug kon posible, ang paggahin ug panahon alang sa ilang kaugalingon.

Bisag ang mga pamilya sa nag-inusarang mga ginikanan nagkadaghan ug komon na sa atong panahon karon, sila dili kaayo mahatagag pagtagad. Ingon sa prangkang giadmitir sa usa ka inahan, “Ayha na nako sila namatikdi sa dihang ako nahimong nag-inusarang ginikanan.” Unsay imong mahimo aron ikapakita ang pagtagad kanila? Angay ka bang mahingawa kanila? Tagdon nato ang tulo ka rason sa paghatag ug pagtagad sa ilang mga panginahanglan.

Kon Nganong Magmahunahunaon Kanila

Daghan sa nag-inusarang mga ginikanan ang nanginahanglag tabang. Usa ka 41-anyos nga balong babaye nga may duha ka anak ang miingon: “May mga panahon nga wala ko masayod kon unsay buhaton, ug nabug-atan kaayo ko sa daghang responsibilidad.” Tungod sa pagkabalo, pagkabiniyaan, o uban pang mga sirkumstansiya gibati sa daghang nag-inusarang ginikanan ang ingon sa gibati sa usa ka inahan. Siya miingon, “Kami nangitag kahupayan, ug gikinahanglan kaayo namo kini!”

Kini makaamot sa imong kalipay. Nakasulay ka na ba sa pagtabang sa usa ka tawong gibug-atan kaayo sa iyang gipas-an? Kon mao, lagmit imong gibati ang kalipay sa pagkasayod nga ikaw nakatabang kaniya sa praktikal nga paagi. Sa susama, tingali ang palas-anon sa nag-inusarang mga ginikanan bug-at ra kaayo kanila. Kon motabang ka kanila, imong masinatian ang katumanan sa giingon sa Salmo 41:1: “Malipayon siya nga nagabuhat uban ang pagkamahunahunaon sa timawa.”

Kini makapahimuot sa Diyos. Ang Santiago 1:27 nag-ingon: “Ang dagway sa pagsimba nga hinlo ug wala mahugawi sa panglantaw sa atong Diyos ug Amahan mao kini: ang pag-atiman sa mga ilo ug sa mga babayeng balo sa ilang kasakitan.” Kini naglakip sa pag-atiman sa nag-inusarang mga ginikanan. a Matod sa Hebreohanon 13:16: “Ayaw kalimti ang pagbuhat ug maayo ug ang pagpakig-ambit sa mga butang sa uban, kay ang maong mga halad gikahimut-an sa Diyos.”

 Samtang atong hinumdoman kining tulo ka rason nga magmahunahunaon sa nag-inusarang mga ginikanan, atong tan-awon kon unsaon nimo pagtabang kanila ug kon unsaon pagtino nga mapuslanon ang imong tabang.

Pagtino sa Ilang mga Panginahanglan

Tingali alang kanimo ang labing sayon nga buhaton mao ang pagpangutana kanila, “Unsay akong ikatabang?” Apan ang tinuod, tungod niini magpanuko na hinuon sila sa pagsulti kanimo kon unsa gayod ang ilang mga panginahanglan. Ingon sa nahisgotan na, ang Salmo 41:1 nag-awhag nga ‘mobuhat uban ang pagkamahunahunaon.’ Ang usa ka reperensiya nagpatin-aw nga ang Hebreohanong termino nga gigamit dinhi mahimong magkahulogang “ang proseso sa paghunahuna diin gihan-ay pag-ayo ang mga ideya aron makakab-ot ug maalamong aksiyon.”

Busa, aron mahibaloan ang labing maayong paagi sa pagtabang, kinahanglang hunahunaon nimo pag-ayo ang mga hagit nga giatubang sa nag-inusarang mga ginikanan. Paniid pag-ayo, ug sayra ang tinuod nga kahimtang. Pangutan-a ang imong kaugalingon: ‘Kon ako ang anaa sa iyang kahimtang, unsa nga tabang ang buot kong madawat?’ Oo, daghang nag-inusarang mga ginikanan ang mosulti nga bisag gusto gayod nimong motabang, dili gihapon nimo bug-os masabtan ang ilang kahimtang gawas kon mahimo kang usa kanila. Apan, kon maningkamot ka pag-ayo sa pagsabot sa ilang kahimtang, mas ikapakita nimo ang ‘pagkamahunahunaon’ kanila.

Sundoga ang Hingpit nga Panig-ingnan sa Diyos

Kon bahin sa pagtagad sa nag-inusarang mga ginikanan, dili malabwan ang mahigugmaong pagtagad nga gihatag ni Jehova nga Diyos kanila. Daghang teksto ang naghisgot bahin sa Iyang kahingawa sa mga babayeng balo, batang ilo-sa-amahan, nga ikapadapat usab ngadto sa nag-inusarang mga ginikanan. Pinaagi sa pagsusi kon giunsa pagtagana sa Diyos ang mga panginahanglan sa mga timawa, daghan tag makat-onan kon unsaon sa pagtabang kanila sa mapuslanon ug praktikal nga paagi. May upat ka pangunang butang nga pagatagdon.

