Nyathini Biro Chiwo Dwoko Mane?

JONYUOL: E gaset mar Januar 15, 2010, ite mag 16-20, ne wawuoyo kuom kaka un kaachiel gi nyithindu onego ubed gi kinde mag timo ranyisi mag konyo nyithindo ikruok ne tembe. Sulani chiwo paro kuom kaka unyalo konyo nyithindu mondo oikre ne tembe ma giromogo e skul. Unyalo yiero tiyo gi ranyisigi sama utimo Lamo mar Joot.

NYITHINDO ma gin Joneno mag Jehova romo gi tembe mopogore opogore. Kinde mang’eny, joskul wetegi penjo gimomiyo ok gidonj e gik moko, kaka goyo salut ne bendera, nyasi mag paro odiechieng’ nyuol, koda nyasi mamoko. Ka nyathini oromo gi penjo kaka mago, obiro chiwo dwoko mane?

Nyithindo moko ma Jokristo ohero mana dwoko ni: “Ok anyal timo mano. Din marwa okwero timno.” Onego opuo nyithindogo kuom chung’ motegno. Dwoko kaka mano nyalo mono ng’ato medo penjo. Kata kamano, Muma jiwowa mondo ‘wabed moikore dwoko wach ne ng’at ma penjowa’ wach moro amora kuom puonjwa. (1 Pet. 3:15) Timo mano ok dwar ni wawach mana ni, “Ok anyal timo mano.” Kata obedo ni nitie joma ok bi yie gi gima wawacho, jomoko to nyalo dwaro ng’eyo weche momedore kuom gimomiyo ok wadonj e yorego.

Rowere mang’eny ma gin Joneno, osenyiso joskul wetegi weche manie Muma, ka gitiyo gi buge kaka Jifunze Kutoka kwa Mwalimu Mkuu. Wechego nyalo konyo e lero gimomiyo nyithindo ma Joneno timo kata ok tim timbe moko. Nitie joskul moko mohero chiko itgi adimba ne sigendini mag Muma, kendo mano osemiyo ochak puonjruok mar Muma gi nyithindo mang’eny. Joskul moko to nyalo yudo ka teknegi chiko itgi nyaka e giko sigana moro mar Muma. Nitie weche moko mag Muma ma ka ok oler ne nyithind skul e yo matut, to nyalo bedonegi matek ahinya winjo tiendgi. Kane osiepne moro ogwele e nyasi mar paro odiechieng’ nyuol, Minhee ma jahigini 11 nowacho ne osiepneno kama: “Muma ok wachnwa ni wapar odiechienge mag nyuol. Johana Jabatiso ma sigande yudore ei Muma, ne oneg e nyasi mar paro odiechieng’ moro mar nyuol.” Kata kamano, Minhee wacho ni ne nenore ka gima osiepneno ne ok owinjo tiend dwokono.

Seche moko nyiso japuonjre picha kata wach moro mayudore ei bugewa, nyalo konyo. To nade kapo ni jotelo mag skul ok dwar mondo nyithindo onyis jopuonjre wetegi buge mag weche din? Be nyithindwa nyalo lendo e yo maber kata ka gionge gi buge? Ere kaka inyalo konyo nyithindi chung’ motegno e siro puonj mag yiewa?

Beduru gi Kinde mag Timo Ikruok

Bedo gi kinde mag timo ikruok ne tembe sama un pacho nyalo konyo, ka jonyuol timore ni gin nyithind skul. Sama nyithindo temo siro yiegi, biro dwarore ni jonyuol opwogi nikech kinda margi, kendo nyisogi kaka ginyalo medo lony e yo ma gichiwogo dwoko,  koda gimomiyo timo mano ber. Kuom ranyisi, puonjgi tiyo gi weche ma joskul ma mbesegi nyalo winjo tiendgi. Joshua, ma jahigini ochiko wacho ni joskul wetene ne ok winj tiend weche moko mitiyogo ei Muma. Omiyo, ne chune tiyo gi weche mayot winjo tiendgi sama owuoyo kodgi.—1 Kor. 14:9.

Moko kuom nyithind skul nyalo lalo gombogi mar dwaro ng’eyo ka dwoko mimiyogi bor ahinya. Kuom wuoyo kodgi kendo leronegi weche, rowere ma Joneno nyalo miyo gidhi nyime bedo gi gombo mar dwaro ng’eyo. Haneul, nyako ma jahigini apar wacho ni, “Joskul wetena ohero goyo mbaka, to ok ng’at maleronegi weche.” Goyo mbaka dwaro ni ipenj penjo, kae to ichik iti maber ne paro ma ng’ato chiwo.

Mbaka moket piny kaegi nyiso kaka nyithindo ma Jokristo nyalo chiwo dwoko kendo wuoyo gi joskul wetegi. Onge tiende nwoyo kata tiyo gi wechego kaka ondikgi kae—nimar nyithindo opogore opogre, kendo chal mopogore dwaro dwoko mopogore. Kuom mano, rawera ma Janeno onego ong’e kaka onyalo  tiyo gi weche monyisgo kotiyo gi wechene owuon, kae to oti kodgi kaluwore gi chal joskul wetene. Ka un gi nyithindo madhi skul, temuru timo ranyisi mar ikruok kutiyo gi weche moket kae.

Tiego nyithindo kawo kinde kendo dwaro kinda. Dwarore ni jonyuol ma Jokristo opuonj nyithindgi chike koda puonj manie Muma, kendo gijiwgi dak kaluwore gi puonjgo.—Rapar 6:7; 2 Tim. 3:14.

