Tatohɛke pondjo asekaso ambetawudi

JAROSŁAW nde la Beata * ka wadɛnde mbutaka ɔnɛ: “L’edja k’ɛnɔnyi dikumi, kɛnɛ kakatakokaka nkondja oma l’awui w’okanda kakekola timba taso ndo takangɔnɛ esadi eto. Kânga mbakatodiama lo nkumbo k’Akristo, takayânganaka etale efula la Jehowa ndo takayoyaokaka dia sho kema nto la wolo wa mbokambɛ.”

Ɔnangɛso okina lelɛwɔ Marek mbohɔka ate: “L’ɔtɛ w’etshikitanu wakasalema lo awui wa pɔlɔtikɛ ndo wa lo tshunda lo wodja wa Pologne, lakashishaka olimu mbala efula. Laki la lonyangu, ndo lakokaka wɔma dia dimi ntatɛ mbata kɔpanyi kami dimɛ nɛ dia dimi komonga la losha la munda okanda. L’ekomelo, lakayohembaka mbata kɔpanyi kami la kanyi y’ɔnɛ tɔ kayoleka kimanyiyami dia dimi nkotsha ehomba wa l’emunyi wa nkumbo kami aha la dikambo sɔ monga la shɛngiya ya kɔlɔ lo lonyuma lami. L’ɔkɔngɔ diko, lakayɛnaka dia lakayakesaka.”

L’andja ɔnɛ wele lɔsɛnɔ laya edika w’edika ndo wele anto efula bu l’elimu wa nkamba, anto amɔtshi ndjoshishaka elongamelo ndo ndjɔsaka tɛdikɔ ta kɔlɔ. Efula k’anangɛso mbetawɔka dia nkamba wenya ekina lâdikio, nkamba elimu ekina lâdiko dia wɛnɛ wakambawɔ kana munda okanda kânga mbewɔ bu la diewo l’awui akɔ. Vɔ fɔnyaka ɔnɛ wahɔ wayowokondjaka ayokimanyiya nkumbo yawɔ ndo dui sɔ holanya diɔtɔnganelo  diasawɔ la Jehowa. Koko, akambo wa shashimoya ndo woho wahakɔhɛ falanga nshisha nɛmɔ diayɔ, kokaka ndjofukutanya kânga eyango w’amɛna wele l’onto. Etombelo wele la dikambo sɔ ele, amɔtshi ndjetawɔka dia oweso wa lomombo la l’emunyi monga la shɛngiya ya kɔlɔ lo olimu wakambɛwɔ Jehowa.—Und. 9:11, 12.

Anangɛso l’akadiyɛso amɔtshi wakayasha tshɛ l’oweso wa lomombo la l’andja ɔnɛ polo ndo vɔ mpomba etena etena ka nsala wekelo w’onto ndamɛ, ka mbɔtɔ lo nsanganya ndo ka nsambisha. Mbokɛmaka hwe dia woho wanyawɔ yimba l’akambo asɔ ndjongaka la shɛngiya ya kɔlɔ lo lonyuma lawɔ ndo lo diɔtɔnganelo diasawɔ la Jehowa. Vɔ mbeyaka ndjoshisha kânga lɔngɛnyi lokina l’ohomba efula, mbuta ate dimama diele lam’asawɔ la wanɛ ‘wôtɔ la wɔ lo mbetawɔ.’ (Ngal. 6:10) Yema yema, amɔtshi ndjoyanganyaka la nkumbo k’Akristo k’onto l’ɔnango. Tɔsɛdingole dimɛna dimɛna dikambo dia lonyangu efula sɔ.

Ɔkɛndɛ wele la so otsha le asekaso ambetawudi

Oko weso onto l’ɔnango, tekɔ la waaso efula wa mɛnyanya ngandji kokanaso. (Romo 13:8) Lo etshumanelo kanyu, ondo nyekɔ l’anto amɔtshi ‘wasowa wele l’ohomba w’ekimanyielo.’ (Jobo 29:12) Amɔtshi mbeyaka monga l’ohomba wa mbo ya ndɛ ya l’emunyi. Ɔpɔstɔlɔ Joani toholaka diaaso diakoka tosha dikambo sɔ. Nde akafunde ate: “Keli naka untu eko la diango dia la kete, la ndi mendaka unyandi ahumba, ku ndi ambukikitsha utema, ukundi eli ngandji ka [Nzambi] l’utema andi?”—1 Joa. 3:17.

