Aswan allinqa kasukuymi sacrificio haywaymantaqa

SAULMI Israelpi ñawpaq kamachikuq karqan. Diosmi paytaqa akllarqan, qhepamanmi ichaqa mana kasukuq kapurqan.

¿Imakunapin pantarqan? ¿Iman yanapanman karqan mana urmananpaq? ¿Imatan paymanta yachanchis?

Diosmi huk kamachikuqta churan

Manaraq Saúl kamachikushaqtinqa profeta Samuelmi karqan Jehová Diospa rantinpi rimaq. Samuelqa machuñan kapurqan, churinkunapas manan pay hinachu Diosta kasukurqanku, Israel llaqtatapas awqakunan muyupayasharqanku. Chaymi kurak runakuna maqanakuykunapi yanapananpaq juzgananpaq ima huk kamachikuqta mañakurqanku. Jehová Diosmi Samuelta kamachirqan Saulta aceitewan hawiykunanpaq, nirqanmi: “Payqa Filistea runakunamantan llaqtayta kacharichinqa”, nispa (1 Sam. 8:4-7, 20; 9:16).

Saúl ‘hatunkaray sumaq k’acha waynaña’ karqan chaypas, huch’uyyaykukuq waynan karqan. Chaymi Samuelta tapurqan: “¿Imanaqtintaq chay hinatari niwanki? Ñoqaqa kani Benjamín ayllumantan, kay aylluqa Israel suyupi llapa ayllukunamanta sinchi huch’uyllan, wawqeykunapas pisipaq qhawasqallan kanku”, nispa. Taytanña “respetasqa qhapaq runa karqan” chaypas manan hatunchakurqanchu (1 Sam. 9:1, 2, 21).

Reyta churashaqtinkun Saulqa k’umuykukuq kasqanta rikuchillarqantaq. Paytaqa ñawpaqtañan Samuel hawiykusqa rey kananpaq, chaypin nisqa: “Ima munasqaykitan ruwanki, Diostaq yanapasunki”, nispa. Ichaqa, ¿imatan ruwarqan rey kasqanta llaqta yachananpaq waqyaqtinku? Payqa manan lloqsimurqanchu, manchali kaspan pakakurqan. Jehová Dios profetaman maypi kasqanta willaqtinñan apamuspa willarqan rey kasqanta (1 Sam. 10:7, 20-24).

Maqanakuy kaqtin

Wakinqa yaqapaschá mana reypaq hinachu Saulta qhawarirqanku. Ichaqa huk kutinmi Amón runakuna Israelpa huk llaqtanta hap’ikapuyta munaqtinku “Saulman Diospa Espiritun sinchi atiywan uraykamurqan”. Hinan reyqa llaqtantinpi allin maqanakuqkunata waqyachimuspa kamachirqan imayna  maqanakunankupaq. Chay maqanakuypi atipasqanmantan khaynata nirqan: ‘Kunan p’unchaymi Señor Diosqa Israel suyuta qespichin’, nispa. Chayraqchá wakinqa Saulta reypaq hina qhawarirqanku (1 Sam. 11:1-13).

Saulqa allin runan karqan chaymi Jehová Diospas yanaparqan. Yacharqanmi Diospa atiyninwan imapas ruwakusqanta. Ima ruwasqanpas allin kananpaqmi ichaqa, profeta Samuelpa kay nisqanta paypas llaqtapas hunt’ananku karqan: “Señor Diosllatañachus yupaychankichis chayqa, nisqantapas uyarinkichistaq, kamachikusqantapas kasunkichistaq, qankunawan reyniykichispiwan Diospaq hinapunitaq kawsankichispas chayqa, tukuy imapas allillanmi kanqa”, nispa. Willarqanmi hunt’aq sonqo runakunapaq Diospa prometesqantapas, nirqanmi: “Señor Diosmi Israeltaqa llaqtachakapurqan, chaymi payqa mana saqerparinqachu qhapaq sutin ama sarunchasqa kananpaq”, nispa (1 Sam. 12:14, 22).

