A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

Biakna Dik Tân Ṭhahnemngai Rawh

Biakna Dik Tân Ṭhahnemngai Rawh

Biakna Dik Tân Ṭhahnemngai Rawh

“Buh seng tûr a tam hle si a, nimahsela a thawktute an tlêm.”—MT. 9:37.

1. Engtin nge hmanhmawhthlâk tih chu i hrilhfiah ang?

VAWIIN nî ngeia ngaihsak ngai lehkha pawimawh i nei a. Eng nge i tih? “HMANHMAWHTHLAK!” tiin i chhinchhiah a ni. Mi pawimawh tak hmuh tûr i nei a, mahse i tlai tlat mai. Eng nge i tih? Motor khalhtu hnênah chuan, “Muang suh aw, a HMANHMAWHTHLAK a nia!” tiin i hrilh a ni. Ni e, hna thawh tûr hmanhmawhthlâk i neih a, hun i neih tlêm tawh si chuan, i rilru a buaiin, i mangang a. Theih tâwpa rang leh rimin i thawk ta a ni. Chu chu a ni, hmanhmawhthlâk tih awmzia chu!

2. Tûn laia Kristiante tân eng hna nge hmanhmawhthlâk ber?

2 Tûn laiah, Kristiante tân chuan Ram chanchin ṭha hrilh leh hnam tina mite zirtîra siam aia hmanhmawhthlâk zâwk thil dang engmah a awm lo. (Mt. 24:14; 28:19, 20) Isua ṭawngkam la chhâwngin zirtîr Marka chuan he hna hi tâwpna a lo thlen hmaa thawh “hmasak” phawt tûr a nih thu a ziak a. (Mk. 13:10) Chu chu thil inâwm tak a ni. Isua chuan: “Buh seng tûr a tam hle si a, nimahsela a thawktute an tlêm,” tiin a sawi si a. Buh seng hun chu sawn hlat theih a ni lo; a hun tâwp hma ngeia seng tûr a ni.—Mt. 9:37.

3. Engtin nge mi tam takin thu hrilh a hmanhmawhthlâkna chu an chhân lêt?

3 Thu hrilh rawngbâwlna chu kan tân chutiang khawpa pawimawh a nih avângin, kan hun te, tha leh zung te, leh ngaihsakna te a tam thei ang ber kan pêk a phu a ni. Mi tam takin chutianga an ti chu an fakawm hle. Ṭhenkhat chuan pioneer te, missionary te, leh khawvêl puma Bethel home-ahte hunbi kima rawng an bâwl theih nân an nun an tisamkhai a. Anni chu an rawngbâwlnaah chuan an buai hle a ni. Thil tam tak an chân a ngai theiin, harsatna tam tak an hmachhawn a ngai a. Mahse, chûngte avâng chuan Pathian Jehova’n nasa takin mal a sâwm a. Kan lâwmpui êm êm a ni. (Luka 18:28-30 chhiar rawh.) Mi dangte chuan hunbi kimin thu hril ve thei lo mah se, he nun chhanhimna hnaah hian an theih anga tamin an inhmang a, chutah chuan kan fate chhandam an nih theih nâna ṭanpui pawh a tel a ni.—Deut. 6:6, 7.

4. Engvângin nge ṭhenkhatin a hmanhmawhthlâkzia hriatna chu an hloh theih?

4 Kan hriat tawh angin, a hmanhmawhthlâkzia hriatna chu hun tlêm, hun tiam chin, leh tâwpna nên a inzawm tlângpui ṭhîn. Bible aṭang leh thilthlengte aṭangin tâwpna hunah kan awm tih finfiahna tam tak kan hmu thei a ni. (Mt. 24:3, 33; 2 Tim. 3:1-5) Mahse, tâwpna lo thlen hun tûr chiah chu tuman an hre lo. “Khawvêl tâwpna chhinchhiahna” chipchiar tak a pêk khân, Isua chuan: “Chu mi nî leh a hun chu Pa chauh lo chuan tuman, vâna vântirhkohte pawhin, Fapa pawhin an hre lo,” tiin a sawi fak a ni. (Mt. 24:36) Chutiang a nih avângin, ṭhenkhat chuan a kuma kuma a hmanhmawhthlâkzia hriatna vawn chu harsa an ti mai thei; a bîk takin, kum rei tak chhûng an lo vawn tawh phei chuan harsa an ti lehzual thei a ni. (Thuf. 13:12) Chutianga harsa tih châng chu i nei ngai em? Pathian Jehova leh Isua Krista’n tûn laia thawh atâna min pêk hna a hmanhmawhthlâkzia hriatna nei tûr leh nei reng tûrin engin nge min ṭanpui thei ang?