E Lamo mar Joot maluwo, temuru timo ranyisi mag ikruok gi nyithindu kutiyo gi weche moket kae. Nonuru kaka ginyalo tiyo. Ng’euru ni gimaduong’ ok en dwoko kata nwoyo wechego kaka oketgi. En adier ni unyalo timo ranyisi mar chal moro nyadinwoya, ka uchiwo dwoko mopogore opogore kendo neno kaka nyithindu timo e moro ka moro. Sama gitemo lero gimomiyo giluwo puonj moro, konygi timo kamano e yo mamuol kendo gi rieko. Bang’ kinde, nyithindi biro bedo molony e chiwo dwoko masiro puonj mag Muma e nyim joklasgi, jopuonjgi, koda jomamoko.

[Sanduk/Piche manie ite mag 4, 5]

NYASI MAG PARO ODIECHENGE MAG NYUOL

Mary: Nade, John. Daher gweli e nyasi mar paro odiechieng’ ma ne onyuolae.

John: Mary, erokamano kuom para. Daher penji gimomiyo idhi timo nyasino?

Mary: En mar paro odiechieng’ ma ne onyuolae. In ok itimga nyasi mar odiechieng’ ma ne onyuolie?

John: Ooyo, an ok atimga.

Mary: Nang’o? Joodwa ne mor kane onyuola.

John: Joodwa bende chalo gi joodu. Gin bende ne gimor kane onyuola. Kata kamano, ok apar ni mano dwaro ni atim nyasi mar paro odiechieng’no higa ka higa. E kinde mag nyasi maggi, ji mang’eny ohero paro ni gilong’o moloyo. Kata kamano, donge Nyasaye ema long’o moloyo? To donge onego wagone erokamano nikech omiyowa ngima?

Mary: Be itemo wacho ni ok onego abed gi nyasi mar chieng’ nyuolna?

John: Mary, mano en yiero ma mari. Kata kamano, donge ber mondo inon wachni? Kata obedo ni ji mang’eny ohero kawo mich mag paro nyasi mag nyuol, Muma wacho ni chiwo kelo mor moloyo kawo. Kar keto pachwa kuomwa wawegi e odiechieng’ paro nyuolwa, donge dibed maber dwoko ne Nyasaye erokamano, paro jomoko, kendo timonegi maber?

Mary: Pok aparoga kamano. Be itemo wacho ni jonyuolni ok miyiga mich?

John: Gijomiya. To kata kamano, ok girit ni gitim kamano e odiechieng’ nyuolna. Gijomiya mich kinde duto ma gihero. We apenjie Mary, diher ng’eyo kaka nyasi mag paro odiechienge nyuol ne ochakore?

Mary: Ee, be inyalo nyisa?

John: Kare kiny nawachni gimoro ma ne otimore e nyasi moro ma ne otim chon mar paro odiechieng’ nyuol.

GOYO SALUT NE BENDERA

Gail: Claire, ang’o momiyo ok ijagoyo salut ne bendera?

Claire: Gail, itimo maber penja. Daher penji mokwongo gimomiyo in to igoyoga salut?

Gail: Ajatimo kamano nikech ahero pinywa.

Claire: Gail, ang’eyo ni ihero minu. Kata kamano, ok ijagone salut, koso?

Gail: Mano adier. Kata mano, ajagoyo salut nikech achiwo luor ne bendera. Be in ok imi bendera luor?

Claire: Atimo kamano. Kata kamano, ok wago salut ne ng’ato ang’ata kata ne gimoro amora mwamiyo luor, donge?

Gail: En adier ni amiyo japuonjwa luor, kata kamano ok ajagone salut. Kare ero nenore ni ok ang’eyo gimomiyo ajagoyo salut ne bendera.

Claire: Gail, ji mang’eny paro ni bendera en kido mochung’ne pinygi. Goyo salut ne bendera nyiso ni giikore timo gimoro amora ne pinygi. An to ok apar ni en kamano. Ok anyal chiwo ngimana ne pinywa nikech Nyasaye ema ne omiya ngima. Aseng’ado mar chiwone ngimana. Omiyo, kata obedo ni achiwo luor ne bendera, ok agone salut.

Gail: Koro ang’eyo.

Claire: Kata kamano, Gail, amor ni ne ipenja wachno. To ka idwaro ng’eyo gimomiyo atimo kata ok atim gik moko, bi abiya ipenja. Bende daher mondo ing’e ni Muma wacho ni e ndalo machon ruoth moro mar Babulon nochiko ji mondo okulre e nyim kido moro. Jomoko notamore kulre, kata mana ka mano ne dhi miyo oneggi.

Gail: Adier? Ang’o ma ne otimorenegi?

Claire: Abiro wachoni sigandgi sa lanj.

SIASA MAG SKUL

Mike: Tim, iparo ni ng’ano monego obed jatelo mar klaswa?

Tim: An ok ariw lwedo ng’ato ang’ata kuom joma dwaro komno.

Mike: Nikech ang’o?

Tim: An an-gi jatelo maber moloyo. Kaka Jakristo, asesingora mar luwo Yesu. Omiyo, ok anyal yiero jatelo machielo. Be ing’eyo gimomiyo akawe kaka Jatelo malong’o chuth?

Mike: Ooyo, to bende ok obadha ahinya.

Tim: Ka chieng’ moro didwar ng’eyo, to daher mar leroni.

[Picha]

“Nade, John. Daher gweli e nyasi mar paro odiechieng’ ma ne onyuolae”

[Picha manie ite mar 3]

“Ang’o momiyo ok igo salut ne bendera?”