Ondo wɛ ambokimanyiyaka lo yɛdikɔ y’efula anto akina waki la ehomba wa ngasɔ. Koko, wahɔ wakondjaso oma lo nkumbo ka l’andja w’otondo k’onto l’ɔnango hakomɛ tsho lo ekimanyielo ka l’emunyi. Amɔtshi mbeyaka nyanga ekimanyielo l’ɔtɛ wewɔ ekalema kana wambowɔkɔmɔ. Vɔ mbeyaka monga ko wekɔ lo diɛnɛ la hemɔ kɛmɔtshi ka wolo, wambowovusha lakiwɔ la ngandji kana wekɔ lo ndjaoka dia hawosungana kambɛ Jehowa. Yoho mɔtshi yakokaso mbâkimanyiya ele lo mbahokamɛ, lo nsawola la wɔ, lo mbidja yimba lo tokanyi tele la wɔ ndo l’ehomba awɔ wa lo nyuma. (1 Tes. 5:14) Mbala efula, dui sɔ keketshaka dimama dia ngandji diele lam’asaso l’anangɛso ndo l’akadiyɛso.

Lo yoho ya lânde dikumanyi dia lo etshumanelo mbakoka monga suke dia mbahokamɛ la kɛtshi tshɛ, ndjadja lo dihole diawɔ ndo mbasha alako woludi la ngandji w’oma l’Afundelo. (Etsha 20:28) Lo ntsha ngasɔ, dikumanyi mbokoyaka ɛnyɛlɔ k’ɔpɔstɔlɔ Paulo laki la ‘ngandji k’efula’ otsha le anango la akadiyɛnde wa lo nyuma.—1 Tes. 2:7, 8.

Ko naka Okristo amboyanganya l’etshumanelo, onde nde ayonga l’akoka wa nkimanyiya asekande ambetawudi nto? Dikumanyi hawohandwe oma l’ohemba wendana l’oweso wa lomombo la l’emunyi. Ko kayotota naka Okristo ɔmɔtshi ambotala lo djonga shɔ?

Ɔkɔmwɛlɔ woye oma l’ekiyanu wa lo lɔsɛnɔ

Oko wakatadiɛnyi, mbala efula nkamba la wolo dia nkotsha ehomba wa l’emunyi w’ase  nkumbo ndjelaka ekiyanu ndo dui sɔ ndjokitshakitshaka nɛmɔ diɔsaso awui wa lo nyuma. (Mat. 13:22) Marek lakatatɛkɛtshi dikambo diande l’etatelo ka sawo nɛ mbutaka ate: “Etena kakamayɔkɔka l’okanda, lakayɔsaka yɛdikɔ ya ntshɔ dia toyanga olimu wa dimɛna lo wodja okina. Lakatshɔka ngɔndɔ shato, ko dimi ndjosala paka nshi ngana la ngelo ko ntshɔ nto ngɔndɔ shato nkina. Wadɛmi laki komonga ombetawudi akadiɛnɛka l’ekiyanu wa lo yimba l’ɔtɛ wa dikambo sɔ.”

Aha paka ase nkumbo ato mbakadiɛnɛ la dikambo sɔ. Marek tetemalaka mbuta ate: “Lâdiko dia mbetsha wenya efula l’olimu lo yanyi ya wolo, lakikɔ lo wâle wa salemɛ kɔlɔ oma le akanga wa ngala wakasɔkishaka anto akina. Vɔ wakasalaka akambo oko dengalenga. Lakakɔmɔ ndo lakayaokaka dia anto akina wekɔ lo sɔkishami. Oko wakimi komonga l’etena ka ndjakokɛ, lakatatɛ mbɔsa dia halokoke kambɛ anto akina.”

Etombelo wa kɔlɔ wakonge la yɛdikɔ yakɔshi Marek pombaka totshutshuya dia sho nkana yimba. Kânga mbakokadiɔ mɛnama dia ntshɔ lo wodja okina kokaka nkandola ekakatanu wendana l’ekondjelo, onde dikambo sɔ hadiototela ekakatanu ekina? Ɛnyɛlɔ, kakɔna kayokomɛ lonyuma l’ase nkumbo kaso ndo ehomba awɔ wa longandji? Onde dikambo sɔ hadiototokonya lo sho mpembola diɔtɔnganelo di’oshika diele lam’asaso l’ase etshumanelo? Shi diɔ diayotoshishɛ diɛsɛ diele la so dia kambɛ asekaso ambetawudi?—1 Tim. 3:2-5.

