Ankan kxpulakni

Ankan kliputsan

¿La lakkaxtlawakan taʼakglhuwit?

¿La lakkaxtlawakan taʼakglhuwit?

¿La lakkaxtlawakan taʼakglhuwit?

BIBLIA ni wan pi ktamakgaxtokgat ni anan taʼakglhuwit. Wa uma tuku Dios matsokgnilh apóstol Pablo: «Tiku tamakgaxtokgkgonit nakgalhikgo taʼakglhuwit» (1 Corintios 7:28, Traducción en lenguaje actual). Pero maski chuna, akxni xchatiykan lamakgtaya, ni lu lhuwa taʼakglhuwit nakgalhikgo chu tlakg napaxuwakgo. Kaʼakxilhwi pulakchaxan taʼakglhuwit nema kgalhikgo tiku tamakgaxtokgkgonit chu na naʼakxilhaw tastakyaw xalak Biblia nema makgtayanan la lakkaxtlawakan.

1

TAʼAKGLHUWIT:

«Nialh lu tlan klatalalinaw»

TASTAKYAW XALAK BIBLIA:

«Lakimpi nakatsiniyatit nalaksakatit wa ntu xatlan» o tuku tlakg xlakaskinka. (FILIPENSES 1:10)

Tamakgaxtokgat lu xtapalh chu lu xlakaskinka xliʼakxilhatkan tiku tamakgaxtokgkgonit. Wa xlakata katlawa uma takgalhskinin: «¿Xlakata lhuwa tuku tanu tanu tlawayaw chali chali tlawama pi nialh akxtum naktawilayaw?». Xlikana, max taskujut, o tuku kilitlawatkan tlawa pi ni lhuwa kilhtamaku akxtum natawilayaw. Pero, max tlan nalimaxtuyaw kilhtamaku akxni ni natlawayaw tuku ni lu xlakaskinka, max tuku lilakgastananaw o akxni kataʼanaw kiʼamigoskan.

Na wilakgolh tiku tlakg skujkgo o putsakgo tuku natlawakgo xlakata ni naʼakxilhkgo tiku tatamakgaxtokgkgonit. Tiku chuna tlawakgo ni wamputun pi «nialh lu tlan talalin» tiku tatamakgaxtokgkgonit, wata tsalanimakgolh taʼakglhuwit nema kgalhikgo kxtamakgaxtokgatkan. Akxni chuna kaʼakgspulama talakaskin pi xchatiykan nakatsikgo tuku taʼakglhuwit kgalhikgo chu nalakkaxwilikgo. Xlikatsitkan pi xlakata tlan nalatalalin talakaskin akxtum natawilakgo, akxni chuna natlawakgo «kaj akgtum makni nawankgo» (Génesis 2:24).

Xlakan chuna tlawakgolh: Andrew chu Tanji xalak kʼAustralia, akgkawa kata tamakgaxtokgkgonit. * Andrew wan: «Kkatsilh pi lu nitlan ni nalakkaxwiliya la xlilhuwa naskuja, chu nitlan lhuwa kilhtamaku nakatalalipina miʼamigos. La uku kimpuskat chu akit klimaxtuyaw kilhtamaku akxtum naktawilayaw chu nakchuwinanaw».

Dave chu Jane xalak Estados Unidos, puxamatiy kata tamakgaxtokgkgonit. Chali chali akxni taspitkgo kxchikkan, limaxtukgo itat hora xlakata nachuwinankgo. Jane wan: «Ni kmastayaw talakaskin wi tuku natlawa pi nialh nakchuwinanaw».

2

TAʼAKGLHUWIT:

«Kkintamakgaxtokgat nialh anan tuku klakaskin»

TASTAKYAW XALAK BIBLIA:

«Ti ni chatum kaputsalh wa lantla nkaj xakstu [tlan nakitaxtu], wampi na kaputsalh lantla ntlan [nakitaxtu] achatum.» (1 CORINTIOS 10:24)

Tiku putsa kaj wi tuku namakglhtinan ktamakgaxtokgat, maski makglhuwa natamakgaxtokga: nikxni napaxuwa. Xlakata tlan natawila tamakgaxtokgat talakaskin xchatiykan xliputsatkan la nalamakgtaya chu nikaj nalakaskinkgo wi tuku namaxkikan. ¿Tuku xlakata? Xlakata Jesús wa: «Xaliwaka ntlan [...] nalilatapaya ntu natakinana, nixawa ntu namakglhtinana» (Hechos 20:35).

