Mu Tangnag Jehovah!

“Bay u gu pining e sorok ngak u n’umngin nap’an ni gu be par ni gub fos.”​—PS. 146:2.

1. Mang e k’aring David ni nge tunguy boch e tang?

 NAP’AN ni kab fel’ yangaren David, ma ba ga’ ni i par u daken bangi flang nib chugur nga Bethlehem ni ma ayuweg e saf ko chitamangin. Nap’an ni i gafaliy David e saf, ma i guy e pi n’en ni ke sunmiy Jehovah ni yira ngat ngay ni bod: lan e lang nib sug e t’uf riy, nge “gamanman ni maloboch,” nge “arche’.” Kari gin ko pi n’en ni i guy, ma aram e n’en ni rin’ me tunguy fapi tang ni be pining e sorok ngak e En ke Sunumiy e pi n’em. Boor ko pi tang ni tunguy David nem e bay ko fare babyor ni Psalms. *​—Mu beeg e Psalm 8:3, 4, 7-9.

2. (a) Mang angin e musik ngak e girdi’? Mu weliy reb e kanawo’. (b) Mang e gad ra fil u murung’agen e tha’ u thilin David nge Jehovah ni bay ko Psalm 34:7, 8 nge Psalm 139:2-8?

² Ba tamilang ni aray e ngiyal’ ni cheg David ko musik. Aram fan nni pining nga i  chubeg e harp nge rung’ag Saul ni Pilung. (Prov. 22:29) Musik rok David nrib fel’ e ma fal’eg laniyan’ e re pilung nem, ni bod rogon e musik nib fel’ ni ma fal’eg lanin’uy. Nap’an nra fek David talin e musik rok nge chubeg “ma aram me fel’ e tafinay rok Saul i yan ngki sul nga rogon bayay.” (1 Sam. 16:23) Pi tang ni i tunguy nem e ka bay angin ngodad e ngiyal’ ney. Aygum lemnag! Yugu aram rogon ni ke pag 3,000 e duw nap’an ni immoy David, ma bokum milyon e girdi’ e ngiyal’ ney nib thilthil rarogorad maku ba thilthil e nam rorad ni yad ma sul ngaur beeged fapi tang ni tunguy David ni fan e nge fel’ lanin’rad me yog e l’agan’ ngorad.​—2 Kron. 7:6; mu beeg e Psalm 34:7, 8; 139:2-8; Amos 6:5.

Ba Ga’ Fan e Musik ko Bin Riyul’ e Liyor

3, 4. Nap’an ni pilung David ma mang e yog ni ngaun rin’?

³ Bay e salap rok David, ma ke fanay ko bin th’abi fel’ e kanawo’ ni aram e nge pining e sorok ngak Jehovah. Nap’an ni mang pilung me yog ni ngaun musik u nap’an e muulung ko tabernacle. Ba pag taab guruy u ragag guruy ko fa 4,000 i Levite e kan tayrad ni ngaur “pininged e sorok” ngak Jehovah, ma 288 u fithik’rad e “yad ba salap ko musik.”​—1 Kron. 23:3, 5; 25:7.

⁴ Boor e tang ni i yon’ e pi Levite ni David e tunguy. Gubin piyu Israel ni ur moyed u nap’an ni u non’ e pi tang rok David nem e ba mudugil ni pug e tafinay rorad. Boch nga tomuren u nap’an ni kan fek fare kiwaren e m’ag nga Jerusalem me “yog David ngak fapi ga’ ko Levi ni nga rogned ngak boch e Levite ni ngar tanggad ma yad be chubeg e musik nib felfelan’ lingan ko harp nge cymbal.”​—1 Kron. 15:16, BT.

5, 6. (a) Mang fan nri un tiyan’uy ko musik u nap’an e gagiyeg rok David? (b) Uw rogon ni kad nanged nib ga’ fan e musik ko liyor ni i tay piyu Israel kakrom?

⁵ Mang fan nri un tiyan’uy ko musik u nap’an e gagiyeg rok David? Gur, bochan nre pilung nem e reb e ta musik? Danga’, ya ku bay reb i fan ni yib i gagiyel u in e chibog nga tomuren u nap’an ni ke Pilung Hezekiah me yog ni ngan sulweg e maruwel u tempel nga rogon. Be gaar e 2 Kronicles 29:25, BT: “Fare pilung e fol u gubin e tin ke yog Somol ngak David ni pilung, ni non u l’ugun Gad ni profet rok David, ngu l’ugun Nathan ni profet; i tay fare pilung e pi Levite u lan fare tempel ni bay e rappa nge cymbal rorad.”

⁶ Arrogon, i pow’iy Jehovah e pi tapigpig rok u daken e pi profet ni ngaur pininged e sorok ngak ko tang. Pi Levite ni yad ma tang e ur paged boch e maruwel rorad ya nge yog ni gaman e tayim ni ngar tunguyed boch e tang mar filed boch.​—1 Kron. 9:33.

