Tshɔka lɛnɛ ele awui

Tshɔka lo ɛtɛ w'awui

Nyetsha ananyu dia vɔ monga la dilɛmiɛlɔ

Nyetsha ananyu dia vɔ monga la dilɛmiɛlɔ

Nyetsha ananyu dia vɔ monga la dilɛmiɛlɔ

Y OKEDI mɔtshi y’ase Allemagne mbutaka ɔnɛ: “Nya lofulɛ l’ɔtɛ ayɛ ko wɛ ayeteta lo nkɛtɛ k’otondo.” Lo ndjela mbekelo yele l’anto efula, onto lanya lofulɛ oma l’ɔtɛ ande la ntondo ka mbɔtɔ lo luudu lɔmɔtshi kana ka mbisha onto mɔyɔ mbɔsamaka oko onto lele la loshilambo ndo dui sɔ tshutshuyaka anto akina dia mbɔlɛmiya. Ɔnkɔnɛ, kitshimudi yele la yokedi y’ase Allemagne yele ladiko ndjo ele anto nɛmiyaka wanɛ wele la lɔkɛwɔ la dimɛna ndo vɔ ngɛnangɛnaka wanɛ wele la loshilambo.

Ekɔ mɛtɛ dui di’ɔngɛnɔngɛnɔ dia mɛna ana w’akɛnda wele la loshilambo. Omendji ɔmɔtshi w’otshimbedi wa lo wodja wa Honduras lakatombaka l’apandjudi wele l’ɛnɔnyi wotshikitanyi l’esambishelo ka lo luudu la luudu akate ate: “Mbala efula, lakɛnyi dia ana wakodiama dimɛna ndo wele la dilɛmiɛlɔ mongaka la shɛngiya ya wolo le ampokami oleki ɛtɛkɛta ami.”

Lo nshi nyɛ yele anto wamboleka monga la lɔsɛndji, mbeya woho wa salɛ anto akina akambo ekɔ ohomba ndo mbelaka wahɔ. Kɛnɛ koleki tshɛ ele, Afundelo tokeketshaka ɔnɛ: ‘Yoho yanyu ya lɔsɛnɔ yasungane la lokumu l’ɔlɔlɔ la Kristo.’ (Fil. 1:27; 2 Tim. 3:1-5) Ekɔ ohomba di’ambutshi mbetshaka anawɔ dia vɔ nɛmiyaka anto akina. Ngande wokoka ana mbetshama dia monga aha tsho la loshilambo koko ndo la dilɛmiɛlɔ di’oshika na? *

Nyowaetshake dia vɔ monga la loshilambo oma l’ɛnyɛlɔ kanyu

Ana mbekaka akambo lo mbokoya bɛnyɛlɔ diɛnawɔ. Ɔnkɔnɛ, yoho yoleki dimɛna yakoka ambutshi nkimanyiya ana dia monga la loshilambo, ele lo vɔamɛ nkɛnɛmɔla dionga sɔ. (Euh. 6:6, 7) Ekɔ ohomba dia nyu nkana yimba l’ananyu lo dikambo dia loshilambo, koko aha lâsɔ ato mbahombanyu nkomɛ. Lâdiko dia mbaohola dia vɔ monga la dilɛmiɛlɔ, ɛnyɛlɔ ka dimɛna kekɔ ohomba efula.

