Chaʼan maʼ ñumel ti yambʌ video

Jiñi Biblia tsiʼ qʼuextʌbeyob i pensar

Jiñi Biblia tsiʼ qʼuextʌbeyob i pensar

Jiñi Biblia tsiʼ qʼuextʌbeyob i pensar

¿CHUQUI tsiʼ colta juntiquil xcolel mucʼ bʌ ti cʼay i wen jontol bʌ chaʼan miʼ qʼuextan i melbal yicʼot miʼ ñaʼtan yambʌlob? ¿Chuqui tsiʼ colta juntiquil xcolel chʼoyol bʌ ti México chaʼan miʼ cʌy i mel jiñi tsʼiʼlel? ¿Chucoch juntiquil xcolel chʼoyol bʌ ti Japón tsiʼ cʌyʌ i chaʼlen ajñel ti bicicleta? Laʼ laj qʼuel chuqui tsiʼ coltayob.

«Wen cujil tsucul tʼan yicʼot wen jontolon» (DENNIS O’BEIRNE)

JABIL CHEʼ TSAʼ CHʼOCʼA: 1958

PAÍS: INGLATERRA

YAN TAC BɅ: JUNTIQUIL XCʼAY MAʼAÑIC BɅ MIʼ ÑOCHTAN YAMBɅLOB

BAJCHEʼ QUILAL TI WAJALI: Cheʼ bʌ chutonto católicojon, jiñi c papá yicʼot c mamá chʼoyolob ti Irlanda. Pero mach junsujtel jach jiñi c familia tsiʼ bajñel chocoyoñob majlel ti iglesia, joñon maʼañic mic mulan jiñi. Cʼajal c chaʼan chaʼan mucʼʌch c mulan i chaʼan bʌ Dios. Jin chaʼan, mic wen bajñel al jiñi oración chaʼan padrenuestro ti jujumpʼejl acʼʌlel, cheʼ bʌ yaʼix añon tic wʌyib mic ñop c ñaʼtan chuqui tac i sujmlel jiñi oración.

Cheʼ bʌ xcolelonto tsaʼ ochiyon quicʼot junmojt lac piʼʌlob muʼ bʌ i contrajin yumʌlob. Pero tsaʼ bʌ c ñumen mulaj jiñʌch jiñi cʼay i tsaʼ cotsa c bʌ ti grupo tac. Lʌcʼʌ jujumpʼejl qʼuin mic wen cʼʌn droga tac, ñumento jiñi marihuana. Mic wen jap lembal, mi cotsan c bʌ baqui miʼ yʌcʼ ti wocol j cuxtʌlel yicʼot maʼañic mij qʼuel ti ñuc yambʌlob. Maʼañic majqui mic wen mulan c ñochtan, mi muqʼuic c mulan cheʼ miʼ locʼbeñoñob foto tac, i maʼañic mic wen mulan c pejcan yambʌlob. Mi tsʼitaʼ añixto i cʼʌjñibal muʼ bʌ i yʌlob muqʼuixto c ñʌchʼtan. Cheʼ bʌ mij cʼajtesan bajcheʼ quilal ti ñaxan, mij qʼuel chaʼan wen jontolon yicʼot maʼañic mic chʼʌm ti ñuc yambʌlob. Cojach camigojob mic pʌsbeñob cutslel yicʼot mic tʼoxbeñob chuqui an c chaʼan.

Cheʼ bʌ 20 c jabilel tsaʼ caji c mulan j cʌn jiñi Biblia. Juntiquil camigo muʼ bʌ i chon droga tsaʼ caji c pejcan cheʼ bʌ an ti cárcel, ti jumpʼejl bʌ qʼuin tsaʼ caji lon cʌl chaʼan bʌ jiñi ñopbalʌl, jiñi Iglesia yicʼot chuqui muʼ bʌ i mel jiñi Diablo ila ti pañimil. Tsaʼ c mʌñʌ jumpʼejl Biblia i tsaʼ caji c pejcan. Joñon quicʼot camigo jujuntiquil mi lon c pejcan, cheʼ jiñi mi lon c chaʼ teme al chuqui tsaʼ lon j cʌñʌ. Cabʌl uw cheʼ tsaʼ lon c mele.

