Exeni ambe enga jataka

Índisi jimbo nirani

Edéni ¿jima uénaski jarhani kʼuiripu?

Edéni ¿jima uénaski jarhani kʼuiripu?

Edéni ¿jima uénaski jarhani kʼuiripu?

ERANHASKA JE eskajtsï jardini ma jimbo jarhaska enga kʼéjka ka mámaru ambe jarhani, no ísï eska kʼéri ireta ma jimbo enga kánikua no sési jándeka. Nójtsï ma amberi uandanhiaxaka ka nójtsï pʼamenchaxaka níjtsï no sési pʼikuarherani jarhani ambe ma jimbo. Ískuksïni pakatasïndi na enga xáni sési jándeka.

Nóksï jarhasti uandakuecha para uandani na enga xáni sési jándeka: tsánda sési tʼijchakurhaxati anhatapuechani ka uitsakua ambe, tsïtsïkichaksï mámaru járhati koloriri jarhasti, kurhajkuarhisïndi enga tarhiajka enga sési jájkundejka manatani jarhajka chkurichani, sési kurhajkuarhisïndi na engaksï sési pireni jarhajka pájaruecha, úsïngachi kurhauani uauapuechani ka máteru járhati animali sapirhatichani engaksï jirinhantani jámani jarhajka tékua, ka iurhekua meremerejkuni jarhasïndi tsakapuecharhu ísï jimboka pímbinhanhariska... ¿Né no tsitipirini jima jarhani?

Buenu, iámu parhakpini anapu kʼuiripuechaksï uandasïndi, eska jima enga kʼuiripu uénapka irekani, meru xándispka eskachi na uandakia. Desde ióntki ísï, judiuecha, kristianuecha ka musulmanicha, jakajkusïndiksï eska juchaari orhetku taaticha jardini de Edénirhu irekaspka. Ka Biblia uandantasïndi eskaksï tsimarhani tsípikua jingoni irekaspka ka eskaksï pínandikua jatsispka ka asta animalicha jingoni. Ístuksï, sési pájperakua ma jatsisti Kuerajpiri jingoni enga xáni ambakitiika ka enga íntsaapka aportunidadi ma parakaksï méntkisï irekapiringa paraisurhu (Génesis 2:​15-​24).

Ístuksï, induecha jorhentpisïndi eska ióntki jarhaska paraisu ma. Ka budistechaksï jakajkusïndi eskaksï imeeri jorhentpiricha —budecha⁠— imani tiempuni uénaspka jarhani enga ixú parhakpinirhu kánikua sési jándepka ísï eska paraisu ma. Ka uánikua África anapu relijionichaksï, jatsiasti uandantskuechani engaksï terukuntajka na engaksï irekapka Adáni ka Eba.

Sáno iámindu relijionicharhu ka pʼindekuecharhu, jakajkunhasïreendi ióntki anapu paraisuni. Eska na uandajka Jean Delumeau istoriadori ma enga kánikua mítekateka, “uánikua ióntki anapu nasionichaksï jakajkuspti eska ióntki jarhaspka paraisu ma enga iámu ambe perfektuepka, engaksï iáminduecha sési jánguarhienga, tsípikua ka pínandikua jingoni ka enga iámu ambe japka, ka enga no japka atajperakua ambe, uandanhiata ambe, ni arhirperata ambe. [...] Ísï jimboksïsï iápuru anapu kʼuiripuechaksï niárapti jakajkuni ka no méni mirikurhini ka tsípikua jingonksï uékani ménderu exentani”.

¿Andisï xáni etsakurhitini jaki i jakajkua? ¿Ísï jimbochisï iáminduecha “májkueni eratsejki”, jimbokachi mápurku uératini jurhaska? ¿Meru ísïiski eskaksï irekaska Adáni ka Eba ka eska jarhaspka ma jardini jini Edénirhu?

Máruksï uandasïndi eska ísku ambe máeska indeni ambe jakajkuni. Iásï enga xáni uánikua ambe mítenhakia, uánikuechaksï eratsesïndi eska paraisu, kuentusï ambejkueska. Ka ískujtsïni pakatasïndi engaksï máru relijioniri orhejtsïkuticha uandajka eska no méni niáraska jarhani jardini de Edéni ma ka eska inde ambe eranhikuajku máeska ambe máeri enga no ísïika.

Ísïisti eskaksï Biblia uánikua eranhikuecha jarhaska engaksï no meru ísï úkuarhika. Máru engaksï sánderu mítekateka, jindeestiksï enga Jesúsi uandaapka para imeeri chúxapatichani jorhendaani. Joperu, Tata Diosïri karakata no uandasïndi eska jardini de Edéni uandantskua máeska, sino eska meru jarhaspka. Enga inde ambe no ísïipiringa, ¿nénachi úpirini jakajkuni ambe enga seguirini uandantani Biblia? Ísï jimbo, ¿ju je exeni andiksïsï máru kʼuiripuecha no jakajkujki ini uandantskua ni? Ka tátsekuachi exeaka andi ka andisï xáni jukaparhakue inde uandantskua para iámindu jucha.