Kpebe Mbuọtidem Mmọ

“Mmenịm”

MARTHA eti ebiet emi ẹbụkde eyeneka esie—ke abaitiat emi ẹdade itiat ẹberi ke inua. N̄kpa eyeneka esie emi abiak enye etieti. Ọsọsọn̄ enye ndinịm ke Lazarus edima eyeneka imọ akpa. Usen inan̄ ẹdi emi tọn̄ọ Lazarus akakpa, edi osụk etie enye ntre ndap ndap. Ntuan̄a okpon etieti, isenowo ẹdodụk, ẹwọwọrọ, ke ẹdọn̄ mme owo esịt.

Ndien idahaemi, owo emi ekenen̄erede ama Lazarus mmọmi ada ye Martha. Ndikokụt Jesus anam n̄kpa emi etetịm abiak Martha koro Jesus edi n̄kukụre owo emi akpakanyan̄ade eyeneka esie. Edi ndikụt Jesus anam enye okop esisịt ndọn̄esịt n̄ko. Nte Jesus anamde n̄kpọ, onyụn̄ enịmde uyo etịn̄ ikọ ke ekpri ini emi enye odude mi afiak ọsọn̄ọ Martha idem. Jesus obụp Martha mbụme emi anamde enye eti ke mme owo ẹyeset ke n̄kpa. Nneme emi anam Martha etịn̄ ata akpan n̄kpọ emi akanam enye etịn̄de, ete: “Mmenịm nte afo edi Christ Eyen Abasi, Enye emi edide ke ererimbot.”—John 11:27.

Martha ama enen̄ede enyene mbuọtidem ke Abasi. Idem ata ekpri n̄kpọ emi Bible etịn̄de aban̄a enye ekpep nnyịn akpan n̄kpọ emi ekemede ndisọn̄ọ mbuọtidem nnyịn. Ẹyak ise emi ise ke ndiwọn̄ọde n̄ka akpa mbụk Bible oro aban̄ade Martha.

‘Etịmede Esịt ye Ekikere’

Inyeneke se ikanamde Lazarus ediwak ọfiọn̄ ko ke edem. Mme Lazarus ẹkeyom ndinyene ata akpan esenowo. Jesus Christ ke edi ufọk mmọ ke Bethany. Ikpọ nditọeka ita emi, Lazarus, Martha, ye Mary, ẹdụn̄ọ ufọk kiet. Owo iwakke ndikụt ubon emi ikpọ nditọeka ẹdụn̄ọde kiet ntem. Mme anam-ndụn̄ọde ẹdọhọ ke etie nte Martha ọkọsọn̄ọ mmọ mbiba koro enye ekesiwak ndikama isen, ndien ẹsibem iso ẹsiak enye ndusụk ini. (John 11:5) Nnyịn inyụn̄ idiọn̄ọke m̀mê owo mmọ ndomokiet ama ọdọ ndọ. Se idiọn̄ọde edi nte ke mmọ ẹkedi ufan Jesus. Jesus ekesidu ke ufọk mmọ ke ini enye ọkọkwọrọde ikọ ke Judea emi ẹkenen̄erede ẹsua enye etieti. Imọfiọk  ke ama esinen̄ede enem Jesus ndiwaha do nduọk odudu esisịt.

Martha ekesinen̄ede akama isen ke ufọk mmọ. Etie nte enye ama esinyene ediwak n̄kpọ ndinam. Ntre, enye ama onyụn̄ anam nte ido esie esidide ke ini Jesus akakade edem mmọ. Enye ama anam ọkpọmiọk udia man ada akama akpan esenowo emi, emi etiede nte akasan̄a ye mme owo mi. Ekedi ido ndikama esen ini oro. Ke ini esenowo akade ufọk owo, ẹkenyene nditịm enye inua, nsion̄o enye ikpaukot, nyet enye ukot, nnyụn̄ nda aran emi ọfuọn̄de mfiọn̄ọ enye ke ibuot. (Luke 7:44-47) Ẹkenyụn̄ ẹnyene ndinọ enye eti udia ye itienna.

