Maaram Ka Ba?

Ano nga mga krimen an nabuhat ni Barabas?

▪ An upat nga Ebanghelyo nag-unabi kan Barabas, an priso nga ginpagawas han Romano nga magmarando nga hi Ponsio Pilato basi magin kasaliwan ni Jesus. Hi Barabas gintatawag nga ‘bantog’ nga priso nga kriminal ngan “tikasan.” (Mateo 27:16; Juan 18:40) Priso hiya han mga Romano ha Jerusalem ‘upod ha mga inato ha kagamhanan nga nanmatay ha panahon han pagribok.’—Markos 15:7, Maopay nga Sumat.

Bisan kon waray ebidensya ha mga krimen nga nabuhat ni Barabas, an kamatuoran nga upod hiya ha mga rebelde nag-aghat ha iba nga eskolar nga maghunahuna nga api hiya ha mga subersibo ha Israel nga aktibo ha siyahan nga siglo. Iginrekord han historyador nga hi Flavius Josephus nga an grupo han mga rebelde aktibo nga nakikigbahin ha mga isyu ha sosiedad; ito nga mga kriminal nangangalimbasog nga magkaada hustisya an tinalumpigos nga mga Judio. Nagduro an pagrebelde kontra ha panalumpigos nga ginbuhat han mga Romano ngan han riko nga mga Judio ha butnga han siyahan nga siglo K.P. Ha urhi, an grupo han mga rebelde nagin daku nga bahin han Judio nga militar nga nagpaiwas han mga Romano ha Judea han 66 K.P.

An The Anchor Bible Dictionary nasiring nga hi “Barabas posible nga api ha mga bandido han bungto. . . . Ini nga mga rebelde popular ha ordinaryo nga mga tawo tungod kay nangungutong hira ha riko nga mga negosyante han Israel ngan nagsasamok ha gobyerno han Roma.”

Ha panahon han mga Romano, ano nga mga krimen an ginsirotan hin kamatayon sugad han naeksperyensyahan ni Jesus?

▪ An paagi nga gin-gamit han mga Romano ha pagsirot ha mga subersibo, kriminal, ngan iba nga rebelde ha gobyerno amo an pagraysang ha ira tubtob nga mamatay. Ito nga sirot amo an pinakamaraot nga paagi han kamatayon.

An libro nga Palestine in the Time of Jesus nasiring nga “ginhihimo ito ha publiko, makaarawod, ngan maul-ol, . . . ngan gindisenyo basi mahadlok an bisan hin-o nga may tendensya nga magrebelde ha gobyerno.” Usa nga Romano nga parasurat ha kadaan nga panahon an nagkomento may kalabotan ha pagpatay ha mga kriminal: “Ginbubuhat ito ha matawo hinduro nga kalsada, diin damu hinduro an makakakita ngan mahahadlok tungod hito.”

Sumala kan Josephus, may usa nga nabihag han kasundalohan ni Tito durante han paglikos han Jerusalem han 70 K.P. an ginpatay ha sugad nga paagi ha pader han syudad basi maaghat an mga rebelde nga sumurender. Ha urhi han nasakop an syudad, damu pa an ginpamatay ha pariho nga paagi.

An pinakadamu nga ginpamatay ha sugad nga paagi nga nakarekord ha kasaysayan amo an nahitabo ha pag-ikatarapos han rebolusyon nga ginpangunahan ni Spartacus (73-71 A.K.P.), diin 6,000 nga uripon ngan gladyador an ginpanraysang ha ligid han kalsada tikang ha Capua ngadto ha Roma.

[Retrato ha pahina 10]

“Give us Barabbas” ni Charles Muller, 1878