Mme Andikot N̄wed Nnyịn Ẹbụp Ẹte . . .

Ndi Gehenna Edi Ikan̄ Emi Ẹsitụhọrede Ndiọi Owo?

▪ Jesus ama odụri mme mbet esie utọn̄ ke mme Gospel aban̄a ubiomikpe Gehenna. Emi owụt ke Jesus okoyom mmọ ẹnen̄ede ẹkere ẹban̄a se itịn̄de. Edi ndi Jesus eketịn̄ aban̄a ikan̄ hell emi ẹditụhọrede mme owo ke nsinsi?—Matthew 5:22.

Mbemiso ibọrọde mbụme emi, yak ise kan̄a se ikọ oro Gehenna ọwọrọde. Ikọ Greek oro, Geʹen·na ọwọrọ ukem n̄kpọ ye ikọ Hebrew oro, geh Hin·nomʹ, emi edide “itịghede Hinnom,” m̀mê geh veneh-Hin·nomʹ, oro edi, “itịghede nditọ Hinnom.” (Joshua 15:8; 2 Ndidem 23:10) Ẹdiọn̄ọ akamba itịghede emi idahaemi nte Wadi er-Rababi, ndien enye odu ke usụk usụk n̄kan̄ usoputịn Jerusalem.

Ke eyo ndidem Judah, ke n̄kpọ nte isua 2,800 emi ẹkebede, mme okpono ndem ẹkesinam edinam mmọ mi ẹnyụn̄ ẹfọp nditọwọn̄ ke ikan̄. (2 Chronicle 28:1-3; 33:1-6) Prọfet Jeremiah ama etịn̄ n̄ko ete ke mbon Babylon ẹdiwot mbon Judea kpa ke itịghede emi nte utịp emi Abasi ọnọde mmọ ke idiọkn̄kpọ mmọ. *—Jeremiah 7:30-33; 19:6, 7.

David Kimhi, eyen ukpepn̄kpọ Jew (emi okodude uwem n̄kpọ nte 1160 esịm n̄kpọ nte 1235 E.N.) ọdọhọ ke itịghede emi akakabade edi ifịm m̀mê itie uduọn̄ọ mbio Jerusalem, ke mi ke mbon Jerusalem ẹkesifọp mbio, ndien ke ikan̄ emi ikesinịmeke. N̄kpọ ekededi emi ẹkesịnde ke itịghede emi ama esita akabade ntọn̄.

Ediwak mme akabade Bible ẹsọn̄ esịt ẹkabade Geʹen·na nte “hell eke asakde ikan̄.” (Matthew 5:22, Edisana Ŋwed Abasi Ibom) Ntak-a? Mmọ ẹkeda ata ata ikan̄ emi okodude ke itịghede ke edem Jerusalem nte se mme okpono ndem ẹkekpepde ẹban̄a nte ẹditụhọrede ndiọi owo ke ikan̄ ke mmọ ẹma ẹkpan̄a. Jesus ikedehedei ibuan Gehenna ye ndutụhọ.

Enye ama ọfiọk ke Ete imọ abat edifọp mme owo ke ikan̄ nte ata obukpo edinam emi akanam mîdụkke enye esịt. Kop se Jehovah eketịn̄de ke ini enye okokụtde se ẹkesidade Gehenna ẹnam ke eyo prọfet Jeremiah. “Mmọ ẹmebọp mme edikon̄ ebiet Topheth, emi ẹdude ke itịghede eyen Hinnom, man ẹfọp nditọiren mmọ ye nditọiban mmọ ke ikan̄, kpa n̄kpọ oro mmen̄kowụkke mmọ mîkonyụn̄ idụkke mi esịt.” (Jeremiah 7:31) Ke adianade do, akananam Abasi ima ikereke-kere nditụhọde mme akpan̄kpa ke ikan̄. N̄ko-n̄ko, Bible owụt ke mme akpan̄kpa “ifiọkke baba n̄kpọ kiet” m̀mê ndikop ubiak.—Ecclesiastes 9:5, 10.

Jesus akasiak “Gehenna” nte ndamban̄a nsinsi nsobo emi Abasi edisobode mbon oro enye obiomde ikpe. Mmọdo, “Gehenna” ọwọrọ ukem n̄kpọ ye “n̄kpọdiọhọ ikan̄” emi ẹtịn̄de ẹban̄a ke n̄wed Ediyarade. N̄kpọ iba emi ẹda ẹban̄a nsinsi nsobo emi ediset mîdụhe.—Luke 12:4, 5; Ediyarade 20:14, 15.

[Ikọ Idakisọn̄]