Martha ye Mary ẹma ẹnyene ekese ndinam mben̄e esenowo mmọ. Mary emi ẹdiọn̄ọde nte owo esịtmbọm emi ekesinen̄erede ekere aban̄a owo ama an̄wam eyeneka esie ke nsonso oro, edi osion̄o ubọk ke se enye akanamde ke ini Jesus edide edisịm. Jesus akada ini emi nte ini ndinọ ukpep, ndien enye ama onyụn̄ anam emi. Enye ikebietke mme adaiso ido ukpono eyo esie, edi ama esinen̄ede okpono iban, onyụn̄ ekpep mmọ etop Obio Ubọn̄ Abasi emi ekedide ibuotikọ ukwọrọikọ esie. N̄kpọ emi ama enen̄ede enem Mary tutu enye osụhọde etie ekpere Jesus man okop kpukpru se enye etịn̄de.

An̄wan̄a nnyịn nte eketiede Martha ke idem. Kere nte enye anamde kpukpru n̄kpọ ikpọn̄—etem emi, etem oko—man ada akama isen, ndien n̄kpọ emi akak mma mbon, esịt onyụn̄ etịmede enye. Nte enye asan̄ade ebe onyụn̄ okụt nte Mary anyanarede ukot etie, inamke n̄kpọ ndomokiet ndin̄wam imọ, ndi ekere ke enye ama ayat esịt, asiama, mîdịghe ọbọp iso? Idikpaha nnyịn idem edieke enye akanamde oro. Ikememke utom nditie ikpọn̄ nnam kpukpru se enye akanamde.

Martha ikekemeke aba ndime sia ẹdọhọ n̄kpọ akak owo ayat. Enye ama adaha ebịne Jesus ọkọdọhọ ete: “Ọbọn̄, nte afo ukereke emi eyeneka mi ọkpọn̄de utom ọnọ mi ikpọn̄? Dọhọ enye edi edin̄wam mi nan̄a.”—Luke 10:40.

 Enyene ndidi se Jesus ọkọbọrọde ama akpa Martha idem kpa nte akpade ediwak owo mfịn. Enye ọkọdọhọ enye sụn̄sụn̄ ete: “Martha, Martha, afo amayak ediwak n̄kpọ ẹtịmede fi esịt ye ekikere. Ibat ibat n̄kpọ, m̀mê n̄kpọ kiet kpọt, ke ẹyom. Amaedi Mary, enye emek eti udeme eke owo mîdibọhọ enye.” (Luke 10:41, 42) Nso ke ikọ Jesus ọkọwọrọ? Ndi ikọ esie ọkọwọrọ ke Martha ama n̄kpọ obụkidem? Ndi enye akasua ọnọ Martha ke ndikesịn idem ntem edinem udia nnọ enye?

Baba. Jesus ama ọdiọn̄ọ ke ima akanam Martha anam kpukpru oro. Inyụn̄ idịghe nte enye ekekere ke edi idiọkn̄kpọ ndinam akamba udia nda n̄kama esen. N̄kọ Matthew ama okot enye “akamba udia,” enye aka. (Luke 5:29, Edisana Ŋwed Abasi Ibom) Mmọdo, ikedịghe udia Martha ekedi mfịna, mfịna akakam edi se Martha akadade ke akpan n̄kpọ. Enye ama ekere udia tutu efre se ikenen̄erede idi akpan n̄kpọ. Nso ikedi oro?

Ata ikpọn̄-ikpọn̄ edima Eyen Jehovah Abasi do ke ufọk mme Martha ke ekpep mme owo n̄kpọ. Idụhe se ikpekedide akpan n̄kpọ inọ Martha ikan oro, ọkpọkọm udia oro enye eketemde ekenem adan̄a didie. Enyene ndidi esịt ikenemke Jesus nte Martha akayakde san̄asan̄a ifet emi enye akpadade ọsọn̄ọ mbuọtidem esie ebe enye, edi Jesus ama osion̄o idem ọkpọn̄ enye sia se enye okonyụn̄ emekde edi oro. Se ikakam idade mfịna idi ekedi enye Martha ndidi ndidọhọ Jesus ọdọhọ Mary etiene ataba utọ san̄asan̄a ifet oro.

