Tuimbilayi Yehowa misambu

‘Nengimbile Nzambi wanyi misambu ya kumutumbisha nayi pantshidiku.’​—MUS. 146:2.

1. Ntshinyi tshivua tshisake Davidi bua kufunda misambu ya bungi?

PATSHIVUA Davidi nsonga uvua upitshisha mêba a bungi mu mpata pabuipi ne Beteleheme ulama mikoko ya tatuende. Pavuaye ulama mikoko, uvua umona bintu bia dikema bidi Yehowa mufuke bu mudi: mitoto ikenka mu diulu, “nyama ya mu tshisuku” ne ‘nyunyi ya mulu.’ Bintu bivuaye umona ebi bivua bimulenga bikole, ke bualu kayi wakafunda misambu idi ilenga ku muoyo bua kutumbisha Mufuki wa bintu ebi. Misambu ya bungi ivua Davidi mufunde idi mu mukanda wa Misambu. *​—Bala Musambu wa 8:3, 4, 7-9.

2. (a) Mmunyi mudi misambu mua kuambuluisha muntu? Fila tshilejilu. (b) Ntshinyi tshidi Musambu wa 34:7, 8 ne wa 139:2-8 itulongesha bua malanda avua pankatshi pa Davidi ne Yehowa?

² Davidi uvua mua kuikala mushikuluje dimba misambu mu tshikondo atshi. Bua mushindu  uvuaye mumanye kuimba bakamubikila bua kuya kuimbila mukalenge Shaula lunzenze. (Nsu. 22:29) Misambu ya Davidi ivua italaja tshilunji tshia mukalenge eu uvua ne bilumbu, anu bu mudi misambu mimpe yambuluisha kabidi bantu lelu. Misangu yonso ivua Davidi wimba lunzenze luende ‘Shaula uvua usangala, ulua bimpe.’ (1 Sam. 16:23) Misambu ivua Davidi muntu uvua utshina Nzambi eu mufunde itshidi ne mushinga too ne lelu bualu bantu binunu ne binunu ba pa buloba bujima ne ba mishindu yonso badi bayibala bua kupeta disulakana ne ditekemena nansha mukadiku bidimu bipite pa 3 000 panyima pa diledibua diende.​—2 Kul. 7:6; bala Musambu wa 34:7, 8; 139:2-8; Amo. 6:5.

Misambu idi ne mushinga mu ntendelelu mulelela

3, 4. Ntshinyi tshivuabu balongolole bua misambu ya tshijila mu matuku a Davidi?

³ Davidi uvua ne tshipedi tshia kuimba ne uvua utumbisha Yehowa ne tshipedi tshiende etshi. Pakaluaye mukalenge mu Isalele, wakenza bua bikale bimba misambu milenga ku ntenta wa kusambakena. Munkatshi mua bena Lewi bonso 38 000, bena Lewi batue ku 4 000 bavua ne mudimu wa ‘kutumbisha Yehowa’ ne bena Lewi 288 bavua ‘bayishibue bua kuimbilabu Yehowa misambu, bonso bikale ne tshimbidi tshiakane.’​—1 Kul. 23:3, 5; 25:7.

⁴ Davidi wakafunda misambu ya bungi ivua bena Lewi bimba. Misambu ya Davidi ivua ne bua kuikala ilenga muena Isalele yonso uvua uteleja pavuabu bayimba. Pashishe, pakaluabu ne mushete wa tshipungidi mu Yelushalema, ‘Davidi wakambila wakadi ku mutu kua bena Lewi bua kusungulaye bimbi ba misambu munkatshi mua bana babu ne bintu bia kuimba nabi misambu, nzenze ne bisanji ne biamu bia kukumakaja, bua kuimbabu misambu ne dîyi dinene dia disanka.’​—1 Kul. 15:16.

5, 6. (a) Bua tshinyi misambu ivua ne mushinga wa bungi mu bukokeshi bua Davidi? (b) Mmunyi mutudi bamanye ne: misambu ivua ne mushinga mu ntendelelu wa bena Isalele?

⁵ Bua tshinyi misambu ivua ne mushinga wa bungi nunku mu matuku a Davidi? Mbualu mukalenge muine uvua muimbi wa misambu anyi? Tòo, kudi bualu bukuabu buakalua kumanyika bidimu bia bungi pashishe pavua mukalenge muimpe Hezikiya mujululule midimu ya ku ntempelo. Tudi tubala mu 2 Kulondolola 29:25 ne: ‘Yeye (mbuena kuamba ne: Hezikiya) wakateka bena Lewi mu nzubu wa Yehowa ne biamu bia kukumakaja ne nzenze ne bisanji bu muakadi mukenji wa Davidi ne Gada, mumonyi wa malu wa mukalenge, ne wa Natana muprofete; bualu bua mukenji wakadi wa Yehowa mukana mua baprofete bende.’