Tɔshi ɛnyɛlɔ ka Paula, * lakodiama lo nkumbo k’Akristo oma le ombutshi ɔtɔi. Monga la dilɛmiɛlɔ le anto tshɛ akayongaka tshondo ya mbekelo le nde. Lande na? Nde mbutaka ate: “Mama akatotshikɛ ɛnyɛlɔ k’ɔlɔlɔ, ɔnkɔnɛ monga la dilɛmiɛlɔ akayongaka tshondo ya mbekelo le so sho ana.” Okristo ɔmɔtshi welɛwɔ Walter aketsha anande dia vɔ nɛmiyaka nyangɛwɔ laki komonga ombetawudi. Nde mbutaka ate: “Lakasalaka la wolo dia mbetsha anami dia vɔ nɛmiyaka nyangɛwɔ oma l’ɛnyɛlɔ kami ndo ndoko lushi lakamatondjɛ wadɛmi ɛtɛkɛta wa kɔlɔ.” Walter akatetemala mbetsha anande lo nkamba l’Ɔtɛkɛta wa Nzambi ndo lo nyanga ekimanyielo ka Jehowa lo dɔmbɛlɔ. Ɔnande ɔmɔtshi ekɔ lo nkamba lo Bɛtɛlɛ kɛmɔtshi ka Ɛmɛnyi wa Jehowa ndo ɔnande okina ekɔ ombatshi mboka. Anande mbôkaka nde la wadɛnde ngandji ndo mbalɛmiyaka.

Bible mbutaka ɔnɛ: ‘Nzambi kema Nzambi k’ofukutanu kele ekɔ Nzambi ka ki.’ (1 Kor. 14:33) Jehowa akalɔngɛ diangɔ tshɛ lo yoho ya dimɛna. Akristo pombaka nsala la wolo dia mbokoya dionga diaki Nzambi sɔ ndo ntetemala nɔnga diangɔ dia lo mvudu yawɔ dimɛna. Ambutshi amɔtshi mbetshaka anawɔ dia nɔngɔsɔlaka mbeto yawɔ lushi tshɛ la ntondo ka ntshɔ la kalasa, nkitsha ahɔndɔ awɔ lo dihole diahombama, ndo mbakimanyiya l’elimu wa la ngelo. Naka ana mɛnaka dia luudu nɔngɔswamaka dimɛna ndo diangɔ dikina diekɔ pudipudi, kete vɔ lawɔ wayoleka nama luudu ndo diangɔ diawɔ pudipudi.

Ngande wɔsa ananyu awui wekawɔ la kalasa? Onde vɔ mɛnyaka lowando lawɔ lo kɛnɛ tshɛ kâsalɛ embetsha awɔ? Oko wenyu ambutshi, onde nyekɔ la lowando la ngasɔ? Nyeye dia woho wakɛnɛmɔlanyu dionga sɔ mbayɔkɛnɛmɔla ndo ananyu dionga diakɔ otsha le embetsha ndo etena kakambawɔ elimu wa la kalasa. Lande na kahanyâkeketsha dia vɔ monga la mbekelo ka mbishaka embetsha awɔ losaka? Monga la lowando otsha l’elimu wotosalewɔ ekɔ yoho ya dimɛna ya mɛnya dilɛmiɛlɔ oyadi otsha le ombetsha, dɔkɔtɛlɛ, onto lasondja diangɔ kana le woho okina tshɛ w’onto. (Luka 17:15, 16) Akɛnda w’Akristo wasala la wolo dia ntshikitana l’asekawɔ wa la kalasa l’ɔtɛ wa dilɛmiɛlɔ ndo lɔkɛwɔ lawɔ l’ɔlɔlɔ mandɔmaka.

Ase etshumanelo k’Akristo pombaka mbisha ɛnyɛlɔ k’ɔlɔlɔ lo kɛnɛ kendana la loshilambo. Ekɔ mɛtɛ dui di’ɔngɛnɔngɛnɔ dia mɛna akɛnda kâmɛ l’ase etshumanelo wakɛnɛmɔla loshilambo lo mbutaka ɔnɛ “lam’alangayɛ” ndo “losaka”! Etena kalɛmiya epalanga Jehowa lo mbidjaka yimba lo wetshelo washama lo nsanganya, akɛnda tshutshuyamaka dia mbaokoya. Ana kokaka mbeka dia nɛmiya asukanyi, etena kɛnawɔ ɛnyɛlɔ k’ɔlɔlɔ kasha anto akina ndo loshilambo lele la wɔ lo Mbalasa ka Diolelo. Ɛnyɛlɔ, Andrew lele l’ɛnɔnyi ɛnɛi akeke dia mbutaka ɔnɛ: “Mbete yema lam’alanganyu,” etena kakandalangaka mbeta lale epalanga.

