Ken Uhdahn Kesempwalki Omw Papah Siohwa

“Kumwail en audehkihda nan kapehdamwail kan soahng . . . kan me mehlel, me kesempwal.”​—PIL. 4:8.

1, 2. Dahme kin kahrehiong me tohto nan sampah wet ren sohte nohk medemedewe arail mour? Peidek dah kan me pwarada?

KITAIL mi nan sampah ehu me ahneki kahpwal oh nsensuwed me uhdahn laud nan poadopoad en aramas. Aramas akan me sohte ahneki nanpwungmwahu rehn Siohwa sohte kin kak uhdahn powehdi “ahnsou apwal” pwukat pwehki sohte me kak sewese irail. (2 Tim. 3:1-5) Irail kin song en dadaur ehuehu rahn sang ni pein arail kehl, ahpw met sohte kin ahnsou koaros pweida. Me tohto kin song rapahki mehn kamweit kapw akan me pahn sewese irail ren manokehla uwen kansensuwed en arail mour.

² Aramas akan kin mwohneki arail peren pwe ren powehdi arail pwunod akan. Ma Kristian kan sohte kanahieng, re pil kak tepida wia soahng wet. Ia duwen atail kak soikala wia met? Ia duwe, kitail en dehr wia soahng kaperen kan koaros? Ia duwen atail kak toupahrek ong atail peren oh atail pwukoa kan? Mehnia kaweid kan en Paipel me anahne kaweid kitail pwe kitail en uhdahn mehleliong mehkan me kesempwal nan atail mour ahpw dehr nohk daulihala?

Kitail Nantihong nan Sampah Ehu me Mwahuki Peren

3, 4. Ia duwen Paipel eh sewese kitail pwe kitail en kin nantihong?

³ Sampah wet kin uhdahn kesempwalki “pein arail peren.” (2 Tim. 3:4) Eh kin kangoange aramas akan ren ahneki peren kak wia keper ehu ong atail nanpwungmwahu rehn Siohwa. (Lep. Pad. 21:17) Eri, mie kahrepe mwahu me nein wahnpoaron Pohl kisinlikou ong mwomwohdisohn Rom kin kangoange kitail pwe kitail en nantihong. Atail doadoahngki kaweid wet pahn sewese kitail pwe kitail en dehr mwekidki madamadau en sampah duwen mour.​—Wadek Rom 12:8.

⁴ Solomon ntingihedi ia uwen eh mwahu kitail en kihong ahnsou en medewe soahng kesempwal kan duwen mour sang atail nsenohkihte peren ahnsou koaros. (Ekl. 3:4; 7:2-4) Pwehki mour eh mwotomwot, kitail anahne “nantihong” pwe kitail en komourla. (Luk 13:24) Eri, kitail anahne medemedewe soahng kan koaros “me mehlel, me kesempwal.” (Pil. 4:8, 9) Met wehwehki kitail pahn kin tehk kanahieng soahng koaros me kin pidada atail mouren Kristian.

5. Ia ehu ire nan atail mour me kitail en kesempwalki?

⁵ Karasepe, pwe ren kahlemengih Siohwa oh Sises, Kristian kan kin kesempwalki arail pahn kin doadoahk laud. (Sohn 5:17) Pwehki met, aramas akan kin kalapw kapinga Kristian mehlel kan oh kak likih irail. Ahpw mehlel irail tapwin peneinei kan kin nsenohki doadoahk laud pwe ren apwalih arail peneinei kan. Ma irail sohte kin apwalih anahn kan en arail peneinei, re pahn suwedsang “irail kan me sohte arail pwoson.”​—1 Tim. 5:8.