Tsaʼ bʌ cʼoti lon j cʌn jiñʌch chaʼan chumuloñixla ti ili cojix bʌ qʼuin, jiñi xñoptʼañob yom miʼ subob jiñi wen tʼan chaʼan bʌ i Yumʌntel Dios, mach yomic miʼ yotsañob i bʌ tiʼ chaʼan bʌ pañimil mi ti política, i jiñi Biblia miʼ yʌcʼ wen tac bʌ ticʼojel. Cujil lojon chaʼan jiñi Biblia miʼ yʌl i sujmlel yicʼot chaʼan añʌch i sujm bʌ ñopbalʌl. I cojach yom mi lon c ñaʼtan baqui bʌ. Tsaʼ c ñaxan qʼuele lojon chuqui miʼ ñopob jiñi iglesia tac, bajcheʼ añob chaʼan bʌ política yicʼot qʼuiñijel tac, i tsaʼ cʼoti j qʼueleʼ lon chaʼan mach cheʼic miʼ melob cheʼ bajcheʼ tsiʼ pʌsʌ Jesús. Tsiquil chaʼan Dios mach weñic miʼ qʼuel, jin chaʼan tsaʼ caji lon j qʼuel jiñi yambʌ ñopbalʌl mach bʌ wen cʌmbilic.

Tsaʼ c melbeyob lojon cabʌl cʼajtiya jiñi añoʼ bʌ i yeʼtel yaʼ ti ñopbalʌl tac. Come cujilix lojon jiñi i jacʼbal ti orajach mi lon c taj lon j qʼuel mi cheʼʌch bajcheʼ miʼ yʌl jiñi i Tʼan Dios. Jin chaʼan cheʼ bʌ jajayajl mic pejcañob, mij cʼajtiben Dios chaʼan miʼ coltañon j qʼuel mi jiñʌch i sujm bʌ ñopbalʌl, mi jiñʌchi com c chaʼ qʼuelob. Tsaʼ ñumi cabʌl uw cheʼ bʌ tsaʼ lon c mele jiñi cʼajtiya tac i maʼañic mi lon c taj muʼ bʌ i jacʼ jiñi lon j cʼajtiya yicʼot jiñi Biblia i joñon jaʼel mach comix c chʌn pejcañob.

Ti wiʼil tsaʼ c pejca lojon jiñi i testigojob Jehová. Cheʼ bʌ tsaʼ c melbe lojon jiñi cʼajtiya tsiʼ jacʼʌyob yicʼot jiñi Biblia. Jiñi i jacʼbal tsaʼ bʌ i yʌqʼueyon lojon cheʼʌch bajcheʼ cujilix lojon. Cheʼ jiñi, tsaʼ c melbe lojon cʼajtiya chaʼan bajcheʼ yilal miʼ qʼuel Dios jiñi droga yicʼot cʼujts. I tsiʼ chaʼ cʼʌñʌyob jiñi Biblia chaʼan miʼ yʌqʼueñon lon i jacʼbal. I tsaʼ cʌlʌ lojon chaʼan mi caj c majlel lojon tiʼ tempa bʌ.

Wocolʌch tsaʼ cubi. Come maʼañic majqui mic mulan c ñochtan maʼañic tsaʼ c mulaj cheʼ tsaʼ tili i chaʼleñoñob ti saludar, wen utsob yicʼot weñob i pislel. Tsaʼ caji cʌl chucoch cheʼ miʼ melob bajcheʼ jiñi, i maʼañix tsaʼ caji c chʌn mulan majlel ti tempa bʌ. Pero ti bele ora mij cʼajtiben Dios chaʼan com ajñel yicʼot jiñi añoʼ bʌ tiʼ sujm bʌ ñopbalʌl. Jin chaʼan tsaʼʌch cajiyon ti estudio yicʼot jiñi Testigojob.

BAJCHEʼQUI JIÑI BIBLIA TSIʼ QʼUEXTɅBEYON C PENSAR: Cujil chaʼan yom mij cʌy jiñi droga, i ti ora tsaʼ c mele. Pero ñumen wocol bʌ tsaʼ cubi jiñʌch chaʼan mij cʌy jiñi cʼujts. Tsaʼʌch c wen ñopo, pero maʼañic tsaʼ mejliyon. Cheʼ bʌ tsaʼ cubi chaʼan yambʌlob tsiʼ cʌyʌyob i ñucʼ cheʼ bʌ tsiʼ chocoyob jiñi, tsaʼ j cʼajtibe Jehová chaʼan miʼ coltañon jaʼel. Cʼʌlʌl ti jimbʌ ora maʼañix tsaʼ caji c chʌn ñucʼ. Tsaʼ j cʌñʌ chaʼan yom mic jamʌ suben Jehová chuqui muʼ bʌ c ñaʼtan.

