Chiqa yupaychayta sunqu kʼajaywan riqsichina

“Cosechaqa ashkha, oqharejkunarí pisi kanku.” (MAT. 9:37.)

1. ¿Imataq usqhayllata imatapis ruway niyta munan? Sutʼinchay.

PILLAPIS juk documentota chay pʼunchaypacha qhawaripusunanta munaptiykiqa, “USQHAYLLATA” qhawaripusunanta ninki, ¿icharí? Pillawanpis juk tantakuypi usqhayllata taripakunayki kaptin, ¿imatá ruwanki? Astawan “USQHAYLLATA” thaskinki, ¿icharí? Arí, imatapis usqhayllata ruwananchik kaptin, tiempotaq saruchkawaptinchikñaqa, mayta usqhaychakunchik. Yawarninchikpis tʼimpurin, usqhay usqhayllatataq llamkʼanchik. Arí, usqhayllata ruwananchik kaptinqa, jinapi rikukunchik.

2. ¿Imatataq cristianos kay tiempopi usqhayllata ruwananchik tiyan?

² Chiqa cristianosqa, kay tiempopi usqhayllata Diospa Reinonmanta willamuna tiyan, tukuy suyusmanta runasmantaq yachachina tiyan (Mat. 24:14; 28:19, 20). Jesusqa, —Marcos nisqanmanjina— kay llamkʼay “ñawpajta” chayri niraq tukukuy pʼunchay chayamuchkaptin ruwakunanta nirqa (Mar. 13:10). Chaytaq juntʼakunanpuni tiyan. Chantapis Jesús nirqa: “Cosechaqa ashkha, oqharejkunarí pisi kanku”, nispa. Niraq cosecha tiempo tukukuchkaptin uqharikunan kasqanrayku, usqhayllata llamkʼananchikta nichkarqa (Mat. 9:37).

3. ¿Imaynatá achkha cristianos usqhayllata willakunan kasqanta rikuchinku?

³ Diosmanta, runasman willakunanpuni kasqanrayku tiempochakunanchik tiyan, tukuy atisqanchiktataq kallpachakuna. Ajinata achkha cristianos ruwachkasqankuqa, may allin. Imaptinchus, wakin cristianosqa, precursoresjina, misionerosjina chayri betelitasjina llamkʼanankupaq, ruwanasninkuta pisiyachispa astawan tiempochakunku. Chay hermanosqa, mayta llamkʼachkanku. Paykunaqa, achkha imasta saqinku, tukuy laya chʼampaykunatataq atipananku tiyan, chaywanpis Jehovaqa, mayta bendecin. Ruwachkasqankuqa, ñuqanchiktapis mayta kusichiwanchik (Lucas 18:28-30, ñawiriy). Wakin cristianosqa, precursoresjina mana llamkʼayta atispapis, vecinosninkuman, wawasninkuman ima, Diosmanta yachachinankupaq tiempochakunku (Deu. 6:6, 7).

4. ¿Imaraykutaq wakin cristianos manaña ñawpaqtajinachu tukukuy pʼunchay qayllitapiña kasqanta qhawanku?

⁴ Runasqa, juk ruwayta tukuchanankupaq pʼunchay qayllamuchkaptinña, astawan usqhayllata ruwanku. Ñuqanchikqa, qhipa pʼunchaykunapi kawsachkanchik, chaytaq Bibliap nisqan ñawpa tiempopi, kay tiempopipis juntʼakusqanpi sutʼi rikukun (Mat. 24:3, 33; 2 Tim. 3:1-5). Chaywanpis, tukukuy pʼunchay maykʼaqchus chayamunantaqa, ni pi yachanchu. Jesusqa, ima ‘señalchus kay pachap tukukuyninpi’ kananmanta parlachkaspa, nirqa: “Maykʼajchus, ima pʼunchaychus, ima horachus chay imas kananta mana pipis yachanchu; ni janaj pachapi angelespis, nitaj Churipis [...]. Tatallay chaytaqa yachan”, nispa (Mat. 24:36). Chayrayku wakin cristianosqa, —astawanpis achkha watastaña chay pʼunchay chayamunanta suyaqkuna— manaña ñawpaqtajinachu tukukuy pʼunchay qayllitapiña kasqanta qhawanku (Pro. 13:12). ¿Ajinatachu qampis qhawanki? Jehová, Jesucristo ima, kamachiwasqanchikta usqhayllata ruwanapaq, ¿imataq yanapawasunman?