Jehová Dios chaskiwananchispaqqa kasukuqmi kananchis. Payqa saminchanmi kamachikusqanta kasukuq serviqninkunata. Mana kasukuqkunan ichaqa mana allinkunapi rikukunku.

“Waq’a hinan chayta ruwanki”

Saulmanta astawan yachasun. Hukmanta maqanakuq riqtinmi Filistea ejército ‘qocha pata aqo hina mana yupay atiyraq karqanku [...], awqankuq muyuykusqan kaspankun, Israel runakunaqa lliw ch’usaq pakakuq hatarirqanku, wakin qaqa wasiman, wakintaq qaqa t’oqoman, wakintaq sallaq ñawch’inman, hukkunataq aya p’ampana t’oqokunaman, hukkunañataq ch’aki t’oqokunaman’ (1 Sam. 13:5, 6). ¿Imatan Saúl ruwarqan?

Samuelmi Saulta kamachisqa Gilgal llaqtapi suyananpaq chaypi paykunarayku sacrificiota haywananpaq. Saulqa suyarqanmi, Samuelmi ichaqa mana usqhaychu chayarqan, soldadokunataq pisi-pisimanta ch’eqeripusharqanku. Chaymi Saulqa payllaña sacrificiota Diosman haywarqan. Chay qhepallamanmi Samuel chayamurqan, ruwasqanta rikuspataq nirqan: “Waq’a hinan chayta ruwanki, Diosniyki Señor Diospa kamachisqasuykita mana kasuspayki, kasukullawaqchus karqan chayqa, qanqa mirayniykipiwanraqmi rey kawaqchis karqan. Kunanmi ichaqa, Señor Diosta mana kasukuq kasqaykirayku rey-kayniyki mana unaypaqchu kanqa, Señor Diosqa qanpa rantiykitan huk runata sayachinqa, sonqonman tupaqta Israel llaqtanpa reynin kananpaq”, nispa (1 Sam. 10:8; 13:8, 13, 14).

Saulqa Diospa kamachikusqanta p’akispan sacrificiota ruphachirqan Samuelta suyananmantaqa, chay kamachikuyta mana respetasqanpin rikuchirqan mana iñiyniyoq kasqanta. Gedeonmi ichaqa mana chhaynachu karqan. Ñawpaqpi Israel ejercitota umallishaqtinmi Jehová Dios kamachirqan 32.000 soldadokunamanta t’aqaspa 300 soldadokunallawan maqanakunanpaq, Gedeontaqmi kasukurqan. ¿Imaraykun kasukurqan? Iñiyniyoq kasqanraykun. Chaymi Jehová Diospa yanapayninwan 135.000 soldadokunata wañuchirqanku (Jue. 7:1-7, 17-22; 8:10). Chhaynatan Saultapas yanapanman karqan. Ichaqa mana kasukuq kasqanraykun Filistea soldadokuna atipaspa imaymana kaqninkuta suwarqanku (1 Sam. 13:17, 18).

Ñoqanchisri, ¿imatan ruwanchis sasachakuykunapi tarikuspa imatapas decidinanchis kaqtin? Mana iñiyniyoq runakunaqa Diospa kamachikuyninta p’akispan imatapas ruwallanku. Chaytan Saulpas ruwarqan, yaqapaschá Samuel mana hamusqanrayku nirqan: “Allintan kaytaqa ruwashani”, nispa. Diospaq hina kawsayta munaq runakunan ichaqa imata ruwananku kaqtinpas Diospa kamachikusqanta kasukunku.

Rey kasqanmantan wikch’urqan

Saulqa Amalec runakunawan maqanakusqanpin yapamanta huchallikurqan. Jehová Diosqa huchachasqañan chay llaqtata Egiptomanta Israel llaqtan lloqsimushaqtin yanqamanta maqaq phawaykusqankumanta (Éxo. 17:8; Deu. 25:17, 18). Juezkunaq tiemponpipas huk llaqtakunawan hukllachakuspan Diospa  llaqtan contra sayarisqaku (Jue. 3:12, 13; 6:1-3, 33). Chayraykun Jehová Dios Saulta kamachirqan chay runakunata wañuchinanpaq (1 Sam. 15:1-3).

