Ku Khathala Hi Vatswari Lava Nga Voxe

A HI vangani vanhu lava swilo leswi va swi endlaka swi lavaka nkarhi wo tala ni matimba ya vona ku tlula vatswari lava nga voxe. Vatswari lava nga voxe va langutana ni swiphiqo swo tala. Va fanele va hetisisa vutihlamuleri bya vona byo kurisa vana. Ku engetela eka ntirho wo tihanyisa, va fanele va ya eku xaveni ka swilo, va sweka, va basisa va tlhela va wundla vana. Ku engetela kwalaho, va fanele va khathalela rihanyo ra vana va vona, va va hungasa ni ku va seketela ni hi tindlela tin’wana. Hi hala tlhelo, na vona va fanele va pfa va beriwa hi moya va ri voxe.

Leswi mindyangu ya vatswari lava nga voxe yi yaka yi andza namuntlha, swi nga ha olova ku va va honisiwa. Manana un’wana u te: “Loko ndzi nga si va mutswari la nga yexe, a ndzi nga swi voni leswaku va khome nyarhi hi timhondzo.” I yini leswi u nga swi endlaka ku kombisa leswaku wa khathala ha vona? Xana u fanele u khathala ha vona? A hi kambisiseni swivangelo swinharhu leswi endlaka hi khathala ha vona.

Swivangelo Leswi Endlaka Hi Khathala Ha Vona

Vatswari vo tala lava nga voxe va lava mpfuno. Noni leyi nga mi malembe ya 41 naswona yi nga ni vana vambirhi yi te: “Minkarhi yin’wana a ndzi tiyiseki hileswi ndzi faneleke ndzi swi endla, vutihlamuleri lebyi ndzi nga na byona bya ndzi tshikilela.” Ku va noni, ku fa ka vukati ni swiyimo swin’wana swi endla leswaku vatswari vo tala lava nga voxe va titwa hi ndlela leyi manana un’wana a titweke ha yona. U te: “Hi wu lava swinene mpfuno!”

Swi engetela ntsako lowu u nga na wona. Xana u tshame u pfuna munhu la rhwaleke ndzhwalo wo tika? Loko swi ri tano, u titwe u tsakile hi ku tiva leswaku ku ni munhu loyi u n’wi pfuneke. Hilaha ku fanaka, vatswari lava nga voxe minkarhi yin’wana swa va tikela ku hetisisa vutihlamuleri lebyi va nga na byona. Loko u va pfuna hi swilo leswi va swi lavaka, u ta vona ntiyiso wa marito lama nga eka Pisalema 41:1 lama nge: “Wa tsaka un’wana ni un’wana la ehleketelaka xisiwana.”

Swi tsakisa Xikwembu. Yakobo 1:27 yi ri: “Muxaka wa vugandzeri lebyi baseke ni lebyi nga nyamangiki hi ku ya hi langutelo ra Xikwembu tlhelo Tata wa hina hi lowu: ku khathalela lava nga riki na vatswari ni tinoni enhlomulweni wa tona.” Leswi swi katsa ni ku khathalela vatswari lava nga voxe. * Vaheveru 13:16 yi ri: “Mi nga rivali ku endla leswinene ni ku avelana swilo ni  van’wana, hikuva Xikwembu xi tsakisiwa swinene hi switlhavelo swo tano.”

Loko ha ha anakanyisisa hi swivangelo leswinharhu swo khathalela vatswari lava nga voxe, a hi kambisiseni tindlela tin’wana ta xiviri leti u nga va pfunaka ha tona.

