Sambilisheni Abana Benu Ukuba no Mucinshi

IPINDA lya ciGermany litila: “Umuntu nga asendele icisote ku minwe, kuti aya ukuli konse.” Mu fyalo ifingi, umuntu nga afuula icisote ilyo aleingila mu ng’anda ya muntu umbi nelyo nga aleposhanya na bambi, cilola mu kuti nacindika bambi kabili nabo kuti bamucindika. Kanshi ipinda tulandile pa muulu lyalola mu kuti abantu balaba ne cikuuku no kufwaisha ukwaafwa umuntu uwa mucinshi.

Ala abacaice nga bali no mucinshi cilawama sana! Kangalila wa muputule mu Honduras uwatemwa sana ukubomba na bakasabankanya mu kushimikila ku ng’anda ne ng’anda alandile ukuti: “Nalimona ukuti ilingi line umwaice uwakanshiwa bwino kabili uwaba no mucinshi alalenga abene ba ng’anda ukukutika sana ukucila ilyo ine ndelanda nabo.”

Pali ino nshita ilyo abantu ababula umucinshi baleya balefulilako, cisuma ukwishiba ifya kucindika bambi pantu ico cilaafwa. Na Amalembo yalatufunda ukuti: “Ikaleni imikalile iyawamina imbila nsuma iya kwa Kristu.” (Fil. 1:27; 2 Tim. 3:1-5) Kanshi tufwile ukusambilisha abana besu ukuti balecindika bambi. Kuti twabasambilisha shani ukulacindika bambi ukufuma pa nshi ya mutima ukucila ukubacindika pa kanwa fye? *

Kuti Basambilila Imibele Isuma ku fyo Mucita

Abaice bapashanya ifyo balemona bambi balecita. Kanshi pa kuti abafyashi basambilishe abana babo ukuba no mucinshi, abafyashi bene bafwile ukuba no mucinshi. (Amala. 6:6, 7) Calicindama ukweba umwana wenu ubusuma bwaba mu kuba no mucinshi, na lyo line pa kuti abe no mucinshi kano alemona ukuti na imwe mwaliba no mucinshi.

Moneni ifyacitikile Paula, * uwakushiwe no mufyashi umo Umwina Kristu. Alelanga abantu bonse umucinshi. Mulandu nshi? Paula atile, “Bamayo bali no mucinshi ku bantu bonse, kanshi na fwe bana e fyo twali.” Na ba Walter Abena Kristu nabo abasambilishe abana ukulacindika banyinabo abashali Bena Kristu. Batile, “Pa kuti nsambilishe abana bandi ukucindika banyinabo, nshalesaalula umwina mwandi.” Ba Walter batwalilile ukusambilisha abana babo Icebo ca kwa Lesa, kabili balepepa ukuti Yehova abafwe. Umwana wabo umo  abombela pe ofeshi lya Nte sha kwa Yehova, e lyo umbi ni painiya. Abana babo balitemwa abafyashi babo bonse babili kabili balibacindika.

Baibolo itila: “Lesa te wa cimfulunganya, ni Lesa wa mutende.” (1 Kor. 14:33) Yehova acita ifintu fyonse mu muyano. Abena Kristu bafwile ukwesha na maka ukupashanya Lesa no kulasunga bwino ifintu mu mayanda yabo. Abafyashi bamo balisambilisha abana babo ukula-anshika apo balaala ilyo bashilaya ku sukulu, ukulabika ifya kufwala fyabo apo fifwile ukuba, no kulabombako imilimo ya pa ng’anda. Abana nga balemona ukuti pa ng’anda paliba ubusaka kabili ifintu filasungwa bwino, nabo bakulasunga bwino ifipe fyabo no mo balaala mukalaba umwa busaka.

Bushe abana benu bamona shani ifyo basambilila ku sukulu? Bushe balatasha bakafundisha babo pa fyo babasambilisha? Inga mwe bafyashi, bushe mulatasha bakafundisha? Abana benu bakalabikako amano ku fya ku sukulu kabili bakalatasha bakafundisha babo nga ca kuti na imwe mulabatasha. E ico, mulebakoselesha ukulatasha bakafundisha babo lyonse. Ukutasha abatucitila ifintu pamo nga bakafundisha, badokota, abashitisha mu mashitolo, nangu fye abali bonse ni nshila iisuma iya kulangilamo ukuti twalibacindika. (Luka 17:15, 16) Mulingile ukutasha Abena Kristu bacaice abakwata sana umucinshi ne mibele isuma.

Abena Kristu bafwile ukuba no mucinshi sana. Ala cilawama ukumfwa abacaice mu cilonganino balebomfya amashiwi ya mucinshi pamo nga “mukwai” na “natootela”! Abakalamba nga balekutikisha pa kulongana ninshi balelanga umucinshi kuli Yehova, kabili balenga na baice balabapashanya. Abana kuti balecindika abena mupalamano babo nga ca kuti balemona ifyo abantu balanga umucinshi pa Ng’anda ya Bufumu. Ku ca kumwenako, Andrew uuli ne myaka ine alishiba ukulanda ukuti “impiteko mukwai,” nga alefwaya ukupita apali abakalamba.

