JEHOWA BÓG, wyzwalając Izraelitów z niewoli egipskiej, obiecał, że wprowadzi ich „do ziemi dobrej i przestronnej, do ziemi mlekiem i miodem płynącej” (Wyjścia 3:8).

W Ziemi Obiecanej Izraelici hodowali bydło, owce i kozy, dzięki czemu mieli pod dostatkiem mleka. A co z miodem? Zdaniem niektórych biblijne wzmianki o miodzie odnoszą się do miodu owocowego — słodkiego zagęszczonego soku z daktyli, fig lub winogron. Gdy mowa o miodzie pszczelim, zwykle chodzi o miód pszczół dzikich, a nie hodowlanych (Sędziów 14:8, 9; 1 Samuela 14:27; Mateusza 3:1, 4). Czy więc ziemia ta rzeczywiście ‛płynęła’ nie tylko mlekiem, ale też miodem?

Więcej światła na tę sprawę rzuca niedawne odkrycie dokonane przez archeologów na obszarze dzisiejszego Izraela. W komunikacie prasowym Uniwersytetu Hebrajskiego w Jerozolimie napisano: „Jak wyjaśnia profesor [Amihai] Mazar, jest to najstarsza odnaleziona dotąd pasieka na terenie starożytnego Bliskiego Wschodu. Datuje się ją na X lub początek IX wieku p.n.e.”.

Archeolodzy odkopali ponad 30 uli, ustawionych w trzech rzędach, i oceniają, że być może znajdowało się ich w tym miejscu nawet 100. Podczas badań znaleziono tam szczątki pszczół oraz ślady obecności wosku. Szacuje się, że „pasieka mogła dostarczać nawet pół tony miodu rocznie”.

Z pasieki pozyskiwano zarówno miód, znany z walorów smakowych, jak i wosk pszczeli, przydatny przy obróbce metalu i w rzemiośle skórzanym. Woskiem pokrywano również drewniane tabliczki służące do pisania. Można go było potem roztopić i wykorzystać tabliczkę ponownie. Do jakiego wniosku doszli archeolodzy po dokonaniu swego odkrycia?

We wspomnianym komunikacie prasowym powiedziano też: „Chociaż Biblia nic nie mówi, jakoby w tamtych czasach Izraelici hodowali pszczoły, odnalezienie pasieki w Tel Rehov dowodzi, że już w okresie Pierwszej Świątyni [wzniesionej przez Salomona] na szeroką skalę zajmowano się pszczelarstwem i pozyskiwaniem miodu.

[Prawa własności do ilustracji, strona 15]

Institute of Archaeology/​Hebrew University © Tel Rehov Excavations