E Mafai E Le Tusi Paia Ona Suia Olaga

NA FAAPEFEA ona avea se alii faifaaili sa lē fiafia i tagata, ma sē e alofa i tagata ma fesoasoani i ai? Na faapefea ona mafai e se alii Mekisikō ona tuu amioga lē mamā? Aiseā na tuu ai e se alii Iapani e lauiloa i tuuga uila vilivae lea taaloga, ae auauna i le Atua? Seʻi faitau i a latou faamatalaga.

“Sa ou lē mafaufau, ma ou te faamaualuga foʻi ma fia toa.”​—DENNIS O’BEIRNE

TAUSAGA FANAU: 1958

ATUNUU: EGELANI

TALAAGA: FAI FAAILI E LĒ FIAFIA I TAGATA

OLAGA SA IAI: O loʻu tamā e mai i Aialani, ma na ou ola aʻe i le lotu Katoliko. E ui ou te lē fia lotu, ae ona o loʻu fia malamalama e uiga i le Atua, na ala ai ona ou alu. Ou te toʻaga e fai le Tatalo a le Alii, ma ou te manatua loʻu taotooto i le moega i le pō ma mafaufau po o le ā le uiga o lea tatalo. Ou te mafaufau po o le ā le uiga o vaega eseese o le tatalo.

A o ou talavou, sa ou talitonu i aʻoaʻoga a se lotu e faavae i Jamaica e taʻu o le Rastafarianism. Na ou fiafia foʻi i se vaega faaupufai e tetee i faiga faa-Nasi a Hitila. Sa malosi le uiga tetee iā te aʻu, ona ou te fiafia i musika e faatautee i faigāmalo. Sa ou faaaogā fualaau faasāina, ma ou te ula mariuana i aso uma. Ou te leʻi popole i se mea po o se isi, ma na faaalia lea i loʻu soona inu, soonafai le olaga, ma lē alofa i isi. Ou te lē fiafia i isi, ma e seāseā ou talanoa i se isi seʻi vaganā o se mataupu ou te fiafia i ai. Ou te lē manaʻo foʻi e puʻe soʻu ata. A ou toe mafaufau i ai, sa ou lē mafaufau, ma ou te faamaualuga foʻi ma fia toa. E na o ē ou te mafuta i ai ou te alofa ma limafoaʻi i ai.

E tusa o le 20 o oʻu tausaga na ou fiafia ai i le Tusi Paia. O saʻu uō e faatau atu fualaau faasāina, na faitau i le Tusi Paia a o falepuipui, ma na umi o ma talanoa e uiga i lotu, le lotu Katoliko, ma gaoioiga a Satani i le lalolagi. Na faatau saʻu Tusi Paia ma ou suʻesuʻeina. E ma te faitauina ma laʻu uō se vaega o le Tusi Paia, ona talanoa lea po o le ā se mea ua ma iloa mai ai. Na tele ni masina o ma faia faapea.

O nisi nei o mea na ma aʻoaʻoina: o lea ua tatou ola i taimi o le iʻuga; e tatau i Kerisiano ona talaʻia le Malo o le Atua; e lē tatau ona iai sa latou vaega i le lalolagi pe auai i faiga faapolotiki; ma e maua i le Tusi Paia taʻiala maufaatuatuaina. Na manino iā i maʻua, e moni le Tusi Paia ma e iai foʻi se lotu moni, ae o lē fea le lotu e moni? Na ma mafaufau i lotu autū, ma a latou sauniga e sasalu ma felanulanuaʻi,  ae auai foʻi i faiga faapolotiki. Ae e leʻi faapena Iesu. O lea, na ma manatu ai, e lē o iai le Atua iā i latou, ma na ma iloiloina loa isi lotu pe e faapeʻī.

Sa matou talanoa ma tagata mai i na lotu ma fesilisili i ai. E vave lava ona ma iloa po o tali mai e tusa ma le Afioga a le Atua, ona ua ma malamalama i le Tusi Paia. A uma ona matou talanoa ma na tagata, ona ou tatalo lea i le Atua, ʻFaamolemole ia e uunaʻia loʻu loto ia toe fia feiloaʻi ma i latou pe afai o i latou le lotu moni.’ Ina ua mavae ni masina talu nei feiloaʻiga, ou te leʻi mauaina lava se lotu e mafai ona latou taliina aʻu fesili mai i le Tusi Paia, ma e leʻi iai foʻi soʻu faanaunauga ou te toe fia feiloaʻi ma i latou.