Ntre Jesus ama enen̄ede Martha ke ima, okot enye afiak okot man esịt osụhọ enye, onyụn̄ anam enye ọfiọk ke ufọn idụhe ‘ndiyak ediwak n̄kpọ ẹtịmede enye esịt ye ekikere,’ ke ibat ibat n̄kpọ, m̀mê n̄kpọ kiet kpọt ekem, akpan akpan ke ini edide akwa udia eke spirit mmọdo. Jesus ikekemeke ndinam Mary ataba eti n̄kpọ emi enye ekemekde—oro edi ifet edikpep n̄kpọ nto Jesus.

Mbụk emi ekpep mme anditiene Christ ekese mfịn. Ikpanaha idedei iyak n̄kpọ ekededi ada ini oro ikpadade idia udia eke spirit. (Matthew 5:3) Kpa ye oro nnyịn owo kiet kiet ikpekpebede ntatubọk Martha, ikpanaha itịmede esịt ye ekikere iban̄a emi tutu nnyịn itịghi aba ata akpan n̄kpọ. Idịghe udia esinen̄ede ada nnyịn aka mboho otu oro isinyenede ye nditọete nnyịn, edi isika man ikesịn udọn̄ inọ kiet eken, inyụn̄ in̄wam kiet eken ke n̄kan̄ eke spirit. (Rome 1:11, 12) Idịghe tutu ẹnyenyene ekese udia mbemiso utọ mboho emi enem.

Edima Eyeneka Esie Akpa—Ekem Ẹnam Eset

Ndi Martha ama enyịme nsuannọ Jesus onyụn̄ ekpep n̄kpọ oto emi? Ih, koro apostle John eberede mbụk emi aban̄ade Lazarus eyeneka Martha ntem: “Edi Jesus ama Martha ye eyeneka esie an̄wan ye Lazarus.” (John 11:5) Ediwak ọfiọn̄ ẹbe tọn̄ọ Jesus ọkọnyọn̄ ke edem mme Martha. Imokụt mi ke Martha ikayatke esịt m̀mê ndisịn Jesus ke esịt ke ntak item esie; enye ama ọbọ item oro. Enye enịm ata eti uwụtn̄kpọ ọnọ nnyịn koro idụhe eke mîyomke nsuannọ ke ini ke ini.

Martha ama enen̄ede ese eyeneka esie enyịn ke ini enye ọduọde udọn̄ọ. Enye ama esịn ofụri ukeme ndisụk ubiak esie nnyụn̄ nnam idem ọsọn̄ enye. Edi idem esie ama etetịm ọdiọk. Ntem, Martha ye Mary ikọkpọn̄ke enye ikpat kiet ke ofụri usen emi. Anaedi Martha akatak ke ndise Lazarus iso emi ama akatan̄ tọk ama nnyụn̄ nti nte n̄kpọ ekesitiede ye mmimọ.

Ke ini eketiede nte Martha ye Mary idikemeke ndinyan̄a Lazarus, mmọ ẹma ẹdọn̄ utom ẹnọ Jesus. Akada n̄kpọ nte usen iba ndisịm ebiet emi Jesus okodude ọkwọrọ ikọ. Mmọ ẹkedọn̄ ẹkedọhọ enye ẹte: “Ọbọn̄, sese! owo emi afo amade ọdọdọn̄ọ.” (John 11:1, 3) Mmọ ẹma ẹfiọk ke Jesus ama eyeneka mmimọ, ndien mmọ ẹma ẹnyene mbuọtidem ke Jesus ayanam se ededi emi enye ekemede  man anyan̄a eyeneka mmimọ. Edieke mmọ ẹkekerede ke Jesus eyedisịm mbemiso eyeneka mmimọ akpa, ọwọrọ idotenyịn mmọ ama akpa mfụhọ. Lazarus ama osụk akpa.

Martha ye Mary ẹma ẹtua eyeneka mmọ ẹnyụn̄ ẹtịm idem ndibụk enye, ndien ediwak owo ke Bethany ye ke n̄kann̄kụk oro ẹma ẹkedọn̄ mmọ esịt. Edi Jesus ikosụk idịghe idisịm. Anaedi n̄kpọ emi ama afịna Martha. Ke akpatre, ke Lazarus ama akakpa ke usen inan̄, Martha ama edikop ke Jesus edisịm Bethany. Ndien kpa ye oro enye okofụhọde etieti, enye ama ọsọsọp nte enye esisụk anamde ọwọrọ aka ndikụt Jesus, itịn̄ke inọ Mary.—John 11:20.