7, 8. Mang e kab ga’ fan ko bin ni ngad salapgad ko tang?

⁷ Faanra lungum, “Faan gomanga un guy ko mini’ e ba fel’ laman ko tang ni un tay u tabernacle kakrom ma sana da gu moy u fithik’rad!” Machane gathi gubin e Levite nib salap ko musik nge tang. Rogon ni be yog e 1 Kronicles 25:8, e bay boch i yad ni ‘kafini tabab.’ Maku reb e ba mudugil ni immoy boch e girdi’ ko pi ganong u Israel kakrom nib salap ko musik nge tang, machane ke mus ni goo pi Levite e dugliyrad Jehovah ni ngar rin’ed e biney e maruwel. Ere demtrug ko yad ba ‘salap’ fa ‘kafin ra tababgad,’ machane yad gubin ni ur tedan’rad ko maruwel ni kan pi’ ngorad.

⁸ David e baadag e musik ma kub salap riy. Ere salap rok be’ e aram e n’en nib ga’ fan u wan’ Got, fa? I yoloy David u Psalm 33:3, BT, ni gaar: “Mu chubeged e harp nge mus rogomed riy, mi gimed tolul nib ga’ lammed.” Ere ba tamilang ni n’en nib ga’ fan e ngad pininged e sorok ngak Jehovah ni ‘nge mus rogodad riy.’

Rogon e Musik ni Un Tay u Tomuren ni Ke Yim’ David

9. Mu weliy e n’en nim guy ma ga rung’ag ni faan manga um moy ko madnom ko tempel u nap’an e gagiyeg rok Solomon.

⁹ Nap’an e gagiyeg rok Solomon, ma musik  reb e ban’en nib ga’ fan ko bin nib machalbog e liyor. Nap’an e madnom ko tempel ma ke sug girdien e musik u rom ni kar muulunggad ni ngar musikgad ni 120 i yad e be thoy e rappa. (Mu beeg e 2 Kronicles 5:12.) Be yog e Bible ni immoy e pi prist “ni yad be thoy e rappa . . . ni yad be pining e sorok ngak Somol, . . . ‘ni bochan e ba gol, ma t’ufeg rok e dabi mus.’” Nap’an ni yan lamrad nga lang, “mi yigi suguy bang i manileng lan fare tempel,” ni be dag ni ke m’agan’ Jehovah ngay. Ba mudugil ni kari felfelan’ e piin ni kar muulunggad ni yad be rung’ag lingan fapi tatalin e musik ni yibe chubeg nib muun laman bokum biyu’ e girdi’ ngay!​—2 Kron. 5:13.

10, 11. Mang e be dag ni i fanay e tin som’on e Kristiano e musik ko liyor rorad?

¹⁰ Ku i fanay e tin som’on e Kristiano e musik ko liyor rorad. Riyul’ ni pi Kristiano ko bin som’on e chibog e da ur mada’gad nga tabernacle ara tempel, ya ur mada’gad nga tafen boch i yad. Bochan e gafgow ni un tay ngorad nge ku boch e magawon, ma da i yog ni ngaur mada’gad nib fel’ rogon. Yugu aram rogon, ma pi Kristiano nem e ur pininged e sorok ngak Got ko tang ni u ron’ed.

¹¹ I tay apostal Paul chilen ngak e pi Kristiano ni walagen u Kolose ni gaar: “Umon’ed e tang ni thin rok Got ni bay ko Psalm, nge tang ni machib, nge tang ni murung’agen Got.” (Kol. 3:16) Nap’an ni ka nin’ Paul nge Silas nga kalbus, mar tababgow i “yin’ e tang ni yow be pining e sorok ngak Got,” ni yugu aram rogon ni dariy babyoren e tang rorow. (Acts 16:25) Ere faanra ka nin’em nga kalbus, ma in e tang rodad ni ke mit ngom nrayog ni nga u mon’?

12. Uw rogon ni nge m’ug nib ga’ fan e pi tang ko ulung u wan’dad?

¹² Bochan nib ga’ fan e musik ko liyor rodad, mab fel’ ni ngad fithed gadad ni nge lungudad: ‘Rib ga’ fan u wan’ug, fa? Gu ma athamgil ni nggu taw ko muulung, nge assembly, nge convention ndawor ni tabab ya nge yog ni gu un ko bin som’on e tang ni yira yin’ ni gamad pi walageg u taabang, mu gu tang ni kari mus rogog riy, fa? Gu ma pi’ e athamgil nga laniyan’ e bitir rog ya nge nang ni fare tang ni yima yon’ u thilin e Theocratic Ministry School nge Service Meeting, nge welthin ni fan ko yoor nge fol Wulyang Ntagil’ E Damit e gathi aram e ngiyal’ ni ngan chuw u tagil’iy ngaun yan yan ni nge chuw e magaf, fa?’ Pi tang ni gad ma yon’ e ku aram bang ko liyor rodad. Arrogon, demtrug ko gad ba ‘salap’ ara ‘kafin da tababgad,’ machane gad gubin ni ngaud chagilgad nga taabang ngad n’ufed Jehovah ko tang.​—Mu taarebrogonnag ko 2 Korinth 8:12.