Yambʌ yom bʌ mij qʼuextan jiñʌch bajcheʼ mic xoj c pislel yicʼot bajcheʼ yilal c jol. Cheʼ bʌ cojaxto tsajñon tiʼ Yotlel tempa bʌ, jiñi c jol chʼix waʼal i boñol c chaʼan ti azul, ti wiʼil tsaʼ c boño ti cʼʌncʼʌn. Jiñi c pantalón mezclilla i jiñi c bujc an tac i cʼabaʼ. Tsaʼ j qʼuele chaʼan mach yomic mij qʼuextan, pero jiñi Testigojob tiʼ subeyoñob ti wen jach bʌ tʼan chaʼan yom mij qʼuextan. Ti wiʼil tsaʼ cʼoti c ñaʼtan muʼ bʌ i yʌl 1 Juan 2:15-17: «Mach laʼ cʼuxbin jiñi pañimil mi jiñicto chuqui tac an ti pañimil. Mi an muʼ bʌ i cʼuxbin jiñi pañimil, maʼañic miʼ cʼuxbin jiñi Tatʌl». Tsaʼ cʼoti j qʼuel chaʼan mij cʼuxbin an tac bʌ ti pañimil, i mi com c pʌsben Dios chaʼan mucʼʌch j cʼuxbin yom mij qʼuextan bajcheʼ quilal i cheʼʌch tsaʼ c mele.

Tsaʼ cʼoti j qʼuel jaʼel chaʼan mach jiñic jiñi Testigojob muʼ bʌ i subeñoñob chaʼan yom mic majlel ti tempa bʌ, jiñʌch Dios, cheʼ bajcheʼ miʼ yʌl Hebreos 10:24, 25. Cheʼ bʌ tsaʼ cajiyon ti majlel ti tempa bʌ tac tsaʼ cʼoti j cʌn jiñi hermanojob, i tsiʼ ñijcayon chaʼan mi cʌcʼ c bʌ ti Jehová i mic chʼʌmjaʼ.

WENLEL TAC TAJBIL BɅ C CHAʼAN: Wen utsʼatax mij qʼuel cheʼ bʌ Jehová miʼ yʌcʼonla lac lʌcʼtesan lac bʌ tiʼ tojlel. Jiñi i cʼuxbiya yicʼot i pʼuntaya miʼ ñijcañon chaʼan mic lajin yicʼot chaʼan mic lajin jiñi i Yalobil, Jesucristo (1 Pedro 2:21). Tsaʼ cʼoti j cʌn chaʼan xucʼu xucʼul miʼ mejlel j qʼuextan majlel c melbal. An c chaʼle wersa chaʼan mic pʌs cutslel yicʼot mic lajin Cristo cheʼ wen jach mic pejcan quijñam yicʼot calobilob, cheʼ jaʼel mic pensarin jiñi quermañujob. Cheʼ mic lajin Cristo yom mic pʌsbeñob cutslel yicʼot mij qʼuelob ti ñuc jiñi yambʌlob.

«Wen jach tsiʼ pejcayoñob» (GUADALUPE VILLARREAL)

JABIL CHEʼ TSAʼ CHʼOCʼA: 1964

PAÍS: MÉXICO

YAN TAC BɅ: MIʼ MEL TSʼIʼLEL

BAJCHEʼ QUILAL TI WAJALI: Tsaʼ coliyon quicʼot 6 querañob ti Hermosillo (Sonora, México), ti jumpʼejl tejclum wem pʼumpʼum bʌ. Jiñi c papá tsaʼ chʌmi cheʼ bʌ chutonto, jin chaʼan jiñi c mamá i bajñel tsaʼ caji i mʌcʼlañon lojon. Chutto tsaʼ cajiyon ti eʼtel chaʼan mi cʌqʼuen taqʼuin jiñi c mamá, lʌcʼʌ tiʼ pejtelel ora toʼol coc mic majlel come maʼañic taqʼuin chaʼan mic mʌn c zapato. I chumulon lojon ti jumpʼejl otot chʼoʼchʼoc bʌ.