Kitail Kin Nsenoh Ahpw Pil Perenki Atail Kaudok

6. Ia duwen atail ese me kitail anahne kesempwalki atail kin kaudokiong Siohwa?

⁶ Siohwa kin ahnsou koaros ketin kesempwalki sapwellime aramas akan ar kaudokiong ih ni ahl me pwung. Karasepe, ni mehn Israel kan ar kin wetsang kaudok ong Siohwa, re kin lelohng  kahpwal laud kan. (Sos. 23:12, 13) Ni mwehin wahnpoaron ko, sapwellimen Sises tohnpadahk kan anahne nantihong soikala padahk oh madamadau likamw kan me kin kasaminehla kaudok mehlel. (2 Sohn 7-11; Kaud. 2:14-16) Rahnwet, Kristian mehlel kan pil kin kesempwalki arail kaudok.​—1 Tim. 6:20.

7. Ia duwen Pohl eh kin kaunopada ong kalohk?

⁷ Atail doadoahk en kalohk kin kihong kitail peren. Ahpw pwe kitail en kolokol atail peren, kitail anahne kesempwalki kalohk oh kaunopada mwahu. Pohl kin kawehwehda ia duwen eh kin medemedewe aramas akan me e kin padahkih. E ntingihedi: “I wialahr soahng koaros rehn aramas koaros, pwe I en komourala ekei irail nin duwen eh kak pahi. Mepwukat koaros I kin wiewia pwehki rongamwahu, pwe I en iang pwaisanki kamwahupe kan.” (1 Kor. 9:22, 23) Pohl kin diarada peren ni eh kin sewese aramas akan ren esehla Koht, oh e kin medemedewe ia duwen eh pahn kaitarala anahn en emenemen irail kan me kin rong ih. Eri, e kak kangoange oh kamwakid irail pwe ren kaudokiong Siohwa.

8. (a) Ia pahn atail madamadau ong aramas akan me kitail kin padahkih nan kalohk? (b) Ia duwen wia onop Paipel rehn emen eh pahn kihong kitail peren nan kalohk?

⁸ Ia uwen Pohl eh kin kesempwalki kalohk? E kin perenki “papah” Siohwa oh pil irail kan me kin rong padahk mehlel. (Rom 12:11; 1 Kor. 9:19) Ni atail kin kapwaiada atail pwukoa en padahkihong aramas akan Mahsen en Koht, sohte lipilipil ma ni ahnsoun onop Paipel nan imwen aramas, ahnsoun mihting, de ahnsoun Kaudok en Peneinei, kitail kin wehwehki me kitail pwukoahki irail kan me kitail kin padahkih? Kitail kakete pehm me en wia onop Paipel kaukaule ong meteikan kin kapwang. Mehlel, kitail kin kalapw kihsang ahnsou ong dahme kitail men wia oh uhd doadoahngki ahnsowo pwehn sewese meteikan. Ahpw kaidehn iei met me pahrekiong sapwellimen Sises mahsen me “kihwei kaperen sang ale”? (Wiewia 20:35) Atail kin padahkihong meteikan elen komour pahn kaperen sang atail wiewia teikan.

9, 10. (a) Atail nsenoh kin wehwehki me kitail sohte kak kommoal oh ahneki ahnsou peren rehn aramas akan? Menlau kawehwehda. (b) Dahme pahn sewese elder men pwe en kin kangoange meteikan oh re pahn mengeiki keiong mpe?

⁹ Atail nsenoh oh kesempwalki atail pwukoa sohte kin wehwehki me kitail sohte kak ahneki ahnsou mwahu oh peren rehn aramas akan. Sises ketikihda mehn kahlemeng mwahu en doadoahngki ahnsou kaidehnte ong padahk ahpw e pil ketin doadoahngki ahnsou ong kommoal oh ehuong meteikan. (Luk 5:27-29; Sohn 12:1, 2) Atail kin nsenoh pil sohte wehwehki me kitail anahne limeidihd ahnsou koaros. Ma Sises kin ketin mwomwen nsenohkihte sapwellime pwukoa ahpw kaidehn aramas akan, sohte me pahn men keiong mpe. Seri kan pil kin perenki mi reh. (Mark 10:13-16) Ia duwen atail kak alasang sapwellimen Sises eh madamadau toupahrek?