Kakɔna nto kakoka ambutshi nsala dia nkimanyiya anawɔ dia vɔ mbeya kɛnɛ kalongamɛwɔ oma le wɔ lo kɛnɛ kendana la lɔkɛwɔ l’ɔlɔlɔ? Ambutshi kokaka ndo pombaka tshungolaka etena ka mbetsha anawɔ wetshelo wakawakondja oma lo bɛnyɛlɔ efula diatanema l’Ɔtɛkɛta wa Nzambi.—Romo 15:4.

Nyetsha ananyu la bɛnyɛlɔ di’oma lo Bible

Ondo Hana aketsha Samuɛlɛ dia nde kusamaka la ntondo kaki Eli, Ɔlɔmbɛdi wa lâdiko. Etena kakandatɔlɛ Samuɛlɛ lo tɛmpɛlɔ ondo nde aki l’ɛnɔnyi esato kana ɛnɛi. (1 Sam. 1:28) Shi wɛ kokaka mboholaka l’ɔnayɛ la tshitshɛ toho tɔmɔtshi ta mbishana mɔyɔ, ɛnyɛlɔ oko: “Akemwe,” “lushi l’ɔlɔlɔ,” “dikɔlɔ di’ɔlɔlɔ,” kana toho tokina ta mɔyɔ tashanawɔ lɛnɛ odjashinyu? L’ɛnyɛlɔ ka Samuɛlɛ, ananyu vɔ lawɔ kokaka monga ‘akɛnda w’ɛlɔlɔ lo washo wa Jehowa ndo w’anto.’—1 Sam. 2:26.

Lande na kahanyakambe l’ɛkɔndɔ wa lo Bible dia mɛnya otshikitanu wele lam’asa monga la loshilambo ndo monga la lɔsɛndji? Ɛnyɛlɔ, etena kakalange Ahaziya nkumekanga k’Isariyɛlɛ kaki komonga la kɔlamelo mɛnana l’ɔprɔfɛta Elidja, nde akatome ‘ɔlɔmbɔdi w’alembe la alembe ande akumi atanu’ dia towɔsa. Ɔlɔmbɔdi w’alembe ɔsɔ akadjangɛ ɔprɔfɛta dia nde ntshɔ la nde. Ɔsɔ komonga yoho ya la dilɛmiɛlɔ ya ntɛkɛta la onyimpala waki Nzambi. Kakɔna kakasale Elidja? Nde akate ate: “Naka umvutshi a [Nzambi] mbemi, dja yahulo uma l’ulungu, yakutshumbi we la antu aye akumi atanu.” Kɛsɔ mɛtɛ mbakasalema nɛ dia “dja yakahulo uma l’ulungu, yakâtshumbi ndi la antu andi akumi atanu.”—2 Khum. 1:9, 10.