Ke ini enye okụtde Jesus, enye etịn̄ n̄kpọ emi akafịnade enye ye Mary eyeneka esie ọnọ Jesus ete: “Ọbọn̄, edieke afo okpokodude mi eyeneka mi ikpakakpaha.” Edi Martha okosụk enyenyene mbuọtidem ye idotenyịn. Enye ama adian do ete: “Edi ke emi mmọfiọk nte ke adan̄a ediwak n̄kpọ eke afo eben̄ede Abasi, Abasi ọyọnọ fi.” Jesus ama ọsọsọp etịn̄ ikọ emi ọkọsọn̄ọde Martha idem ete: “Eyeneka fo eyeset.”—John 11:21-23.

Martha ekekere ke Jesus etịn̄ aban̄a ediset ke n̄kpa emi editịbede ke ini iso, ntre enye ọbọrọ Jesus ete: “Mmọfiọk nte enye eyeset ke ini ediset ke n̄kpa ke akpatre usen.” (John 11:24) Mbuọtidem emi enye ekenyenede ke ediset ke n̄kpa ama okpon etieti, koro idem ndusụk mme adaiso ido ukpono mme Jew emi ẹkotde Sadducee ikenịmke ke owo ekeme ndiset, kpa ye emi N̄wed Abasi ekpepde ke mme owo ẹyeset. (Daniel 12:13; Mark 12:18) Martha ama ọdiọn̄ọ ke Jesus ama ekpep ke mme owo ẹyeset ke n̄kpa onyụn̄ ananam mme owo ẹset ke n̄kpa—kpa ye emi mîkedịghe mbon emi ẹkpade ẹyọhọ usen inan̄ nte Lazarus eyeneka mmọ. Enye ikọdiọn̄ọke se iyomde nditịbe.

Ekem, Jesus ama etịn̄ ikọ emi owo mîdifreke tutu amama, ete: “Ami ndi ediset ye uwem.” Ndien ke akpanikọ, Jehovah Abasi ọnọ Eyen esie odudu ndinam mme owo ke kpukpru itie ke ererimbot ẹset ke ini iso. Jesus ama obụp Martha ete: “Nte afo emenịm emi ke akpanikọ?” Enye ama ọbọrọ ete: “Ih, Ọbọn̄; mmenịm.” Enye ama enịm ke Jesus edi Christ, m̀mê Messiah, ke enye edi Eyen Jehovah Abasi, ye nte ke mme prọfet ẹma ẹtetịn̄ ke enye eyedi ererimbot.—John 5:28, 29; 11:25-27.

Ndi Jehovah Abasi ye Jesus Christ Eyen esie ẹda orụk mbuọtidem emi ke akpan n̄kpọ? Se iyomde nditịbe ke iso Martha idahaemi ọmọn̄ enen̄ede ọbọrọ mbụme emi. Martha ọkpọn̄ Jesus efehe aka ndikot eyeneka esie. Ekem Martha okụt adan̄a nte n̄kpa oro otụkde Jesus ke ini Jesus enemede nneme ye Mary ye mbon emi ẹtienede mmọ ẹfụhọ. Enye okụt mmọn̄eyet ke enyịn Jesus emi owụtde ke esinen̄ede abiak enye ke ini owo akpade. Enye okop n̄ko nte Jesus ọdọhọde ẹkpat itiat ẹsio ke inua udi emi ẹkebụkde eyeneka mmọ.—John 11:28-39.

Sia ama ọkọyọhọ usen inan̄ tọn̄ọ Lazarus akakpa, Martha ama ọdọhọ ke okpo ọtọn̄ọ nditebe. Edi Jesus ama eti enye ete: “Nte n̄kọdọhọke fi nte edieke enịmde ke akpanikọ oyokụt ubọn̄ Abasi?” Enye ama enịm ke akpanikọ ndien enye ama onyụn̄ okụt ubọn̄ Jehovah Abasi. Abasi ama ọnọ Eyen esie odudu ndinam Lazarus eset ke ebe oro! Tutu amama, Martha idifreke se iketịbede usen oro: nte Jesus okofioride ke ọkpọsọn̄ uyo ete, “Lazarus, wọrọ di!”; ntịmikpat emi ẹkekopde nte Lazarus ọwọrọde edi ke abaitiat emi ẹkebụkde enye ye nte ọfọn̄ emi ẹkewan̄de enye anamde uyom; nte Jesus ọkọdọhọde “ẹtat enye ẹnyụn̄ ẹyak enye ọnyọn̄”; ye nte enye ye Mary ẹkefrọde ke idatesịt ẹwan̄a eyeneka mmọ ke itọn̄. (John 11:40-44) Martha ikofụhọke aba!