Finshi fimbi ifyo abafyashi bengasambilisha abana babo ifikumine umucinshi? Abafyashi bafwile ukwafwa abana babo ukusambililako ku bantu abo Icebo ca kwa Lesa calandapo.—Rom. 15:4.

Bomfyeni Ifya Kumwenako fya mu Baibolo

Nyina wa kwa Samwele afwile alisambilishe umwana wakwe ukukontamina Shimapepo Mukalamba Eli. Ilyo atwele Samwele kwi tempele, nalimo ali fye ne myaka itatu nelyo ine. (1 Sam. 1:28) Bushe te kuti ciwame mwasambilisha umwana wenu umunono ifya kuposha pamo nga “mwashibukeni,” “mwabombeni,” “mwaikaleni,” “cungulo po mukwai” nelyo imiposeshe imbi iya mucinshi? Nga filya fine cali kuli Samwele, na bana benu nabo nga bali no mucinshi, ‘Yehova akabatemwa na bantu na bo bakabatemwa.’—1 Sam. 2:26.

Kuti cawama mwalanda pa malyashi yaba mu Baibolo ilyo mulesambilisha abana benu pa bupusano bwaba pa mucinshi no musaalula. Ku ca kumwenako, ilyo Imfumu Ahasia iya  Israele iishakwete citetekelo yalefwaya ukumonana na kasesema Eliya, yatumine ‘umukalamba waleangalila abaume 50, na bantu bakwe abali amakumi yasano’ ku kumwita. Umukalamba uwaleangalila abaume aebele kasesema ukuti amukonke ilyo line. Ukwita umwiminishi wa kwa Lesa muli uyu musango, takwalangile mucinshi. Bushe Eliya ayaswike shani? Atile: “Cisuma, kanshi nga ndi muntu wa kwa Lesa, umulilo naufume ku muulu no koca iwe na baume bobe abali amakumi yasano.” Kabili ifyo fine e fyacitike. “Umulilo wafumine ku muulu no kumoca na baume amakumi yasano abo ali na bo.”—2 Isha. 1:9, 10.

Umukalamba uwalenga bubili uwaleangalila abaume 50 na o balimutumine ku kuyasenda Eliya. Na o wine atampile ukupatikisha Eliya ukuti amukonke. Na kabili, umulilo walishile ukufuma ku muulu. Lyena umukalamba uwalenga butatu uwaleangalila abaume 50 alishile kuli Eliya. Uyu wena ali no mucinshi. Mu nshita ya kupatikisha Eliya, ena alifukeme no kupapaata ati: “We muntu wa kwa Lesa wa cine, leka umweo wandi ne myeo ya babomfi bobe aba abali amakumi yasano ibe iyacindama mu menso yobe. Mona, umulilo ufumine ku muulu no koca abakalamba babili aba kubalilapo abaleangalila abaume 50 na bantu babo amakumi yasano, nomba leka umweo wandi ube uwacindama mu menso yobe.” Bushe kasesema wa kwa Lesa ali no kwita umulilo ukuti oce umuntu uwalemoneka ukuba no mwenso lelo uwali no mucinshi sana pa kulanda kuli ena? Tali no kucita ifyo! Lelo malaika wa kwa Yehova aebele Eliya ukuya na ulya mukalamba uwaleangalila abaume. (2 Isha. 1:11-15) Bushe ifi fyacitike tafiletulanga ukuti umucinshi walicindama sana?

Ilyo umutumwa Paulo bamwikete pe tempele ku bashilika abena Roma, taleimona ukuti alikwete insambu sha kulanda. Mu mucinshi aipwishe umukalamba wa bashilika ukuti: “Bushe kuti mwansuminisha ukumwebako fimo?” Ici calengele ukuti Paulo bamupeele insambu ya kulanda no kuipokolola.—Imil. 21:37-40.

Yesu ilyo balemulubulwisha, balimumine ulupi pa menso. Lelo alishibe ifya kuipokolola. Atile: “Nga nalufyanya ukulanda, nshinina ico nalufyanya; lelo nga ninungika, cinshi ico wangumina?” Takwali nangu umo uwasangile icilubo mu fyo Yesu alandile.—Yoh. 18:22, 23.

Icebo ca kwa Lesa cilatweba ne fingatwafwa ukwasuka mu mucinshi nga batukalipila no kusumina mu mucinshi ifilubo twacitile kale nangu umulekelesha wesu. (Ukute. 41:9-13; Imil. 8:20-24) Ku ca kumwenako, Abigaili alilombele ubwelelo pa fyo umulume wakwe Nabali asaalwile Davidi. Alombele ubwelelo, kabili alipeele na Davidi ifya kulya ifingi. Davidi alitemenwe sana pa fyo Abigaili acitile ica kuti ilyo Nabali afwile alimubulile no kuba umukashi wakwe.—1 Sam. 25:23-41.

Mulefunda abana benu ukuba no mucinshi ilyo pali ubwafya na lintu ifintu fili fye bwino. ‘Ukuleka ulubuuto ukubalikila ku bantu’ ukupitila mu kuba no mucinshi ‘kulalenga Shifwe wesu uwaba mu muulu ukulumbanishiwa.’—Mat. 5:16.

[Amafutunoti]