Koko, oko wakokayɛ diɛna, aha paka onto kotshwe lo wodja okina ko nde totana olimu wa l’emunyi wa dimɛna. Tɔshi ɛnyɛlɔ kaki Jarosław nde la Beata kakatatɛkɛtshi dikambo diawɔ lo etatelo ka sawo nɛ. Jarosław mbutaka ate: “Dikambo sɔ diakatatɛ aha la sho mbeya. Oko wakiso teke katshukana, takadihola yema ya rɛstora lo dihole dimɔtshi dia dimɛna. Oko wakatafulaka falanga yaso, takɔshi yɛdikɔ ya nyomohamia okanda aso. Koko, lam’ele sho komonga la wenya efula, takayotatɛka mbetsha nsanganya y’Akristo. Yema tshitshɛ l’ɔkɔngɔ wa lâsɔ, lakatshike nkamba oko ombatshi mboka ndo oko okambi wakimanyiya. Koko, l’ɔtɛ wa lokema la falanga lakatakondja, takayodiholaka makashinyi wa woke ndo takayotatɛka nkamba kâmɛ l’onto ɔmɔtshi laki komonga ombetawudi. Kombeta edja, lakatatɛ munda nkɛndɔ otsha lo wedja ekina dia tosinya mikanda wakakoke tokondjiyɛ miliyɔ ya dɔlara. Lakatanemaka la ngelo paka lo pai ndo dimama diaki lam’asami la wadɛmi ndo l’ɔnaso la womoto diakafukutana. L’ekomelo, woho wakatayasha tshɛ l’awui w’okanda akayotokonyaka dia sho ndala djɔ ya lo nyuma. Oko wakatakakitɔna tshɛ lo tshɛ l’ase etshumanelo, sho kokanyiyaka nto dikambo dia anangɛso l’akadiyɛso.”

Wetshelo akɔna wakokaso nkondja oma l’ɔkɔndɔ ɔsɔ? Nsaki ka nkondja lomombo la l’emunyi kokaka ndjokonya Okristo diaha nde ngɛnangɛna la kɛnɛ kele la nde ndo kana ndjoshisha ‘dihɔndɔ diande dia la tshina,’ mbuta ate lonto lande l’Okristo. (Eny. 16:15) Dui sɔ kokaka ndjotokakitola l’anangɛso ndo l’akadiyɛsɔ wele l’ohomba w’ekimanyielo kaso.

Toyasɛdingole l’otema ɔtɔi

Anto amɔtshi mbeyaka mbuta ɔnɛ: ‘Dikambo dia ngasɔ hadiokomɛki pondjo.’ Koko, sho tshɛ pombaka nsɛdingola kɛnɛ kele la so mɛtɛ ohomba lo lɔsɛnɔ. Paulo akafunde ate: “Ne dia shu kundja nduku l’engo la kete nye, ku hateyi ntola nduku engo uma la kete. Keli lam’ayutuyala la diango dia nde ndu la diango dia ndota, shu tayuyala la ongenongeno lu diango diako.” (1 Tim. 6:7, 8) Lo mɛtɛ, yoho ya lɔsɛnɔ ya lo wodja la wodja ntshikitana. Kɛnɛ kakoka mbɔsama oko ekondjelo ka yema tshitshɛ lo wedja w’ɛngɔnyi mbeyaka mbɔsama oko ekondjelo k’efula lo wedja ekina.

Oyadi yoho ya lɔsɛnɔ ya ngande yele lo wodja wasɛnaso, Paulo akatolake nto ate: “Keli wane wakomiya ndjala engonyi, wayoko lu uhimba la lu djunga ndu lu saki ya dinginya yatutshelaka antu kolo, yayuditsha antu lu elanyelu la eshishwelu.” (1 Tim. 6:9) Onto hɛnyi djonga yele l’edia k’ɛngɔ kangɛnangɛnande. Djonga nɔngɔswamaka dia munda ɛngɔ aha la tɔ mbeya. Ngande wakokaso mbewɔ diaha ntala lo djonga ya “saki ya dinginya”?

Nshikikɛ akambo woleki ohomba kokaka tokimanyiya dia sho ntana etena ka ndjasha l’akambo wendana la Diolelo, mbidja ndo wekelo w’onto ndamɛ. Wekelo wa ngasɔ kokaka nkimanyiya Okristo dia nde ‘monga l’akoka ndo ndowana’ dia nkimanyiya anto akina.—2 Tim. 2:15; 3:17.

 Ambeta ɛnɔnyi ɛmɔtshi, dikumanyi dioludi la ngandji diakasale la wolo dia nkeketsha Jarosław. Nde akatshutshuyama dia nsala etshikitanu mbala kakɔ ɔtɔi. Nde mbutaka ate: “Lo sawo dimɔtshi diananda otema, dikumanyi wakashile ɛnyɛlɔ ka l’Afundelo kendana l’ɔlɔngɔlɔngɔ ɔmɔtshi w’ɔngɔnyi lakakombola nsɛna pondjo pondjo koko, kombetawɔ dia nshisha lomombo la l’emunyi laki la nde. Oma lâsɔ, la yewo tshɛ vɔ wakanembetshiya woho wakamendanaka la dikambo sɔ. Kɛsɔ kakakimanyiya dia dimi nshihodia kɛnɛ kakamahombe nsala.”—Tuk. 11:28; Mako 10:17-22.

