Lalimue Eteke ku ka Ivaleko Vamanji

“JAROSŁAW, lukãi waye Beata va popia hati: Vokuenda kuanyamo ekũi, tua sakalaile lika loku linga olomĩlu oco tu kuate ukuasi walua. Ndaño okuti tua kulila vocili, tueya oku yapuisiwa kespiritu, kuenda ka tua kuatele ongusu yoku tiuka vali vekongelo.” a

Manji ukuavo londuko ya Marek, wa popia hati: “Omo liovitangi vio pulitika lapongoloko a pita vofeka yo Polonia, nda enda oku pumba upange. Nda kuata esumuo lialua. Nda kala lohele yoku sovola upange wange muẽle, momo sia kuatele uloño woku linga olomĩlu. Noke nda fetika upange umue, loku sima okuti ci kuatisa oku tekula ciwa epata liange, kuenda ka ci nyõli ekalo liange kespiritu. Vokuenda kuotembo nda limbuka okuti sia kuetele ovisimĩlo viwa.”

Voluali lulo, okuti omuenyo wa tĩla kuenda upange woku sanda eteku ka u moleha, omanu vamue va pua elavoko kuenda olonjanja vimue va nõla onjila ka ya sungulukile. Vamanji valua va tava oku talavaya eteke liosi kupange woku sanda eteku poku kuata ovopange avali, osimbu okuti vamue va nõlapo oku linga olomĩlu ndaño ka va kuete uloño waco. Ovo va sima okuti oku talavaya kovopange avali, ci  kuatisa epata kuenda ka ci nyõli ekalo liavo kespiritu. Pole, ovitangi vina viya ocipikipiki kuenda ekambo liolombongo vofeka, vi pondola oku nyõla ovisimĩlo viwa. Omo liovina viaco, vamue va siata oku wila vonjanjo yocipululu kuenje va nyõla ekalo liavo kespiritu.—Uku. 9:11, 12.

Vamanji vamue va siata oku sakalala calua loku sandiliya ovokuasi okuti ka va kuata vali otembo yoku linga elilongiso lio pokolika, oku enda kolohongele, kuenda kupange woku kunda. Ocili okuti owesi waco, u nyõla ekalo liavo kespiritu kuenda ukamba wavo la Yehova. Ovo citava okuti va nyõlavo ukamba wavo la ‘vamanji vakuetavo.’ (Va Gal. 6:10) Vamue vokuenda kuotembo va yapuka vongongela ya vamanji Akristão. Kũlĩhĩsa lutate ondaka eyi.

Ocikele Cetu la Vamanji

Omo okuti tu vamanji, tu kuete apuluvi alua oku lilekisa ocisola pokati. (Rom. 13:8) Citava okuti vekongelo liove mu sangiwa ‘olosuke vi sukila ekuatiso.’ (Yovi 29:12) Vamue pamue ka va kuete eci va litekula laco. Upostolo Yoano o tu ivaluisa okuti, ekalo liomanu vaco, li tu ĩha epuluvi lioku lekisa ocisola kokuavo. Eye wa popia hati: “Nda umue o kuete ovipako violuali lulo, kuenje, eci a lete ukuavo lusuke, o tĩlisa utima, ocisola ca Suku ci tumala ndati vutima waye?”—1 Yoa. 3:17.

Ove pamue o kuatisa omanu vaco kuenda o lekisa ocali komanu vakuavo. Pole, ocisola cetu ku vamanji ka ci lekisiwa lika poku va kuatisa lovina vio ketimba. Vamue va sukila ekuatiso omo okuti va kasi ulika, ale va sumua. Ovo pamue va sima okuti ka va sesamẽla vali oku vumba Yehova, vakuavo va kasi oku tala ohali omo lioku vela, ale va fisa umue ngandiavo. Tu pondola oku lembeleka omanu vaco, poku va yevelela lutate, loku sapela lavo, oku kapako esumuo liavo, kuenda ekalo liavo kespiritu. (1 Va Tes. 5:14) Ovina evi ovio vi pamisa ocisola cetu la vamanji.

Akulu vekongelo va kuete ocikele coku yevelela locikembe omanu vaco, loku kũlĩha ekalo liavo, kuenda oku eca kokuavo olonumbi Viovisonehua locisola. (Ovil. 20:28) Olomitavaso viekongelo vi sukila oku kuama ongangu yupostolo Paulu, poku sola vamanji kespiritu. Poku ci linga, akulu vekongelo va kuama ongangu yupostolo Paulu una ‘wa solele calua’ vamanjaye kespiritu.—1 Va Tes. 2:7, 8. 

Nda manji umue Ukristão wa siapo ekongelo, nye ci pita locikele caye la vamanji? Ndaño muẽle akulu vekongelo, va pondolavo oku yonjiwa locipululu covokuasi. Eci Ukristão a kupukila veyonjo liaco, nye ci pita laye?

