Uumanen na Biblia so Bilay

AKIN et naaralan na sakey a rakistan agto amtay mitoo ya aroen tan tulongan so arum? Antoy amakiwas ed sakey a lakin taga Mexico ya umanen so imoral ya kabibilay to? Akin et imbeneg na sakey a tsampion ed lumbay bisikleta diad Japan so propesyon to pian manserbi’d Dios? Amtaen tayo pay istoryay bilay da.

“Anggapoy Respetok, Malastog Ak, tan Agresibo.”​—DENNIS O’BEIRNE

TAON NA INKIANAK: 1958

BANSA: ENGLAND

APALABAS: RAKISTAN AGTO AMTAY MITOO

ISTORYAY BILAY KO: Say tatay ko et Irish, tan say abangonan kon relihyon et Irish Catholic. Balet, bukbukor kon lanang so mimimisa tan napipilitan ak labat. Ingen ta labalabay ko nin siansiay manaral nipaakar ed Dios. Naynay kon dadasalen so Ama Mi, tan nanonotan ko ni ya anggano diad labi et iisipen ko no antoy labay ya ibaga na satan. Inapag-apag ko ni ingen itan pian natalosan koy labay ya ibaga na kada parte.

Nen tinedyer ak la, akila ak ed sakey ya relihyoson grupo na Rastafarian. Nagmaliw ak met ya interesado ed ulopan na saray mibabali ed politika a singa say Anti-Nazi League. Balet say talagan akaingganyoan ko et say rebelyoson disposisyon na saray rakista. Nagmaliw ak ya adik, lalo la ed marijuana, ya inagew-agew ko lawarin susungapen. Lapud anggapoy pibabalik, nagmaliw ak ya buanges, inrisgak so bilay ko, tan agko met iisipey arum. Agko amtay mitoo, tan mitotongtong ak labat no parad siak et importante ibabaga ra. Agko ni ingen labay so manpalitrato. Nibagak a dati et talagan anggapoy respetok, malastog ak, tan agresibo. Maong tan maiter ak labat ed saray kaarok.

Nen ngalngali ak la man-20, nagmaliw ak ya interesado’d Biblia. Walay drug-dealer ya kaarok ya nambasay Biblia legan a walad prisoan. Tan abayag min nantongtongan so nipaakar ed relihyon, Katolisismo, tan say papel nen Satanas ed mundo. Angaliw ak na Biblia tan inaral ko itan. Babasaen min sankaaro so Biblia, insan kami mannengneng pian pantongtongan so naaralan mi, tan kayari to et mankonklusyon kami no antoy duga. Pigay bulan ya ontan so ginawa mi.

Nia ray pigaran konklusyon mi: wala ti la’d kaunoran iran agew na sayan mundo; kaukolan ya ipulong na saray Kristiano so maong a balita na Panarian na Dios; nepeg ya ag-ira mibiang ed kagagawa na sayan mundo, kaiba lay politika; tan mangiiter so Biblia na maabig iran simbawa ed no antoy duga tan aliwa. Malinlinew ed sikamin sankaaro ya tua so Biblia tan seguradon walay tuan relihyon. Balet dinan? Ninonot mi iray kabkabat ya relihyon, tan saray mapasirayew a seremonya ra, pati say pibabali ra’d politika,  tan naaralan min aliwan ontan si Jesus. Amta min aliwan sikaray uusaren na Dios kanian nandesisyon kamin usisaen met iray agtanton kabat a relihyon pian naamtaan mi bangat da.

Mitotongtong kami’d saray membro na saratan a relihyon tan tetepetan mi ra. Kabisado mi no anto so ibabaga na Biblia ed kada tepet mi, kanian amta min tampol no say ebat da et base ed Biblia. Kayari na saratan ya impantotongtong, lanang kon ipipikasi’d Dios, ‘No say relihyon da so tua, pakiwas mo ak pan milimog lamet ed sikara.’ Balet kayari pigay bulan, anggapo ni nalmok a grupo ya inmebat base ed Biblia; tan agko met labay so mitongtong lamet ed sikara.