Jarosław akasɛdingola akambo waki la nde l’otema ɔtɔi ndo akɔshi yɛdikɔ ya nkitshakitsha wenya wakandetshaka l’awui ande w’okanda. Lo ɛnɔnyi ehende eto, nde la nkumbo kande wakayongaka nto la diɔtɔnganelo di’ɔlɔlɔ la Jehowa. Kakianɛ, nde ekɔ lo kambɛ anango oko ekumanyi l’atei w’etshumanelo. Jarosław mbutaka ate: “Etena kayasha anangɛso l’akadiyɛsɔ l’awui w’okanda polo lo minya lonyuma lawɔ yimba, dimi kambaka la kɛnɛ kakakomɛ dia mbalembetshiya dia kema dui dia lomba dia nkamba kâmɛ l’anto wele kema ambetawudi. Kema dui dia wɔdu dia nshika tanga la ntondo ka kɛnɛ kakokaso nkondja ndo kakitɔna l’awui wa lokeso.”—2 Kor. 6:14.

Marek nde lawɔ akakondja wetshelo oma lo mpokoso kakokomɛ. Kânga mbele difuto dia dimɛna diakawofutaka l’olimu wakandakambaka lo wodja okina diakakotshaka ehomba wa l’emunyi w’ase nkumbo kande, diɔtɔnganelo diaki lam’asande la Nzambi ndo l’anango l’akadiyɛnde diakalana. L’edjedja ka wonya, nde akayɔsɛdingolaka nto akambo woleki ohomba. Nde mbutaka ate: “L’ɛnɔnyi wakete, akambo wakakomɛ wakafɔnɛ la waki la Baruka ka lo nshi y’edjedja, ɔnɛ ‘lakatetemala ndjayangɛ diangɔ dia weke.’ L’ekomelo, lakayɔkɛnɛmɔlɛka Jehowa otema ami, lo mbotɛ ekiyanu ami ndo kakianɛ lekɔ lo ndjaoka dia laya la wɛdimo l’akambo wa lo nyuma.” (Jer. 45:1-5) Marek ekɔ lo kamba kakianɛ “olimu w’ololo” w’omendji l’atei w’etshumanelo.—1 Tim. 3:1.

Marek mbishaka wanɛ tshɛ walanga munda nkɛndɔ otsha lo wedja ekina dia toyanga elimu w’amɛna ɔhɛmwɛlɔ ɔnɛ: “Etena katanema onto lo wodja okina, nde talaka esadi eto lo tolonga t’andja ɔnɛ wa kɔlɔ. Woho waheye onto ɔtɛkɛta wa lo wodja akɔ dimɛna ekɔ tshondo y’okakatanu dia nde nsawola l’anto akina. Wɛ mbeyaka tokondja falanga efula ndo nkalola layɔ la ngelo, koko wɛ ayokalola nto la mpota ya wolo ya lo nyuma yayoyɔkɔnɔ paka l’ɔkɔngɔ w’etena k’otale.”

Monga la wɛdimo lam’asa elimu wa l’emunyi ndo ɔkɛndɛ wele la so otsha le anangɛso l’akadiyɛso ayotokimanyiya dia sho ngɛnyangɛnya Jehowa. Ndo sho kokaka monga tshondo y’ɛnyɛlɔ kasɛna kayotshutshuya anto akina dia mbɔsa tɛdikɔ ta lomba. Wanɛ wambɔkɔmɔ wekɔ l’ohomba w’osukɔ, w’anto mbaoka kɛtshi ndo wa ɛnyɛlɔ k’ɔlɔlɔ k’anangɛwɔ l’akadiyɛwɔ. Dikumanyi dia l’etshumanelo ndo apandjudi akina wambotshunda lo nyuma kokaka nkimanyiya asekawɔ ambetawudi dia monga la wɛdimo ndo mbewɔ dia ndjahɛnyahɛnya amboleka l’ekiyanu wa lo lɔsɛnɔ.—Heb. 13:7.

Eelo, tatohɛke pondjo asekaso ambetawudi lo ndjasha tshɛ l’elimu wa l’emunyi. (Fil. 1:10) Koko, nyɛsɔ tonge ‘ɛngɔnyi lo washo wa Nzambi’ lo mbetshaka wahɔ wa Diolelo lo dihole dia ntondo lo nsɛnɔ yaso.—Luka 12:21.

[Nɔte ka l’ɛse ka dikatshi]

[Esato wa lo lɛkɛ 21]

Onde olimu wa l’emunyi wakambayɛ koshimbaka dia mbɔtɔka lo nsanganya?

[Esato wa lo lɛkɛ 23]

Onde wɛ mbɔsaka waaso wele la yɛ wa nkimanyiya anangɛyɛ l’akadiyɛ wa lo nyuma la nɛmɔ?