Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

‘Ngitabuji’

‘Ngitabuji’

Widikije ditabuja diabu

‘Ngitabuji’

Mâta uvua mua kuikala uvuluka lukita lua muanabu luvuabu bajike ne dibue ku mushiku. Uvua ne kanyinganyinga kakole. Uvua mumane kumanya ne: bualu bua Lazalo mbumane kujika. Mu matuku onso anayi akavua muanabu mumane kufua au, bavua anu mu tshinyongopelu; bantu ba bungi bavua balua kubasamba ne babela mioyo ya dibungama.

Mpindieu muntu uvua ne mushinga wa bungi kudi Lazalo udi kumpala kua Mâta. Kumona Yezu kabidi kuvua kumusamishe muoyo wa munda bikole, bualu anu yeye nkayende ke uvua mua kusungila muanabu. Kadi Mâta wakakoleshibua ku muoyo ndambu pavuaye mupetangane ne Yezu pambelu pa tshimenga tshia Betania, buloba bua mikuna. Tshilunji tshia mpala wa Yezu tshivua kabidi tshikoleshe Mâta ku muoyo mu mutantshi onso uvuaye uyukila nende. Wakakola kabidi ku muoyo bua muvua Yezu anu uditeka pa muaba wende ne muoyo mujima. Yezu wakamuela nkonko ivua mimuambuluishe bua kuleja ditabuja diende ne malu avuaye mumanye bua dibishibua dia bafue. Muyuki eu wakasaka Mâta bua kuamba bualu buvua kabuyi mua kupatuka mukana muende to. Wakamba ne: ‘Nakuitabuja ne: Wewe udi Kristo, Muana wa Nzambi, nyeye ulualua pa buloba.’​—Yone 11:27.

Mâta uvua ne ditabuja dikole. Malu makese adi Bible utuambila avuaye muambe adi atupetesha malongesha a mushinga adi mua kutuambuluisha bua kukolesha ditabuja dietu. Bua kujadika bualu ebu, tuanjayi kukonkonona tshidi Bible wamba padiye wakula bua Mâta bua musangu wa kumpala.

‘Udi utamba kuela meji adi akutatshisha’

Ngondo mikese kumpala, Lazalo uvua anu bimpe. Dîku diabu divua mu Betania dikavua pa kuakidila Yezu Kristo, uvua muenyi munene wa tshisaka. Lazalo, Mâta ne Mariya bavua mu dîku dia wadi mushindu bualu bana ba muntu basatu aba bavua balala mu nzubu umue nansha mukavuabu bantu bakole. Bamue bakebuludi badi bela meji ne: Mâta ke uvua mukulumpe ku bonso bualu yeye ke uvua umueneka wakidila benyi ne yeye ke udi Bible utela kumpala misangu ya bungi. (Yone 11:5) Katuena bamanye ni bakavua babuele mu dibaka. Kadi tshitudi bamanya ntshia ne: bakalua balunda ba Yezu ba pa muoyo. Pavua Yezu uyisha mu Yudaya muvuaye mupetangane ne buluishi ne lukuna bia bungi, uvua ulua kutudila kuabu. Kakuyi mpata, Yezu wakanyisha bikole bua kusombela kuabu bualu bavua mu ditalala ne bavua bamuambuluisha.

Mâta uvua ne mudimu wa bungi wa kuakidila benyi ne kubambuluisha. Mukaji muenji wa mudimu eu uvua misangu ya bungi umueneka mu dienza midimu mikole. Ke muvuaye umueneka kabidi pakalua Yezu kuabu. Wakajinga bua kulambila muenyi wa pa buende eu biakudia bia bungi; pamuapa ne bua bavuaye muende nabu. Tshikondo atshi, bavua bangata kuakidilangana ne mushinga wa bungi. Pavua muenyi ufika, bavua bamuakidila pa kumutua mishiku, bamukopola sandala, bamuowesha mâyi ku makasa ne bamuela manananshi pa mutu. (Luka 7:44-47) Bavua ne tshibidilu tshia kuditatshisha bikole bua kukebela muenyi biakudia ne muaba wa kulala.