Oku Lemelẽlua Lasakalalo Omuenyo

Ocili okuti, oku talavaya oco tu tekule epata lietu, olonjanja vimue ci nena asakalalo kuenda ci nyõla olondunge vietu viatiamẽla kovina viespiritu. (Mat. 13:22) Marek, una wa  tukuiwa kefetikilo, wa lombolola hati: “Eci omĩlu yange ya fa, nda nõlapo oku sandiliya upange una va feta ciwa kofeka yikuavo. Onjanja yatete nda pitako olosãi vitatu, onjanja yavali, ndeya oku pitako olosãi vitatu. Noke sia kuatele vali otembo yalua yoku nyula epata liange. Eci ceya oku sumuisa calua ukãi wange una ka kaile Ukristão.”

Epata halioko lika li tala ohali. Marek wamisako hati: “Nda enda oku pita olowola vialua kupange umue wa tĩla. Nda talavaya lomanu vana okuti onjongole yavo oku nyana lika vakuavo. Omanu vaco va kala ndolongangala. Nda enda oku sumua calua kuenda nda kala ndu okuti ñasi kupika. Omo okuti sia kuatele vali otembo yoku tata etimba liange muẽle, nda fetika oku sima okuti, si kuete epondolo lioku kuatisa vakuetu.”

Ovitangi Marek a pita lavio omo lioku nõla onjila ka ya sungulukile, vi tu vetiya oku sokolola ciwa ekalo lietu. Ndaño okuti olonjanja vimue oku talavaya kofeka yikuavo ci moleha ndu okuti ci kuatisa oku tepulula usuke, anga hẽ ka ci nena ovitangi vikuavo? Nye ci ka pita lekalo lietu kespiritu kuenda ukamba wetu lepata? Oku ilukila kofeka yikuavo ka ci tepa hẽ ukamba wetu lekongelo? Anga hẽ ka ci nyõli ocikele cetu coku vumba vamanjetu kespiritu?—1 Tim. 3:2-5.

Ndomo wa siata oku ci mola, omunu ndaño ka talavaya kofeka yikuavo, o pondolavo oku tiamisila lika utima kupange woku sanda eteku. Konomuisa eci ca pita la Jarosław kuenda Beata. Ovo va popia hati: “Eci tua fetika omĩlu yetu, tua kala vonumbi. Omo okuti otembo yaco ndopo tua kuela, tua tungisa okanjo kamue koku landisila ovilia via pia. Eci tua limbuka okuti omĩlu yaco ya kala oku enda ciwa, tua vokiyako. Pole, ka tua kuatele otembo yoku endaenda kolohongele Viakristão. Noke, nda siapo upange wakundi votembo yosi kuenda nda liwekapo oku talavaya ndoñuatisi yekongelo. Omo olombongo via kala oku livokiya, tua yikula ovenda yimue yinene kuenje tua kongela omĩlu yetu lomunu umue okuti Ukristãoko. Noke tua fetika oku enda enda kolofeka vikuavo loku soneha ovicapa viuvangi wolomĩlu vioku nganyala olohuluwa violondolare. Sia kuatele vali otembo yoku kala konjo, kuenje ukamba lukãi wange kuenda omõletu wukãi wa fetika oku nyõleha. Oku sulako, tua liwekapo oku vumba Yehova, omo liolombongo. Omo lioku litepa lekongelo tua ivalako vamanji.”

Nye tu lilongisa kulandu owu? Onjongole yoku kuata “ekalo liwa” komuenyo, yi pondola oku yapula Ukristão kuenje o kuata owesi lovina viespiritu, kuenda ka lavi vali “olonanga viaye” okuti, ondimbukiso yaye Yukristão. (Esit. 16:15) Ocituwa eci ci tu tepa ku vamanji vana tua enda oku kuatisa.

Kũlĩhĩsa Ciwa Ekalo Liove

Olonjanja vimue tu popia ndoco, ‘ocitangi eci lalimue eteke ci pita lame.’ Pole, vosi yetu ciwa okuti tu kũlĩhĩsa eci ci sukiliwa komuenyo. Paulu wa soneha hati: “Ka tua nenele cimue voluali, kuenje, oku ambata cimue eci tu tunda, ka tu ci tela. Nda tu kuete okulia leci tu lisikilĩla ci tu tela, kuenje tu sanjuka laco.” (1 Tim. 6:7, 8) Ofeka lofeka yi kuete ekalo lia litepa liomuenyo. Ekalo lina li tendiwa okuti liohali, kolofeka vikuavo va litenda okuti elau.

Ci kale okuti tu kuete ekalo liwa komuenyo ale sio, tu sukila oku kũlĩhĩsa olondaka vikuavo via Paulu wa popia hati: “Ava va yongola oku linga olohuasi va kupukila vayonjo, va fa vonjanjo kuenje va kuatiwa lalivelo uveke, hao a nyõla, kuenje a kokela omanu oku vombisua loku nyõleha.” (1 Tim. 6:9) Onjanjo, ya siata oku petuiwa pocitumãlo cuyombeki. Oyo yi kapiwila oku kuata ocinyama vocipikipiki. Tu pondola ndati oku yuvula oku kuatiwa lonjanjo ‘yalivelo uveke.’?