Paminaw

Sa Balaod ni Jehova nga gihatag sa karaang Israel, iyang gipahayag nga ‘sa walay pakyas dunggon niya ang pagtuaw’ sa mga timawa. (Exodo 22:22, 23) Unsaon nimo pagsundog kining maayong panig-ingnan? Sagad bation sa nag-inusarang mga ginikanan ang hilabihang kamingaw, kay walay laing hamtong nga ikaestorya. “Kon matulog na ang mga bata, usahay magsige kog hilak,” mulo sa usa ka nag-inusarang ginikanan. “Usahay halos dili na nako maagwanta ang kamingaw.” Kon haom, mahimo ba nimong ‘paminawan ang pagtuaw’ sa usa ka nag-inusarang ginikanan kinsa tingali kinahanglang magpahungaw sa iyang gibati? Nan, ikaw makatabang pag-ayo aron iyang maagwanta ang mga hagit nga iyang giatubang.

Ihatag ang Pagdasig

Giinspirar ni Jehova ang pagsulat sa sagradong mga awit, o mga salmo, nga kantahon sa mga Israelinhon sa ilang mga pagsimba. Handurawa ang pagdasig nga nadawat sa mga babayeng balo ug mga batang ilo-sa-amahan sa dihang ilang kantahon ang inspiradong mga pulong sa Diyos nga nagpahinumdom kanila nga si Jehova maoy “usa ka amahan” ug “usa ka maghuhukom” alang kanila ug nga siya magtagana kanilag kahupayan. (Salmo 68:5; 146:9) Kita usab makahatag kanilag mga pulong sa pagdasig nga ilang mahinumdoman sulod sa daghang katuigan. Bisan pag milabay na ang 20 ka tuig, si Ruth, nga usa ka nag-inusarang ginikanan, malipay gihapon sa paghinumdom sa gisulti kaniya sa usa ka eksperyensiyadong amahan: “Dalayegon kaayo ang imong gihimo sa pagpadako sa imong duha ka anak nga lalaki. Ipadayon kana.” Matod ni Ruth: “Dako kaayo ang epekto kanako sa maong komendasyon.” Sa pagkatinuod, “ang malulotong mga pulong maoy maayong tambal” ug makadasig gayod sa nag-inusarang ginikanan. (Proverbio 15:4, Contemporary English Version) May nahunahunaan ka bang espesipiko, kinasingkasing nga komendasyon nga imong ikahatag kanila?

 Pagtaganag materyal nga tabang kon gikinahanglan

Lakip sa Balaod ni Jehova sa karaang Israel mao ang mga kahikayan sa pagtaganag pagkaon sa mga babayeng balo ug mga batang ilo-sa-amahan sa paaging maghatag kanilag dignidad. Pinaagi sa maong mga probisyon, kini nga mga timawa adunay igong ‘makaon . . . ug mabusog.’ (Deuteronomio 24:19-21; 26:12, 13) Kita usab, makahatag ug materyal nga tabang kanila sa paaging mataktikanhon ug maghatag kanilag dignidad. Makahapit ka ba sa ilang balay ug hatagan silag pagkaon o mga pinalit gikan sa groseri? May mga sinina ka ba nga magamit nila o sa ilang mga anak? O makatabang ka ba kanila sa pinansiyal aron sila makapalit ug pipila ka kinahanglanon sa pamilya?

Pakig-uban kanila

Gisugo ni Jehova nga iuban ang mga babayeng balo ug mga batang ilo-sa-amahan sa tinuig nga mga kapistahan sa nasod, diin sila makapakig-uban sa ilang mga isigka-Israelinhon. Gani, sila giingnan: ‘Magmaya kamo.’ (Deuteronomio 16:10-15) Ang mga Kristohanon usab karon gitambagan nga “magmaabiabihon sa usag usa.” Pinaagi niini ikaw malipayong makapakig-uban kanila. (1 Pedro 4:9) Busa nganong dili nimo sila imbitahon sa inyoha aron makauban sila sa pagpangaon? Dili kinahanglan nga kini maluho. Sa dihang siya miduaw sa balay sa iyang mga higala, si Jesus miingon: “Pipila ra ka butang ang gikinahanglan, o usa lang.”—Lucas 10:42.

Pabilhan ang Imong Pagkamahunahunaon

Si Kathleen, usa ka nag-inusarang ginikanan nga nagpadako ug tulo ka anak, miingon nga dili gayod niya malimtan kining maalamong tambag, “Ayaw pagdahom ug bisan unsa, pabilhi ang tanang butang.” Sama kang Kathleen, gidawat sa daghang nag-inusarang mga ginikanan ang ilang personal nga responsibilidad sa pagpadako sa ilang mga anak. Busa, wala sila magdahom nga ang uban obligadong motabang kanila. Apan, pabilhan gayod nila ang bisan unsang tabang nga ilang madawat. Ikaw makatabang kanila ug ikaw mismo magmalipayon kon magmahunahunaon ka sa mga nag-inusarang mga ginikanan, nga masaligong si Jehova nga Diyos “magaganti kanimo tungod sa imong gihimo.”—Proverbio 19:17, New Century Version.

[Footnote]

[Hulagway sa panid 24]

Kanus-a ang kataposang higayon nga imong nakauban sa pagpangaon ang pamilya sa nag-inusarang ginikanan? Nganong dili nimo sila imbitahon pag-usab?