Mâta ne Mariya bavua ne mudimu wa kuenza bua kuakidilabu muenyi wabu wa tshisaka eu. Ku ntuadijilu Mariya wakanji kuambuluisha muanabu bualu uvua umueneka utamba kuditatshisha ne wela meji ne lutulu. Kadi padi Yezu ufika, malu adi ashintuluka. Yezu wakamona tshikondo etshi bu mushindu muimpe wa kulongesha bantu bavua muaba au. Bishilangane ne bamfumu ba bitendelelu ba mu tshikondo atshi, Yezu uvua unemeka bantu bakaji ne uvua pabuipi bua kubalongesha malu a Bukalenge bua Nzambi buvua tshiena-bualu tshia mudimu wende. Mariya uvua ne disanka dia bungi bua dilua dia Yezu, ke kusombaye ku makasa ende bua kuteleja bivuaye wamba.

Tufuanyikijabi muvua Mâta mua kuikala mumvue. Uvua utamba kuela meji ne uditatshisha bikole bualu uvua ne bintu bia bungi bia kulamba ne uvua ne bia bungi bia kuenza bua kuakidila benyi. Pavuaye utambakana ne udimona ne bia bungi bia kuenza, uvuaku mutue misodi anyi mukange mpala pavuaye umona muanabu musombe patupu kayi umuambuluisha anyi? Bu yeye muenze nanku kabivua anu mua kukemesha to, bualu kavua mua kuenza mudimu wonso nkayende to.

Ndekelu wa bionso, pakamutondabi, wakakosa Yezu ku dîyi wamba ne: ‘Mukalenge, kuena ubenga bua muakunyanyi anshile mudimu nkayanyi anyi? Umuambile alue kunkuatshisha.’ (Luka 10:40) Mêyi aa avua ne bujitu! Bamue bakudimunyi ba Bible mbakudimune lukonko elu ne: “Mfumu . . . kabiena bikutonda anyi?” Pashishe udi umulomba bua abela Mariya bua alua kumuenzeja mudimu.

Diandamuna dia Yezu divua dikemeshe Mâta anu mutudi kabidi dikemesha babadi ba Bible ba bungi. Yezu wakamuandamuna ne dîyi dimpe ne: ‘Mâta, Mâta, wewe udi utamba kuela meji a malu a bungi adi akutatshisha; tudi anu ne tshintu tshimue bualu; Mariya wakusungula luseke ludi luimpe, kabena bamanye mua kumunyengalu.’ (Luka 10:41, 42) Yezu uvua usua kuamba tshinyi? Uvuaku wamba Mâta muvuaye munange anu bintu bia ku mubidi anyi? Uvuaku upepeja mudimu mukole wa kulamba uvuaye wenza anyi?

Tòo, Yezu uvua mumone patoke muvua Mâta muikale ne dinanga ne meji mimpe. Kavua kabidi umona kulambila muenyi biakudia bia bungi bu bualu bubi to. Wakanyisha bua kubuela mu fete wa “bidia bia bungi” uvua Matayo mumulongoluele musangu kampanda kumpala. (Luka 5:29) Tshilumbu tshivua muaba au katshivua tshia biakudia bivua Mâta ulamba to, kadi tshivua tshia malu avuaye wangata ne mushinga. Mâta uvua uditatshisha bikole bua kulamba biakudia bia bungi, kupangilaye too ne dîba dia kuteleja malu avua ne mushinga wa bungi. Mmalu kayi au?

Yezu, Muana mulela umue wa Yehowa Nzambi uvua kua ba Mâta bua kubalongesha bulelela. Kulamba biakudia ne kubilongolola kakuvua ne mushinga mupite wa kuteleja Yezu to. Kakuyi mpata, Yezu wakabungama bua muvua Mâta mupangile mpunga uvuayi kayi mua kupeta kabidi wa kukolesha ditabuja diende; kadi wakamulekela udisunguila tshia kuenza. Nansha muvua Mâta ne bukenji bua kudisunguila malu avuaye wangata ne mushinga, kavua ne bukenji bua kusunguila Mariya to.