Oku pitisa kovaso ovina via velapo ci tu kuatisa oku sandiliya otembo yoku vumba Yehova, oku kongelamo oku linga elilongiso lio pokolika. Elilongiso liaco, li kuatisa Ukristão oku ‘loñoloha, kuenda oku angiliyiwila’ oku kuatisa vakuavo.—2 Tim. 2:15; 3:17.

 Vokuenda kuanyamo amue, akulu vekongelo omo liocisola, va likolisilako oku kuatisa Jarosław. Eye wa vetiyiwa oku linga apongoloko anene. Jarosław wa popia hati: “Vombangulo yimue ya velapo nda kuata, akulu vekongelo, va tukula ulandu Wembimbiliya wumalẽhe umue ohuasi, okuti wa yonguile oku kuata omuenyo ko pui, pole, ka tavele oku siapo ukuasi waye. Noke lutate, va ndi pulisa nda ulandu waco u tiamisiwila kokuange. O mbangulo yaco ya ndi kuatisa oku limbuka ekalo liomuenyo wange!”—Olosap. 11:28; Mar. 10:17-22.

Jarosław wa kũlĩhĩsa ekalo liomuenyo waye, kuenje wa nõla oku siapo olomĩlu vinene. Noke yanyamo avali eye kumue lepata liaye va fetika oku tumbulula ekalo liavo kespiritu. Cilo, o kasi oku vumba vamanji ndukulu wekongelo. Jarosław wa popia hati: “Eci vamanji va sakalala lika lolomĩlu okuti ka va kapiko vali ekalo liavo kespiritu, ndi tukula ulandu wange u lekisa uveke woku likongela lomunu umue okuti hokuetavoko. Ka ca lelukile oku tamãlala leyonjo lioku nganyala calua kuenda oku yuvula ocituwa coku nyana.”—2 Va Kor. 6:14.

Marek wa lilongisavo lonjila yimue ya tĩla. Ndaño okuti oku talavaya kupange umue va feta ciwa kofeka yo kosamua co kuatisa oku tekula ciwa epata liaye, pole, ukamba waye la Suku kuenda vamanji wa nyõleha. Vokuenda kuotembo wa kũlĩhĩsa ciwa ekalo liomuenyo waye. Eye wa popia hati: “Vokuenda kuanyamo alua, omuenyo wange wa kala ndowu wa Baruki una wa ‘sandiliya ovina vinene.’ Noke nda situluila utima wange Yehova poku u sapuilako asakalalo ange, kuenje cilo ndi liyevite okuti nda tumbulula ekalo liange kespiritu.” (Yer. 45:1-5) Cilo Marek o kasi oku sandiliya “upange uwa” woku kala ukulu wekongelo.—1 Tim. 3:1.

Marek eca elungulo ku vana va sandiliya upange u feta ciwa kofeka yikuavo hati: “Omunu wosi o talavaya kofeka yikuavo, ca leluka oku kupukila vayonjo oluali lulo. Ekambo lioku vangula elimi liofeka yaco, li tateka oku sapela la vakuene. Poku tiukila kofeka yove, citava okuti ambata olombongo, pole ekalo liove kespiritu lia nyõleha, kuenda oku li tumbulula ca ambata otembo.”

Oku kuata ocituwa ca sunguluka lupange woku sanda eteku kuenda oku kũlĩha ocikele cetu la vamanji, ci tu kuatisa oku sanjuisa Yehova. Handi vali, tu pondola oku eca ongangu yiwa yi kuatisa vakuetu oku nõla onjila ya sunguluka. Vana va lemiwa lovitangi, va sukila ekuatiso, lelembeleko, kuenda ongangu yiwa ya vamanji. Akulu vekongelo kuenda vamanji vakuavo va loñoloha va pondola oku kuatisa vamanjavo oku tula utima loku yuvula oku yapuisiwa lasakalalo omuenyo.—Va Hev. 13:7.

Omo liaco, lalimue eteke ka tu ka ivaliko vamanjetu, omo lioku sakalala calua lupange woku sanda eteku. (Va Fil. 1:10) Tu amamiko oku kala ‘olohuasi kovaso a Suku’ osimbu tu pitisa kovaso Usoma komuenyo wetu.—Luka 12:21.

[Atosi pombuelo yamẽla]

[Elitalatu kemẽla 21]

Anga hẽ upange wove woku sanda eteku u ku tateka oku endaenda kolohongele?

[Elitalatu kemẽla 23]

Ove hẽ wa velisapo ocikele cove coku kuatisa vamanji konepa yespiritu?