Dios allinpaq qhawawasqanchikqa, wiñay kawsayman pusawanchik

“Tata Dios, qanqa bendecinki cheqan ruwajta. [Allinpaq qhawasqaykiqa, NM] jarkʼakuna jina payta waqaychan.” (SAL. 5:12.)

1, 2. ¿Imatá Elías Sarepta viudamanta mañakurqa, chantá imatataq nirqa?

SAREPTAMANTA viuda, wawan ima, yarqhasqa kachkarqanku, Eliaspis yarqhasqallataq kachkarqa. Chay viuda waykʼunanpaq ninata japʼichiyta munachkaptin profetaqa, tʼantata, yakuta ima mañakurqa. Payqa, yakullata jaywariyta munarqa imaraykuchus “uj chhika jakʼulla[...] tiyapu[rqa] uj wichʼipi, uj yurupi uj chhika aceitepiwan”. Chayrayku Eliasman ni ima jaywananpaq kapusqanta sutʼincharqa (1 Rey. 17:8-12).

² Eliasqa mañakullarqapuni: “Chaywampis ñawpajta uj tʼantata ruwaytawan, nina kʼajajpi chayachispa apamuway; Chantá ruwallanki wawaykipaj, qampajpis. Israelpa Señornin Tata Dios kay jinata nin: Wichʼipi jakʼoqa, yurupi aceitepis mana tukukonqachu”, nispa (1 Rey. 17:13, 14).

3. ¿Imatá tapurikunanchik tiyan?

³ Chay viudaqa, mana kapusqallanpichu yuyanan karqa. Payta, wawanta ima, ¿Jehová salvananpi atienekurqachu? ¿Imatá aswan allinpaq qhawarqa, kapuykunasnintachu chayri Dioswan allinpaq qhawasqa kaytachu? Ñuqanchikpis payjina rikukunchik chayrayku kayta tapurikunanchik tiyan: ¿imatá aswan allinpaq qhawani kapuykunasniyuq kaytachu chayri Jehovawan allinpaq qhawasqa kaytachu?, nispa. Diosqa, tukuy imata quwanchik chayrayku paypi atienekuna, yupaychana ima tiyan. Payqa, ñawpaqinpi allinpaq qhawasqa kananchikpaq imatachus ruwananchikta yachachiwanchik.

Jehovallamin yupaychanapaqjinaqa

4. ¿Imaraykutaq Jehovallata yupaychana tiyan?

⁴ Jehovaqa, imaynatachus yupaychananchikta munasqanta niyta atiwanchik. Chayrayku janaqpachapi angelesqa, juk kunkalla ajinata yupaychana kasqanta nirqanku: “Señor Diosniyku, qanllamin jatunchanapaj jina  kanki, may sumajpaj jina qhawana, tukuy atiyniyojtaj, imaraykuchus qanmin tukuy kaj chhikata ruwarqanki; munayniykirayku ruwasqa karqanku, kakushankutaj”, nispa (Apo. 4:11). Jehová tukuy imata Ruwasqanrayku, payllata yupaychananchik tiyan.

5. ¿Imaraykú Dios munakuyninta rikuchiwasqanchik Payta yupaychanapaq tanqanawanchik tiyan?

⁵ Chantapis Jehovaqa, tukuy runasman may sumaq munakuyninta rikuchiwarqanchik, chayrayku Payta yupaychananchik tiyan. Bibliaqa nin: “Diosqa runata ruwashaspa, payman rijchʼakojta ruwarqa; qharita warmitawan ruwarqa”, nispa (Gén. 1:27). Diosqa, imatapis akllayta atisqanchikta, imatapis tʼukurispa ruwanapaq ima, ruwawarqanchik. Payqa, kawsayta quwasqanchikrayku Tatanchik (Luc. 3:38). Kʼacha tatanchikjinataq kusisqa kawsakunanchikpaq tukuy imata quwanchik. Diosqa, “intinta llojsichimun [...] parachimun” ima, chaytataq mana mikhuna kapunallawanchikpaqchu ruwan, manaqa chayta qhawaspapis kusirikunanchikpaq (Mat. 5:45).

6, 7. a) ¿Imatá Adán wawasninmanta qhichurqa? b)  ¿Imaynatá Dioswan allinpaq qhawasqa kayta maskʼaqkunata Cristop wañuynin yanapanqa?