Anggad nen akabat min duan sankaaro iray Tasi nen Jehova tan intepet mi lamet iramay datin itetepet mi, et naebatan da iratan manlapud Biblia. Say ebat da et eksakto ed saray naaralan mi. Kanian intetepet mi iramay agmi ni aromog so ebat ed Biblia, a singa say pangipapasen na Dios ed panagsigarilyo tan panagdruga. Tan naebatan da lamet iratan base ed Biblia. Kanian nandesisyon kamin miaral ed Kingdom Hall da.

Mairap ’man parad siak. Lapud talagan agko amtay mitoo, agko anggan labay so naasinggeran na sarayan makaaro tan desentin mangawes a totoo. Pinan-isipan ko ni ingey mauges so arum ed sikara, tan agko la labay so miaral. Balet singa dati, nampikasi ak ed Dios ya pakiwasen to ak komon ya milimog lamet ed sarayan totoo no tua so relihyon da, tan aliknak ya talagan labalabay koy paiyaralan na Biblia ed saray Tasi.

NO PANON YA INUMAN NA BIBLIA SO BILAY KO: Amtak ya kaukolan kon tundaay panagdrugak, tan agawaan kon tampol itan. Balet say talagan nampairapan kon inekal et say panagsigarilyo. Aminpigak ya sinalin itunda balet agko ayarian. Sanen nadngel kon walaray basta da labat imbantak so sigarilyo tan agda lan balot pinawil itan a bisyo, nampikasi ak ed si Jehova. Manlapud saman, diad tulong nen Jehova asarag kon intunday panagsigarilyo. Naaralan ko ya importante so matuan pangibagay nalilikna tayo’d si Jehova diad pikakasi.

Say sakey nin kaukolan kon umanen et say panangawes tan itsurak. Nen inmunan impiaral ko, say buek ko et akaturoturo tan walay gulis-gulis ton blue. Insan ko kinoloray orange. Aka-maong ak labat tan aka-leather jacket ya walaray akatatak. Parad siak, agko la kaukolay manguman anggaman maar-aron impaliwawa’d siak itan na saray Tasi. Anggad sanen ninodnonot ko so 1 Juan 2:15-17: “Agyo aaroen so mundo odino saray bengatlan walad mundo. Siopaman a mangaaro ed mundo et anggapoy panangaro to ed Ama.” Naisip kon napatnagan ed itsurak ya aaroen koy mundo tan kaukolan koy manguman pian nipanengneng koy panangarok ed Dios. Kanian ginawak itan.

Asabi panaon, naamtaan kon aliwan saray Tasi labat manaya so malabay ya miaral ak ed saray Kristianon pantitipon. Impalinew ed siak na Hebreos 10:24, 25 ya satan so labay na Dios a gawaen ko. Sanen naatendian ko lay amin a pantitipon tan nakakabat a maong iray lingkor to, nandesisyon ak ya idedikay sarilik ed si Jehova tan manpabautismo.

MARAKEP IRAN RESULTA: Talagan pisalsalamatan koy impangiyabuloy nen Jehova a nawalaan ak na maapit a relasyon ed sikato. Lapud panangasi tan panangaro to, sikatoy labay kon aligen. Tan labay ko met a tumbokey maabig ya ehemplo na Anak ton si Jesu-Kristo. (1 Pedro 2:21) Naaralan ko ya anggano pansasagpotan koy nawalaan na Kristianon personalidad, wala nin siansiay sarilik ya pakabidbiran. Ginawak so anggaay nayarian kon magmaliw ya maaro tan manonot ed arum. Aaligen koy Jesus diad panatratok ed asawak tan anako. Tan papablien kon maong iray kaagian ko. Lapud aaligen koy Kristo, awalaan ak na dignidad tan respeto ed sarili, ontan met nipapanengneng koy panangaro’d arum.