Xlakan chuna tlawakgolh: María chu Martín xalak México puxamakunajatsa kata tamakgaxtokgkgonit. Pero na kgalhikgonit taʼakglhuwit. María lakapastaka akxni kgalhikgolh tuwa taʼakglhuwit: «Klakilhniw chu akit kwanilh Martín tuku lu lixkajni. Alistalh kwaniputulh pi nichuna xaktlawaputun, pi kaj ni liwana klakapastakli tuku kwanilh, pero lu ksitsinit chu ni kinkgaxmatnilh». Martín wan: «Tama kilhtamaku ktsukulh klakpuwan pi nialh la akxtum xaktawilaw chu nialh xkgalhini kuenta naklakgmaxtu kintamakgaxtokgat».

Martín xlakaskin namaxkikan kakni chu María xlakaskin naʼakgatekgsnikan. Chu xchatiykan ni xlipaxuwakgo pi xtamakgaxtokgkgonit.

¿La lakkaxtlawakgolh xtaʼakglhuwitkan? Martín wan: «Kkgalhilh tsinu asta akxni nialh xaksitsima, alistalh klakkaxwiliw pi xakmakgantaxtiw tastakyaw xalak Biblia niku wan pi tlan nalalikatsiniyaw chu nalamaxkiyaw kakni. Chuna la titaxtunita kata kakxilhnitaw pi katuwa taʼakglhuwit tlan lakkaxtlawakan akxni skinikan xtamakgtay Dios chu akxni makgantaxtikan tastakyaw xalak kBiblia» (Isaías 48:17, 18; Efesios 4:31, 32).

3

TAʼAKGLHUWIT:

«Ni makgantaxti tuku xlitlawat»

TASTAKYAW XALAK BIBLIA:

«Chuna mpi chatunu nkin, namaxkiyaw nkuinta Dios xpalakata ntu ntlawanitaw.» (ROMANOS 14:12)

Akxni ktamakgaxtokgat kaj chatum makgantaxti tuku xlitlawat nitlan katikakitaxtunilh. Pero tlakg nitlan nakitaxtu akxni nipara chatum tlawa tuku lakgchan chu kaj nalaliwani tuku nitlan tlawamakgolh.

Komo wix kaj nalakpuwana tuku xlitlawat chu ni tlawa tiku tamakgaxtokga, nitlan katilimakgkatsi. Chu tlakg ni katipaxuwa akxni ni makgantaxtiya tuku militlawat kaj xlakata tiku tamakgaxtokga ni tlawa tuku xlitlawat. Pero komo naliskuja xlakata namakgantaxtiya tuku lakgchanan, max tlakg tlan natalalipina tiku tamakgaxtokga (1 Pedro 3:1-3). Chu tuku tlakg tlan, Dios nalakgati akxni chuna natlawaya chu nalimasiyaniya pi lu xlakaskinka akxilha tamakgaxtokgat (1 Pedro 2:19).

Xlakan chuna tlawakgolh: Kim chu xchixku xalak kCorea, puxumakutsayan kata tamakgaxtokgkgonit. Tala wan: «Min kilhtamaku kinchixku kisitsini chu nialh kintachuwinan, chu akit nipara kkatsi tuku nitlan ktlawalh. Uma tlawa nakmakgkatsi pi nialh kimpaxki. Min kilhtamaku klakpuwan: “¿La lakaskin nakʼakgatekgsni chu xla nitu tlawa xlakata nakiʼakgatekgsni la kmakgkatsi?”».