Nanku Yezu wakabela Mâta ne dîyi dimpe, umubikila mu dîna misangu ibidi bua kumutuyisha tshilunji; kumujadikilaye ne: kabivua bimpe bua yeye ‘kutamba kuela meji a malu a bungi avua amutatshisha’ to. Bu muvua Yezu ubalongesha malu a Nzambi, biakudia bikese mu dilongu dimue anyi abidi bivua bikumbane. Kadi Yezu kavua mua kunyenga Mariya “luseke luimpe” luvuaye musungule bua kulongela malu kudiye to.

Muyuki eu udi utupesha tuetu bayidi ba Kristo malongesha mimpe lelu. Katuena mua kulekela tshintu nansha tshimue tshitupangisha bua ‘kulonga malu a Nzambi’ to. (Matayo 5:3, NW) Bu mutudi basue petu kuakidila benyi ne kuenza mudimu wa bungi bu Mâta, katuena ne bua ‘kutamba kuela meji ne kuditatshisha’ bua malu adi kaayi ne mushinga bua benyi, tudipangisha too ne malu adi ne mushinga wa bungi. Patudi tusombeshangana ne bena Kristo netu, dijinga dietu kadiena anu dia bobu kutupesha anyi tuetu kubapesha biakudia to. Kadi ndia kukoleshangana ne kupeshangana mapa a nyuma. (Lomo 1:11, 12) Mu bikondo bitudi tukoleshangana bia nunku, biakudia bia bungi kabitu anu ne bualu to.

Muanabu uvua mufue udi ubika ku lufu

Mâta uvuaku muitabe mubelu muimpe uvua Yezu mumupeshe ne mupetelaku dilongesha anyi? Mona bualu bua dikema budi mupostolo Yone wamba padiye utuadija kuakula bualu bua muanabu ne Mâta: ‘Yezu wakasua Mâta ne muanabu wa bakaji ne Lazalo.’ (Yone 11:5) Ngondo ikavua mipite katshia Yezu umbuka mu Betania utukadi batele. Mâta kavua muulakane anyi mufiikile Yezu munda pavuaye mumubele to; kadi wakangata mubelu wende ne mushinga. Mmutushile tshilejilu tshimpe tshia ditabuja mu bualu ebu, bualu tuetu bonso tutu dijinga ne mibelu imue misangu.

Pakabanga Lazalo kusama, Mâta uvua uditatshisha bikole bua kumulama. Wakenza tshionso tshivuaye mua kuenza bua kuambuluisha muanabu bua kumvuaye bimpe. Kadi disama dia Lazalo divua anu dienda dikola. Mâta ne Mariya bavua anu ku luseke luende bua kumulama dîba dionso ne dituku dionso. Mâta uvua utangila muanabu kuisu, umumone muvuaye mutshioke ne uvuluka bidimu bia bungi bivuabu basombe pamue mu bikondo bia masanka ne bia makenga.

Pakamona Mâta ne Mariya ne: Lazalo ukavua wa lufu, bakatumina Yezu mukenji. Bua kumbuka muaba uvua Yezu uyishila ne kufika mu Betania, bivua bikengela luendu lua matuku abidi. Mukenji wabu uvua ne mêyi makese aa: ‘Mukalenge, uudi musue udi usama.’ (Yone 11:1, 3) Bavua bamanye ne: Yezu uvua munange muanabu ne bavua ne ditabuja dia ne: uvua mua kuenza tshionso tshivua tshikengela bua kuambuluisha mulunda wende. Bavuaku anu batekemene ne: Yezu uvua ne bua kufika patshivua Lazalo ne muoyo anyi? Bu biobi bikale nanku, bavua bela bua tshiomba musabu, bualu Lazalo wakafua.

Mâta ne Mariya wabu bakadila muanabu, kumulongololabu bimpe bua kumujikabu ne kuakidilabu benyi ba bungi ba mu Betania ne bavua bumbukila pabuipi nende. Kadi Yezu kavua anu umvuika to. Mâta uvua udiabakena bikole pavua matuku enda apita. Ndekelu wa bionso, matuku anayi mamane kupita katshia Lazalo wafua, Mâta wakumvua ne: Yezu ukavua pabuipi ne Betania. Bu muvuaye anu mukaji wa kasakasa, nansha mutshivuaye mu tshinyongopelu, wakaya lubilu bua kuakidila Yezu kayi nansha wanji kuambila Mariya wabu.​—Yone 11:20.