¹⁰ Emen brother koasoia duwen elder men, “E kin kasik laud duwen pein ih ahpw e sohte kin kasik meteikan en unsek.” Ihme aramas kin koasoiakin uhk? E konehng kitail en kasik me meteikan kak kapwaiada soahng kan. Karasepe, pahpa oh nohno men kak sewese neira seri kan ren kekeirda sang ni ara kin padahkihong irail ren wia soahng kan nan arail mour me konehng arail sounpar oh koahiek. Pil duwehte, elder kan ele kin kangoange emenemen nan mwomwohdiso pwe ren kin ahneki nanpwungmwahu rehn Koht oh kaweid irail ia duwen ar pahn wia met. Oh pil ni elder men eh ahneki madamadau toupahrek duwen pein ih, e pahn wia aramas men me kin kangoange meteikan oh re pahn mengeiki keiong mpe. (Rom 12:3) Emen sister nda: “I sohte men elder men en kin wiahki mehkoaros mehn kamwan ehu. Ahpw ma e kin ahnsou koaros kesempwalkihte wia eh pwukoa kan, I pahn apwalki koasoiong ih.” Emen pil nda me e pehm me ekei elder kan “kak mwomwen kamasepwehk pwehki ar kin nohk limeidihd.” Elder kan en dehr kauwehla peren me iengerail me pwoson akan koaros ahneki duwen arail kaudok ong Siohwa, Koht en peren.

 Ale Pwukoa nan Mwomwohdiso

11. Ia wehwehn “nantihong ale pwukoa” nan mwomwohdiso?

¹¹ Ni Pohl eh kin kangoange ohl kan nan mwomwohdiso ren nantihong pwe ren kak ale pwukoa laud, e sohte men kangoange emen en wia met pwehki eh men lapalapala. Ahpw, e ntingihedi: “Ma mehmen kin men wiahla kaunen [“nantihong ale pwukoa en apwalih,” NW] mwomwohdiso, e kin inengieng doadoahk mwahu.” (1 Tim. 3:1, 4) Ohl Kristian kan me kin “nantihong ale pwukoa” anahne kakairada ar men nantihong ahneki irair akan me anahn pwe ren papah riarail kan. Ma brother men me papidaislahr sounpar ehu de reireisang oh eh mour kin pahrekiong kaweid kan nan Paipel ong sounsawas akan me kileldi nan 1 Timoty 3:8-13, pwihnen elder kan kak pwungkipene me e pahn wiahla sounsawas men. Tehk dahme iretikitik 8 mahsanih: “Sounsawas akan en mwomwohdiso pil uhdahn pahn tiahk mwahu oh mehlel.”

12, 13. Menlau kawehwehda ahl kan me brother pwulopwul kan kak nantihong ale pwukoa.

¹² Kowe emen brother me kereniong sounpar rieisek me kin kesempwalki kaudok ong Siohwa? Mie ekei ahl kan me ke kak nantihong ale pwukoa. Ehu ahl iei sang ni omw kin kamwahwihala omw doadoahk en kalohk. Ke kin perenki iang kalohk rehn iengomw Kristian kan sohte lipilipil ar sounpar? Ke kin song en diar emen me ke kak onop Paipel reh? Ni omw kin wia onop Paipel rehn emen ni ahl me pahrekiong kaweid sang mihting kan, ke pahn kamwahwihala omw koahiek en padahk. Patehng met, ke pahn sukuhlki poakehla emen me kin sukuhlki sapwellimen Siohwa ahl kan. Ni emen me ke kin onop Paipel reh eh tapihada wehwehki anahn en wekidala eh mour, ke pahn sukuhlki ia duwen omw pahn kin kanengamah oh kamantik ni omw kin sewese ih en doadoahngki kaweid en Paipel nan eh mour.

¹³ Kumwail brother pwulopwul kan kak sewese me mah kan nan mwomwohdiso ni ahl me kumwail kak wia. Kumwail pil kak kasalehda me kumwail kin nsenohki Wasahn Kaudok sang ni amwail kin iang kamwakele oh apwalih mwahu. Ni amwail kin perenki kihda sawas ni ahl me kumwail kak, met kasalehda me kumwail kin kesempwalki amwail kin papah. Duwehte Timoty, kumwail kak sukuhlki duwen apwalih mwahu anahn en mwomwohdiso.​—Wadek Pilipai 2:19-22.