Tiva Leswi Va Swi Lavaka

Kumbexana u nga ha vona onge ndlela yin’wana yo va pfuna i ku va vutisa u ku: “Ndzi nga mi pfuna hi yini?” Swi tolovelekile leswaku munhu a ku byela leswi a swi lavaka hakunene. Hilaha hi swi voneke hakona eku sunguleni, Pisalema 41:1 yi hi khutaza ‘ku va lava ehleketelelaka.’ Buku yin’wana yi vula leswaku rito leri ra Xiheveru leri tirhisiweke laha ri nga ha vula “ku anakanyisisa hi swilo leswi u nga n’wi pfunaka ha swona kutani u teka goza ra vutlhari.”

Hikwalaho, leswaku u kuma tindlela letinene to pfuna ha tona, u fanele u rhanga u anakanyisisa hi swiphiqo leswi mutswari la nga yexe a langutanaka na swona. Vana ni vuxiyaxiya, u nga languti ntsena ku languteka ka yena ka le handle. Tivutise, ‘Loko a ndzi ri exiyin’weni lexi, xana a ndzi ta lava ku pfuniwa hi yini?’ Vatswari vo tala lava nga voxe va nga ha ku byela leswaku hambi wo ringeta hilaha u nga kotaka hakona a wu nge swi twisisi hi ku helela leswaku swi njhani ku va mutswari la nga yexe handle ka loko na wena u ri yena. Loko u tikarhatela ku twisisa xiyimo xa vona swi ta ku pfuna leswaku u kota ‘ku ehleketelela’ vatswari lava nga voxe.

Tekelela Xikombiso Lexinene Xa Xikwembu

Loko swi ta emhakeni yo khathalela vatswari lava nga voxe, ku hava munhu la swi endleke hi ndlela ya rirhandzu ni leyi hetisekeke ku tlula Yehovha Xikwembu. Matsalwa yo tala ma kombisa nkhathalelo lowu Yehovha Xikwembu a nga na wona eka tinoni, vana lava nga riki na tatana swin’we ni vatswari lava nga voxe. Loko hi kambisisa ndlela leyi Xikwembu xi swi khathaleleke ha yona swilaveko swa swisiwana, hi nga dyondza swo tala malunghana ni ndlela leyi hi nga swi pfunaka ha yona. Xiya magoza ya mune lawa hi nga ta ma kambisisa.

Tinyike nkarhi wo va yingisela

Eka Nawu lowu Yehovha a wu nyikeke Vaisrayele va khale, u vule leswaku u “ta twa xirilo” xa swisiwana. (Eksoda 22:22, 23) Xana u nga xi tekelela njhani xikombiso lexi lexinene? Hakanyingi vatswari lava nga voxe va titwa va ri ni xivundza va nga ri na munhu lonkulu wo bula na yena. Mutswari un’wana la nga yexe u titshandze a ku: “Loko vana va mina va ya eku etleleni, minkarhi yin’wana ndzi rila lerova ndzi tsandzeka no tikhoma. Minkarhi yin’wana swa tika ku tiyisela xivundza.” Loko swi koteka, xana u nga tiendla u kumeka leswaku u ta “twa xirilo” xa mutswari la nga yexe la lavaka ku tiphofula? Ku n’wi yingisa ehansi ka swiyimo swo tano swi nga n’wi pfuna swinene leswaku a langutana ni xiyimo lexi a nga eka xona.

Vula marito lama khutazaka

Yehovha u endle leswaku ku va ni tinsimu to kwetsima kumbe tipisalema leti Vaisrayele a va ta ti yimbelela loko va gandzela. Anakanya nchavelelo lowu tinoni ni vana lava nga riki na tatana va wu kumeke loko va yimbelela tinsimu leti huhuteriweke hi Xikwembu, leti a ti va tsundzuxa leswaku Yehovha i “tatana” ni “muavanyisi” wa vona naswona u ta va kutsula. (Pisalema 68:5; 146:9) Na hina hi nga vula marito lama khutazaka lawa mutswari la nga yexe a nga ta tshama a ri karhi a ma tsundzuka. Hambileswi ku hundzeke malembe ya 20, Ruth, la nga mutswari la nga yexe, wa ha ma tsundzuka kahle marito lama khutazaka lawa a byeriweke wona hi tatana un’wana, lama nge: “U ma kurisa kahle majaha ya wena. Hambeta u endla tano.” Ruth u ri: “Marito lawa ma ndzi khutazile swinene.” Hakunene “marito yo tsakisa i murhi lowu nyikaka vutomi” naswona ma nga khutaza mutswari la nga yexe ku tlula ndlela leyi a hi anakanya ha yona. (Swivuriso 15:4, Bibele—Mahungu Lamanene) Xana swi kona swilo leswi u vonaka onge u nga n’wi bumabumela ha swona mutswari la nga yexe?