Ichaqa manan Diospa kamachisqanta kasukurqanchu, aswanmi reyta allin kaq uywakunatawan kawsashaqllata aparqan. ¿Imanirqanmi Saúl profeta Samuel phiñakuqtin? Hukkunata tumpaspan nirqan: ‘Soldadokunan Amalec runakunamanta allichachaq ovejakunata wakakunata ima apamurqanku, Diosniyki Señor Diosman sacrificio haywanankupaq’, nispa. Sacrificio haywananpaqña chay uywakuna karqan manaña chaypas, Diosta mana kasukuspan chayta ruwasharqan. Qallariypi pay ‘kikintaña pisipaq qhawarikurqan’ chaypas, hatunchakuqmanmi tukupusqa. Chaymi profeta Samuel Dios phiñachisqanta willaspa nirqan: “Señor Diospa qayllanpi aswan allinqa kasukuymi ruphachina sacrificiota wak sacrificiotawan haywaymantaqa. [...] Qanpas manañataq kamachikusqanta kasukunkichu chayqa, paypas rey kanaykitaqa manan munanñachu”, nispa (1 Sam. 15:15, 17, 22, 23).

Jehová Diosqa manañan Saulta samincharqanchu nitaq santo espiritunta qorqanchu, aswanmi ‘mana allin espíritu’ otaq millay yuyaykuy sonqonpi saphichakurqan. Qhepaman kamachikuq kananpaq Jehová Diospa akllasqan wayna Davidtan millay ñawiwan qhawapayayta qallarirqan. Iskay kutipin yaqalla wañuchirqan. Biblian willan “Davidta Señor Dios yanapashasqanta” yachasqanrayku ‘tukuy tiempo Davidpa awqan kapuspa’ wañuchinanpaq qatiykachasqanmanta. Huk kutipas 85 sacerdotekunata huk runakunatawan wañuchinankupaqmi kamachikurqan. Chaychá Jehová Diosqa paymanta karunchakapurqan (1 Sam. 16:14; 18:11, 25, 28, 29; 19:10, 11; 20:32, 33; 22:16-19).

Saulqa manapunin qhepamanpas Jehová Diosta kasukurqanchu, chaymi Filistea soldadokuna Israel contra sayariqtinku, huk layqaman rirqan yanapayninta mañakuq. Chay ruwasqanqa yanqapaqmi karqan, qhepa p’unchayllatan maqanakuypi kashaqtin sinchita k’iriqtinku pay kikin wañuchikurqan (1 Sam. 28:4-8; 31:3, 4). Biblian willan: “Saulqa wañurqan Señor Diospaq mana hunt’aq kasqanraykun. Payqa manan Señor Diospa kamachisqan simikunata kasukurqanchu, aswanpas wañusqakunaq almanta rimachiq warmitan tapukurqan Señor Diosta tapukunanmantaqa”, nispa (1 Cró. 10:13, 14).

¿Imatan Saulpa mana allin ruwasqanmanta yachanchis? Jehová Diosqa ima sacrificio haywanamantapas kasukunatan munan. Chaymi apóstol Juan qelqarqan: “Diosta munakuspanchisqa kamachikusqankunatan kasukunchis, kamachikuyninkunaqa manataqmi sinchi sasachu”, nispa (1 Juan 5:3). Ama hayk’aqpas kayta qonqasunchu: Diospa amigon kayta munaspaqa kasukunanchismi.

[21 paginapi dibujo]

Ñawpaqpin Saulqa huch’uyyaykukuq runa karqan

[23 paginapi dibujo]

¿Imaraykun Samuel Saulta nirqan aswan allinqa kasukuymi sacrificio haywaymantaqa nispa?