Kan Entawn Tûr Isua Ngaihtuah Rawh

5. Eng kawngtein nge Isua chuan rawngbâwlna chungchângah a hmanhmawhthlâk tih a hriatzia a târ lan?

5 Pathian rawngbâwlnaa hmanhmawhna lantîrtu zawng zawngte tân chuan Isua Krista chu entawn tûr ṭha ber a ni a. A hmanhmawh hle chhan pakhat chu kum thum leh a chanve chauh chhûnga thawh zawh tûr hna tam tak a neih vâng a ni. Chuti chung pawhin, Isua chuan biakna dik atân tuma la tih ngai loh khawpa tam a thawk chhuak a ni. Ani chuan a Pa hming leh thiltum a hriattîr a, Lalram chanchin ṭha a hrilh bâkah, sakhaw hruaitute vêrvêkna leh zirtîrna dik lo a hai lang a; tin, thih thlengin Jehova lalchungnunna a thlâwp bawk a ni. Chu bâkah, mite zirtîrin, ṭanpuiin, leh tidamin ram dung leh vâng a fang chhuak bawk. (Mt. 9:35) Mi tumahin hun rei lote chhûngin chutiang khawpa tam an la thawk chhuak ngai lo. Isua chuan theih tâwp chhuahin a thawk rim a ni.—Joh. 18:37.

6. Isua nuna thil pawimawh ber chu eng nge ni?

6 Isua chu a rawngbâwl chhûng zawnga ṭhahnemngai taka thawk tûrin engin nge chêttîr? Daniela hrilh lâwkna aṭangin Isua chuan Pathianin rawngbâwl nâna hun bi a tuksak zât chu a hre thei ngei ang. (Dan. 9:27) Chuvangin, kan hriat tawh angin, a lei lam rawngbâwlna chu “hapta chanveah,” a nih loh leh kum thum leh a chanve-ah a zo tûr a ni. C.E. 33 nipui laia ropui taka Jerusalem a luh hnu lawkah Isua chuan heti hian a sawi a ni: “Mihring fapa chawimawia a awm hun chu a thleng tawh,” tiin. (Joh. 12:23) Isua chuan a thih hun a hnai tawh tih hre mah se, chu chu ngaihtuah berah a nei lo va, rawngbâwlnaa a thawh rim chhan lah a ni hek lo. Chutih ahnêkin, hun remchâng apiang chu a Pa duhzâwng tih nân leh mi dangte hmangaihna lantîr nâna hman chu a tum tlat zâwk a ni. Chu hmangaihna chuan zirtîrte la khâwm tûr leh anmahni zirtîr a, thu hril tûra tîr chhuak tûrin a chêttîr a. Chutianga a tih chhan chu a hna lo ṭan tawh an thawh zawm nân leh a thawh aia ropui zâwk an thawh theih nân a ni.—Johana 14:12 chhiar rawh.

7, 8. Isua biak in thenfaina chuan zirtîrte rilru engtin nge a khawih a, engvângin nge Isua’n chutianga thil a tih?

7 Isua nuna thil thleng pakhat chuan ṭhahnem a ngaihzia a târ lang chiang hle. Chu chu a rawngbâwl ṭan tirh lam, C.E. 30 Kalhlên Kût hun laia thleng a ni a. Isua leh a zirtîrte Jerusalem biak ina an kal chuan “sebâwngte, berâmte, ṭhurote zuartuho leh, tangka thlengtuho ṭhu” chu an va hmu a ni. Isua’n engtin nge a tih a, chu chuan eng angin nge a zirtîrte rilru a khawih?—Johana 2:13-17 chhiar rawh.