 “Nirespeto da Ak.”​—GUADALUPE VILLARREAL

TAON NA INKIANAK: 1964

BANSA: MEXICO

APALABAS: IMORAL

ISTORYAY BILAY KO: Pitora kamin sanaagi, tan binmaleg kami ed Hermosillo, diad Sonora, Mexico, a sakey ya mair-irap a lugar. Ugaw ak ni nen inatey si tatay ko, kanian kaukolan ya mantrabahoy nanay ko pian nalegpet to kami. Mabetbet ya akasalisali ak ta anggapoy isaliw mi sapatos. Anggano ugaw ak ni et mantratrabaho ak la pian natulongan koy pamilyak. Singa saray arum ya pamilya, manseseksekan kami ed melag ya ayaman.

Lanang ya anggapo’d abung si nanay ko kanian agto kami nababantayan. Sanen 6 taon ko, ni-rape ak na kaparak ya lakin 15 años. Abayag to itan ya gagawaen ed siak. Kanian say sakey ya epekto to’d siak et agko la ingen amtan ibiig no anto ak. Say amtak et normal labat so panggusto’d lalaki. Kinmerew ak na tulong ed saray doktor tan papari, imbaga ran anggapoy problemak tan normal labat itan ya naliliknak.

Sanen mantaon ak na 14, agko la inyamot ya bakla ak. Nansiansia ak ya ontan ed loob na 11 taon, tan akiamong ak ni ingen ed nanduruman lalaki. Nanaral ak met na hair stylist tan nampaalagey na parlor. Balet ta agak maliket. Lanang ak ya nasasakitan tan naloloko. Amtak ya aliway gagawaen ko. Itetepet ko’d sarilik, ‘Wala ni ra kasi maong tan napanmatalkan a totoo?’

Anonotan koy atsik. Sikatoy inyaralan na saray Tasi nen Jehova tan abautismoan. Ibabaga to’d siak so nanaaralan to balet ta agko iimanoen. Pero hahangaan koy kabibilay tan pamilya to. Nanenengneng koy aroan dan sanasawa tan respeto ra’d balang sakey. Talagan maong so ulopan da. Sinmabi panaon et inyaralan ak na Biblia na sakey a Tasi nen Jehova. Nen unaan, basta ak labat manaaral balet anggapoy kainte-interes ko. Insan anguman so situasyon.

NO PANON YA INUMAN NA BIBLIA SO BILAY KO: Inimbitaan ak na saray Tasi ed pantitipon da, tan linma ak. Agko nin balot asali iya. Maslak ya totoo et elek-elekan da ak, balet duma iray Tasi. Imbano tan nirespeto da ak. Naapresyak iman ya impanengneng da.

Lalon pandinayewan ko ray Tasi sanen inmatendi ak ed asemblea ra. Anggan diad angkabaleg manayan pantitipon et singa agagik ira​—tuay ipapanengneng da’d siak. Inisip ko no kasin saya la ’may grupo na totoon maong tan napanmatalkan ya abayag ko lan aanapen. Pandinayewan koy aroan tan pankakasakey da, ontan met ed panguusar da’d Biblia pian ebatan iray tepet. Naamtaan kon say Biblia so mangiimpluensya ed bilay da. Tan naamtaan ko met ya dakel so kaukolan kon umanen pian magmaliw a sakey ed sikara.

Diad tua, kaukolan kon umanen so amin, ta singa bii pananalitak, kakikiwas, panangawes, tan ayos na buek ko. Kaukolan ko met ya umaney panagpilik na kakaaro. Babalawen ak na saray datin kakaarok, ibabaga ran: “Akin, antoy gagawaen mo? Balibali lay bilay mo. Agka la manaaral na Biblia. Wala la’d sikan amin.” Say sankairapan ya umanen et say imoral ya kabibilay ko.