 Jesusjina ruwana

5. ¿Imaynatataq Jesús, Diospaq llamkʼayninpi usqhayllata ruwanan kasqanta rikuchirqa?

⁵ Jesús, Diosta yupaychaypi ruwanasninta, usqhayllata juntʼasqanmanta, mayta yachakusunman. Payqa, Jallpʼapi ruwanasninta kimsa wata khuskanniyuqllapi juntʼanan kasqanrayku ajinata ruwarqa. Chaywanpis, chay pisi tiempollapi ni mayqin runajina chiqa yupaychayrayku tukuy imata ruwarqa. Arí, payqa, Tatanpa sutinta, munayninta ima, riqsichirqa. Reinomanta allin willaykunata willarqa, llulla religionta kamachiqkuna puraq uyas kasqankuta, llulla yachachiykunata yachachisqankuta ima, juchacharqa, wañupunankamataq Jehovap kamachiyninta jatunchachirqa. Chantapis, mana saykʼuspa tukuyniqpi runasta yachachirqa, yanaparqa, jampirqa ima (Mat. 9:35). Arí, Jesusqa, chay pisi tiempollapi, ni pijinapuni tukuy imata ruwarqa (Juan 18:37).

6. ¿Imatataq Jesús kawsayninpi astawan ruwayta munarqa?

⁶ ¿Imaynatá Jesús ruwayninta usqhayllata juntʼanan kasqanta yacharqa? Danielpa profecianta riqsisqanraykuchá, machkha tiempopichus ruwayninta juntʼanan kasqanta yacharqa. Chay profeciapiqa, Mesías ‘chawpi semanapi’ nisunman kimsa wata khuskanniyuqpi llamkʼayninta tukuchananta nirqa (Dan. 9:27). Jesusqa, Jerusalenman qʼuñi tiempopi 33 watapi reyjina yaykusqanmanta qhipaman, nirqa: “Hora chayamunña Runaj Churin jatunchasqa kanampaj”, nispa (Juan 12:23). Rikunchikjina, wañunan pʼunchay qayllitapiña kachkasqanta yacharqa. Chaywanpis, mana chayraykullachu mayta kallpachakurqa. Manaqa, Tatanpa munayninta ruwayta, runasman munakuyninta rikuchiyta ima, munasqanrayku. Chay munakuyninqa, discipulosninta akllananpaq tanqarqa, paykunatataq suyuntinpi willanankupaq wakichirqa. Ajinamanta, ruwayta qallarisqanta ruwanallankupaqpuni, chantapis paymanta astawanraq ruwanankupaq wakichirqa (Juan 14:12, ñawiriy).

7, 8. ¿Imaraykutaq Jesús templopi ranqhaqkunata qharqurqa, chayta rikuspa imamantataq discipulosnin yuyarikurqanku?

⁷ Jesusqa, willayta qallarisqanmanta killasninman Pascua tiempopi 30 watapi, sunqu kʼajayninta rikuchirqa. Payqa, discipulosninwan Jerusalenman chayaytawan, templopi “wakasta, ovejasta, palomasta ima vendejkunata, qolqeta chhalajkunatataj tiyashajta” rikurqa. Chayta rikuspa, ¿imatá ruwarqa, imatataq discipulosnin ruwasqanmanta nirqanku? (Juan 2:13-17, ñawiriy.)