8 Chu mi ṭuma Isua thiltih leh thu sawite chuan a zirtîrte chu Davida fakna hla phuahte zînga hrilh lâwkna pakhat: “I ina ka ṭhahnemngaihnain mi ei zo va,” tih thu a hriat chhuahtîr a. (Sâm 69:9) Engvângin nge? Isua thiltih chu thil hlauhawm tak a nih vâng a ni. A rûka chu sumdâwnna tenawm tak titute chu biak in thuneitu—puithiamte, lehkhaziaktute, leh mi dangte—an ni si a. An thiltih hai langa tibuaiin, Isua chu chutih hun laia sakhaw hruaitute hmêlmaah a insiam a ni. A zirtîrte’n thil awm dân an chhût dik angin, ‘Pathian in tâna a ṭhahnemngaihna,’ a nih loh leh biakna dik atâna a ṭhahnemngaihna chu a lang chiang hle. A nih leh, ṭhahnemngaihna chu eng nge ni? Hmanhmawhna nên a inang em?

Hmanhmawhna leh Ṭhahnemngaihna Khaikhinna

9. Engtin nge ṭhahnemngaihna chu hrilhfiah theih a nih?

9 Dictionary pakhat chuan ‘ṭhahnemngaihna’ tih chu “châk tak leh phûr taka thil engemaw thawk” tiin a hrilhfiah a, duhna, inpêkna, ngaihsakna, leh phûrna tihte nên pawh a thuhmun deuh niin a sawi. Isua chuan a rawngbâwlnaah hêng mizia zawng zawngte hi a târ lang vek tih a chiang hle. Chuvângin, Today’s English Version chuan he mi châng hi: “Aw, Pathian, i in atâna ka inpêkna chuan mei angin mi kâng a ni,” tiin a letling a. Ngaihvenawm takin, Khawchhak Lam ṭawng ṭhenkhatah chuan “ṭhahnemngaihna” tih hi thu mal pahnih infinkhâwm aṭanga lo piang a ni a, a ngial a ngana sawi chuan “thinlung sa” tihna a ni a, thinlung meia kâng ang maia ṭhahnemngaihna sawina a ni. Chuvângin, zirtîrte’n biak ina Isua thiltih an hmuh laia Davida thusawi an hre chhuak leh pawh kha a mak hran lo. Mahse, a thinlung meia kâng ang maia Isua nawrtu, a nih loh leh chêttîrtu chu eng nge ni?

10. Bible-a ‘ṭhahnemngaihna’ hi eng tihna nge?

10 Davida fakna hlaa ‘ṭhahnemngaihna’ tia sawi hi Hebrai ṭawng aṭanga lâk a ni a, chu chu Bible châng dangah chuan “thîk” emaw, “thîkthuchhia” emawa lehlin ṭhin a ni bawk. New World Translation chuan chu Hebrai thu mal chu “inpêk bîk phût” tia lehlin châng a nei a ni. (Exodus 20:5; 34:14; Josua 24:19 chhiar rawh.) He thu mal chungchângah Bible dictionary pakhat chuan: “Hei hi nupa inlaichînna lam sawi nâna hman a ni ṭhîn a . . . Nupa inkâra awm thîkthuchhiatna chu a neitu nihna hauh tlatna a nih ang bawkin, Pathian pawhin a ta neih mite neitu awmchhun nihna chu a hauh tlat a, a humhim bawk a ni,” tiin a sawi. Chuvângin, Bible-a ṭhahnemngaihna chu mi ṭhenkhatin an duhzâwng tak infiamna an lawm huam huam a, chu mi atâna inpêkna leh phûrna an neih ang chi mai a ni lo. Davida neih ṭhahnemngaihna chu a ṭha zâwnga thîkna a ni a; chu chu dodâlna emaw, sawi chhiatna emaw ngaih theih lohna; hming ṭha humhim duhna nasa tak emaw, chhiatna siam ṭhat duhna nasa tak emaw chu a ni.