⁶ Chantapis Jehovaqa, jucharayku ñakʼariypi kawsasqanchikmanta kacharichiwanchik. Sutʼincharinapaq, Adanqa Diospa contranpi uqharikuspa, juk runa familianpa qullqinta, qhasi mana kaq imaspi tukuchinanpaq apakapusqanwan kikinchakun. Adanqa, mana kasukuspa wawasninmanta wiñaypaq kusisqa kawsakunankuta qhichurqa. Payllapi yuyasqanrayku tukuy runasta juchaman tanqaykurqa. Chayraykutaq kunanqa, unqunchik, ñakʼarinchik, llakikunchik, wañunchik ima. Chaymanta kacharichinawanchiktaqa, ¡mayta suyanchik! Chantapis imaynatachus juk watarunata kacharichinapaq pagakunan tiyan, ajinallatataq Jehovapis juchasninchikmanta paganña (Romanos 5:21, ñawiriy). Chaytataq Churinta kachamuspa ruwarqa, imaptinchus Jesusqa “kawsayninta[...] qo[rqa], ashkha runas salvasqa kanankupaj” (Mat. 20:28). Tumpamantawan, Diospa ñawpaqinpi allinpaq qhawasqa kaqkunataqa, Cristop wañuynin tukuy imapi yanapanqa.

⁷ Arí, Diosqa tukuy imatapuni kusisqa kawsakunanchikpaq quwanchik. Diospaq allinpaq qhawasqas kasun chayqa, kay pachamanta tukuy llakiyta chinkachisqanta rikuyta atisun. Jehovaqa, “pikunachus [...] tukuy sonqo maskʼanku, chaykunaman sumaj tʼinkata qonanta”, rikuchiwasun (Heb. 11:6).

“Aylluykeqa qanman jaywaykukusonqanku”

8. Isaiasmanta yachakuspa, ¿imatá Diosta yupaychaymanta yachakunchik?

⁸ Jehovaqa, payta yupaychananchikpaq mana tanqawanchikchu. Chayrayku Diosta yupaychayta akllaqkunaqa, Paywan allinpaq qhawasqa kanku. Isaiaspa tiemponpi Dios tapurqa: “Pitataj kachasajri? Pitaj nisqaykuta willamonqari?”, nispa. Jehovaqa, profeta kasukunantachus manachus akllananta saqispa, payta jatunpaq qhawasqanta rikuchichkarqa. Isaiastaq tukuy sunqu kutichirqa: “Kaypi kani, noqata kachaway ari”, nispa (Isa. 6:8).

9, 10. a) ¿Imayna sunquwantaq Diosta yupaychananchik tiyan? b) ¿Imaraykutaq Jehovata tukuy sunqu yupaychay may allin?

⁹ Diosta yupaychaytachus manachus sapa juk akllakuyta atinchik. Jehovaqa, mana tanqasqajina yupaychananchikta munanchu (Josué 24:15, ñawiriy). Qʼasa sunqulla, chayri wakkunata kusichinanchikraykulla yupaychasun chayqa, ni jaykʼaq allinpaq qhawawasunchu (Col. 3:22). Chantapis wak ruwanasrayku Diosta mana tukuy sunquchu yupaychaptinchikqa, Payqa nillataq allinpaq qhawanchu (Sal. 119:2). Payqa, tukuy sunqu yupaychaptinchik allinninchikpaq kasqanta yachan. Chayrayku Moisespis israelitasta kawsayta akllakunankuta nirqa. ¿Imaynamantá chayta akllankuman karqa? Jehovata “munaku[spa], kasu[spa]; payllata qhati[spataq]” (Deu. 30:19, 20).

¹⁰ Rey Davidqa, Jehovaman ajinata takirqa: “Atipasqayki pʼunchaypi aylluykeqa qanman jaywaykukusonqanku. Santo kayniykej lliphipiynimpi sutʼiyayta chhulla jina [waynas kaqkunaqa,  NM] sapa pʼunchay mosojyan[ku]”, nispa (Sal. 110:3). Kay tiempopi runasqa, qullqita maskʼayllapi, sunqunkuta kusichiyllapitaq astawan yuyachkanku. Chaywanpis Jehovata munakuqkunaqa, ñawpaqta payta yupaychana kasqanta yachanku. Chaytaq allin willaykunata sunqu kʼajaywan willasqankupi sutʼi rikukun. Chayrayku imatachus necesitasqankuta Jehová qunanpi tukuy sunqu atienekunku (Mat. 6:33, 34).

