Una Lenda Singikila Mambu Beyidiminanga ana Basompa

NKAND’A NZAMBI ke usonganga ko vo muna longo ke mu bwa mambu ko. Paulu wa ntumwa wavumunwinwa kwa Nzambi mu soneka vo awana basompa “mpasi bemona.” (1 Korinto 7:28) Kansi, awana basompa balenda vanga mayingi mu kulula mpasi zazi muna longo yo wokesa kiese kia muntu yo nkw’andi. Badika mambu sambanu betoma yidiminanga akento ye akala ana basompa. I bosi, omona una nkanikinu mia Nkand’a Nzambi milenda sadisila mu singika mo.

1

DIAMBU:

“Mono yo nkaz’ame ke tukalanga ye ntangwa yakala vamosi ko.”

NKANIKINU A NKAND’A NZAMBI:

“Nwatond’oma masundidi o mfunu.” —FILIPI 1:10.

O longo lwaku i dimosi muna mambu masundidi o mfunu muna zingu kiaku. Lufwete kalanga va fulu kiantete. Muna kuma kiaki, vava zaya kana vo salu yaku ilenda fila nkaz’aku mu yidima. Kuyambula ko vo e salu ya lumbu ke lumbu yavambula yo nkaz’aku. Kieleka vo, e salu ye mambu makaka malenda kufila mu vambana mu fikolo yo nkaz’aku. Kansi, ofwete vanganga ngolo za kala ye tezo mu mambu makaka, nze ntangwa olenda  viokesa muna nsaka yovo kala kumosi y’akundi aku.

Kansi, akaka muna venga kala kolo kiayingi ye akazi au, bevavanga sala ola zayingi yovo viokesa ntangwa yayingi muna nsaka. Akazi awaya ke “bevavanga vavuka” akazi au ko. Mambu betinanga. Kele vo ediadi dibwididi yo nkaz’aku, nufwete vava ekuma kia diambu yo singika dio. Okalanga kumosi yo nkaz’aku dilenda kunusadisa mu nungunuka entwadi yo kituka se “nitu mosi.”—Etuku 2:24.

Una akaka basadila nkanikinu wau: Andrew * ye Tanji wa nkaz’andi kuna Austrália, mvu kumi miviokele kala tuka basompana. Andrew wavova vo: “Yabakula vo osalanga ola zayingi yo viokesa ntangwa muna nsaka dilenda twasa vonza muna longo. Muna kuma kiaki, mono yo nkaz’ame twasikidisa e ntangw’a mokena yo songaziana ngindu.”

Dave ye Jane kuna Estados Unidos, mvu 22 miviokele kala tuka basompana, lumbu yawonso muna fuku miniti 30 bevaulanga mu mokena yo songaziana ngindu. Jane wavova vo: “Ke tuyambulanga konso diambu ko diavunza e ntangwa yayi yamfunu.”

2

DIAMBU:

“Kimonanga nluta ko mina yavingilanga muna longo lwalu.”

NKANIKINU A NKAND’A NZAMBI:

“O muntu kavavi wete wa yandi kibeni ko, owu wa nkw’andi kaka.” —1 KORINTO 10:24.

Ndiona ovavanga wete wa yandi kibeni muna longo, kalendi kala ye kiese ko, kana nkutu osompele nkumbu miayingi. Avo eyakala yo nkaz’andi basia sungididi kia vana kwa muntu yo nkw’andi ke mu tambula kaka ko, longo lwau lulenda kala lwakiese. Yesu wasonga ziku kia diambu diadi vava kavova vo: “Edi diviokele e nsambu, dia vana, ke mu tambula ko.”—Mavangu 20:35.

 Una akaka basadila nkanikinu wau: Maria ye Martin kuna Mexico, mvu 39 miviokele kala tuka basompana. Kansi, ke ntangwa zawonso ko bekalanga ye kiese muna longo lwau. Besungamenanga lumbu kimosi bakala ye ntatani. Maria wavova vo: “Vava twazonzanga, yakonda Martin luzitu. Wafunga kikilu makasi. Yavava kunsonga vo ke diau ko ya zola vova, kadi ku makasi yavovela dio. Ka zola kungwila ko.” Martin wavova vo: “Ekolo twazonzanga, yayantika yindula vo ke tulenda diaka zinga kumosi ko. Mfwete yambula sia ngolo za vava singika longo lwalu.”