Nkumekanga akatome nto ɔlɔmbɔdi wa hende w’alembe la alembe ande 50. Nde lawɔ akatodjangɛka Elidja dia ntshɔ la nde. Mbala kɛsɔ nto, dja yakaholɔ oma l’olongo yakâdiake. Oma lâsɔ, nkumekanga akayotomaka ɔlɔmbɔdi wa sato w’alembe la alembe ande 50 dia toya la Elidja. Pami kɛsɔ aki la dilɛmiɛlɔ. Lo dihole dia nde mbidjangɛ Elidja dia ntshɔ la nde, nde akakusɛ adwe ndo akɔsɛngasɛnga ate: “We umvutshi a [Nzambi], dimi lambukosengasenga nti: Lumu lami la nyumu ya ekambi aye ene akumi atanu yayali ushinga a wulu lu ashu aye. Mete, dja yakahulo uma l’ulungu, yakatshumbi elombodi ehendi wa ntundu vo la antu awo akumi atanu, atanu. Keli kakiane etawo dia lumu lami ndjala ushinga a wulu lu ashu aye.” Onde ɔprɔfɛta waki Nzambi ɔsɔ akakoke nɔmba dia dja mpolɔ oma l’olongo dia ndjaka pami kaki la wɔma ndo kakatɛkɛta la dilɛmiɛlɔ kɛsɔ? Ndooko! Koko, ondjelo wa Jehowa akatɛ Elidja dia ntshɔ kâmɛ l’ɔlɔmbɔdi ɔsɔ. (2 Khum. 1:11-15) Shi dui sɔ mɛnyaka ohomba wa monga la dilɛmiɛlɔ?

Etena kakandama ɔpɔstɔlɔ Paulo lam’akinde lo tɛmpɛlɔ oma le alembe w’ase Rɔma dia todjama lo lokanu, nde akɛnyi dia nde komonga la lotshungɔ la ntɛkɛta. La dilɛmiɛlɔ tshɛ nde akambola owandji w’alembe wakolamaka ate: “Dimi la wulu wa nkutela diui?” Etombelo waki la dui sɔ ele Paulo akakondja diaaso dia ndjatɛkɛtɛ.—Etsha 21:37-40.

Etena kaki Yeso la ntondo ka tuminadi, onto ɔmɔtshi akɔkɔmɔla lowala l’elungi. Koko, nde akakandola dikambo sɔ lo yoho ya dimɛna lo mbuta ate: “Naka dikambu dia kolo mbutshimi, uditi. Keli naka dikambu di’ololo, ya ukundi ankomolaye na?” Ndoko onto lakakoke ntana dui dia kɔlɔ l’ɛtɛkɛta waki Yeso.—Joa. 18:22, 23.

Ɔtɛkɛta wa Nzambi wekɔ nto la bɛnyɛlɔ diɛnya dionga diahombaso monga ladiɔ etena kalongolaso engwelo ka wolo ndo woho wakokaso mbetawɔ wandja amɔtshi wakatasale la dilɛmiɛlɔ tshɛ. (Etat. 41:9-13; Etsha 8:20-24) Ɛnyɛlɔ, Abigayɛlɛ akalɔmbɛ Davidi edimanyielo lo woho wakosalɛ omɛnde Nabala akambo lo yoho ya kɔlɔ. Lâdiko dia nɔmba edimanyielo, Abigayɛlɛ akasha Davidi lokema la diangɔ dia ndɛ. Davidi akâmbiyama efula l’ɔtɛ wa kɛnɛ kakôsalɛ Abigayɛlɛ diakɔ diele, l’ɔkɔngɔ wa nyɔi ka Nabala nde akayotshukaka.—1 Sam. 25:23-41.

Nyetsha ananyu dia vɔ monga la dilɛmiɛlɔ, kânga mbele ekɔ wolo monga la dilɛmiɛlɔ l’atei w’ekakatanu wa wolo. Bible mbutaka ɔnɛ: ‘Osase anyu wahɛtɛ la ntondo k’anto’ ko vɔ ‘wayotombola Shɛso lele l’olongo.’—Mat. 5:16.

[Nɔtɛ ka l’ɛse ya dikatshi]

^ od. 4 Lo mɛtɛ, ambutshi pombaka nkimanyiya anawɔ dia mɛna otshikitanu wele lam’asa monga la dilɛmiɛlɔ otsha le epalanga la mbetawɔ awui w’onto ɔmɔtshi lalanga mbasalɛ kɔlɔ. Enda Réveillez-vous ! wa Ngɔndɔ ka dikumi 2007, lɛkɛ 3-11 lo Falase.

^ od. 7 Nkombo mɔtshi yakatshikitanyema.