Mbudziso Dza Vhavhali Vhashu . . .

Naa Gehenna Ndi Fhethu Hune Vhathu Vha Shengedzwa Hone Nga Mulilo?

▪ Kha mafhungo a Evangeli, Yesu o sevha vhafunziwa vhawe nga ha u haṱulelwa u shengedzwa Gehenna. Zwi tou vha khagala uri o vha a tshi ṱoḓa vha tshi dzhia yeneyo tsevho i ya ndeme. Naho zwo ralo, naa o vha a tshi khou amba nga ha hele i dugaho mulilo ine muthu a shengedzwa hone nga hu sa fheli?—Mateo 5:22.

Kha ri thome nga u ṱolisisa ḽeneḽi ipfi. Ipfi ḽa Lugerika ḽine ḽa ri Geʹen·na ḽi a fana na ḽa Luheberu ḽine ḽa ri geh Hin·nomʹ, zwine zwa amba uri “govha ḽa Beni-Hinomi,” kana “muedzini wa Beni-Hino[m]i.” (Yoshua 15:8; 2 Dzikhosi 23:10) Henefho fhethu hune ṋamusi hu ḓivhiwa sa Wadi er-Rababi, hu na muedzi wo tsaho vhukuma une wa vha tshipembe u ya tshipembe-vhukovhela ha Yerusalema.

Zwifhingani zwa mahosi a Yuda, u bva ḓanani ḽa vhumalo ḽa miṅwaha  B.C.E., henefha fhethu ho vha hu tshi shumiselwa zwa vhuhedeni, u katela na u fhiswa ha vhana muliloni sa tshiṱhavhelo. (2 Koronika 28:1-3; 33:1-6) Muporofita Yeremia o dzula o amba uri ḽeneḽo govha kana muedzi ndi fhethu he Vhayuda vha vha vha tshi ḓo vhulahelwa hone nga Vhababele sa khaṱhulo i bvaho ha Mudzimu nga mulandu wa zwivhi zwavho. *—Yeremia 7:30-33; 19:6, 7.

U ya muṅwe mugudi wa Muyuda ane a pfi David Kimhi (c. 1160-c. 1235 C.E.), ḽeneḽo govha nga murahu ḽo mbo ḓi vha fhethu hune ha laṱelwa hone mathukhwi a bvaho muḓini wa Yerusalema. Henefho fhethu ho vha hu tshi shumiswa sa fhethu ha u fhisa tshikha yoṱhe na mathukhwi nahone ho vha hu tshi dzula hu tshi khou duga mulilo. Tshiṅwe na tshiṅwe tshe tsha vha tshi tshi poswa henefho tsho vha tshi tshi swa tsha vha miḽora.

Vhaṱalutshedzeli vhanzhi vha Bivhili vho khetha uri musi vha tshi ṱalutshedzela ipfi Geʹen·na vha ḽi ṱalutshedzele uri ndi “hele.” (Mateo 5:22, King James Version) Ndi ngani? Ndi ngauri vho vha vha tshi dzhia uri pfunzo ya vhuhedeni ya uri musi vhavhi vha tshi fa vha ḓo shengedzwa nga mulilo i tshi tshimbidzana na wonoyo muedzi u re nnḓa ha Yerusalema we wa vha u tshi dzula u tshi khou duga mulilo. Naho zwo ralo, Yesu ha ngo vhuya a fanyisa Gehenna na u shengedzwa.

Yesu o vha a tshi ḓivha uri eneo mahumbulele a u fhiswa ha vhathu vha tshi kha ḓi tshila o vha a tshi nengisa kha Khotsi awe wa ṱaḓulu, Yehova. Musi a tshi amba nga ha nḓila ye wonoyo mugodi wa Gehenna wa vha u tshi shumiswa ngayo misini ya muporofita Yeremia, Mudzimu o ri: “Vho ita tshifhó tsha Thofete muedzini wa Beni-Hinoni, hune vha fhisa vharwa vhavho na vhananyana vhavho nga mulilo; vha ita zwe vha si vhudzwe nga Nṋe, zwine mbilu yanga i si zwi ḓivhe.” (Yeremia 7:31) Zwiṅwe hafhu, mahumbulele a u shengedzwa ha vhafu ha tshimbidzani na vhumuthu ha Mudzimu ha lufuno na zwine Bivhili ya zwi funza zwauri vhafu “a vha na tshine vha tshi ḓivha.”—Muhuweleli 9:5, 10.

Yesu o shumisa ipfi “Gehenna” u itela u sumbedza uri khaṱulo ya Mudzimu ya u fhelisa yo vha i tshi ḓo vha ya tshoṱhe. Nga zwenezwo, ipfi “Gehenna” ḽi na muhumbulo u fanaho na une wa ri “dzivhani ḽa mulilo” wo bulwaho kha Ndzumbululo. Maipfi eneo oṱhe a ambela kha u fheliswa tshoṱhe lune muthu a si tsha ḓo dovha a vha na fulufhelo ḽa mvuwo.—Luka 12:4, 5; Ndzumbululo 20:14, 15.

[Ṱhaluso i re magumoni a siaṱari]