⁸ Jesús chay pʼunchaypi nisqanta, ruwasqanta ima, rikuspa, discipulosninqa, David juk salmopi “wasiykita sinchʼita [chayri sunqu kʼajaywan] munakusqayrayku tukukushaniña”, nisqanta yuyarikurqanku (Sal. 69:9). ¿Imarayku? Jesús manchachikunapaqjina ruwayta ruwasqanrayku. Templopiqa, sacerdotes, leymanta yachachiqkuna ima, ranqhachichkarqanku.  Ruwasqankuta pantachispa, mana chiqan ruwaykunata ruwachkasqankuta sutʼinchaspa ima, chay tiempopi religionta kamachiqkunawan churanakuchkarqa. Discipulosninqa, chayta rikuspa, Diospa wasinta, nisunman chiqa yupaychayta sunqu kʼajaywan munakusqanta repararqanku. Kunanqa, imachus sunqu kʼajay kasqanta, chantá imatapis usqhayllata ruwaywan mana kikinchu kasqanta ima, qhawarina.

Sunqu kʼajayta rikuchiywan, usqhayllata imatapis ruwaywan, ¿kikinchu?

9. ¿Imataq sunqu kʼajay niyta munan?

⁹ Juk runa sunqu kʼajaywan imatapis ruwaptinqa, tukuy sunquwan, kusiywan ima, llamkʼasqanta nisunman. Jesusqa, ajinata Jallpʼapi ruwayninta juntʼarqa. Chayraykuchá discipulosnin, Jesús templopi ruwasqanta rikuspa, Davidpa nisqanta yuyarikurqanku. Chaywanpis, ¿imaraykutaq Jesús sunqu kʼajaywan chayta ruwarqa?

10. Biblia, “sunqu kʼajay”chayri “celoso” rimayta, ¿imamanta parlananpaqtaq uqharin?

¹⁰ David salmopi “sunqu kʼajay” chayri “celoso” rimayta uqharisqanqa, hebreo qallumanta jamun. Chay rimaytaq Bibliapi achkha kutista rikhurin, manataq juk imallatachu ninayan (Éxodo 20:5; 34:14; Josué 24:19, ñawiriy). Bibliamanta parlaq diccionarioqa, chay rimaymanta jinata nin: “Chay rimaytaqa, casarasqasmanta parlanapaq uqharikun [...]. Juk qusa celoso churakuspaqa, warmin payllata munakunanta munasqanta rikuchin. Ajinata Diospis, kamachisnin, payllata yupaychanankuta munan”. Chayrayku, Bibliapi celoso rimayqa, mana juk runa pelotata jaytʼaq equipon mayta ganananta munasqanjinallachu niyta munan. David kay rimayta uqharispaqa, munakusqanchikman ni ima churanakunanta, nitaq saqrata rimanankuta saqiymanta parlachkarqa. Chantapis, sutinta chʼichichaptinku, usqhayllata llimphuchayta munaymanta parlachkarqa.

11. ¿Imaraykutaq Jesús sunqu kʼajaywan imatapis ruwarqa?

¹¹ Jesuspa discipulosninqa, imatachus templopi ruwasqanta rikuspa, Davidpa nisqanta yuyarikuspa, mana pantachkarqankuchu. Chaywanpis Jesusqa, mana pisi tiempollaña ruwayninta juntʼananpaq kasqanraykuchu chayta ruwarqa. Manaqa, sunqu kʼajaywan chiqa religionta riqsichiyta, Tatan jatunchasqa kananta ima, munasqanrayku. Chayrayku, Diospa sutinpa contranta saqrata rimaptinku, pisipaq qhawaptinku ima, sunqu kʼajaywan usqhayllata allinchayta munarqa. Chayraykullataq llulla religionta kamachiqkunata juchacharqa, tukuy imaymanamanta ñakʼarichisqanku runastataq mayta sunqucharqa (Mat. 9:36; 23:2, 4, 27, 28, 33).