Jiñi c mamá tiʼ pejtelel ora miʼ chaʼlen eʼtel, jin chaʼan maʼañic tsaʼ mejli i cʌntañon lojon tiʼ tojlel jiñi jontoloʼ bʌ. Cheʼ bʌ an jaxto 6 c jabilel juntiquil chʼiton am bʌ 15 i jabilel tsiʼ wersa piʼleyon, i mach junsujtel jach tsiʼ mele. Tiʼ caj tsaʼ bʌ ujti tic tojlel, tsaʼ cʼoti c ñaʼtan chaʼan c tilelʌch cheʼ mic mulan wiñicob. Cheʼ bʌ tsaʼ c pejca doctorob yicʼot sacerdotejob chaʼan mij cʼajtin j coltʌntel tiʼ subeyoñob chaʼan mach mulilic muʼ bʌ cubin.

Cheʼ 14 c jabilel tsaʼ c jamʌ pʌsʌ c bʌ chaʼan mic mulan wiñicob. Cheʼʌch tsaʼ c mele 11 jab i cabʌl wiñic tsaʼ bʌ jumucʼ chumle quicʼotob. Tsaʼ j cʌñʌ bajcheʼ tac miʼ sejtʼel jolʌl i tsaʼ c jamʌ c salón de belleza. Mach tijicñayic mic ñusan, mic taj cabʌl wocol yicʼot lotintel. Tsaʼ caji cubin chaʼan mach weñic chuqui woli c mel i mij cʼajtibe c bʌ mi an uts bʌ lac piʼʌlob ila ti pañimil.

Tsaʼ cʼajtiyi c chaʼan c chich tsaʼ bʌ sujti ti testigo cheʼ bʌ tsiʼ chaʼle estudio. Tiʼ subeyon chuqui woli bʌ i cʌn, pero maʼañic tsaʼ c chʼʌmʌ ti ñuc. Pero mucʼʌch c mulan bajcheʼ chumulob tiʼ ñujpuñel. Miʼ lajal cʼuxbiñob i bʌ i miʼ qʼuelob i bʌ ti ñuc. Tsaʼ cʼoti i yorajlel tsaʼ cajiyon ti estudio yicʼot juntiquil xʼixic Testigo bʌ. Ti ñaxan maʼañic tsaʼ c mulaj jiñi estudio i maʼañic mij qʼuel ti ñuc, pero tsaʼ qʼuextʌyi majlel c ñaʼtʌbal.

BAJCHEʼQUI JIÑI BIBLIA TSIʼ QUEXTɅBEYON C PENSAR: Tsajñon tiʼ tempa bʌ jiñi Testigojob i tsaʼ j qʼuele chaʼan qʼuexelobʌch. Jiñi lac piʼʌlob mucʼ jach i wajleñoñob, pero jiñi Testigojob maʼañic. Tsiʼ chaʼleyoñob ti saludar, wen jach tsiʼ qʼueleyoñob i wen tijicña tsaʼ cubi c bʌ.

Tsaʼ bʌ j qʼuele ti jiñi tempa bʌ tsaʼ ñumen tsictiyi ti jiñi colem tempa bʌ i tsaʼ j qʼuele chaʼan lajalob bajcheʼ jiñi c chich: Weñob yicʼot i sujm chuqui miʼ yʌlob. I tsaʼ c ñaʼta: «¿Jiñʌch ba ili lac piʼʌlob añix bʌ ora i cajel c sʌclañob?». Jiñi i cʼuxbiyajob yicʼot cheʼ juntemel añob tsiʼ yʌcʼʌ ti toj sajtel c pusicʼal, cheʼ jaʼel tsaʼ j qʼuele chaʼan miʼ cʼʌñob jiñi Biblia chaʼan miʼ yʌqʼueñob i jacʼbal jiñi j cʼajtiya tac. Tsaʼ j qʼuele chaʼan jiñi i Tʼan Dios mucʼʌch i coltañob tiʼ cuxtʌlel. I tsaʼ cʼoti j qʼuel chaʼan yomʌch mij qʼuextan c melbal mi cheʼ com sujtel bajcheʼob.

Come chumulon bajcheʼ juntiquil xʼixic ti ñaxan, tsaʼʌch c junyajl qʼuexta jiñi c melbal. Tsaʼ j qʼuexta bajcheʼ cujil tʼan, bajcheʼ mic ñijcan c bʌ, jiñi c pislel, c jol, camigojob yicʼot yan tac bʌ. Jiñi camigojoʼ bʌ ti ñaxan tsaʼ caji i subeñoñob: «¿Chucoch woli a mel? Weñʌch añet ti ñaxan, mach a pejcan jiñi Biblia. Luʼ añʌch chuqui an a chaʼan». Tiʼ cʌyol jiñi tsʼiʼlel jiñʌch wen wocol bʌ tsaʼ cubi.