⁶ Yehowa wakambila batendeledi bende ku butuangaji bua baprofete bende bua bikale bamutumbisha ne misambu. Bavua bakepeshe midimu ya bena Lewi bimbi ba misambu bua kabenji midimu ivua bena Lewi bakuabu benza bua bapete dîba dia bungi dia kufunda misambu ne pamuapa dia kuyambulula.​—1 Kul. 9:33.

7, 8. Patudi tuimba misambu yetu ya Bukalenge, ntshinyi tshidi ne mushinga kupita tshipedi tshia kuimba?

⁷ Udi mua kuamba ne: ‘Pa bidi bitangila kuimba bimpe, kabavua mua kunsungula bua kuimba munkatshi mua bavua ne tshimbidi tshiakane ku ntenta wa kusambakena to.’ Kadi ki mbena Lewi bonso bavua bimba bavua ne tshimbidi tshimpe to. Bilondeshile 1 Kulondolola 25:8, kuvua bavua ‘bayila’ mua kuimba. Tumanye kabidi ne: kuvua mua kuikala bimbi ba misambu bimpe munkatshi mua bisamba bikuabu bia mu Isalele, kadi Yehowa wakasungula bua bena Lewi bikale bimba. Tudi bashindike ne: bena Lewi bonso bavua bimba, nansha bobu bikale “bayishi” anyi “bayidi” bavua badifila ne muoyo wabu mujima bua kuimba.

⁸ Davidi uvua munange misambu ne uvua muyimanye. Kadi Nzambi udi wanyisha anu  bantu badi ne tshipedi tshia kuimba anyi? Davidi wakafunda mu Musambu wa 33:3 ne: “Musekelelayi muenu muonso.” (MMM) Mvese eu udi uleja patoke ne: tshidi ne mushinga nkutumbisha Yehowa ne ‘muetu muonso.’

Mushinga wa misambu panyima pa tshikondo tshia Davidi

9. Umvuija tshiuvua mua kumona ne kumvua bu wewe muikalepu pavuabu babanjija ntempelo mu tshikondo tshia Solomo.

⁹ Mu bukokeshi bua Solomo, misambu ivua ne mushinga wa bungi mu ntendelelu mulelela. Mu dituku divuabu babanjije ntempelo, kuvua tshisumbu tshia bimbi ba misambu ne bedi ba mpungi 120. (Bala 2 Kulondolola 5:12.) Bible udi wamba ne: ‘Bena mpungi (bavua bonso bakuidi) ne bimbi ba misambu diatshimue bakatumbisha ne kusakidila Yehowa, bamba ne: Yeye udi muimpe, bualu bua luse luende ludi lujalame tshiendelele.’ Pavuabu bimba apu, ‘nzubu wakuula tente ne ditutu’ bua kuleja ne: Yehowa uvua muanyishe muanda eu. Bivua mua kuikala bienza disanka bua kumvua mêyi a mpungi ne a bena Lewi bavua bimba umvuika bu dîyi dimue.​—2 Kul. 5:13.

10, 11. Ntshinyi tshidi tshileja ne: bena Kristo ba kumpala bavua bimba misambu mu ntendelelu?

¹⁰ Nansha bena Kristo ba kumpala bavua pabu bimba misambu mu ntendelelu. Bushuwa, kabavua badisangisha ku ntenta wa kusambakena anyi ku ntempelo to, kadi bavua badisangisha mu nzubu ya bantu. Bavua ne lutatu lua kudisangisha bualu bavua babakengesha anyi bua malu makuabu. Nansha nanku, bena Kristo abu bavua batumbisha Nzambi ne misambu.

¹¹ Mupostolo Paulo wakambila bena Kristo nende ba mu Kolosai bua ‘kudimuijangana ne misambu ya bena kuitabuja ba kale ne ya bena Kristo ne ya nyuma.’ (Kolos. 3:16) Pakelabu Paulo ne Sila mu buloko, bakatuadija ‘kutendelela ne kuimbila Nzambi misambu’ nansha muvuabu kabayi ne mukanda wa misambu. (Bien. 16:25) Bobu bakuele wewe mu buloko, mmisambu yetu ya Bukalenge bungi kayi iudi mua kuimba mu mutu?