Kim tlan kajwatiya xlakapastakli xlakata tuku ni tlawa xchixku. Pero nichuna tlawaputun. Kim wan: «Tlakg tlan ktalakkaxtlawa taʼakglhuwit, xlakata tlakg tlan kitaxtu. Alistalh kinchatiykan nialh ksitsiyaw chu tlan klakkaxtlawayaw kintaʼakglhuwitkan» (Santiago 3:18).

4

TAʼAKGLHUWIT:

«Ni kimaxki kakni»

TASTAKYAW XALAK BIBLIA:

«Wa nCristo, xapuxku lantla xlipaks nchixkuwin.» (1 CORINTIOS 11:3)

Chuna la wan uma texto, putum lakchixkuwin nakgalhakgaxmatkgo Cristo. Wa xlakata komo chatum chixku lakaskin pi xpuskat namaxki kakni, pulana akstu kakgalhskinka komo na kgalhakgaxmatma Cristo chu nachuna limaklakaskima xlimapakgsin.

Apóstol Pablo tsokgli: «Wixin mpuchuwa chixkuwin, kapaxkitit mimpuskatkan, xtachuna lantla mpaxkilh nCristo kgamputum nkanajlanin [o congregación] chu na tiʼakstumastalh xpalakatakan» (Efesios 5:25). Jesús nikaj xlakgati mapakgsinan (Marcos 10:42-44). Xlikana pi xlimaklakaskin xlimapakgsin xlakata nakapulalin kstalaninanin chu kastakyawalh akxni talakaskilh, pero nikxni malakatsalilh. Tlan xkalikatsini chu ni xkaskini tuku nila xtlawakgo (Mateo 11:29, 30; Marcos 6:30, 31; 14:37, 38). Na xakxilha tuku xmaklakaskinkgo chu ni kajwatiya tuku Jesús xmaklakaskin (Mateo 20:25-28).

Putum lakchixkuwin tiku tamakgaxtokgkgonit xlitlawatkan uma takgalhskinin: «¿Tuku klakpuwan pi xlitlawat chatum chixku kfamilia chu tuku klakpuwan xlakata lakpuskatin? ¿Tlakg xlakaskinka kaʼakxilha tastakyaw xalak kBiblia o tuku talismani o lakpuwankgo xalak kkinkachikin? Kawiliw akgtum liʼakxilhtit, ¿nitlan kakxilha akxni chatum puskat lakatitum wani xchixku pi atanu tuku lakapastaka?». Tlan nalilakapastakaw Sara xpuskat Abrahán. Sara lu xmaxki kakni xchixku (1 Pedro 3:1, 6). Pero akxni akxilhli pi Abrahán ni xakxilha akgtum taʼakglhuwit nema nitlan xʼama tlawani xfamilia, tunkun lakatanks wanilh (Génesis 16:5; 21:9-12).

Uma limasiya pi Abrahán tlan xlikatsi wa xlakata Sara ni pekuanilh. Nachuna xachixku tiku kstalanina Cristo ni makgapekuan xpuskat chu ni skini namaxki putum tuku lakaskin. Wata xlakata xpuskat namaxki kakni tlan likatsini chu limasiya tapaxkit akxni limaklakaskin xlimapakgsin.

Xlakan chuna tlawakgolh: James, xalak Inglaterra akgtsayan kata tamakgaxtokgnit, wan: «Kkatsinima pi akxni wi tuku lu xlakaskinka naktlawa pulana klitachuwinan kimpuskat. Ni kaj klakpuwan xlakata tuku klakaskin, wa pulana kakxilha tuku kimpuskat lakaskin».

George, xalak Estados Unidos tipuxamakunajatsa kata tamakgaxtokgnit, xla wan: «Nikxni klakpuwan pi kimpuskat nitu xlilaka, kkatsi pi kimpuskat lu skgalala chu lhuwa tuku tlan tlawa» (Proverbios 31:10).