11. Engin nge Isua chu ṭhahnemngai taka thil ti tûra chêttîr?

11 Isua zirtîrte’n biak ina Isua thiltih leh Davida thusawi an thlunzawm chu an tisual lo. Isua thawh rim chhan chu hun a neih tlêm tawh vâng mai a ni lo, a Pa hming leh biakna dik atâna ṭhahnemngaihna—a nih loh leh thîkthu chhiatna—a neih vâng zâwk a ni. Pathian hming sawi chhiatna zo zaite a hmuh chuan Pathian tâna a ṭhahnemngaihna, a nih loh leh a thîkthu chhiatna avângin chu mi siam ṭha tûr chuan hma a la a ni. Tin, sakhaw hruaitute’n mi hnuai hnung zâwkte an awp beh a, dik lo taka an cheibâwl a hmuh hian a ṭhahnemngaihna chuan chûng awh beha awmte chhan chhuak tûr leh mi awp beh chîng sakhaw hruaitute demna thu chhâk chhuak tûrin a chêttîr bawk a ni.—Mt. 9:36; 23:2, 4, 27, 28, 33.

Biakna Dik Atân Ṭhahnemngai Rawh

12, 13. Tûn lai Kristianna rama sakhaw hruaitute chuan (a) Pathian hming leh (b) Pathian Ram chungchângah eng nge an tih?

12 Tûn laia sakhaw mite rilru put hmang leh thiltih chu Isua hun lai sakhaw mite rilru put hmang aia a chhiat zâwk loh vêk pawhin an inang hle a ni. Entîr nân, Isua’n a hnung zuitute hnêna dîl hmasa ber tûra a zirtîr chu Pathian hming chungchângah a ni a: “I hming zahawm rawh se,” tih a ni tih hre chhuak leh rawh. (Mt. 6:9) Sakhaw hruaitute, a bîk takin Kristianna rama sakhaw hruaitute’n mite chu Pathian hming an hriattîrin, chu hming chu tithianghlim, a nih loh leh tizahawm tûrin an zirtîr em? Zirtîr ahnêkin, Trinity te, mihringin thlarau thi thei lo a nei tih te, leh hremhmun meidîl ang chi zirtîrna dik lote hmangin Pathian chungchâng thu dik lo an zirtîr a, Ani chu mi mak, hriatthiam theih loh, nun râwng, leh mi nghaisak hmang angin an lantîr a ni. A chhe zâwnga an tlângthanna leh vervêkna avângin Pathian hming an tichhe bawk. (Rom 2:21-24 chhiar rawh.) Chu bâkah, Pathian hming thup bo tûrin theih tâwp an chhuah a, an Bible lehlin aṭang pawhin an paih bo hial a ni. Chutiang chuan mite’n Pathian an hnaihna tûr leh amah nêna mi mal inlaichînna an neihna tûr chu an dang tlat a ni.—Jak. 4:7, 8.

13 Isua chuan a hnungzuitute chu: “I ram lo thleng rawh se. I duhzâwng vâna an tih angin leia mi’n ti rawh se,” tia Pathian Ram dîl tûrin a zirtîr bawk a. (Mt. 6:10) Kristianna rama sakhaw hruaitute chuan chu ṭawngṭaina chu chham nawn fo ṭhîn mah se, mite chu politics leh mihring pâwl dangte thlâwp tûrin an fuih leh tlat bawk si. Chu bâkah, chu Ram chanchin hrilh leh hriattîr tumtute chu an deusawh bawk a ni. Chuvângin, Kristiana inchhâl tam tak chuan Pathian Ram an rin chu sawi loh, a sawi pawh an sawi ngai tawh lo a ni.

14. Engtin nge Kristianna rama sakhaw hruaitute chuan Pathian Thu an pawlh dal?

14 Pathian hnêna a ṭawngṭainaah Isua chuan: “I thu chu thutak a ni,” tiin chiang takin a sawi a. (Joh. 17:17) Leia a awm laiin, Isua chuan a mite thlarau lam chaw pe tûra “bawih rinawm, fing tak” a ruat tûr thu a sawi lang a ni. (Mt. 24:45) Kristianna rama sakhaw hruaitute chuan mite hnêna Pathian Thu enkawltu-ah inchhâl thuai mah se, Pu ber hna pêk chu rinawm takin an thawk em? Thawk lo ve. Anni chuan Bible thute chu thawnthu phuahchawp ang maia chantîr an duh ṭhîn a. An berâmte thlarau lam chawa châwma thlamuan leh tihbengvâr ai chuan, mihring thufingte hmangin an beng an tihzatsak zâwk a ni. Chu bâkah, nun dân thar tia an vuahte pawm a nih theih nân nungchang lama Pathian tehnate chu an pawlh dal bawk.—2 Tim. 4:3, 4.