Be Yan e Tayim, Ma Be T’uf ni nge Thil Boch Ban’en

13, 14. Mang angin e tang ni yima tay u nap’an e muulung ni yib u gum’irchaey? Mu weliy ban’en ni ke buch.

¹³ Sogonap’an 100 e duw ni ke yan, me weliy fare Zion’s Watch Tower reb i fan nrib ga’ fan e pi tang ni gad ma yon’. I gaar: “Ra yon’ e girdi’ rok Got tangin e tin riyul’ ma aram reb e kanawo’ nib fel’ nra par u lanin’rad.” Boor e thin ko tang rodad ni kan fek u Bible, ere aram fan nrib fel’ ni ngad filed boch e pi tang ney nge mit ngodad, ya aram reb e kanawo’ nrib fel’ ni nge taw e tin riyul’ nga gum’ircha’dad. Ba ga’ nra ka fini un be’ ko muulung rodad ma ma felfelan’ ko pi tang ni gad ma yon’.

¹⁴ Nap’an e duw ni 1869 u nap’an ni ke  mu’ C. T. Russell ko maruwel ni blayal’ ni be sul nga tafen me rung’ag laman e tang ni be yib u tan e fang u reb e naun. Ngiyal’ nem e ke lemnag ndab ki pirieg e tin riyul’ u murung’agen Got. Ere ke turguy ni ngari tiyan’ ko siyobay rok, ya be lemnag ni faanra yoor e salpiy rok ma rayog ni nge ayuweg e girdi’ ko tin nib t’uf rorad ni faanra dabiyog ni nge ayuwegrad ngar nanged e tin riyul’ u murung’agen Got. Nap’an ni yan Brother Russell nga lan fare singgil ni goo fiyath maku ba alit, me pirieg ni ma muulung barba’ e teliw u rom. Ma aram me par nga but’ nga i motoyil. Boch nga tomuren me yog ni pi n’en ni rung’ag e re nep’ nem e “ba gaman nrayog ni [nge] maruwel ngay u daken e ayuw rok Got nge thin ni kan thagthagnag ni bay u Bible nge gelnag e michan’ [rok] bayay.” Mu tay fanam i yan riy ni fare tang ni rung’ag e ir e pug e tafinay rok nge yan i un ko fare muulung.

15. Mang boch ban’en ni ke thil ko machib rodad ni aram fan ni ke t’uf ni ngad beechnaged babyoren e tang rodad?

¹⁵ Ra munmun min thilyeg rogon ni kan weliy reb e thin u Bible ni bochan e nge tamilang. Be gaar e Proverbs 4:18, BT: “Fare pa’ i kanawo’ ni ma yan e girdi’ nib mat’aw u daken e bod e yal’ ni nge m’ug, ni be ga’ raen i yan nge mada’ ko ngiyal’ ni kari rran.” Bochan ni be thil rogon ni yibe weliy boch e thin riyul’ u Bible, ma aram fan ni thingar kud thilyeged rogon ni gad be ‘yon’ tangin e tin riyul’.’ Fa 25 i duw ni ke yan, ma Pi Mich Rok Jehovah u boor e nam e kar felfelan’gad ko fare ke babyoren e tang ni kenggin e Mu Tang ni Ngam Pining e Sorok Ngak Jehovah. * Nap’an ni kan ngongliy e ke babyoren e tang nem ke yib i mada’ ko chiney, ma boor e machib rodad ni be tamilang i yan, ere bay yu bug i thin riy ni ke t’uf ni ngan thilyeg. Bod ni chiney e dakunir weliy murung’agen e “bin nib beech e yaram,” ya yibe weliy murung’agen e “bin nib beech e fayleng.” Ma chiney e dakunir yog ni ngan “tolangnag” fithingan Jehovah, ya yibe yog ni ngan “thothupnag.” Ere bochan ni be tamilang i yan e machib rodad, ma aram fan nib t’uf ni ngad beechnaged babyoren e tang rodad.

16. Uw rogon nra ayuwegdad e ken nib beech e babyor ko tang ni ngad folgad ko fare fonow ni pi’ Paul ni bay ko Efesus 5:19?

