Yai panembwa’mba bijipo

Baibolo Upimpula Bwikalo bwa Bantu

Baibolo Upimpula Bwikalo bwa Bantu

Baibolo Upimpula Bwikalo bwa Bantu

“Bampeele Bingi Mushingi.”—BYASHIMIKIZHA BA GUADALUPE VILLARREAL

MWAKA YE BASEMEKELWE 1964

KYALO: MEXICO

MWAPITA BWIKALO BWABO: BAUBANGA BULALELALE

BWIKALO BWA KALA: Mu kisemi kyetu twasemekelwe baana 7. Kabiji twakomejile mu Hermosillo mu Sonora mu kyalo kya Mexico mu mpunzha mwajinga bingi buyanji. Batata bafwile saka njitu mwanyike kabiji bamama baingijilenga bingi na ngovu kwitumwena bya mu bwikalo. Naendangatu panshi kwa kubula nsapato mambo kechi twajinga na mali a kupotamo masapato ne. Saka njitu mwanyike, natendekele kwingila pa kuba’mba nkwashengako kisemi mu bya mali. Byonkatu byo kiji mu bisemi byonse, twaikalangatu pamo.

Bimye byavula mute, bamama kechi baikalanga pa nzubo kuba’mba betuzhikijilenga ne. Byo nafikizhe myaka 6, nsongwalume wa myaka 15 watendekele kundaala. Kino kyubilo kyasendele kimye kyabaya. Milanguluko yami yatamine bingi mambo kechi namonanga’mba kwilaala na mwanamulume mukwenu mambo ne. Nalangulukilenga’mba kijitu bulongo kwifwalama na banabalume bakwenu. Nasolomokele ba dokotala ne bantangi ba bupopweshi. Abano bantu bambuujile’mba njitu bulongo ne milanguluko yo nji nayo ya kwilaala na banabalume nayo kechi yatama ne.

Byo nafikizhe myaka 14, nafuukwilepo kwivwanga mu bya ino ntanda kabiji navwalanga bivwala banabalume belaala na banabalume bakwabo. Akino kyubilo nekyubile pa myaka 11 saka nelaala na banabalume bakwetu bapusana pusana. Mu kuya kwa moba, nayile na kufunda bya kwichika nsuki kabiji naikele ne na kishimikwa mwa kwichikila nsuki. Pano bino, kechi najinga na lusekelo mu bwikalo bwami ne. Nayandangatu ne kunkola ku muchima. Nayukile’mba bintu byo mbena kuba byatama bingi. Natendekele kwiipuzha amiwa mwine kuba’mba: ‘Nanchi kujipo bantu bawama kabiji bafwainwa kunkwasha nyi?’

Navulukile kolojami wamukazhi. Aye watendekele kufunda Baibolo na Bakamonyi ba kwa Yehoba kabiji mu kuya kwa kimye wabatizhiwe. Wambuulanga bintu byo afundanga, bino amiwa kechi natangako muchima ne. Pano bino, nakumbwanga bingi byo aikele bulongo nyenga yami kabiji waikele bulongo mu masongola anji. Namwene’mba nyenga yami ne ba bukwe kuba’mba betemwa bingi kabiji bepa mushingi. Kechi bekatazhangapo ne. Byo papichiletu kakimye kacheche, Kamonyi wa kwa Yehoba watendekele kumfunjisha Baibolo. Kimye kitanshi, pa kufunda kechi natangako bingi muchima ne. Bino bintu byaalukile.

BAIBOLO BYO APIMPWILE BWIKALO BWAMI: Bakamonyi bangichile kuya na kupwila nabo kabiji nayile. Natemenwe bingi bintu byo namwene ku kupwila. Bantu bavula bansekanga, pakuba Bakamonyi bantele bingi muchima. Bañimwine bulongo ne kumpa mushingi. Byammwesheshe Bakamonyi byanzakwile bingi muchima.

