Yezu Kisika Yandi Katukaka

“[Pilate] vutukaka na nzo, ebuna yandi yulaka Yesu nde: ‘Nge kele muntu ya wapi?’ Kansi Yesu vutulaka ata ndinga ve.”​—YOANE 19:9.

PONSE Pilate Guvernere ya Roma, kuyulaka ngyufula yina ntangu Yezu vandaka kunyokwama na luzingu na yandi. Pilate kuzabaka bwala ya Izraele yina Yezu kukatukaka. (Luka 23:6, 7) Yandi zabaka mpi nde, Yezu kuvandaka ve bonso bantu yonso. Keti Pilate vandaka kudiyula kana Yezu kuzingaka kisika yankaka, na ntwala ya kukwisa na ntoto? Keti mfumu yai ya mumpani vandaka mpenza ti luzolo ya kundima, mpi kusala mambu na kuwakana ti kyeleka? Yo vanda mpidina to ve, Yezu kubuyaka kupesa mvutu mpi, yo monanaka nde Pilate vandaka kutula dikebi ya mingi na kisalu na yandi mosi kuluta kutula dikebi na kyeleka mpi lunungu.​—Matayo 27:11-26.

Yo kele kyese na kuzaba nde, bantu yina kezola kuzaba na masonga yonso kisika yina Yezu kukatukaka, lenda zaba yo kukonda mpasi. Biblia kemonisaka na pwelele yonso kisika Yezu kukatukaka. Tadila mambu ya kelanda.

▪ Kisika yandi butukaka Mambu ya bilumbu na beto kemonisaka nde na kutadila kalandrie ya bilumbu na beto, Yezu kubutukaka na mutindu mosi ya kudikulumusa na Betelemi, bwala mosi na ntoto ya Yudea, na luyantiku ya automne ya mvu 2 N.T.B. Ntangu Kaisala Augusti kupesaka ntuma ya kusonikisa bazina, Maria mama ya Yezu, yina “vandaka [ti] divumu,” kumosi ti bakala na yandi Yozefi kusalaka nzyetelo sambu na kukwenda na Betelemi, bwala ya bankaka ya Yozefi. Sambu bo zwaka ve kisika ya kuvanda na kati ya bwala yina kuvandaka ti bantu mingi, yo lombaka nde bankwelani yai kusadila nzo ya bitwisi, kisika yina Yezu kubutukaka mpi bo tulaka yandi na kidikilu.​—Luka 2:1-7.

Bamvu-nkama mingi na ntwala, mbikudulu mosi ya Biblia kutubilaka na ntwala kisika yina Yezu tabutuka: “Nge Betelemi-Efrata, nge kele bwala mosi ya fioti na ntoto ya Yuda, kansi na kati ya bantu na nge mono ta basisa mfumu yina ta yalaka bantu ya Israele. Dikanda na yandi kele ya ntama.” * (Mishe 5:1) Ziku, Betelemi kuvandaka bwala mosi ya fyoti mpenza sambu na kutangama na kati ya bambanza ya ntoto ya Yuda. Ata mpidina, bwala yai ya fyoti zolaka kuvanda ti lukumu mosi ya nene. Mesia ya lusilu, to Kristu, zolaka kubutuka na Betelemi.​—Matayo 2:3-6; Yoane 7:40-42.

▪ Kisika yandi yelaka Na nima ya kuzinga mwa ntangu na Ezipte, dibuta ya Yezu kukwendaka na Nazareti, mbanza mosi na provense ya Galilea yina kele na kitamina ya bakilometre kiteso ya 96 na Nordi ya Yeruzalemi. Na ntangu yina, Yezu vandaka melungisa ntete ve bamvula tatu. Na bwala yai ya kitoko kisika bansadi-bilanga, bangungudi, mpi milobi-mbisi vandaka kusala bisalu na bo, Yezu kuyelaka na dibuta ya bantu mingi mpi ntembe kele ve nde, yo vandaka dibuta mosi ya kinsukami mpenza.​—Matayo 13:55, 56.

Bamvu-nkama mingi na ntwala, Biblia kubikulaka nde Mesia zolaka kuvanda muntu ya bwala “Nazareti.” Matayo, nsoniki mosi ya Evanzile kutubaka  nde, dibuta ya Yezu kwendaka “kuzinga na bwala mosi, zina na yo Nazareti. Yandi salaka mambu yina sambu na kulungisa mambu yina baprofete tubaka, nde: ‘Bo ta bingaka yandi muntu ya Nazareti!’” (Matayo 2:19-23) Yo kemonana nde, zina Nazareti kewakana ti ngogo ya Kibreo ya bo mebalula na “lutangu.” Ya kyeleka, Matayo kuvutukilaka mbikudulu ya Yezaya yina kubingaka Mesiya “lutangu” ya mebasika na Yese, disongidila Mesia zolaka kuvanda mutekolo ya Yese, tata ya Ntotila Davidi. (Yezaya 11:1) Na kutuba ya kyeleka, Yezu kuvandaka mutekolo ya Yese na nzila ya Davidi.​—Matayo 1:6, 16; Luka 3:23, 31, 32.

▪ Kisika yandi katukaka Biblia kelongaka nde, luzingu ya Yezu kuyantikaka bamvula mingi na ntwala nde yandi butuka na nzo ya bitwisi na Betelemi. Mbikudulu ya Mishe, yina beto tubilaka na luyantiku, kelanda na kutuba nde luzingu ya Yezu kuyantikaka tuka “ntama,” banda na ntangu ya kukonda nsuka. (Mishe 5:1) Sambu yandi kele Mwana ya ntete ya Nzambi, Yezu kuvandaka kigangwa ya kimpeve na zulu na ntwala nde yandi butuka bonso muntu na ntoto. Yezu yandi mosi kutubaka nde: “Mono katukaka na zulu.” (Yoane 6:38; 8:23) Inki mutindu dyambu yai kusalamaka?

Na nzila ya mpeve santu, Yehowa Nzambi kusalaka kidimbu ya nkumbwa na kutulaka luzingu ya mwana na yandi ya zulu na divumu ya Maria, mwense mosi ya Muyuda, na mpila nde yandi lendaka kubutuka bonso muntu ya kukuka. * Kusala kidimbu ya nkumbwa ya mutindu yai kele ve dyambu ya mpasi, na kutadila ngolo yina Nzambi Nkwa-Ngolo Yonso kele na yo. Mutindu wanzyo yina kutendudilaka Maria mambu kutubaka yo, “Nzambi lunga sala mambu yonso.”​—Luka 1:30-35, 37.

Biblia ketubilaka beto mambu mingi dyaka, kuluta kutubila kaka kisika yina Yezu kukatukaka. Baevanzile yai iya​—Matayo, Marko, Luka, mpi Yoane—​ketela beto mambu mingi na yina metala mutindu yandi zingaka.

[Banoti na Nsi ya Lutiti]