5

TAʼAKGLHUWIT:

«Ni pulalin familia»

TASTAKYAW XALAK BIBLIA:

«Lu xaskgalala puskat liwana lakkaxwilima xchiki, pero puskat nema ni liwana lakapastaknan xmakan lilakxtlawama xchiki.» (PROVERBIOS 14:1)

Komo minchixku ni liwana pulalin familia, ¿tuku natlawaya? Tlan chali chali xwani pi ni liwana pulalin familia o asta wix xtsuku pulalipina familia. Pero ¿tuku nakitaxtu? Nialh katilipawanti minchixku chu xlimapakgsin. Alistalh, chuna la wan proverbios, puskat nema ni liwana lakapastaknan xmakan lilakxtlawama xchiki. Komo matliwakglhputuna mintamakgaxtokgat, tlakg tlan liwana naʼakxilha tuku tlan tlawa minchixku chu napaxtikatsiniya.

Lhuwa lakchixkuwin tlakg lakaskinkgo kakamaxkika kakni nixawa nakapaxkikan. Komo wix nakgalhakgaxmata minchixku, namakgkatsi pi paxtikatsinikan tuku xla lakaxwili natatlawa chu tlan kitaxtu, max tlakg liwana napulalin familia. Xlikana, namin kilhtamaku akxni tuku tlawaputunatit ni lakxtum katilakapastaktit. Lu tlan kitaxtu akxni minchatiykan nalichuwinanatit (Proverbios 18:13). Pero xlakata ni “nalakxtlawaya” mintamakgaxtokgat, lu xlakaskinka liwana nalaksaka tukuya tachuwin nawaniya xlakata tlan nalimatliwakglha mintamakgxtokgat (Proverbios 21:9; 27:15). Lu tlan kalikatsini chu max chuna tlakg liwana namakgantaxtiputun xtaskujut nema lakgayawakanit.

Xlakan chuna tlawakgolh: Michele, xalak Estados Unidos, puxamakaw kata tamakgaxtokgnit wan: «Kintse xakstu kinkamakgastakni akit chu kinatalan. Lu tliwakga puskat xwanit, chu niti xtapakgsini, chu min kilhtamaku akit nachuna ktlawaputun. Wa xlakata lu kuenta ktlawa ni naklakatsala xlimapakgsin kinchixku. Akgtum liʼakxilhtit, ni kiʼakstu klaksaka tuku ktlawaputun, pulana klitachuwinan kinchixku».

Rachel chu Mark lamakgolh kʼAustralia, puxamatum kata tamakgaxtokgkgonit wan: «Kintse ni xkgalhakgaxmata kintlat. Kaj xlakilhni. Chu akxni ktamakgaxtokgli nachuna xaklikatsi. Pero chuna la titaxtutilhama kata kaʼakxilha pi tlakg tlan makgantaxtikan xtastakyaw Biblia chu tlakg nakkgalhakgaxmata kinchixku. La uku Mark chu akit tlakg kpaxuwayaw».

6

TAʼAKGLHUWIT:

«Nialh kakxilhputun ni xalakwan xtayat»

TASTAKYAW XALAK BIBLIA:

«Kalapaxuwanalipinitit, chu na nalamatsankgananiyatit nchatunu amakgapitsin lapi wi nti lamakgasitsiyatit.» (COLOSENSES 3:13)

Akxni tiku kajku laskinit, kaj wa akxilhkgo xatlan xtayat tiku natatamakgaxtokgkgo chu ni akxilhkgo nixatlan xtayat. ¡Lu tlan xwa komo chuntiya xtlawakgolh akxni tamakgaxtokgkgonita! Komo naputsaya tuku nitlan tlawa tiku natamakgaxtokga natekgsa. Pero ¿tuku tlakg tlan naʼakxilhaw: tuku nitlan, o tuku tlan tlawa?

Jesús kinkamasiyanin pi ni kuenta natlawayaw tuku nitlan tlawakgo amakgapitsin. Kgalhskininalh: «Chu ¿tuwan ukxilhniya mintala mpalhma ntu lakpitanuma, na wata ni kuintaj tlawaya wix naʼukxilha milakgastapu ntu lakpitanuman lhtakala [o viga]?» (Mateo 7:3). Kgantum viga, akgtum lanka kiwi nema litlawakan chiki tlakg lanka nixawa akgtum aktsu palhma. ¿Tuku kinkamasiyaniyan? «Xapulh kamaxtu lhtakala [o viga] ntu lakpitanuman, lakimpi chuna ntlan nalakawanana, chuna chi nchu ntlan namaxtuniya mpalhma mintala ntu lakpitanuma.» (Mateo 7:5.)