Martin zitiswa kavavanga. Maria bakulwa kavavanga. Yau wole ka balenda dina bavavanga ko kwa muntu yo nkw’andi.

Aweyi basingikila diambu diadi? Martin wavova vo: “Yavava vuvika ngindu zame, i bosi twabaka nzengo za lemvokela luludiku lwa ngangu lwa Nkand’a Nzambi lwa songa luzitu ye ngemba. Vioka mvu miayingi, twabakula vo kana nkutu diambu ditulwakidi nkumbu miayingi, avo tulombele lusadisu lwa Nzambi muna sambu yo lemvokela luludiku lwa Nkand’a Nzambi, tulenda dio singika.”—Yesaya 48:17, 18; Efeso 4:31, 32.

3

DIAMBU:

“Nkaz’ame ke lungisanga kiyekwa kiandi ko.”

NKANIKINU A NKAND’A NZAMBI:

“Konso muntu vava twina, ofuta muna mpanga za yandi kibeni oku kwa Nzambi.”—ROMA 14:12.

Ka lukatikisu ko, kele vo mosi kaka osianga ngolo mu lungisa kiyekwa kiandi muna longo, ka lusikila ko. Kansi, disundidi e vonza kele vo yau wole ke belungisanga kiyekwa kiau ko yo tumba muntu yo nkw’andi.

Avo ntangwa zawonso otokanenanga dina nkaz’aku kafwete vanga, kukala ye kiese ko muna longo. Musungula vo oyambulanga lungisa kiyekwa kiaku mu kuma kia vilwa wa nkaz’aku. Kuna diak’e sambu, avo osidi ngolo kimana wakala nkento ambote yovo yakala diambote, nukala ye longo lwakiese. (1 Petelo 3:1-3) Edi disundidi o mfunu, i sia sungididi kia songa kwa Nzambi vo nuzitisanga e nkubik’andi a longo yo vanga mambu malenda kunyangidika.—1 Petelo 2:19.

Una akaka basadila nkanikinu wau: Kim ye yakala diandi kuna Coréia, mvu 38 miviokele kala tuka basompana. Kim wavova vo: “Ezak’e ntangwa, nkaz’ame okumfungilanga makasi yo yambula kumpovesa diaka, kana nkutu kizeye ekuma ko. Muna kuma kiaki, yiyindulanga vo ke kunzolanga diaka ko. Ezak’e ntangwa, yikiyuvulanga: ‘Ekuma kevavilanga vo yabakula e ngindu zandi wau vo yandi ke bakulanga ngindu zame ko?’”

Kim vilwa kafwana sia sungididi ye dina yakala diandi ke lungisanga ko. Kansi, ke diau ko kavanga. Kim wavova vo: “Vana fulu kia kendalala, yabakula vo diambote mu vanga mawonso mu vutula e ngwizani yambote yo nkaz’ame. I bosi, yeto wole tuvuvikanga ngindu yo mokena mu luvuvamu.”—Yakobo 3:18.

 4

DIAMBU:

“Nkaz’ame kena ye lusakalalu ko.”

NKANIKINU A NKAND’A NZAMBI:

“O ntu akal’awonso, i Kristu.” —1 KORINTO 11:3.

Eyakala on’oyindulanga vo nkaz’andi kena ye lusakalalu ko, kafwete teka kifimpa mu zaya kana vo yandi kibeni osakalelanga Yesu Kristu wa Ntu andi. Eyakala olenda songa lusakalalu lwalu muna tanginina mbandu a Yesu.

Paulu wa ntumwa wasoneka vo: ‘Akala, nuzolang’akazi eno, waun’o Kristu kazolela dibundu yo kuyekwela dio.’ (Efeso 5:25) Yesu ‘kabòselelanga’ alongoki andi ko. (Maku 10:42-44) Wabavananga luludiku lwa kiá yo kubasingika vava diakalanga o mfunu. Kansi, kakala nkwa ntima mbadi ko. Wazayanga tezo kiau yo kubasonga ngemba. (Matai 11:29, 30; Maku 6:30, 31; 14:37, 38) Wasianga nsatu zau va fulu kiantete.—Matai 20:25-28.