Na matou feiloaʻi ma Molimau a Ieova ma fesili foʻi i ai na fesili, ma sa faaaogā le Tusi Paia e tali mai ai. Na fetaui lelei a latou tali ma mea na ma iloaina. O lea na ma fesili loa i ai ni fesili e ma te leʻi mauaina ni tali, e pei o le silafaga a le Atua e uiga i le ulaula tapaa ma fualaau faasāina. Na toe sii mai foʻi mau o le Tusi Paia i tali na aumai. O lea, na ma talia ai la latou valaaulia e auai i a latou sauniga.

Sa faigatā iā te aʻu sauniga, ona ou te lē fiafia i le faafeiloaʻi māfana mai o aʻu e ni tagata e lāʻei mamā. Na ou masalosalo i nisi o i latou, ma ou lē toe fia auai loa i ni sauniga. Ae sa ou tatalo pea i le Atua ina ia ou maua le faanaunauga e toe feiloaʻi ma nei tagata pe afai o i latou le lotu moni, ma na oo mai iā te aʻu se faanaunauga malosi e fia suʻesuʻe ma i latou.

SUIA E LE TUSI PAIA LOʻU OLAGA: Sa vave ona tuu aʻu fualaau faasāina, ina ua ou iloa o le mea lea e tatau ona fai. Ae sa sili ona faigatā le tuu o laʻu ulaula. E tele taimi na ou taumafai ai e tuu, ae lē mafai. Peitaʻi, na ou faalogo e iai tagata e vave ona tiaʻi a latou sikareti ma lē toe ulaula. O lea, na ou ōle atu ai iā Ieova ina ia mafai ona ou faia faapea. Mulimuli ane, o le fesoasoani a Ieova na mafai ai ona tuu laʻu ulaula. Na ou iloaina le aogā o le talanoa ma le faamaoni iā Ieova e ala i le tatalo.

O se isi suiga tele iā te aʻu, o oʻu lavalava ma oʻu foliga. I le taimi muamua na ou alu ai i sauniga, na faatutū le faiga o loʻu ulu, ma vali tositosi i le lanu moana meamata, ona toe vali lea i le lanu moli malosi. Na fai loʻu ofuvaelī, ma loʻu peleue paʻu (jacket) e tusi ai faaupuga fia malosi. E ui ina fesoasoani mai le ʻauuso ia suia oʻu lavalava, ae ou te leʻi manaʻo ai. Peitaʻi, na ou toe manatunatu i le 1 Ioane 2:15-17 o loo faapea mai: “Aua le manaʻo i le lalolagi po o mea o iai i le lalolagi. Afai e manaʻo se tasi i le lalolagi, e lē o i totonu iā te ia le alofa o le Tamā.” Na ou malamalama ai, e iloa i oʻu lavalava loʻu manaʻo i le lalolagi, ae e ao ona suia ina ia faaalia ai loʻu alofa i le Atua. O le mea lenā na ou faia.

Na oo ina ou malamalama mulimuli ane, e lē na o Molimau a Ieova e mananaʻo ou te auai i sauniga, ona ua faaalia i le Eperu 10:24, 25, o le finagalo foʻi lenā o le Atua. Ina ua ou toʻaga i sauniga uma ma masani lelei ma le ʻauuso, na ou filifili loa e tuuina atu loʻu ola iā Ieova ma papatisoina.

AOGĀ IĀ TE AʻU: Ou te lagona le faagaeetia ona ua tatala mai e Ieova le avanoa e faalatalata atu ai iā te ia. O lona alofa ma lona agalelei ua uunaʻia ai aʻu e faataʻitaʻi iā te ia, ma mulimuli i lona Alo o Iesu Keriso. (1 Peteru 2:21) Ua ou iloa, e tāua tele loʻu taumafai e atiaʻe uiga faa-Kerisiano. Ou te taumafai e atiaʻe uiga o Iesu e pei o le alofa ma fesoasoani i isi, ma ou te faia faapena laʻu avā ma si oʻu atalii. Ou te alofa foʻi i le ʻauuso. O le faaaʻoaʻo iā Keriso, ua faamalieina ai aʻu, ma ua ou iloa alofa i isi.