Balet, amtak ya posible so baleg a pananguman, ta tinmanek ed pusok so ibabaga na Biblia diad 1 Corinto 6:9-11. Oniay inkuan to: “Anto?  Agyo ta amta a saray totoon agmatunong et agda natawir so panarian na Dios? Agkayo patitilaan. Anggan saray managlawan, odino saray managdayew ed idolo, odino saray managkalugoran, odino saray lalakin papausar parad agnisipor a gagala, odino saray lalakin onaakdol ed lalaki . . . et agda natawir so panarian na Dios. Ingen ta ontan so arum ed sikayo nensaman. Balet naurasan kayo la.” Nensaman ni et tinmulong lay Jehova ed totoo ya manguman, tan ontan met so ginawa to’d siak. Pigay taon ak ya nansagpot, balet say simbawa tan panangaro na saray Tasi so baleg ya akatulong ed siak.

MARAKEP IRAN RESULTA: Natan et normal lay kabibilay ko. Wala lay asawak, tan sikamin dua so mangibabangat ed anak mi ya manbilay base ed prinsipyo na Biblia. Abayag ko lan tinaynan so datin kabibilay ko, tan panliliketan koy dakel iran gunggona tan pribilehyo. Elder ak ed kongregasyon, tan wala ray natutulongan kon makaamta ed katuaan na Salitay Dios. Lapud anguma-uman ak, aliketan si nanay ko, inawat toy panangiyaral na Biblia tan abautismoan bilang Kristiano. Walay agik a bii ya datin imoral so kabibilay to ya nagmaliw met ya Tasi nen Jehova.

Anggan saramay datin makankabat ed siak et anengneng dan baleg so impanguman ko. Tan amtak no antoy akatulong ed siak. Sanen kinmonsulta ak ed saray propesyonal, makapuy so insimbawa ra. Balet talagan tinulongan ak nen Jehova. Nensaman, inisip kon agak makana, ingen ta agto ak imbaliwala noagta inaro tan inanosan to ak. Makapabiskeg ed siak so pakaamtan say Dios a maomaong, makabat, tan maaro et ag-angibaliwala’d siak tan labay ton magmaliw a maliket so bilay ko.

“Agak Maliket, Agkontento, tan Singa Walay Kulang ed Bilay Ko.”​—KAZUHIRO KUNIMOCHI

TAON NA INKIANAK: 1951

BANSA: JAPAN

APALABAS: AGPATATALON MILULUMBAY BISIKLETA

ISTORYAY BILAY KO: Binmaleg ak ed mareen ya baybay diad baley na Shizuoka Prefecture, Japan. Walora kami ed pamilya tan manaayam ed melag ya abung. Walay lakoan na bisikleta nen tatay ko. Ugaw ak ni et ipipila to ak la’d saray lumbay bisikleta kanian agustoan ko iyan isport. Inisip nen tatay kon gawaen to ak ya propesyonal a milulumba. Sanen elementarya ak ni labat, talagan impasal to ak la. Tan nen wala ak la’d haiskul, analo ak na taloran nantutumbokan a titulo ed tinaon ya contest diad interon Japan. Walay opresi’d siak a manaral ed unibersidad, balet nandesisyon ak ya dia la’d mismon eskuelaan parad saray atleta so panaralan ko. Nen mantaon ak na 19, propesyonal ak lan milulumba.

Manlapu la’d saman, inambisyon koy magmaliw ya tsampion a milulumbay bisikleta ed Japan. Planok so manpayaman pian oninaway bilay na pamilya mi. Kanian,  sineryosok ya talagay panag-ensayo. No naiirapan ak la’d praktis, ibabagak ya lanang ed sarilik ya nianak ak pian milumbay bisikleta tan kaukolan kon ituloy itan! Tan agawaan ko. Nababawik a siansiay pansasagpot ko. Diad unonan taon, siak so analo ed saray balon milulumba. Diad mikaduan taon, akapasa ak a mi-contest parad sankapelesan a milulumba ed Japan. Amin-anem ya nalak so komaduan rangko.

Lapud lanang ak ya kaiba’d saray mananalo, atawag ak ya “say mabisbiskeg ya bikking na Tokai,” a sakey a lugar ed Japan. Talagan agko labay so patalo. Sinmabi panaon, natatakot la ra’d siak ta anggapoy panangasik no milulumba ak. Ombabaleg lay anap ko tan nasasaliw ko lay amin a labay ko. Angaliw ak na abung ya walay gym to a kompleto’d sankabaloan iran gamit. Angaliw ak met na imported ya luluganan, a say bili to et singa la sakey ya abung. Pian makaseguro ak, impuonan koy kuartak ed real estate tan stock market.