Mbụk emi owụt ke ediset ke n̄kpa idịghe ikpîkpu ndap, ke edi se Bible ekpepde, ye nte ke ẹma ẹnanam emi ẹwụt. Jehovah ye Eyen esie ẹma ndinọ mbon oro ẹnyenede mbuọtidem  utịp nte ẹkenọde Martha, Mary, ye Lazarus. Edieke afo enyenede orụk mbuọtidem emi Martha ekenyenede, Abasi ye Jesus ẹyenyụn̄ ẹnọ fi ukem utịp emi. *

‘Martha Okosụk Asan̄a Utom’

Ini kiet efen kpọt ke Bible afiak etịn̄ n̄kpọ aban̄a Martha. Ekedi ke akpatre urua Jesus mi ke isọn̄. Jesus ọfiọk kpukpru afanikọn̄ emi ẹdisịmde imọ, ntre enye afiak awaha edem mme Martha ke Bethany. To do sịm Jerusalem emi enye aduakde ndika edi n̄kpọ nte kilomita 3. Jesus ye Lazarus ke ẹdia udia ke ufọk Simon owo akpamfia, ndien akpatre ini emi Bible etịn̄de n̄kpọ aban̄a Martha edi emi. Ẹdọhọ ke ‘Martha okosụk asan̄a utom.’—John 12:2.

Omokụt do ke Martha ekedi ata owo utom. Akpa ini oro ẹsiakde enyịn̄ esie ke Bible, enye akanam utom, akpatre ini oro ẹsiakde enyịn̄ esie, osụk anam kpa utom, man akama isen. Nti iban oro ẹbietde Martha ẹyọyọhọ esop Christian mfịn. Iban emi ẹnen̄ede ẹtat ubọk, ẹnyene uko, ẹwa idem ẹnam n̄kpọ ẹnọ mbon en̄wen ndiwụt orụk mbuọtidem oro inyenede ke Abasi. Imenịm ke se Martha akakade iso anam edi oro. Edieke edide ntre, ọwọrọ ke enye ama enyene ibuot, sia ikebịghike, enye ama osobo ikpọ idomo.

Ke n̄kpọ nte usen ifan̄ ẹma ẹkebe, eketie Martha nte ke ererimbot ọmọn̄ okụre ke ini ẹkewotde Jesus, ata edima ufan mmọ. Ikụreke ke oro! Kpa mbon mbubịk emi ẹkewotde Jesus ẹma ẹbiere ndiwot Lazarus n̄ko mbak mme owo ẹkûdi ẹdise enye aba ẹnyụn̄ ẹbuọt idem ke Eyen Abasi. (John 12:9-11) Ke adianade do, imọfiọk ke nte ini akade, ke n̄kpa ama adian̄ade ndima nditọeka emi. Nnyịn ifiọkke nte emi eketịbede ye ini emi eketịbede, edi imekere ke mbuọtidem emi Martha ekenyenede ama an̄wam enye ọyọ kpukpru oro. Ntak edi oro mme Christian ẹkpekpebede mbuọtidem esie mfịn.

[Ikọ Idakisọn̄]

[Ndise ke page 11]

Idem ke ini Martha okokopde ọkpọsọn̄ mfụhọ, enye ama ayak Jesus etịn̄ ikọ emi ọsọn̄ọde mbuọtidem esie

[Ndise ke page 12]

Martha ama osụhọde idem ọbọ item kpa ye emi esịt ye ekikere ẹketịmerede enye

[Ndise ke page 15]

Martha ama ọbọ utịp mbuọtidem esie ke ini ẹkenamde eyeneka esie eset