ʻSa faatalofa lelei mai Molimau ma agalelei mai.’​—GUADALUPE VILLAREAL

TAUSAGA FANAU: 1964

ATUNUU: MEKISIKŌ

TALAAGA: OLAGA LĒ MAMĀ

 OLAGA SA IAI: E toʻafitu le fanau a oʻu mātua, ma na matou feola aʻe i Hermosillo i Sonora i Mekisikō, o se vaipanoa e matuā matitiva ona tagata. Na maliu loʻu tamā a o ou laʻitiiti ma sa faigaluega lo matou tinā e tausi ai i matou. Sa tele ina leai ni oʻu seevae ona e lē lava se tupe. Na amata ona ou faigaluega a o ou laʻitiiti, e fesoasoani ai i le tausiga o lo matou aiga. Sa pei i matou o isi aiga, e nonofo feomaʻi i se tamaʻi fale.

E lē mafai e lo matou tinā ona vaavaaia i matou i taimi uma, ona sa faigaluega. O lea, na fai ai e se tama e 15 tausaga ni faiga faafeusuaʻiga iā te aʻu i le 6 o oʻu tausaga. E umi se taimi o faia faapea, ma na ou lagona ai lava le fenuminumiaʻi, ona sa ou manatu o se tū masani le alu o le tama i le isi tama. Na ou talanoa i fomaʻi ma faifeʻau mo se fesoasoani, ae na fai mai foʻi e leai se afāina, o se tulaga ua masani ai.

O lea, i le 14 o oʻu tausaga na ou faailoa atu ai i isi o aʻu o se tauatane. E 11 tausaga o oʻu ola faapena, ma mo sina taimi, e eseese alii na matou nonofo faaulugalii. Mulimuli ane, sa ou aʻoga i le ʻotiina ma le teuina o lauao ma faia saʻu pisinisi faapena, ae e leʻi maua ai soʻu fiafia. E na o loʻu mafatia ona o le taufaalata o tagata iā te aʻu. Na ou iloa e lē o lelei loʻu olaga, ma na ou fesili ifo, ʻPe e iai ea nisi e mafai ona ou faatuatuaina?’

Na tau loʻu mafaufau i loʻu tuafafine, ona sa suʻesuʻe ma Molimau a Ieova ma iʻu ina papatiso. E masani ona talanoa mai i mea ua ia aʻoaʻoina, ae ou te lē ano i ai. Ae sa manaia iā te aʻu lona olaga ma lana faaipoipoga ona ou te vaaia lo la fealofani ma lona toʻalua, ma e āva ma agalelei le tasi i le isi. Mulimuli ane na ma suʻesuʻe ma se tasi o Molimau a Ieova. Sa ou lē ano muamua i ai, ae na suia lenā tulaga.

SUIA E LE TUSI PAIA LOʻU OLAGA: Na valaaulia aʻu e Molimau a Ieova i a latou sauniga, ma na ou alu i ai. O se mea na ou fiafia ai, ona e fou iā te aʻu le faatalofa lelei mai o Molimau ma agalelei mai, talu ai e masani ona ula mai tagata iā te aʻu.

Ina ua ou auai i se fonotaga, na atili ai ona ou fiafia i Molimau ma ou iloa ai, e oo lava i faatasiga tetele, ou te vaaia ai lava lo latou agalelei ma lo latou faamaoni, e pei lava o loʻu tuafafine. Na ou fesili ifo, pe lē o tagata ea nei ua leva ona ou saʻilia, o ē e lelei ma alolofa? Ou te fiafia tele i lo latou autasi ma le alofa, faapea le faaaogā o le Tusi Paia e tali ai fesili uma. Na ou malamalama ai loa, o le Tusi Paia le pogai o lo latou faia o mea lelei. O lea, ina ia avea aʻu ma Molimau e tele ni suiga e tatau ona ou faia.

O lona uiga, e tatau ona suia atoa loʻu tagata, ona sa ou ola o se faafāfine. Sa tatau ona sui laʻu tautala, o oʻu uiga, lāʻei, le sikaili o loʻu ulu, faapea ma aʻu uō. Na ula mai aʻu uō ma fai mai: “O le ā le mea ua e faapea ai? O lenā lava sa e lelei. Aua e te toe  suʻesuʻe i le Tusi Paia. O lenā ua e maua mea uma.” Peitaʻi, sa sili ona faigatā ona tuu amioga lē mamā ua ou masani ai.