¿Ima ruwaykunatataq Dios allinpaq qhawan?

11. Israelitas Diosman qʼulachina jaywanasta jaywaspa, ¿ima bendicionestataq suyarqanku?

¹¹ Israelitasman Leyta qukusqanpi, Dioswan allinpaq qhawasqa kanapaqqa, qʼulachina jaywanasta Payta kusichinanpaqjina jaywananku karqa. Kay Levítico 19:5 “allinyakuy jaywanata Tata Diosman jaywa[nanku]” kasqanta nin, ajinamanta “Diospa ñawpaqempi allimpaj qhawasqa kana[nku]paj. Chayllapitaq nin “agradecekuna jaywanata” jaywananku kasqanta, ajinamanta “allin ñawiwan qhawasqa kana[nku]paj” (Lev. 22:29). Israelitasqa, sapa kuti altar patapi ni imanasqa animalta qʼulachiq kanku, chay qʼusñiqa “ima munayta Tata Diospaj qʼapare[q]” (Lev. 1:9, 13). Ajinamanta israelitas munakuyninkuta rikuchisqankuqa, Diosta mayta kusichiq (Gén. 8:21). Imastachus ruwananku kasqanta Leypi kamachikusqanqa, kay tiempopipis Jehovata kusichinanpaqjina allin imasta ruwaptinchikqa, allinpaq qhawasqa kananchikta yachachiwanchik. Chaywanpis, ¿imastaq chay allin ruwaykuna? Kunanqa, kawsayninchikpi imastachus ruwasqanchikta, imaynatachus parlasqanchikta ima, qhawarina.

12. Diosta mana phiñachiyta munaspa, “cuerpo[nkuta] Diosman [...] kausashaj jaywanata jina” jaywaqkuna, ¿imastataq mana ruwanankuchu tiyan?

¹² Apóstol Pablopis Romamanta cristianosman ajinata qillqarqa: “Hermanos, Diospa khuyakuyninrayku mañakuykichej cuerpoykichejta Diosman jaywanaykichejta kausashaj jaywanata jina Diospaj tʼaqasqata, Diosta kusichejta ima. Chaymá kashan cheqan sonqowan Diosta yupaychayniykichejqa”, nispa (Rom. 12:1). Arí, Diospa ñawpaqinpi allinpaq qhawasqa kayta munanchik chayqa, cuerponchik Pay munasqanmanjina llimphu kanan tiyan. Alcoholta achkhata ukyaspa, cigarrota pitaspa, nuez de betel nisqata chayri cocata pikchaspa, wak drogaswan ima, cuerponchikta chʼichichachkasunman chayqa, Diosqa paypaq ruwasqanchikta qhisachanman (2 Cor. 7:1). Chantapis chʼichi kawsayniyuq kasunman chayqa, phiñachinman, imaraykuchus “khuchichakoj[qa] cuerpompa contrampi juchallikun” (1 Cor. 6:18). Chayrayku Diosta kusichiyta munaqkunaqa, “santos [...] tukuy kawsa[yninkupi]” kananku tiyan (1 Ped. 1:14-16).

13. ¿Imaraykutaq Jehovata jatunchananchik tiyan?

¹³ Chantapis Jehovaqa, siminchikwan yupaychasqanchikta may jatunpaq qhawan. Arí, Diosta munakuqkunaqa, paymanta wasinkupi  chayri mayllapipis allintapuni parlanku (Salmo 34:1-3, ñawiriy). Salmo 148-150 tʼaqakama ñawirispaqa, achkha kutista yupaychananchikpaq minkʼariwasqanchikta reparanchik. Jehovata “kʼacha runas[...] yupaychasqankoqa may sumajpuni” (Sal. 33:1). Janaqpachapi kaq Tatanchiktaqa, allin willaykunata willaspa jatunchanchik, Jesuspis chay ruwayta may sumaqpaq qhawarqa (Luc. 4:18, 19, 43, 44).

14, 15. ¿Ima jaywanastá Oseas, Diosman israelitas jaywanankuta nirqa, imaynatá Jehová qhawaq?