Pakamonaye Mfumu wende, wakamuambila bualu buvua bubasamishe mutu ne Mariya kukavua matuku: ‘Mukalenge, bu wewe muikale kuneku, muanetu kavua mua kufua.’ Kadi Mâta utshivua anu ne ditekemena. Wakamba kabidi ne: ‘Katataka mene ndi mumanye ne: tshionso tshiwalomba Nzambi, Nzambi neakupatshi.’ Yezu kumuandamunaye diakamue bua kukolesha ditabuja diende ne: ‘Muanenu neabike kabidi.’​—Yone 11:21-23.

Mâta uvua wela meji ne: Yezu uvua wakula bua dibishibua dia ku nshikidilu, ke kuandamunaye ne: ‘Yeye neabike dituku dia ku nshikidilu diabika bantu bonso kabidi.’ (Yone 11:24) Mâta uvua ne ditabuja dikole bua dibishibua. Bamue bamfumu ba bitendelelu bia bena Yuda bavuabu babikila ne: Basadoke bavua bamba ne: bantu kabakubishibua ku lufu to; kadi Bible pende muikale umvuija bimpe dilongesha edi. (Danyele 12:13; Mâko 12:18) Mâta uvua mumanye muvua Yezu mulongeshe ne: bantu nebabike ku lufu ne ukavua mene mubishe bantu ku lufu, nansha muvua muntu nansha umue wa ku bavua Yezu mubishe kayi muanji kuenza matuku bu akavua Lazalo muenze. Mâta kavua mumanye tshikavua pa kuenzeka to.

Yezu kumuambilaye bualu ebu budi kabuyi kupua muoyo: “Meme ndi bianyi dibisha, ndi bianyi muoyo.” Bushuwa, Yehowa Nzambi mmupeshe Muanende bukokeshi bua kubisha bafue pa buloba bujima kumpala kua matuku eku. Yezu wakebeja Mâta ne: ‘Wewe udi witabuja dîyi edi anyi?’ Ke Mâta kufilaye diandamuna ditudi bumvuije ku ntuadijilu kua tshiena-bualu etshi. Uvua ne ditabuja dia ne: Yezu uvua Kristo anyi Masiya ne uvua Muana wa Yehowa Nzambi ne kabidi muntu uvua baprofete badianjile kuamba ne: uvua ne bua kulua pa buloba.​—Yone 5:28, 29; 11:25-27.

Yehowa Nzambi ne muanende Yezu Kristo badiku bangata ditabuja dia nunku ne mushinga anyi? Malu avua Mâta mudimuene adi afila diandamuna. Wakaya lubilu bua kuambila muanabu. Pashishe, wakamone muvuabi bitonde Yezu bikole pavuaye uyukila ne Mariya ne bantu bakuabu bavuaye nabu. Wakamona muvua Yezu mupuekeshe binsonji bua kuleja kanyinganyinga katu lufu lukebesha. Uvua mumvue muvua Yezu mutume dîyi bua kumbushabu dibue ku lukita lua muanabu.​—Yone 11:28-39.

Mâta wakabenga bualu Lazalo ukavua mubole bu mukavuaye muenze matuku anayi. Yezu kumuvuluija ne: ‘Tshiakakuambila ne: biwitabuja neumone butumbi bua Nzambi anyi?’ Wakitabuja ne kumonaye butumbi bua Yehowa Nzambi. Anu muaba au, Nzambi kupeshaye Muanende bukole bua kubisha Lazalo ku lufu. Elabi meji bua malu avua mua kushala mu lungenyi lua Mâta matuku ende onso a muoyo aa: Yezu ubikila Lazalo ne dîyi dikole: ‘Lazalo patuka!’; kamutoyi kumvuika mu lukita muaba uvuabu baladike Lazalo padiye ujuka muikale mujingila bilulu wenda upatuka mu lukita; dîyi dia Yezu dia ne: ‘numujingulule, aye’ ne pavuabu bamuela mu tshitupa ne Mariya wabu bua bungi bua disanka. (Yone 11:40-44) Kanyinganyinga ka Mâta kakajika.