Jiñi tʼan tac am bʌ yaʼ ti 1 Corintios 6:9-11 tsiʼ wen ñijca c pusicʼal i tsaʼ j qʼuele chaʼan mucʼʌch i mejlel j qʼuextan c melbal. Yaʼi miʼ yʌl: «¿O mach ba laʼ wujilic chaʼan jiñi mach bʌ tojobic maʼañic mi caj i yʌqʼuentelob jiñi i Yumʌntel Dios? Mach laʼ bajñel lotin laʼ bʌ. Jiñi xtsʼiʼleloʼ bʌ jiñi muʼ bʌ i chʼujutesañob jiñi melbil tac jach bʌ dios, jiñi muʼ bʌ i piʼleñob yambʌ mach bʌ i piʼʌlobic, jiñi wiñicob muʼ bʌ i yʌcʼob i bʌ ti piʼlentel tiʼ tojlel yambʌ wiñicob, jiñi wiñicob muʼ bʌ i piʼleñob yambʌ wiñic [...] maʼañic mi caj i yʌqʼuentelob jiñi i Yumʌntel Dios. Ti ñaxan, an cheʼetbʌla bajcheʼ jiñi. Pero tsaʼix pojquiyetla». Ti wajali, Jehová tsaʼʌch i coltayob lac piʼʌlob chaʼan miʼ qʼuextañob i melbal, i tsaʼʌch i coltayon jaʼel. Cabʌl jab tsaʼ ñumi, pero jiñi ticʼojel tac yicʼot i cʼuxbiya tsaʼ bʌ i yʌqʼueyoñob jiñi Testigojob tsaʼʌch i coltayon c chaʼlen wersa chaʼan mij qʼuextan c melbal.

WENLEL TAJBIL C CHAʼAN: Wʌle, ñujpuñemoñix, i comol quicʼot quijñam mij cʌntesan lojon calobil chaʼan miʼ chʼʌm ti ñuc jiñi ticʼojel tac am bʌ ti Biblia. Tsaʼix c ñajʌtesa jiñi melbil tac bʌ c chaʼan ti ñaxan, wʌle añix cabʌl wenlel tajbil bʌ c chaʼan. Ancianojon ti jumpʼejl congregación yicʼot coltʌbil c chaʼan cabʌl lac piʼʌlob chaʼan miʼ cʌñob i sujmlel tiʼ Tʼan Dios. Cheʼ bʌ jiñi c mamá tsiʼ qʼuele chaʼan tsaʼ j qʼuexta c bʌ tsiʼ jacʼʌ i chʼʌm jumpʼejl estudio i tsaʼ cʼoti i chʼʌmeʼ jaʼ. Cheʼ jaʼel juntiquil xchʼoc bʌ quijtsʼin tsiʼ qʼuexta jiñi mach bʌ utsʼatic i melbal i tsaʼ sujti tiʼ testigo Jehová jaʼel.

Jiñi tsaʼ bʌ i subeyoñob ti ñaxan chaʼan maʼañic mij qʼuextan c melbal, wʌle miʼ subeñoñob chaʼan weñix chumulon. I cujilʌch chuqui tsaʼ bʌ i coltayon. Ti ñaxan tsaʼʌch c sʌcla j coltʌntel, pero maʼañic tsiʼ yʌqʼueyoñob wem bʌ ticʼojel. Tiʼ sujm cojach Jehová tsiʼ coltayon. Tsiʼ pʌsbeyon i pijt yicʼot i cʼuxbiya anquese maʼañix j cʼʌjñibal tsaʼ cubi c bʌ. Wen qʼuexelʌch Jehová come tsiʼ yʌqʼue i sujmlel j cuxtʌlel.