¹⁴ Diosmanta sunqu kʼajaywan willamuspaqa, payta munakusqanchikta, ñawpaqinpi allinpaq qhawasqas kayta munasqanchikta ima, rikuchinchik. Profeta Oseas israelitasta kʼamirisqanpi tʼukurina, paykunaqa llulla diosesta yupaychasqankurayku, Diospa ñawpaqinpi manaña allinpaq qhawasqachu karqanku (Ose. 13:1-3). Oseasqa, Jehovamanta ajinata mañakunankuta nirqa: “Perdonapuwayku tukuy juchasniykumanta, kay allin ruwasqasniykutataj japʼiy. Kay yupaychaykunata [simiykumanta torillostajina, NM] apamusqaykutapis japʼikullaytaj”, nispa (Ose. 14:1, 2).

¹⁵ Juk toroqa, may valorniyuq karqa, chayrayku juk israelita Diosman juk valorniyuq jaywanata jaywayta munaspaqa chayta jaywaq. Chayrayku, ¿imataq siminchikmanta torillosjina kanku? Chaykunaqa tukuy sunqu, allinta tʼukurispa parlasqanchikwan chiqa Diosta yupaychasqanchik kanku. Ajinata yupaychasqankuta, ¿imaynatá Jehová qhawaq? Payllataq nin: “Paykunata tukuy sonqo munakusaj mana munakunapaj jina kashajtinkupis”, nispa (Ose. 14:4). Rikunchikjina, Payta jatunchaqkunataqa, perdonaq, allinpaq qhawaq, amigosninpaqtaq riqsikapuq.

16, 17. Diospi iñisqankurayku willayta qallariqkunata, ¿imaynatá pay qhawan?

¹⁶ Diospa chiqa sunqu kamachisninqa, tukuy runas rikunankuta yupaychasqankurayku riqsisqa kanku. Salmistapis Diosta jatunchayta may jatunpaq qhawaq, chayrayku nirqa: “Tata Dios, simiywan qanta jatunchasusqayqa ima munay qampaj kachun”, nispa (Sal. 119:108). Kay tiempomantarí, ¿imatá nisunman? Achkha yupaychaqkuna kasqanchikmanta Isaías jinata nirqa: “Tata Diospa sutintataj maytapuni jatunchanqanku”, pay allinpaq qhawasqanwantaq “altarniypi jaywana[sta jaywayta atinqanku]”, nispa (Isa. 60:6, 7). Kay tiempopiqa, may chhika cristianos chay rimaykunata juntʼanchik, “uj sumaj jaywanatapis jaywashasunman jina. Chayqa uj sumaj poqoy jina [...] sutinta oqharejkunaj siminkumanta” (Heb. 13:15).

¹⁷ Qamrí, ¿Dios munasqanmanjinachu yupaychachkanki? Mana jina kaptin, ¿Dios munasqanmanjina kawsanaykipaq, allin willaykunata willayta qallarinaykipaqtaq kallpachakunkichu? Ajinata yupaychaspaqa, paypi iñisqanchikta rikuchinchik, chaywantaq “Tata Diosqa aswan sonqo juntʼasqa kanqa, uj toro ñakʼasqata” jaywanamanta nisqaqa (Salmo 69:30, 31, ñawiriy). Chay “ima munayta qʼapashaj[qa]” Jehová maypichus kachkan chaykama chayanqa, paytaq allinpaq qhawanqa (Eze. 20:41). ¡Chaymá maytaqa kusichiwasun!

“Qanqa bendecinki cheqan ruwajta”

18, 19. a) ¿Imatataq runas Diosta yupaychaymanta yuyanku? b) ¿Ima ninayantaq Diospa ñawpaqinpi manaña allinpaq qhawasqa kay?

¹⁸ Malaquías tiemponpijinallataq achkha runasqa, ajinata yuyanku: “Diosta sirveyqa qhasi manakajlla. Kamachisqanta juntʼaspapis, imata tarinchejri?”, nispa (Mal. 3:14). Qhapaqyayta  maskʼachkasqankurayku, Jehovap nisqan ni jaykʼaq juntʼakunanta, kamachiykunasninpis mana kay tiempopaqchu kasqanta yuyanku. Diosmanta willaspaqa, tiemponchikta usuchisqanchikta yuyanku, vecinostataq phiñachisqanchikta.

