Ma saʼ li naʼajej Edén kitiklaak li yuʼam?

KʼOXLA junpaataq naq wankat saʼ jun li chʼinaʼusil naʼajej bʼarwiʼ maakʼaʼ li choqink joʼ li wank saʼ li tenamit. Maakʼaʼ nakʼehok aakʼaʼuxl, kaw laajunxaqalil ut moko nakat-ayaynak ta xbʼaan li yajel. Naxik aachʼool chi rilbʼal li xchʼinaʼusal li naʼajej.

Maakʼaʼ aawaatin re xyeebʼal li yookat rilbʼal: chanru naxkut rilom li saqʼe saʼ li tzuultaqʼa, li xchʼinaʼusal xbʼonol ebʼ li uutzʼuʼuj, chanru nekeʼjubʼubʼnak xyaabʼ li xxaq cheʼ, rabʼinkil ebʼ li kokʼ tzʼik naq yookebʼ chi bʼichank, chanru nekeʼekʼank ebʼ li kokʼ xul re xtzʼubʼal li xkiʼal li uutzʼuʼuj, chanru nalemtzʼunk jun li roq haʼ saʼ xyanq li pek... Peʼyaal naq naqaj raj wank aran?

Naabʼalebʼ li kristiʼaan saʼ chixjunil li ruuchichʼochʼ nekeʼxye naq li xbʼeen winq kiwank saʼ jun li naʼaj joʼ li xooʼaatinak wiʼ saʼ xtiklajik. Chalen junxil, ebʼ laj judiiy, ebʼ laj musulmán ut ebʼ li nekeʼxpaabʼ li Kriist keʼxye naq ebʼ li xbʼeen qanaʼ qayuwaʼ keʼwank chaq saʼ li chʼinaʼusil naʼajej Edén. Li Santil Hu naxye naq sahebʼ chaq saʼ xchʼool, wankebʼ saʼ tuqtuukilal chiribʼilebʼ ribʼ ut sa nekeʼxkʼam ribʼ rikʼinebʼ li xul. Wankebʼ ajwiʼ saʼ amiiwil rikʼin laj Yobʼtesinel, li naraj naq teʼwanq chi junelik saʼ li chʼinaʼusil naʼajej li kixkʼe rehebʼ (Génesis 2:​15-24).

Joʼkan ajwiʼ ebʼ laj hindú nekeʼxkʼut chirix li chʼinaʼusil naʼajej. Ebʼ laj budista nekeʼxpaabʼ naq li nekeʼkʼamok bʼe saʼebʼ li xpaabʼal keʼchalk saʼ li chʼinaʼusil naʼajej. Joʼkan ajwiʼ naabʼalebʼ li paabʼal re África nekeʼxseeraqʼi li naʼlebʼ li juntaqʼeet rikʼin li naxye li Santil Hu chirix laj Adán ut li xʼEva.

Kachʼin chik ma chixjunil ebʼ li paabʼal ut ebʼ li tenamit nekeʼxkʼut naq saʼ xtiklajik kiwank chaq jun li chʼinaʼusil naʼajej. Jun li winq aj tzʼiibʼanel kixye: «Saʼ najter qʼe kutan naabʼalebʼ li tenamit nekeʼxkʼoxla naq li xbʼeen winq ut ixq keʼwank chaq saʼ jun li chʼinaʼusil li naʼajej bʼarwiʼ maakʼaʼ napaltoʼk rehebʼ, maakʼaʼ nekeʼxuwa ut wank rikʼinebʼ chixjunil li naʼajmank re naq sahaqebʼ saʼ xchʼool. [...] Aʼin naxbʼaanu naq ebʼ li kristiʼaan teʼxrahi ru wank saʼ jun li chʼinaʼusil naʼajej joʼ li kiwank chaq junxil ut nekeʼxbʼaanu chixjunil li naʼajmank re xtawbʼal wiʼ chik».

Kʼaʼut naq naabʼalebʼ nekeʼxpaabʼ aʼin? Ma xokxo tawiʼ saʼ xchʼoolebʼ li kristiʼaan naq kiwank li chʼinaʼusil naʼajej? Ma tzʼaqal yaal naq keʼwank laj Adán, li xʼEva ut li chʼinaʼusil naʼajej?

Saʼebʼ li qakutan naabʼalebʼ li kristiʼaan nekeʼxye naq aʼin jun toontil naʼlebʼ ut moko nekeʼxye ta naq kikʼulmank. Joʼkan ajwiʼ, naabʼalebʼ li nekeʼkʼamok bʼe saʼebʼ li paabʼal moko nekeʼxpaabʼ ta naq kiwank jun li chʼinaʼusil naʼajej ut nekeʼxye naq aʼin yal jun li eetalil.

Yaal naq saʼ li Santil Hu natawmank naabʼal li eetalil. Li jwal nawbʼilebʼ ru aʼan li kixye li Jesús naq kiʼaatinak rikʼinebʼ li xtzolom. Abʼanan naq li Santil Hu naʼaatinak chirix li chʼinaʼusil naʼajej moko yook ta chi aatinak chirix jun li eetalil. Wi moko yaal ta raj naq kiwank li chʼinaʼusil naʼajej moko tooruuq ta xpaabʼankil chixjunil li naxye li Santil Hu. Joʼkan naq tqil kʼaʼut naabʼalebʼ inkʼaʼ nekeʼxpaabʼ naq kiwank li chʼinaʼusil naʼajej. Ut tqil ajwiʼ kʼaʼut jwal wank xwankil choʼq qe xtzʼilbʼal rix aʼin.