14. Ia duwen brother pwulopwul kan ar kin “ale keseu” pwe ren kak papah nan mwomwohdiso?

¹⁴ Kumwail elder kan en tehk mwahu amwail kadoadoahki brother pwulopwul kan me kin nantihong ‘kalekehkin irail ineng en mwahnakapw akan,’ oh nantihong ren ahneki irair “pwung, pwoson, limpoak, oh popohl” oh pil irair mwahu teikan. (2 Tim. 2:22) Ni amwail kin kihong irail en wia doadoahk kan nan mwomwohdiso, irail kin “ale keseu” ma re ese kapwaiada pwukoa ‘pwe aramas koaros en kak kilang arail kekeirda.’​—1 Tim. 3:10; 4:15.

Kesempwalki Omw Pwukoa nan Mwomwohdiso oh nan Peneinei

15. Duwen me sansal nan 1 Timoty 5:1, 2, ia duwen atail kin kesempwalki atail pwukoa me pid atail kilangwohng meteikan?

¹⁵ Omw kin kesempwalki omw pwukoa kin pidada omw wauneki riomw Kristian kan. Nan kaweido me Pohl kihong Timoty, e koasoia duwen anahnepen wauneki meteikan. (Wadek 1 Timoty 5:1, 2.) Met kin uhdahn kesempwal ong brother men eh wiewia ong lih men de sister men eh wiewia ong ohl men. Sohp kin  wauneki lih kan ahpw mehlel eh pwoudo oh met kin wia mehn kahlemeng mwahu. E kin nantihong en dehr kangkakil emen lih tohrohr ni ineng suwed. (Sohp 31:1) Atail kin uhdahn wauneki riatail Kristian kan pahn irehdi kitail pwe kitail en dehr kalahiong irail de wia mehkot me re pahn soansuwedkihda. En wauneki meteikan kin keieu kesempwal ni riemen ara kin kakairada limpoakpene oh medemedewe ira pahn pwopwoudida. Kristian mehlel men sohte pahn kin mwamwahliki pepehm en meteio.​—Lep. Pad. 12:22.

16. Menlau kasalehda ia duwen madamadau en sampah wet eh weksang kaweid en Paipel me pid pwukoahn ohl pwopwoud men de pahpa men.

¹⁶ Kitail pil anahne kanahieng atail pwukoa me Koht ketikihong kitail nan peneinei. Ahn Sehdan sampah kin mwamwahliki pwukoahn ohl pwopwoud men de pahpa men. Mehn kamweit kan kin kahrehda pwukoahn tapwin peneinei en mwamwahlla oh sohla wauwi. Ahpw Paipel kin kihong ohl pwopwoud men eh pwukoa kesempwal oh wiahkin ih “moangen eh pwoud.”​—Ep. 5:23; 1 Kor. 11:3.

17. Ia duwen atail kin iang kaudok en peneinei eh kak kasalehda me kitail uhdahn nsenohki atail pwukoa kan?

¹⁷ Ohl pwopwoud men ele kin apwalih eh peneinei arail anahn en paliwar. Ahpw ma e sohte kin apwalih arail anahn en ahneki nanpwungmwahu rehn Siohwa, e sohte kin kasalehda nsenoh oh loalokong. (Deud. 6:6, 7) Ihme kahrehda, 1 Timoty 3:4 mahsanih me ma tapwin peneinei men kin nantihong ale pwukoa nan mwomwohdiso, e anahne wia soangen aramas emen me “uhdahn pahn kak apwahpwalih mwahu eh peneinei, oh nah seri kan pahn peikiong ni wahu unsek.” E kak pein idek reh, ‘I kin ahnsou koaros koasoanehdi nan at peneinei ahnsou en kaudok en peneinei?’ Ekei Kristian lih pwopwoud kan kin anahne peki rehn arail pwoud ren tiengla mwowe ong pwukoahn kaudok. Emenemen ohl pwopwoud anahne tehk ma e kin uhdahn nsenohki pwukoa wet. Lih Kristian pwopwoud men anahne utungada koasoandien Kaudok en Peneinei oh sewese eh pwoud pwe koasoandi wet en pweida.