15. Sakhaw hruaitute’n Pathian hminga thil an tih zawng zawngte i hmuh hian engtin nge i awm?

15 Pathian hming chhâla thiltih zawng zawngte avângin mi rilru ṭha pu tam tak chu an beidawng a, Pathian leh Bible rinna an hloh pumhlûm a. Setana leh a khawvêl suaksual tak thangah hian an âwk a ni. Nî tin maia chutiang thil thlengte i hmuh a, i hriat hian engtin nge i awm? Pathian Jehova chhiahhlawh i nih angin, Pathian hming sawichhiatna zozaite i hmuh hian chûng thil dik lote siam ṭha tûra i tih theih apiang tih chu i châk hle a ni lâwm ni? Mi dik leh rilru ṭha tak pute bum leh dik lo taka cheibâwla an awm i hmuh hian anmahni thlamuan chu i châk hle bawk lâwm ni? Isua chuan a hun laia mite “vêngtu nei lo berâmte anga hrehawm leh darha an awm” a hmuh chuan a khawngaih satliah mai lo. “Thu tam tak a zirtîr” ta zâwk a ni. (Mt. 9:36; Mk. 6:34) Isua ang bawkin, biakna dik atâna ṭhahnemngaih chhan tûr tam tak kan nei a ni.

16, 17. (a) Engin nge rawngbâwlnaa theih tâwp chhuah tûra min chêttîr ang? (b) A dawta thuziakah eng nge kan ngaihtuah ang?

16 Kan rawngbâwlnaa ṭhahnem kan ngaih chuan, 1 Timothea 2:3, 4-a Paula thu sawite hian awmzia a nei lehzual a ni. (Chhiar rawh.) Rawngbâwlnaa ṭhahnem kan ngaih chhan chu ni hnuhnûngahte kan awm tawh vâng mai ni lovin, Pathian duhzâwng a ni tih kan hriat vâng pawh a ni a. Ani chuan mite’n amah chibai an bûk a, a rawng an bâwl a, malsâwmna an lo dawn ve theih nâna thutak an hriat chu a duh a ni. Hun a tlêm tawh vâng ringawt ni lovin, Pathian hming chawimawi leh mite’n a duhzâwng an tih ve kan duh avâng pawhin kan rawngbâwlnaah theih tâwp kan chhuah a. Biakna dik atân ṭhahnem kan ngai a ni.—1 Tim. 4:16.

17 Pathian Jehova mite kan nih angin, mihringte leh he lei atâna Pathian thiltumte hriatna dik kan nei a. Mite’n hlimna leh nakin hun beiseina dik tak an neih theih nâna ṭanpui theihna hmanrua kan nei a ni. Setana kalhmang tihchhiatna a lo thlen huna him taka an awm theih dân kan kawhhmuh thei a. (2 Thes. 1:6-10) Pathian Jehova nî chu lo thleng mai dâwn lo anga a lan avânga beidawn leh lunghnual mai ai chuan, biakna dik atâna ṭhahnemngaihna hun a la awm avângin kan lâwm zâwk tûr a ni. (Mik. 7:7; Hab. 2:3) Chutiang ṭhahnemngaihna chu engtin nge kan neih theih ang? Chu mi chungchâng chu a dawta thuziakah kan ngaihtuah ang. (w10-E 12/15)

Kan Hrilhfiah Thei Em?

• Engin nge Isua chu a rawngbâwl chhûng zawnga ṭhahnemngai taka thawk tûra chêttîr?

• Bible-a ‘ṭhahnemngaihna’ tih hi eng tihna nge?

• Tûn laiah biakna dik atâna ṭhahnemngai tûra min chêttîr thei tûr eng thilte nge kan hmuh?

[Zirlai Atâna Zawhnate]

[Phêk 16-naa milem]

Isua chuan a Pa duhzâwng tih leh mi dangte chunga hmangaihna lantîr chu a tum tlat

[Phêk 18-naa milem]

Biakna dik atâna ṭhahnemngaihna tûr chhan ṭha tak kan nei