Sunqu kʼajaywan chiqa yupaychayta riqsichina

12, 13. ¿Imaynatataq cristiano nichikuqkunata kamachiqkuna a) Jehovap sutinta qhawanku? b) Diospa Reinonta qhawanku?

¹² Kay tiempomanta llulla religionesqa, ñawpa siglopijinallataq chayri astawan saqra imasta ruwanku. Jesusqa, discipulosninman imaynatachus Diosmanta mañakunankuta yachachichkaspa, kayta ninankuta nirqa: “Sutiyki jatunchasqa kachun”, nispa (Mat. 6:9). Chaywanpis, llulla religionta kamachiqkuna, astawanpis cristianos nichikuqkunata kamachiqkuna, ¿chayta ruwachkankuchu? Mana. Paykunaqa, religionninkupi kaqkunaman, Diospa sutinta uqharispa Payman qayllaykunankuta, jatunchanankuta ima, yachachinankumantaqa, llullasta yachachinku. Arí, Trinidadmanta, alma mana wañusqanmanta, infiernopi ñakʼariymanta ima, yachachinku. Chayrayku runasqa, Dios mana riqsiy atina, mana entiendey atina, saqra ima, kasqanta, runasta ñakʼarichispa kusikusqanta ima, yuyanku. Chantapis, cristiano nichikuqkunata kamachiqkunaqa, millay ruwaykunata ruwaspa, puraq uyas kaspa ima, Diospa sutinta pisipaq qhawachinku (Romanos 2:21-24,  ñawiriy). Bibliankumantapis, Diospa sutinta urqhurparinku, ajinamanta runas Jehovaman qayllaykunankuta, paywan masichakunankuta ima, mana saqinkuchu (Sant. 4:7, 8).

¹³ Chantapis Jesusqa, discipulosninman Diospa Reinonta mañakuchkaspa, jinata ninankuta nirqa: “Reinoyki jamuchun, munayniykitaj ruwasqa kachun, imaynachus janaj pachapi, ajinallatataj kay pachapipis”, nispa (Mat. 6:10). Cristiano nichikuqkunata kamachiqkuna, kay mañakuyta sapa kuti rezaptinkupis, religionninkupi kaqkunata, politicaman, runas institucionesta rikhurichisqankuman ima, satʼikunankupaq tanqanku. Reinomanta willanankupaq kallpachakuqkunatataq mayta chiqnikunku. Chantapis, Diospa Reinonmanta mana parlankuchu, nitaq chay Reinopipis creenkuchu.

14. ¿Imaynatataq cristiano nichikuqkunata kamachiqkuna, Diospa Palabranta pisipaq qhawachinku?

¹⁴ Jesusqa, Tatanmanta mañakuchkaspa sutʼimanta nirqa: “Nisqasniykiqa cheqapuni kanku”, nispa (Juan 17:17). Niraq janaqpachaman kutipuchkaspataq qutuchakuyninman yachachiykunata mikhunatajina qunanpaq, ‘allin kamachi, yuyayniyuqta’ churananta nirqa (Mat. 24:45). Cristiano nichikuqkunata kamachiqkunaqa, paykuna Diospa Palabranmanta yachachinankupaq churasqa kasqankuta ninku. Chaywanpis Jesuspa kamachisqanta, ¿juntʼankuchu? Mana. Paykunaqa, Bibliapi llulla cuentoslla kasqanta ninku. Religionninkupi kaqkunata, chiqan yachachiykunawan sunquchanankumantaqa, runaspa yachachiykunasnillankuta yachachinku, ajinamanta “uyariyta munasqa[lla]nkuta” ninku. Chantapis, yuyasqankumanjinalla Bibliamanta yachachinku (2 Tim. 4:3, 4).

15. Cristiano nichikuqkunata kamachiqkuna, Diospa sutinpi millay ruwaykunata ruwasqankuta rikuspa, ¿imaynataq sientekunki?