Nakizhizhemo kutemwa bingi Bakamonyi byo nayile na kutaanwa ku kubuñana kwa mwanzo. Namwene’mba nangwatu bapwila bavula bingi, abano bantu baji byonkatu biji nyenga yami. Bakamonyi ke bantu bakishinka bingi kabiji bakasuluka. Nashiinwe kuba’mba abe bo bantu bawama bo nakeba pa myaka yavula, nafwainwa kwipapika nabo kabiji bakankwasha kupimpula byubilo byami. Byo namwene byo betemwa ne kukwatankana, byanzakwile muchima. Mambo abo bengijisha Baibolo kukumbula bwipuzho bonse bwaipuzha muntu. Po po nayukile kuba’mba Baibolo ye ukwasha Bakamonyi ba kwa Yehoba kwikala bwikalo bwawama. Kabiji nashiinwe’mba pa kuba’mba ngikale Kamonyi wa kwa Yehoba, nafwainwa kupimpula byubilo byami byonsetu.

Kashika, nasankijilepo byubilo byami byonsetu byatama, mambo naubanga bintu nobe mwanamukazhi. Kabiji nalekele ñambilo yabula kufwainwa, byubilo byatama, mvwajilo, nsakwilo ne kusha balunda batama. Balunda nami ba kala batendekele kuñendeleka ne kuñambila’mba: “Mambo ka o wapimpwila bibye? Wawamine bingi byo wajinga kala. Kange ufundenga Baibolo ne. Kafwako kintu kyo wakajilwa ne.” Bintu byatama byankatezhe bingi kuleka mu bwikalo bwami, ke bulalelale.

Nangwa byonkabyo, nayukile’mba nafwainwa kwikileka kuba bulalelale. Mambo byambo bya mu Baibolo biji pa 1 Kolinda 6:9-11 byamfikile bingi pa muchima. Apano paamba’mba: “Nanchi kechi mwayuka’mba, bantu babula koloka kechi bakaswana Bufumu bwa Lesa nenyi? Kange bemutwale mungi ne. Ba bulalelale, bapopwela bankishi, bankende, banabalume baswisha banabalume bakwabo kwibalaala, banabalume belaala na banabalume bakwabo . . . kechi bakaswana Bufumu bwa Lesa ne. Bamo mwajinga byonka bino. Pano bemovwa ne kwimutokesha.” Yehoba wakwashishe bantu kala kuleka byubilo byatama ne amiwa wankwashishe kuleka kuba bulalelale. Papichile myaka yavula bingi ne kwibikako pa kuba’mba ndeke kino kyubilo. Kabiji Bakamonyi bankwashishe mambo bantemenwe bingi.

BINTU BYO NAMWENAMO: Aluno mbena kwikala bwikalo bwawama bingi. Nasongola kabiji mukazhami ne amiwa tufunjisha mwanetu wamulume kwingijisha mafunde a mu Baibolo mu bwikalo bwanji. Kechi mvuluka jibiji byubilo byami bya kala ne. Mbena kwingila mingilo yavula bingi mu kipwilo. Aluno ne mukulumpe mu kipwilo kabiji nakwasha bakwetu bavula kufunda bukine buji mu Mambo a Lesa. Bamama byo bammwene naleka kuba bintu byatama, batemenwe bingi kabiji baswile nabo kutendeka kufunda Baibolo. Kabiji bamama babatizhiwe. Nkasami wamukazhi naye waubanga bingi bulalelale waikele ke Kamonyi wa kwa Yehoba.

Bantu bangyukile byo najinga kala baswa kuba’mba kine napimpula byubilo byami. Kabiji nayuka kyankwasha kuleka byubilo byatama. Kala nalombele bukwasho ku ba dokotala ne bantangi ba bupopweshi, bino bintu byo bambuujile byatamine bingi. Pakuba Yehoba wankwasha kuleka kuba bintu byatama. Nangwa nemonanga kubula kunema, Yehoba wantele muchima, wantemenwe ne kuntekenya. Na mambo a kuba’mba awe Lesa wa butemwe kabiji wa maana wantele muchima ne kukeba’mba amiwa ngikale bwikalo bwawama, ye wankwasha kupimpula byubilo byami.