 Va nyike swilo swo karhi loko swi koteka

Nawu wa Yehovha lowu a a wu nyike Vaisrayele, a wu katsa ni malunghiselelo ya ku khathaleriwa ka tinoni ni vana lava nga riki na tatana hi ndlela leyi xiximekaka. Hikwalaho ka lunghiselelo leri, swisiwana a swi fanele swi ‘dya swi xurha.’ (Deteronoma 24:19-21; 26:12, 13) Na hina hi nga pfuna ndyangu wa mutswari la nga yexe hi swilo leswi hi nga na swona hi ndlela leyi xiximekaka naswona hi swi endla hi vutlhari. Xana u nga va xavela swilo swo karhi ni swakudya ivi u va yisela swona ekaya? Xana u ni swiambalo leswi u nga swi nyikaka mutswari la nga yexe kumbe vana vakwe? Kumbe, xana u nga va pfuna hi tlhelo ra timali leswaku mutswari yoloye a ta xava leswi lavekaka ekaya?

Endla xinghana na vona

Yehovha u lerise leswaku tinoni ni vana lava nga riki na tatana va va kona eminkhubyeni ya lembe ni lembe laha a va tiphina hi xinakulobye ni Vaisrayele-kulobye. Entiyisweni a va byeriwe leswi: “U fanele u tsaka.” (Deteronoma 16:10-15) Hilaha ku fanaka namuntlha, Vakreste va khutaziwa ku ‘kombisana malwandla,’ leswaku va va ni ntsako. (1 Petro 4:9) Ha yini u nga rhambi ndyangu wa mutswari la nga yexe leswaku mi ta tiphina swin’we hi swakudya? A swi kali swi lava leswaku mi tikarhata ngopfu. Loko Yesu a endzele vanghana vakwe ekaya ka vona u vule leswaku “i swilo switsongo leswi lavekaka, kumbe xin’we ntsena.”—Luka 10:42.

Ku Khathala Ka Wena Hi Vona A Swi Nge Rivariwi

Kathleen, mutswari la nga yexe la kuriseke vana vanharhu, u vula leswaku a nge xi rivali xitsundzuxo lexi xa vutlhari lexi nge, “U nga languteli swilo swo tala; eneriseka hi leswi u nga na swona.” Ku fana na Kathleen, vatswari vo tala lava nga voxe va swi xiya leswaku va ni vutihlamuleri byo kurisa vana va vona. Hikwalaho a va langutelanga swona leswaku vanhu van’wana va va hetisisela vutihlamuleri bya vona. Nilokoswiritano, a swi kanakanisi leswaku va wu tlangela mpfuno lowu va wu kumaka. U nga swi kota ku pfuna vatswari lava nga voxe naswona sweswo swi ta engetela ntsako wa wena hikwalaho ka leswi u tiyisekaka leswaku Yehovha Xikwembu “u ta ku tlherisela hinkwaswo.”—Swivuriso 19:17, Bibele—Mahungu Lamanene.

[Nhlamuselo ya le hansi]

[Xifaniso lexi nga eka tluka 24]

Xana u hetelele rini ku rhamba ndyangu wa mutswari la nga yexe leswaku mi ta tiphina swin’we hi swakudya? Ha yini u nga teki goza ro endla tano?