¹⁹ Chayjina yuyayqa, Edén huertapi qallarirqa. ¿Pitaq Evata Jehová sumaq kawsayta qusqanqa, mana sumaqchu kasqanta yuyachirqa? Dios allinpaq qhawanawanchikpaq, ¿pitaq mana kallpachakunanchik kasqanta nirqa? Chayqa Satanás karqa, kunanpis Diospa munayninta ruwaspaqa, ni imata tariyta atisqanchikta yuyachiyta munawanchik. Chaywanpis Evawan qusanwanqa, Diospa ñawpaqinpi manaña allinpaq qhawasqachu karqanku, chaytaq kawsayninkuta chinkachisqanku ninayarqa. Paykunajina ruwaqkunaqa, chayta tumpamantawan reparallanqankutaq (Gén. 3:1-7, 17-19).

20, 21. a) Sareptamanta viuda, ¿imatá ruwarqa, chaytaq imaynamantá allinninpaq karqa? b) ¿Imaraykutaq viudajina ruwananchik tiyan, imaynatataq chayta ruwasunman?

²⁰ Sareptamanta viudaqa, mana ñawpa tatasninchikjinachu ruwarqa. ¿Imatá profeta nisqanta uyarispa ruwarqa? Payqa, tʼantata hornopi chayachispa Eliasman jaywarqa. Chaywanpis Jehovaqa, Eliasniqta nisqanta juntʼarqapuni, imaynatachus Bibliapi ninjina: “Jinapitaj mikhunaqa kallarqapuni unayta Eliaspaj, viudapaj, wawampajwan. Wichʼipi jakʼoqa mana tukukoj karqa, yurupi aceitepis mana pisiyarqachu, Elías profetanejta Tata Dios parlasqanman jina” (1 Rey. 17:15, 16).

²¹ Sareptamanta warmijinaqa, mana tukuychu ruwanku. Payqa, salvaq Diospi atienekurqa, Diostaq mana saqirparirqachu. Bibliapi chay viudamanta, Diospa wak kamachisninmanta ima nisqanqa, Jehovallapi atienekuna kasqanta rikuchiwanchik (Josué 21:43-45; 23:14, ñawiriy). Kunanpis Pay allinpaq qhawasqan kamachisnintaqa, ni jaykʼaq saqirparisqanta reparanchik (Sal. 34:6, 7, 17-19). *

22. ¿Imaraykutaq Dios allinpaq qhawanawanchikta kunan maskʼananchik tiyan?

²² Diospa pʼunchayninqa, “tukuy kay pachapi kawsajkunaman” mana yuyasqankumanjinalla chayamunqa (Luc. 21:34, 35). Tukuy imayuq kay, qhapaq kaypis qhasilla kanqa. Chayrayku Diospa kamachisqan Juezta uyarinanchikqa, may allinpuni, payqa niwanchik: “Jamuychej, Tataypa bendecisqasnin, japʼikapuychej qankunapaj qallariymantapacha wakichisqa reinota”, nispa (Mat. 25:34). Arí, Jehová “bendeci[sqanta] cheqan ruwajta. [Allinpaq qhawasqanta, NM] jarkʼakuna jina payta waqaycha[sqanta]” rikusunchik (Sal. 5:12). Chayrayku, Dioswan allinpaq qhawasqa kaytaqa, ¡kunan maskʼananchik tiyan!

[Sutʼinchaynin]

¿Yuyarikunchikchu?

• ¿Imaraykutaq Jehovata tukuy sunqu yupaychananchik tiyan?

• ¿Imaynatataq Jehová yupaychananchikta munan?

• ¿Imataq siminchikmanta torillosjina, chantá imaraykutaq Jehovaman jaywananchik tiyan?

• Imaraykutaq Dioswan allinpaq qhawasqa kayta maskʼananchik tiyan?

[Tapuykuna]

[13 paginapi dibujo/foto]

¿Imatataq juk profeta, viuda mamata tapurqa?

[15 paginapi dibujo/foto]

Diosta siminchikwan yupaychaspa, ¿imatá tarinchik?

[17 paginapi dibujo/foto]

Jehovapi tukuy sunqu atienekuspaqa, ni jaykʼaq pesachikusunchu