«Mach tijicñayoñic i c bajñel jach mic wen ubin c bʌ» (KAZUHIRO KUNIMOCHI)

JABIL CHEʼ TSAʼ CHʼOCʼA: 1951

PAÍS: JAPÓN

YAN TAC BɅ: XʼAJÑEL TI BICICLETA

BAJCHEʼ QUILAL TI WAJALI: Tsaʼ coliyon ti jumpʼejl tejclum i cʼabaʼ Shizuoka (Japón), tic familia añon lon 8 i chumulon lojon ti jumpʼejl alʌ otot. Jiñi c papá miʼ chon bicicleta tac i cheʼ alobonto miʼ pʌyon majlel yaʼ baqui miʼ yujtel xʼajñelob ti bicicleta, i cheʼʌch bajcheʼ jiñi tsaʼ caji c mulan. Jiñi c papá yom chaʼan mic sujtel ti juntiquil xʼajñel ti bicicleta, jin chaʼan cheʼ bʌ an 14 c jabilel tsaʼ caji i cʌntesañon chaʼan mic chaʼlen ajñel ti bicicleta. Cheʼ bʌ an 16 yicʼot 18 c jabilel uxyajl tsaʼ c mʌlʌ jiñi ajñel ti bicicleta. Anquese an jumpʼejl universidad baqui tsaʼ pʌjyiyon, tsaʼ c ñumen ñaʼta majlel baqui miʼ chajpʌntelob jiñi xʼajñelob ti bicicleta. Cheʼ bʌ 19 c jabilel wen cʌmbiloñix.

Ti jimbʌ ora, com bʌ jiñʌch chaʼan mij cʼotel ti cʌjñel bajcheʼ juntiquil xʼajñel ti bicicleta wen cʌmbil bʌ ti Japón. Com bʌ jiñʌch chaʼan mic tajeʼ taqʼuin chaʼan wen miʼ chumtʌl jiñi c familia, jin chaʼan tsaʼ c wen chajpa c bʌ chaʼan jiñi ajñel. Cheʼ bʌ wen tsʌtsix mi cubin jiñi ajñel yicʼot ejercicio tac, mic suben c bʌ chaʼan tsaʼ quila pañimil chaʼan jiñi ajñel ti bicicleta i mach yomic mic lujbʼan. Tsaʼ yajcʌntiyon chaʼan mic chaʼlen ajñel ti jiñi wolito bʌ i techob joñon tsaʼ c mʌlʌ. Cheʼ jaʼel tsaʼ pʌjyiyon ti jiñi ñuc bʌ carrera muʼ bʌ i mejlel ti Japón. Seis veces tsaʼ ajñiyon ti segundo lugar.

Wen chʼejlon i cabʌl ajñel mʌlbil c chaʼan, jin chaʼan tsaʼ cʌjñiyob bajcheʼ wen pʼʌtʌl bʌ xʼajñel ti Tokai, jumpʼejl tejclum ti Jápon. Wen bʌcʼñʌbilon come tiʼ caj com c mʌl jiñi ajñel maʼañic majqui mic pʼuntan. Come tsaʼ caji c wen mʌl taqʼuin tsaʼ c mʌñʌ chuqui jach com. Tsaʼ c mʌñʌ cotot am bʌ i gimnasiolel i cheʼ jaʼel tsaʼ c mʌñʌ juncojt j carro lʌcʼʌ cheʼ bʌ i tojol tsaʼ loqʼui bajcheʼ jiñi cotot. Come wen cabʌl c taqʼuin tsaʼ c sʌcla bajcheʼ miʼ mejlel j cʼʌn ti eʼtel.

Anquese cabʌl chuqui an c chaʼan mach tijicñayoñic i c bajñel jach mic wen ubin c bʌ. Jimbʌ ora ñujpuñemoñix yicʼot añix uxtiquil calobilob. Chuqui jach tiʼ caj mic waʼ michʼlen quijñam yicʼot calobilob. I tsaʼ cʼoti i cʌñob jalaqui wen michʼon o maʼañic.

Ti jumpʼejl bʌ qʼuin jiñi quijñam tsaʼ caji ti estudio yicʼot jiñi i testigojob Jehová, cabʌl chuqui tsaʼ qʼuextʌyi. Cheʼ bʌ tiʼ subeyon chaʼan yom majlel tiʼ tempa bʌ jiñi i testigojob Jehová, tsaʼ c ñaʼta chaʼan mic laj majlel lojon bajcheʼ familia. Muʼto j cʼajtesan chaʼan jumpʼejl icʼajel juntiquil anciano ti congregación tsajñi ti cotot chaʼan mi lon c tech jumpʼejl estudio. Tsaʼ wen cʼoti tic pusicʼal tsaʼ bʌ j cʌñʌ.