12. Ntshinyi tshitudi mua kuenza bua kuleja ne: tudi banange misambu yetu ya Bukalenge?

¹² Bu mudi misambu ne mushinga wa bungi mu ntendelelu wetu, tudi mua kudiebeja ne: ‘Ndiku munange misambu anyi? Ndiku ngenza muanyi muonso bua kufika mu bisangilu, mu mpuilu ne mu mpungilu kumpala kua dîba bua kuimba pamue ne bana betu musambu wa ntuadijilu anyi? Ntu ngimba ne muoyo wanyi mujima anyi? Ntu nkankamija bana banyi bua kabikadi bamona misambu itudi tuimba pankatshi pa Kalasa ka Mudimu wa Nzambi ne Tshisangilu tshia Mudimu anyi pankatshi pa Muyuki wa patoke ne Dilonga dia Tshibumba tshia Nsentedi bu tshikondo tshia dikisha tshidibu mua kumbuka muaba udibu basombe kakuyi bualu, imue misangu anu bua kolola mikolo anyi?’ Kuimba kudi munkatshi mua malu atudi tuenza bua kutendelela Nzambi. Nansha tuetu bikale ne ‘tshimbidi tshimpe’ anyi ‘tuyila’ mua kuimba, tuetu bonso tudi ne bua kusangisha mêyi etu bua kutumbisha Yehowa.​—Tangila 2 Kolinto 8:12.

Majinga etu adi ashintuluka mu kupita kua matuku

13, 14. Kuimba ne muoyo mujima mu bisangilu bia tshisumbu kudi ne mushinga kayi? Fila tshilejilu.

¹³ Kukadi bidimu bipite pa 100, Tshibumba tshia Nsentedi tshiakaleja bua tshinyi misambu yetu ya Bukalenge idi ne mushinga. Tshiakamba ne: “Kuimba bua bulelela mmushindu muimpe wa kububueja mu mitu ne mu mioyo ya batendeledi ba Nzambi.” Mêyi a bungi a mu misambu yetu mmashindamene mu Bible. Nunku kumanya mêyi a imue misambu mmushindu muimpe wa kubueja bulelela mu mioyo yetu. Misangu ya bungi, mushindu utudi tuimba ne muoyo umue mu tshisumbu utu ulenga bantu ba bungi badi babuela mu bisangilu bietu bua musangu wa kumpala.

¹⁴ Dituku dikuabu mu 1869, Charles Taze Russell uvua upingana kumbelu dilolo ufuma  ku mudimu pakumvuaye bimba misambu mu nzubu mukuabu wa muinshi mua buloba. Tshikondo atshi, uvua mutuishibue ne: kavua mua kupeta kabidi bulelela pa bidi bitangila Nzambi to. Ke bualu kayi wakadifila mu midimu yende ya bianza wela meji ne: yeye mupete makuta uvua mua kuambuluisha bantu ne bintu bia ku mubidi nansha muvuaye kayi mua kubambuluisha ne dîyi dia Nzambi. Muanetu Russell wakabuela mu nzubu au ne kusanganaye bantu batendelela. Wakasomba ne kuteleja bivuabu bamba. Wakalua kufunda ne: malu akumvuaye dilolo adi “ne diambuluisha dia Nzambi, akakumbana bua kukolesha ditabuja diende dia mudi Bible mufundisha ku nyuma wa Nzambi dikavua ditenkakana.” Tudi bamone ne: misambu ke ivua mikoke muanetu Russell bua kubuela mu tshisangilu atshi.

15. Ntshinyi tshidi tshifikishe ku dishintulula mukanda wetu wa misambu?

¹⁵ Padi matuku enda apita, tudi tuenda tulengeja mushindu utudi tumvua mukanda wa Nzambi. Nsumuinu 4:18 udi wamba ne: ‘Njila wa bantu bakane udi bu dîba dia kabundubundu, didi ditema ne dikenkakenka too ne pakumbana dîba dia munda munya.’ Butoke budi buenda buvula budi butufikisha ku dishintulula mushindu utudi ‘tuimba bua bulelela.’ Mu bidimu 25 bidi bipite ebi, Bantemu ba Yehowa ba mu matunga a bungi bavua ne disanka dia kuimba misambu ne mukanda wa misambu wa Tutumbishayi Yehowa ne misambu. * Katshia bapatula mukanda eu, butoke mbuvule mu malu a bungi ne kudi bimue biambilu bitudi katuyi kabidi tuamba to. Tshilejilu, ku kale tuvua tuakula bua “ndongoluelu mupiamupia,” kadi mpindieu tudi tuakula bua “bulongolodi bupiabupia.” Katutshiena tuamba kabidi ne: dîna dia Yehowa “nedibingishibue,” kadi tudi tuamba ne: “neditumbishibue.” Nunku bivua bikengela kushintulula mukanda wa misambu bua malongesha adimu apetangane ne atudi nawu mpindieu.

16. Mmunyi muikala mukanda wetu mupiamupia wa misambu mua kutuambuluisha bua kutumikila mubelu wa Paulo udi mu Efeso 5:19?