Akxni nina xlichuwinan uma liʼakxilhtit, Jesús mastalh uma tastakyaw: «Ni tilaputsananiyatit, lakimpi na chuna wixin, ni nakaputsananikanatit. Sampi wa ntaputsan ntu liputsananatit, na wa nakaliputsananikanatit» (Mateo 7:1, 2). Komo lakaskinaw pi Dios nakinkatapatiyan kintalakgalhinkan nema xtachuna la kgantum viga, talakaskin na natapatiyaw tiku tamakgaxtokgaw (Mateo 6:14, 15).

Xlakan chuna tlawakgolh: Jenny xalak Inglaterra, akgnajatsata kata tatamakgaxtokgnit Simon. Jenny wan: «Ni klakgati pi nikxni lakkaxwili tuku natlawa: lakkaxtlawa chuna la tasiyatilha. Pero akxni kajku xkiskinit lu xaklakgati pi kaj lakapala tuku xlakkaxwili natlawa. Pero na kkatsi pi akit na wi tuku nitlan ktlawa. Akit klakgati kawani amakgapitsin tuku natlawakgo. Wa xlakata katsinimaw ni kuenta naktlawayaw tuku ni lanka talakgalhin».

Curt, xchixku Michele (nema lichuwinawa), wan: «Komo wix kaj nalakapastaka tuku nitlan tlawa tiku tamakgaxtokga, uma natlawa pi laktsu taʼakglhuwit lanka nawan. Wata kaʼakxilha tuku tlan tlawa Michele, chu tuku xlakata klakgatilh».

Wantuku kamakgtaya napaxuwakgo

Nila nawanaw pi ni naʼanan taʼakglhuwit ktamakgaxtokgat. Pero liʼakxilhtit nema lichuwinaw limasiya pi tlan lakkaxtlawakan. ¿Tuku makgtayanan? Napaxkiyaw Dios chu naliskujaw xlakata namakgantaxtiyaw tastakyaw xalak Biblia.

Chuna tlawakgo Alex chu Itohan xalak Nigeria, tiku liwakaya puxam kata tamakgaxtokgkgonit. Alex wan: «Kkatsinit pi tastakyaw xalak Biblia makgtayanan xlakata lakkaxtlawakan katuwa taʼakglhuwit». Xpuskat wan: «Lu xlakaskinka kakxilhaw akxtum naktlawayaw oración chali chali, naklapaxkiyaw chu ni lakapala naklasitsiniyaw chuna la wan Biblia. Xlakata chuna ktlawamaw tlakg tlan kwilaw nixawa akxni ktamakgaxtokgwi».

¿Chu wix? ¿Katsiputuna atanu tastakyaw xalak Biblia nema namakgtayayan tlakg tlan natawila mifamilia? Komo lakaskina, kaskini chatum xtatayana Jehová katalikgalhtawakgan capítulo 14 xla libro ¿Tuku xlikana masiyay Biblia? *

[Notas nema wilakgo kpágina]

^ párr. 10 Talakgpalikgonit makgapitsi tukuwani.

^ párr. 63 Tlawakgonit xtatayananin Jehová.

[Epígrafe xla página 4]

¿Limaxtuyaw kilhtamaku xlakata akxtum natawilayaw?

[Epígrafe xla página 5]

¿Tlakg klakgati masta o kaj xlakaskin wi tuku nakimaxkikan?

[Epígrafe xla página 6]

¿Kmakgtayanan xlakata naklakaxtlawayaw kintaʼakglhuwitkan?

[Epígrafe xla página 7]

¿Klitachuwinan kimpuskat akxni wi tuku ktlawaputun?

[Epígrafe xla página 9]

¿Tlakg kakxilha tuku tlan tlawa o tuku nitlan tlawa?