BAJCHEʼQUI JIÑI BIBLIA TSIʼ QUEXTɅBEYON C PENSAR: Maʼañic baʼ ora mic ñajʌtesan tsaʼ bʌ c pejca ti Efesios 5:5, muʼ bʌ i yʌl: «Maʼañic mi caj i yʌqʼuentel i Yumʌntel Cristo yicʼot Dios mi juntiquilic xtsʼiʼlel bʌ, mi juntiquilic bibiʼ bʌ yicʼot mi juntiquilic muʼ bʌ i wen mulan chubʌʼañʌl, lajal bʌ bajcheʼ i chʼujutesʌntel melbil jach bʌ dios». Tsaʼ cʼoti j cʌn chaʼan jiñi ajñel ti bicicleta yaʼʌch ochem jiñi alas chaʼan taqʼuin i cheʼ jaʼel i mulʌntel chubʌʼan tac, jin chaʼan jiñi j conciencia tsaʼ caji i ticʼlañon. Come comʌch c tijicñesan Jehová tsaʼ j cʌyʌ jiñi ajñel ti bicicleta anquese wocolʌch tsaʼ cubi.

Cabʌlʌch chuqui wen tac bʌ tajbil c chaʼan i bej comto c chaʼ taj tsaʼ cubi. Pero cheʼ jaʼel cujil chaʼan jiñi estudio ti Biblia miʼ yʌqʼueñon c ñʌchʼtʌlel i jiñi ajñel ti bicicleta maʼañic miʼ yʌqʼueñon jiñi. Uxyajl jax tsaʼ c chaʼle ajñel cheʼ bʌ tsaʼ c teche jiñi estudio, pero tic pusicʼal bej comto c mel tsaʼ cubi. Cheʼ jaʼel mach cujilix bajcheʼ mi caj c mʌcʼlan jiñi c familia. Maʼañix mic ñaʼtan bajcheʼ mi caj c loqʼuel yaʼi, ñumento jaʼel cheʼ bʌ jiñi j cʌñʌyoʼ bʌ maʼañic tsiʼ mulayob jiñi woli bʌ c ñop. Jiñi c papá mach chʌn tijicñayix tsaʼ ajñi yicʼoton, tiʼ caj pejtelel woli bʌ c ñusan tsaʼ caji i tajon cʼamʌjel tic ñʌcʼ.

Tsaʼ bʌ i wen coltayon jiñʌch cheʼ tsaʼ c chaʼle wersa ti jiñi estudio yicʼot cheʼ tsajñon tac tiʼ tempa bʌ jiñi Testigojob. Cʼunteʼ cʼunteʼ jiñi c ñopoñel tsaʼ caji ti pʼʌtʼan majlel. Tsaʼ j cʼajtibe Jehová chaʼan miʼ yubin coración yicʼot chaʼan miʼ coltañon j qʼuel chaʼan mucʼʌch i ñʌchʼtañon. Tsiʼ yʌqʼueyon c ñʌchʼtʌlel cheʼ bʌ jiñi quijñam tiʼ subeyon chaʼan mach cʼʌñʌlic colem i yotot chaʼan tijicña. Xucʼu xucʼul tsaʼ caji c taj majlel c ñaʼtʌbal tiʼ chaʼan bʌ Dios.

WENLEL TAC TAJBIL C CHAʼAN: Tsaʼ cʼoti j cʌn chaʼan i sujmlelʌch tsaʼ bʌ i yʌlʌ Jesús ti Mateo 6:33 baqui miʼ yʌl: «Chʌn sʌclanla ti ñaxan jiñi Yumʌntel yicʼot chuqui toj tiʼ wut Dios, cheʼ jiñi mi caj laʼ wʌqʼuentel jaʼel pejtelel ili yan tac bʌ». Ili ora añʌch chuqui i cʼʌjñibal bʌ lon c chaʼan. Anquese maʼañix mic chʌn taj taqʼuin bajcheʼ ti ñaxan, ili 20 jab ñumen bʌ maʼañic baqui an lon c ñusa pʼumpʼuñiyel.

Cheʼ mic tem melben lojon i yeʼtel Dios quicʼot quermañujob miʼ yʌqʼueñon c tijicñʌyel i mach tsiquilic miʼ ñumel majlel qʼuin. Ñumen weñix añon quicʼot c familia, i jiñi uxtiquil calobilob yicʼot i yijñamob xucʼul bʌ xʼeʼtelob i chaʼan Jehová.