¹⁶ Bua bualu ebu ne bua malu makuabu, Kasumbu Kaludiki nkitabe bua kupatula mukanda mupiamupia wa misambu udi ne tshiena-bualu tshia ne: Tuimbilayi Yehowa misambu. Mbakepeshe bungi bua misambu idi mu mukanda wetu mupiamupia eu ne mbayishiye 135. Bu mudiku misambu mikese ya kulonga, kudi mua kuikala mushindu wa tuetu kukuata mêyi a imue misambu mipiamipia mu mutu. Bualu ebu budi bumvuangana ne mubelu wa Paulo udi mu Efeso 5:19.​—Bala.

Leja muudi munange misambu

17. Mmeji kayi adi mua kutuambuluisha bua kumbusha buôwa bua kuimba misambu mu bisangilu?

¹⁷ Tudiku mua kulekela bundu butupangisha bua kuimba mu bisangilu anyi? Tuelayi meji tung, ‘Buonso buetu tudi tulenduka mu malu a bungi’ pa bidi bitangila ngakuilu wetu. (Yak. 3:2) Kadi katuena tulekela ngakuilu  wetu mupange bupuangane utupangisha bua kutumbisha Yehowa ku nzubu ne ku nzubu to. Nunku bua tshinyi tudi mua kulekela dîyi dibi dia misambu ditupangisha bua kutumbisha Nzambi ne misambu? Yehowa “mufuki wa mukana mua bantu” udi usanka padiye uteleja mudi mêyi etu amutumbisha ne misambu.​—Ekes. 4:11.

18. Leja mushindu wa kulonga mêyi a misambu.

¹⁸ Ditadi dia Tuimbilayi Yehowa misambu​—Mêyi makuata didi mu miakulu ya bungi. Mudi misambu mipiamipia mimba ne mêyi kudi tshisumbu tshia tungimba. Kuteleja misambu eyi nkuimpe menemene. Ikala ne tshibidilu tshia kuyiteleja; dîba adi neumanye mêyi a imue misambu mipiamipia. Mbafunde mêyi a misambu ya bungi mu mushindu wa ne: paudi wimba mulongo umue udi mua kumanya mêyi adi alonda pashishe. Paudi uteleja ditadi edi, ikala udienzeja bua kuimba ne kulondesha mêyi adibu bakuate. Wewe mumanye mêyi a misambu ne mushindu wa kuyimba kumbelu, newimbe mudilekele mu Nzubu wa Bukalenge.

19. Mmalu kayi adibu benza bua kulongolola mizike ya misambu yetu ya Bukalenge?

¹⁹ Mbipepele bua kulengulula mizike itutu tumvua mu mpuilu yetu ya dituku dimue, ya tshijengu ne mpungilu ya distrike. Bana betu badi benza mudimu mukole bua kuyilongolola. Bobu bamane kusungula mizike ya kuimba, badi bafunda bimpe menemene mushindu wa kuyimba bua bana betu 64 badi mu tshisumbu tshia tungimba bayimbe. Bana betu aba badi bapitshisha mêba a bungi bua kuyilonga, kuyambulula ne pashishe kuyikuata mu tshibambalu tshia dikuata mêyi tshidi ku Patterson mu New York. Bana betu dikumi ba mu tshisumbu etshi ki mbasombele mu ditanga dia États-Unis to. Bonso buabu badi bangata mudimu eu bu diakalenga dia kulongolola mizike milenga bua mpuilu ne mpungilu yetu. Tudi mua kuleja dianyisha bua mudimu mukole udibu benza. Padi mulombodi wa mpuilu anyi wa mpungilu utulomba bua kusomba ne kuteleja mizike idibu batulongoluele ne dinanga dionso, tuenze tshidiye utulomba.

20. Udi mudisuike bua kuenza tshinyi?

²⁰ Yehowa udi uteleja misambu itudi tumutumbisha nayi. Idi ne mushinga wa bungi ku mêsu kuende. Tudi mua kumusankisha pa kuimba ne muoyo wetu mujima dîba dionso ditudi tudisangisha bua kumutendelela. Eyowa, nansha tuetu ne dîyi dimpe dia misambu anyi katuyi nadi, tuetu bonso ‘tuimbilayi Yehowa misambu.’​—Mus. 104:33.

[Mêyi adi kuinshi]

Diambulula

• Mbilejilu kayi bia mu Bible bidi bileja ne: misambu idi ne mushinga wa bungi mu ntendelelu wetu?

• Ndipetangana kayi didi pankatshi pa kutumikila dîyi dia Yezu didi mu Matayo 22:37 ne kuimba misambu ya Bukalenge ne muoyo mujima?

• Tudi mua kuenza tshinyi bua kuleja mutudi banange misambu yetu ya Bukalenge?

[Nkonko ya dilonga]

[Tshimfuanyi mu dibeji 23]

Utu ukandika bana bebe bua kabumbuki kakuyi bualu muaba udibu basombe patudi tuimba anyi?

[Tshimfuanyi mu dibeji 24]

Udiku ulonga mêyi a misambu mipiamipia kumbelu anyi?