Balet, siansia nin agak maliket, agkontento, tan singa walay kulang ed bilay ko. Diad saman et wala lay pamilyak, balet mabetbet ya anggapoy anos ko’d sikara. Melag deperensya et onsasabo lay dalak ed asawak tan ananak ko. Lanang laingen iran mannerbiyos ya mangiimano ed lupak no kasin aliwa lamet so agew ko.

Asabi panaon et imbangat na saray Tasi nen Jehova so Biblia ed si asawak. Ditan la ginmapoy dakel a pananguman. Labay to kunoy onatendi ed aral na saray Tasi, kanian nandesisyon ak ya onla kami laingen ya amin. Nanonotan ko ni imay labin impasyar na sakey ya elder ed sikami tan imbangat to ak met na Biblia. Baleg so epekto’d siak na naaralan ko.

NO PANON YA INUMAN NA BIBLIA SO BILAY KO: Agkon balot nalingwanan no panon ak ya naapektoan sanen abasak so Efeso 5:5. Inkuan na satan: “Say managlawan odino agmalinis a too odino maagum a too​—a mankabaliksan a sakey a managdayew ed idolo—​et agbalot makatawir ed panarian na Kristo tan say Dios.” Amtak ya say lumbay bisikleta et walay laok ton sugal tan ipapaseseg na satan ya isport so pansiblet. Kanian akonsiensia ak. Amoriak ya pian napaliket koy Jehova, kaukolan koy ontundan milumba. Balet mairap itan parad siak.

Kakkayari ni labat na sankaabigan a taon na impilumbak tan agko ni labay so ontunda. Balet alikas ko a no manaaral ak na Biblia, kalmado tan mareen so nonot ko​—arawi’d liknaan a kaukolan pian manalo’d kompetisyon! Manlapu la nen nanaral ak na Biblia, amitlo ak ni labat ya akilumba. Balet singa agko nin talaga naikbanay pilulumba. Napapagaan ak met no panon ko la kasin legpetey pamilyak. Agko la amtay gawaen ko, tan balbalawen ak ni na saray kakanayon ko lapud balon pananisiak. Adisdismaya’d siak so tatay ko. Lapud naguguloan ak, lalo ak ya na-stress tan na-ulcer ak ni.

Say akatulong ed siak ed satan a mairap a panaon et say tuloytuloy ya impanaral koy Biblia tan inyatendi ed pantitipon na saray Tasi nen Jehova. Kalkalnan binmiskeg so pananisiak. Kinerew ko’d si Jehova ya dengelen to komon iray pikakasik tan tulongan to ak ya nanengneng ya gagawaen to ’tan. Lalon nainawaan ak nen inkuan na asawak ya agto kaukolay manayam ed baleg ya abung pian magmaliw a maliket. Kanian tuloytuloy so inyaligwas ko.

MARAKEP IRAN RESULTA: Naaralan ko ya tua imay imbaga nen Jesus ya nabasa’d Mateo 6:33. Oniay inkuan to: “Itultuloy yo sirin ya anapen nin unona so panarian tan say inkatunong to, tan sarayan amin a bengatla so niarum ed sikayo.” Agmin balot asali kinmulang ed saray “amin a bengatla” ya sinalambit nen Jesus, saray manunan kaukolan ed bilay. Anggano melmelag so naaalmok natan kompara nensaman, diad apalabas a 20 taon et anggapo met so kulang ed siak tan say pamilyak.

Niarum ni, sano nakakalimog ko ray kaagian diad saray kimey odino panagdayew, naliliketan ak tan naliliknak so inkakontento ya dati et agkon balot nasasali. Maples so ilalabas na panaon. Tan baleg lay inaligwasan na pamilyak. Nagmaliw a matoor a lingkor nen Jehova so amin ya taloran anak ko pati saray kaasawaan da.