Eyakala kafwete kiyuvula: ‘Nga fu ya kisi nsi ilandanga muna mpila yibadikilanga kintu y’akento ke mu luludiku ye nona ya Nkand’a Nzambi ko?’ Kasikil’owu, adieyi olenda yindula kele vo nkento kuna luzitu lwawonso osongele ngindu zaswaswana ye za nkaz’andi? Muna Nkand’a Nzambi, Sara wa nkaz’a Abarayama oyikilwanga se mbandu ambote kwa akento bena ye lusakalalu. (1 Petelo 3:1, 6) Kansi, vava Abarayama kalembi bakula vonza kiakala vana vena esi nzo andi, Sara wasonga ngindu zandi.—Etuku 16:5; 21:9-12.

Dialudi vo, Abarayama kavumisa Sara ko ngatu kumbangika. Diau adimosi mpe, eyakala olemvokelanga luludiku lwa Nkand’a Nzambi ke vumisanga nkaz’andi ko ye kunkomekena vo kansakalela muna mawonso. Muna songa walakazi mu mpila ina kekadilanga kintu kiandi, ozitiswa kwa nkento andi.

Una akaka basadila nkanikinu wau: James kuna Inglaterra una vo mvu nana miviokele kala tuka kasompa, wavova vo: “Ivanganga ngolo zalembi baka nzengo zamfunu lembi mokena yo nkaz’ame. Vana fulu kia vava kaka wete wa mono kibeni, nsatu zandi yisianga va fulu kiantete.”

George kuna Estados Unidos, mvu 59 miviokele kala tuka kasompa. Wavova vo: “Kibadikilanga nkaz’ame ko nze kindende, kansi nze nkento a ngangu ye nkw’ame.”—Ngana 31:10.

 5

DIAMBU:

“Nkaz’ame ke vitanga ntu ko.”

NKANIKINU A NKAND’A NZAMBI:

“O nkento angangu otunga nzo andi: Nkento ezowa, obangwila yo muna mandi moko.”—NGANA 14:1.

Kele vo nkaz’aku okatikisanga muna baka nzengo yovo ke vitanga ntu ko muna salu ya nzo, mambu tatu lenda vanga. (1) Ntangwa zawonso lenda kunsonga vilwa wandi, (2) lenda tambula kiyekwa kiandi kia ntu muna nzo yovo (3) lenda kunsanisina muna ngolo kevanganga. Avo solele mambu mole mantete, olenda bangula nzo aku muna moko maku. Avo solele diambu diatatu dilenda kusadisa mu tunga nzo aku, i sia vo olenda kumika longo lwaku.

Akala ayingi zitiswa bevavanga ke zolwa ko. Muna kuma kiaki, avo nkaz’aku obakwidi vo zitisa okunzitisanga yo yangalela ngolo kevanganga muna vita o ntu muna nzo, dilenda kunsadisa mu lungisanga kiyekwa kiandi una ufwene. Kieleka vo, kulendi tonda e nzengo za nkaz’aku ko muna mambu mawonso. Nufwete mokenanga mambu mama yeno wole. (Ngana 18:13) Kansi, muna mvovo miaku ye zú dia ndinga, olenda bangula yovo tunga longo lwaku. (Ngana 21:9; 27:15) Avo ovova yo luzitu lwawonso, olungisa ekani diaku, i sia vo nkaz’aku ke kala diaka ye lukatikisu ko mu vitang’o ntu muna nzo.

Una akaka basadila nkanikinu wau: Michele kuna Estados Unidos, mvu 30 miviokele kala tuka kasompela wavova vo: “Wau vo ngudi ame wasansa ye abunzi ame kondwa lusadisu lwa yakala, wakituka se nkwa lulendo ye kitumina. Mono mpe yatanginina fu yayi. Muna kuma kiaki, ngolo yavanga mu kala yo lusakalalu. Kasikil’owu, muna baka nzengo, yavanganga ngolo mu teka yuvula nkaz’ame.”

Rachel kuna Austrália tuka kasompana ye Mark mvu 21 miviokele kala, yandi mpe watanginina mana kamonanga muna nsasuk’andi. Wasungamena vo: “Ngudi ame kasakalelanga ese diame ko. Ntangwa zawonso wazonzanga yo konda ese diame luzitu. Muna lubantiku lwa longo lwame, yatangininanga ngudi ame. Vioka mvu miayingi, yabakula mfunu wa lemvokela luludiku lwa Nkand’a Nzambi lwa songa luzitu. Owau mono yo Mark tuna ye longo lwakiese.”

6

DIAMBU:

“Kilenda diaka zizidila fu ya nkaz’ame ko.”

NKANIKINU A NKAND’A NZAMBI:

“Nuvezananga mambu yo yambuziana, ovo muntu obakidi nkw’andi diambu.”—KOLOSAI 3:13.