Ae na ou iloa e mafai ona tuu, ona na matuā faalaeiauina aʻu i upu mai i le 1 Korinito 6:9-11 e faapea: “Ioe! Pe e tou te lē iloa ea o tagata amioleaga e lē fai mo latou tofi le malo o le Atua? Aua neʻi faasesēina outou. O ē e faitaaga, o ē e ifo i tupua, o ē e mulilulua, o tauatane, o tane e momoe ma isi tane,  . . e lē fai mo latou tofi le malo o le Atua. Sa faapena foʻi nisi o outou. A ua faamamāina outou.” Sa fesoasoani Ieova i tagata i lenā taimi, ma e mafai foʻi ona fesoasoani mai iā te aʻu. E tele ni tausaga o ou taumafai e faia ni suiga, ae o le fesoasoani ma le alofa o le ʻauuso na faigofie ai.

AOGĀ IĀ TE AʻU: I le taimi nei, ua ou ola i se olaga lelei. Ua fai loʻu toʻalua, ma o loo ma aʻoaʻoina la ma tama tama ia ola e tusa ma taʻiala o le Tusi Paia. Ua galo atu loʻu olaga tuai, ma e tele faamanuiaga ma faaeaga faaleagaga ua ou maua. Ou te auauna o se toeaina i le faapotopotoga, ma ua mafai ona ou fesoasoani i nisi ia iloa le upu moni. O le fiafia tele o loʻu tinā i suiga i loʻu olaga, na fai ai sana suʻesuʻega ma avea foʻi ma Kerisiano papatisoina. Na Molimau a Ieova foʻi ma se isi oʻu tuafafine sa ola i se olaga lē mamā.

Ua iloa nei e nisi o tagata na iloa aʻu ae ou te leʻi Molimau le lelei o suiga ua ou faia, ae ou te iloa lelei le māfuaaga o loʻu mafaia o na suiga. Sa ou alu atu i tagata atamamai mo se fesoasoani, ae e na o Ieova loʻu fesoasoani moni. E ui ina ou lagona le lē aogā, ae na ia amanaʻia aʻu ma alofa ma onosaʻi mai. Na aogā tele iā te aʻu le manatu alofa mai o le Atua, o Lē e ofoofogia ma atamai, o loo naunau ia ou lelei.

“E na o lagona tuua toʻatasi ma le gaogao na oo i ai.”​—KAZUHIRO KUNIMOCHI

TAUSAGA FANAU: 1951

ATUNUU: IAPANI

TALAAGA: TUTUU UILAVILIVAE

OLAGA SA IAI: Na ou ola aʻe i se taulaga e taula ai vaa i le itumalo o Shizuoka i Iapani, ma e laʻitiiti se fale na nonofo ai lo matou aiga e toʻavalu. Sa fai se faleoloa o loʻu tamā e faatau ai uilavilivae. E masani ona ma matamata ma loʻu tamā i tuuga uila mai lava o oʻu laʻitiiti, ma na ou fiafia ai loa i lea taaloga. Na fai loa se fuafuaga a loʻu tamā ia avea lea taaloga ma aʻu galuega autū. A o ou aʻoga i le tulaga lua, sa ia uunaʻia malosi aʻu e toleni. E tolu tausaga o sosoo loʻu malo i tuuga a le atunuu, a o ou aʻoga i le aʻoga maualuga. Na maua loʻu avanoa i le iunivesite, ae na ou filifili i se aʻoga e faaleleia ai laʻu matātā. O le 19 o oʻu tausaga na ou tutuu ai mo taui tupe.

E oo ane i le taimi lea, ua ou sini ina ia numera tasi i tuuga uilavilivae i Iapani. Na ou manaʻo ia tele ni aʻu tupe ina ia mautū ma  sologa lelei loʻu aiga, o lea ou te toʻaga lava e toleni. Pe a ou tau faavaivai i le faigatā o toleniga ma tuuga, ou te mafaufau e faapea, o le olaga lea mo aʻu, ma aua le fiu! Na iʻu ina aogā aʻu taumafaiga fitā. I loʻu tausaga muamua, na ou maua le faailoga muamua mo ē e fou mai i le taaloga. I le tausaga lona lua, na ou agavaa ai e tutuu i le tuuga e suʻe ai lē e sili ona saosaoa i Iapani. E faaono ona ou tū lua i na tuuga.