¹⁵ Runasqa, llulla religionesta kamachiqkuna Diospa sutinpi mana allin ruwaykunata ruwasqankuta yachaspa, sunqu pʼakisqa qhipakunku chayrí Diospi, Bibliapi ima, manaña iñinkuchu. Chayraykutaq Satanaspa atiyninpi, saqra pachanpi ima, kachkanku. Sapa pʼunchay chayta rikuspa, ¿imaynataq sientekunki? Diospa contranpi millaykunata parlaptinku, sutinta chʼichichaptinku ima, ¿manachu chayta allinchanaykipaq mayta kallpachakunki? May chhika runasta pastoresninku, chʼawkiyasqankuta, ñakʼarichisqankuta ima, rikuspa sunquchayta munanki ¿icharí? Jesusqa, runas “saqerpayasqa, chʼeqerasqataj [...], mana michejniyoj ovejas jina” kachkasqankuta rikuspa, mana llakikullarqachu, manaqa, “paykunaman tukuy imata yachachiyta qallarerqa” (Mat. 9:36; Mar. 6:34). Arí, chiqa yupaychayta  sunqu kʼajaywan riqsichirqa. Ñuqanchikpis, kikinta ruwananchik tiyan.

16, 17. a) ¿Imataq Diosmanta willanapaq mayta kallpachakunanchikpaq tanqawanchik? b) ¿Imatataq qhipan yachaqanapi yachakusun?

¹⁶ Sunqu kʼajaywan willanchik chayqa, Pablo 1 Timoteo 2:3, 4 (ñawiriy) pʼitispi nisqanmanjina ruwayta munanchik. Chantapis, mana qhipa pʼunchaykunapi kachkasqanchikta yachasqanchikraykullachu willanapaq mayta kallpachakunchik. Manaqa, Jehová tukuy runas chiqa kaqta riqsinankuta, payta yupaychanankuta, bendicionesninta japʼinankuta ima, munasqanta yachasqanchikrayku. Arí, mana tukukuy pʼunchay qayllapiña kachkasqanraykuchu, willanchik. Manaqa, Diospa sutinta jatunchayta, munaynintataq runa masinchikman yachachiyta munasqanchikrayku. Arí, sunqu kʼajayninchik chiqa yupaychayta riqsichinapaq tanqawanchik (1 Tim. 4:16).

¹⁷ Jehová, runaspaq, Jallpʼapaq ima, imatachus ruwayta munasqanta riqsichiwasqanchikqa, juk bendición. Chayta yachasqanchikrayku, vecinosninchikta kunan tiempopi kusisqas kawsakunankupaq, juk sumaq suyakuyniyuq kanankupaq, Satanaspa saqra pachanwan khuska mana chinkachisqa kanankupaq ima, yanapayta atinchik (2 Tes. 1:7-9). Chayrayku, tukukuy pʼunchay manaraq chayamuchkasqanmanta llakisqas, sunqu pʼakisqas ima kanamantaqa, chiqa yupaychayta sunqu kʼajaywan runasman riqsichinapaq tiempo kasqanmantaraq mayta kusikunchik (Miq. 7:7; Hab. 2:3). Qhipan yachaqanapiqa, sunqu kʼajayllawanpuni willanapaq imatachus ruwanata qhawarisun.

¿Sutʼinchayta atiwaqchu?

• ¿Imataq Jesusta Jallpʼapi ruwayninta mana saykʼuspa juntʼananpaq tanqarqa?

• ¿Imataq Bibliapi sunqu kʼajay chayri celoso rimay niyta munan?

• Kay tiempopi, ¿imasta rikusqanchiktaq sunqu kʼajaywan chiqa religionta riqsichinapaq tanqawanchik?

[Tapuykuna]

[8 paginapi dibujo/foto]

Jesusqa, Tatanpa munayninta ruwananpaq, runasman munakuyninta rikuchinanpaq ima, mayta kallpachakurqa

[10 paginapi dibujo/foto]

¿Imaraykutaq chiqa religionta sunqu kʼajaywan riqsichinanchik tiyan?