Muyuki eu udi uleja ne: dibishibua dia bantu ku lufu nedienzeke; diodi dine ndilongesha dia mu Mukanda wa Nzambi didi disankisha. Bu mukavuabu babishe bamue bantu kale, bidi bileja ne: dilongesha edi ndilelela. Yehowa ne Muanende mbasue kufuta bantu badi ne ditabuja anu muvuabu benze bua Mâta, Mariya ne Lazalo. Mbakulamine pebe masanka aa biwikale ne ditabuja dikole bu dia Mâta. *

“Mâta wakadi ubakuatshisha”

Bible udi wakula kabidi bua Mâta anu musangu umue mu lumingu lua ndekelu kumpala kua Yezu kufuaye. Bu muvua Yezu mumanye ne: ntatu ivua mimuindile, wakasungula bua kuya kabidi mu Betania bua kusombelamu. Bua kumbuka muaba au ne ku Yelushalema, uvua mua kuenza kilometre 3. Yezu ne Lazalo bavua badia mu nzubu mua Simona muena nsudi; muaba eu ke utudi tusangana mêyi a ndekelu adibu bakula bua Mâta aa: “Mâta wakadi ubakuatshisha.”​—Yone 12:2.

Mâta udi tshilejilu tshimpe tshia mukaji muenji wa mudimu. Padibu bakula bua bualu buende mu Bible bua musangu wa kumpala, udi wenza mudimu; padibu bakula kabidi bua bualu buende mu Bible bua musangu wa ndekelu, udi anu wenza mudimu, uditatshisha ne muende muonso bua kukumbaja majinga a badiye nabu. Bena Kristo ba lelu badi ne disanka bualu badi ne bakaji badi benzela Nzambi mudimu mu bisumbu bu Mâta, bawenza ne tshisumi ne bambuluisha bakuabu ne baleja ditabuja diabu mu malu adibu benza ne muoyo mujima. Bidi bimueneka ne: Mâta uvua ne tshibidilu tshia kuenza nunku. Uvua wenza malu ne meji bualu uvua mutantamene imue ntatu ivuaye mupete.

Mu matuku makese, Mâta uvua ne bua kutantamena lufu lubi lutamba lua Yezu, Mukalenge wende uvuaye munange bikole. Bualu bukuabu, bena lubombo bamue bamue bavua bashipe Yezu bavua badisuike kabidi bua kushipa Lazalo bualu dibishibua diende divua dikoleshe ditabuja dia bantu ba bungi. (Yone 12:9-11) Anu lufu ke luakakosa malanda a dinanga avua pankatshi pa Mâta ne bana babu. Katuena bamanye mushindu ne dîba divua malu aa menzeke to; kadi tudi batuishibue bimpe ne: ditabuja dikole divua nadi Mâta divua dimuambuluishe bua kutantamana too ne ku ndekelu. Ke bualu kayi bena Kristo ba lelu badi benza bimpe padibu bidikija ditabuja divua nadi Mâta.

[Mêyi adi kuinshi]

^ tshik. 27 Bua kumanya malu makuabu adi Bible ulongesha bua dibishibua, bala nshapita wa 7 wa mukanda wa Bible utu ulongesha tshinyi menemene? mupatula kudi Bantemu ba Yehowa.

[Tshimfuanyi mu dibeji 28]

Nansha muvua Mâta ne tshinyongopelu, wakitaba bua Yezu amuambuluishe bua kueleela meji pa malu avua akolesha ditabuja diende

[Tshimfuanyi mu dibeji 30]

Nansha muvua Mâta ‘utamba kuela meji avua amutatshisha,’ wakitaba mibelu ne budipuekeshi buonso

[Tshimfuanyi mu dibeji 32]

Ditabuja divua nadi Mâta kudi Yezu diakafutshibua pakamonaye muanabu ubishibua ku lufu