¹⁶ Bochan e re n’ey nge ku boch ban’en, ma aram fan ni ke m’agan’ fare Governing Body ara fare Ulung ni Ma Pow’iyey ngay ni ngkun fal’eg ba ken e tang nib beech ni kenggin e Sing to Jehovah (Mu Tangnag Jehovah) *. Kan lichnag e tang ko ken ney e babyor ke par ni 135. Ere ke mom ni nge mit ngodad e thin u boch e tang riy ni bochan e kan lichnag. Ba puluw e re n’ey ko fare fonow ni pi’ Paul ni bay ko Efesus 5:19.​—Mu beeg.

 Rayog ni Ngam Dag Nrib Ga’ Fan u Wan’um

17. Mang lem e rayog ni nge ayuwegdad ni nge dab kud tamra’gad ni ngad uned i yon’ e tang u nap’an e muulung?

¹⁷ Gur, ngad tamra’gad ni ngad uned ko tang u nap’an e muulung? Am lemnag: Gathi yu ngiyal’ e “gad ma oloboch” ko thin ni gad ma yog? (Jas. 3:2) Yugu aram rogon ma darud paged e re n’ey ni nge talegdad ndab kud uned ko machib u mit e tabinaw. Ere ku arrogon e tang ni gad ma yon’ u nap’an e muulung. Yugu aram rogon ni dad salapgad, ma dab da paged e re n’ey ni nge talegdad ndab kud pininged e sorok ngak Got ko tang. Ere Jehovah ni ir e ke “pi’ l’ugun e girdi’” e ma felfelan’ ni ma rung’ag lamdad ni gad ma tangnag ni gad be pining e sorok ngak.​—Ex. 4:11.

18. Mog boch e kanawo’ nrayog ni nge mit e pi tang ney riy ngodad.

¹⁸ Ku bay e CD ni kan fal’eg ni pi tang ney e bay riy ni boor mit e thin ni boch e goo musik ma boch e bay e thin riy. Rib fel’ rogon ni kan yarmiy. Ere um motoyil ngay, ya kemus rogon me mit ngom. Rogon e thin ko pi tang ney ni kan yoloy e ga ra beeg ba yil’ ma kam sana ko mang e bay ko yil’ ni migid. Ere nap’an ni ga be cheleg e pi CD ney, mag guy rogon ni ngam un i yon’ e tang riy. Ga ra nang e ton riy u tabinaw rom ma aram e rayog ni nge dab kum tamra’ ni ngam un i yon’ u nap’an e muulung.

19. Uw rogon ni yima ngongliy e pi tang ni gad ma yon’ u nap’an e muulung?

¹⁹ Bayi n’en ma darud tedan’dad ko pi musik ni yibe cheleg u nap’an e pi assembly ni gad ma tay. Machane pi tang ney nge musik riy e ba gel e maruwel ni kan tay riy. Ya tomuren ni kan mel’eg e tang, ma aram min pi’ ngak 64 e walag ni ngar yarmiyed rogon e musik riy. Ma aram mar maruweliyed u lan bokum e awa, ma tomur riy e ngar feked nga Patterson, New York ngar record naged. Ragag ko pi walag ney e yad ma par u wuru’ yu Meriken. Yad ma tay nreb e tow’ath ni yad boch e piin ni yad ma ngongliy e musik ni fan ko pi muulung ni gad ma tay. Ngad daged ni gad be pining e magar ngorad ko maruwel ni kar ted. Ere nap’an ni yira yog ni ngad pared nga but’ ngad motoyilgad ko musik u nap’an e pi assembly rodad, ma thingar da rin’ed.

20. Mang e kam dugliy ni ngam rin’?

²⁰ Ma motoyil Jehovah ko pi tang ni gad ma yon’ ni gad be pining e sorok ngak, mab ga’ fan u wan’. Rayog ni ngad felfelan’naged ni aram e ngaud tangnaged u polo’ i gum’ircha’dad u nap’an e muulung. Arrogon, demtrug ko gad ba ‘salap’ fa ‘kafin da tababgad’ ma ngaud ‘tangnaged Jehovah’!​—Ps. 104:33.

[Footnotes]

Uw Rogon u Wan’um?

• Mang e un rin’ kakrom ni be dag nib ga’ fan e musik ko liyor rodad?

• Mang e ba peth ko n’en ni tay Jesus chilen ko Matthew 22:37 nge pi tang ni gad ma yon’ u polo’ i gum’ircha’dad?

• Mang boch e kanawo’ ni nge m’ug riy nib ga’ fan u wan’dad e pi tang ni gad ma yon’ u nap’an e muulung?

[Study Questions]

[Picture on page 31]

Ga ma yog ko bitir rom ndab ra chuwgad u tagil’rad u nap’an ni yibe tang, fa?

[Picture on page 32]

Ga be fil e thin ko fapi tang nib beech u tabinaw rom, fa?