Vava wayantika zola nkaz’aku, nanga wasianga sungididi muna fu yandi yambote ke  mu vilwa wandi ko. Nga lenda vanga diau dimosi owau? Ka lukatikisu ko, vena ye mambu kevavanga nkaz’aku mekukendelekanga. Kansi, ukiyuvula: ‘Nkia fu ya nkaz’ame ndenda sila sungididi—ina yambote yovo yambi?’

Yesu wayika nona kisonganga o mfunu wa venga sia sungididi muna vilwa tumonanga kw’akaka. Wayuvula vo: “Adieyi omwenene kiti kin’omo disu dia mbunzi aku, walembi mona mwangu un’omo diaku disu?” (Matai 7:3) Kiti kilenda kala se titi kiakete kwandi. Kansi, mwangu i kesona kia baya disiwanga kuna nludi a nzo. Adieyi kazola vova? “Teka katwil’ekulu o mwangu un’omu disu diaku, i bosi otoma mona, wakatula kiti kin’omo disu dia mbunzi aku.”—Matai 7:5.

Muna lubantiku lwa nona kiaki, Yesu wasadila mvovo milenda fila muntu mu toma badika. Wavova vo: “Ke nufundisa ko, nwalembi fundiswa. Kadi muna mfundisa nufundisa i nufundisilwa.” (Matai 7:1, 2) Kele vo zolele vo Nzambi kayambula sia sungididi muna vilwa waku, i sia vo mwangu una muna diaku disu, diambote wayambula sia sungididi muna vilwa wa nkaz’aku.—Matai 6:14, 15.

Una akaka basadila nkanikinu wau: Jenny kuna Inglaterra, wasompana yo Simon se mvu 9 wavova vo: “E diambu ditoma kumfilanga mu fungila nkaz’ame makasi, i fu kialembi teka kubama yo sukinina. Ediadi diasivi kikilu, kadi vava twakala nzitikila e diambu yatoma zolanga kwa yandi i vangila mambu kuna mvevo. Kansi, owau nzeye wo vo mono mpe vilwa yivanganga, nze vava zaya mawonso. Mono yo Simon tuzeye yambuziana vilwa wakete.”

Curt yo Michele wa nkaz’andi bayikilu kuna lubantiku, wavova vo: “Kele vo osidi sungididi muna vilwa wa nkaz’aku, osinga mona vo vilwa wandi wokela kaka uwokelanga. Muna kuma kiaki, isianga sungididi mu fu ina yantunta mu zola Michele kuna lubantiku.”

Mbumba a Longo Lwakiese

E nona yayi yakete isonganga vo e ntatani muna longo ke zikondwanga ko, kansi, zilenda singikwa. Ayeyi i mbumba muna kala ye longo lwakiese? Zola muna Nzambi yo lemvokela luludiku lwa Nkand’a Nzambi.

Alex ye Itohan bezingilanga kuna Nigeria basompana se vioka mvu 20, bazeye mbumba yayi. Alex wavova vo: “Yabakula vo, avo yakala yo nkento basadidi nkanikinu mia Nkand’a Nzambi konso diambu muna longo dilenda singikwa.” Nkaz’andi wavova vo: “Twabakula o mfunu wa sambanga kumosi ntangwa zawonso yo sadila luludiku lwa Nkand’a Nzambi, zolaziana yo landula mambu muntu yo nkw’andi. Owau ke tukalanga diaka ye ntatani ko zina twakalanga zau vava twasompana.”

Nga zolele zaya mayingi mu kuma kia nkanikinu mia Nkand’a Nzambi milenda sadisa esi nzo aku? Lomba kwa Mbangi za Yave nwalongoka e kapu kia 14 kia O Nkand’a Nzambi Adieyi Kieleka Kelonganga? *

[Mvovo Vana Yand’a lukaya]

[Foto ina muna lukaya lwa 4]

Nga tuvaulanga ntangwa kimana twakala vamosi?

[Foto ina muna lukaya lwa 5]

Nga isianga sungididi kia vana ke mu tambula ko?

[Foto ina muna lukaya lwa 6]

Nga yivitang’o ntu muna singika ntatani?

[Foto ina muna lukaya lwa 7]

Nga yiteka mokenanga yo nkaz’ame muna baka nzengo?

[Foto ina muna lukaya lwa 9]

Nga yisianga sungididi muna fu yambote ya nkaz’ame?