18. Ia duwen seri kan arail ele kin esehla kesempwalki ahneki pwukoa?

¹⁸ Kangoang kin kowohng seri kan pwe ren akadeiong soahng kan me pahn sewese irail ren kamwahwihala arail papah Siohwa. (Ekl. 12:1) E sohte suwed seri kan en esehla doadoahk laud oh wia pwukoa kan nan imwarail me konehng arail sounpar de koahiek. (Koul Ked. 3:27) Ni ahnsou me Nanmwarki Depit wie pwulopwulte, e esehla en wia silepen sihpw koahiek men. E pil esehla keseng oh ntingihada koul kan, soangen koahiek pwukat me elehiong ih en papah rehn nanmwarkien Israel. (1 Sam. 16:11, 12, 18-21) E sansal me ni Depit eh mwahnakapw, e ese ia duwen eh pahn kin peren, ahpw e pil ahnekihda soangen koahiek kan me e doadoahngki mwuhr pwe en kapinga Siohwa. Eh koahiek en wia silepen sihpw kin sewese ih en kaunda wehin Israel ni kanengamah. Kumwail me pwulopwul kan, ia uwen tohtohn en soahng kan me  kumwail sukusukuhlki pwe kumwail en kak koahiekla loale pwehn kak sewese kumwail en papah amwail Sounkapikadao oh kaunopada kumwail ong amwail pwukoa kan ahnsou kohkohdo?

Ahneki Madamadau Toupahrek

19, 20. Madamadau toupahrek dahieu me ke koasoanehdi teng en ahneki me pid pein kowe oh omw kaudok?

¹⁹ Kitail kak nantihong ahneki madamadau toupahrek me pid pein kitail. Kitail sohte pahn “nohn kin men wiahla aramas pwung de kupwurokong.” (Ekl. 7:16) Kamwan kemenkouruhr ekei pak kin kamwahwihala pepehm en soansuwed, sohte lipilipil ma ni imwatail, de wasahn doadoahk de ni atail kin mi rehn riatail Kristian kan. Tohnpeneinei kan pahn men kanahieng ren dehr kin nohk kauwe emen pwe re de kauwehla nsenamwahu me anahne mi nan arail peneinei. Nan mwomwohdiso, koaros anahne ese kouruhr oh perenki emenemen, oh ren kin wia arail koasoi kan oh padahk kan ni ahl ehu me kin kangoang oh mwahu.​—2 Kor. 13:10; Ep. 4:29.

²⁰ Kitail kin mi nan sampah ehu me sohte kin kesempwalki Siohwa de sapwellime kosonned kan. Ahpw sapwellimen Siohwa aramas akan kin uhdahn nsenohki peikiong oh loalopwoatohng arail Koht. Ia uwen kansenamwahu en iang wia kisehn pwihn en aramas akan me kin kesempwalki arail kaudokiong Siohwa! Eri kitail en koasoanehdi teng en pousehlahte kesempwalki atail mour oh kaudok.

Ia Duwen Omw Pahn Sapeng?

• Dahme kahrehda kitail anahne pelianda madamadau en sampah me sohte kin kesempwalki duwen mour?

• Ia duwen atail kak peren ahpw pil nantihong wia atail doadoahk en papah?

• Ia duwen atail kin kapwaiada atail pwukoa kan eh pahn kasalehda ma kitail kesempwalki de soh?

• Menlau kawehwehda kahrepen eh kin kesempwal atail anahne wauneki riatail Kristian kan oh pil atail peneinei.

[Peidek en Onop]

[Kilel nan pali 14]

Ohl pwopwoud men anahne apwalih eh peneinei arail anahn en paliwar oh nanpwungmwahu rehn Koht