Sa tumau loʻu tulaga i ē mau faailoga, ma na taʻu aʻu o le alii mai i Tokai [o se nuu i Iapani] e lauiloa i tuuga. Na iā te aʻu le agaga tauvā, ma na fefefe isi iā te aʻu ona ou te lē popole i se isi pe a oo i taimi o tuuga. Na tele aʻu tupe e maua, ma mafai ai ona faatau so o se mea ou te manaʻo ai. O loʻu fale na faatau, e iai se potu e faatotoga i masini taugatā e fai ai faamalositino. E toeitiiti tutusa le tau o laʻu taavale ma le tau o loʻu fale. Sa faafaigaluega aʻu tupe i le faatauina o isi fale ma fanua ma mea faapena, ina ia mautū loʻu lumanaʻi.

Peitaʻi, e na o lagona tuua toʻatasi ma le gaogao na oo i ai. E oo ane i le taimi lea, ua fai loʻu aiga, ae e tele ina lē lava loʻu onosaʻi iā i latou. E na o si tamaʻi mea lava ma ou ita i si oʻu toʻalua ma tamaiti. Na oo ina ola fefefe iā te aʻu, ma e fai ma vaavaai mai po o ou ita.

Mulimuli ane, na suʻesuʻe laʻu avā ma Molimau a Ieova, ma e tele ni suiga na ia faia. Na fia auai i sauniga a Molimau, ma sa ou manatu, e sili ae ō faatasi lo matou aiga i sauniga. E lē galo iā te aʻu le taimi na sau ai se toeaina i loʻu fale e amata laʻu suʻesuʻega i le Tusi Paia, ma o le aogā ia o mea na ou aʻoaʻoina.

SUIA E LE TUSI PAIA LOʻU OLAGA: E lē galo iā te aʻu le Efeso 5:5, o loo faapea mai: “O sē e faitaaga, pe amio lē mamā, po o lē e matapeʻapeʻa, o lona uiga o le tagata e ifo i tupua lea, e lē fai mo latou tofi le malo o le Keriso ma le Atua.” Na ou iloa, e iai le sootaga o tuuga ma taaloga faitupe, ma o loo uunaʻia e tuuga le matapeʻapeʻa. Na aafia ai loʻu lotofuatiaifo ona ou te manaʻo ia faafiafia Ieova. O lona uiga la, e tatau ona ou lē toe tutuu. Ae sa faigatā lea mea iā te aʻu.

Talu ai, o lea na faatoʻā mavae atu le tausaga e sili ona lelei i aʻu tuuga, ma sa ou fia faaauau pea. Peitaʻi, ou te lagona lava le filemu o le mafaufau pe a fai aʻu suʻesuʻega, e ese mamao mai i le agaga tauvā i tuuga! Ina ua amata laʻu suʻesuʻega, e na o le faatolu ona ou tutuu, ae e lē teʻa lava loʻu fiafia i ai, ma ou te lē iloa se isi galuega e tausi ai loʻu aiga. Ua ou lē iloa le mea o le a fai, ma na tele omiga mai i oʻu tauaiga ona o laʻu lotu fou. Na sili ona lē fiafia loʻu tamā iā te aʻu, ma atili ai ona ou popole ma maua ai i le maʻi o le puta papala.

O le mea na aogā iā te aʻu i lea taimi, o le faia pea o aʻu suʻesuʻega ma auai i sauniga a Molimau a Ieova. Na faasolosolo ina malosi loʻu faatuatua. Na ou ōle atu iā Ieova ia faafofoga mai i aʻu talosaga, ma ia ou talitonu o loo ia faia faapea. Na atili faaitiitia loʻu popole ina ua fai mai laʻu avā, e lē tāua iā te ia se fale telē. Na faasolosolo ina ou agaʻigaʻi i luma faaleagaga.

AOGĀ IĀ TE AʻU: Na ou iloaina le moni o fetalaiga a Iesu i le Mataio 6:33: “O lea, ia faaauau pea ona outou saʻili muamua le malo ma le amiotonu a le Atua, ona faaopoopoina ai lea o nei mea uma iā te outou.” O lea, e aunoa ma se taimi ua lē maua ai mea e manaʻomia e lo matou aiga, e pei o le fetalaiga a Iesu. E itiiti se tupe ua ou maua i le taimi nei pe a fua i tupe a o ou tutuu, ae ua atoa le 20 tausaga, e lē o iai se mea o matitiva ai loʻu aiga.

Ae ua sili ona ou fiafia ma faamalieina i le galulue ma tapuaʻi faatasi ma oʻu uso talitonu, ma e pei o le mea fua le alu o le taimi. Ua manaia lava lo matou aiga, ma ua auauna uma ma le faamaoni iā Ieova laʻu fanau tama e toʻatolu ma a latou avā.