Kututuluka ha Chikuma

Kwata Yiyulo Yize Yakuhalisa Zambi

Kwata Yiyulo Yize Yakuhalisa Zambi

Kwata Yiyulo Yize Yakuhalisa Zambi

“Chikanyame kakutala kanawa ku kwenda chenyi.”—YISHIMA 14:15.

1, 2. (a) Yuma yika twatamba kulihulumba nayo ha yiyulo yeswe yize twakukwata? (b) Yihula yika mutushimutwina?

 TULIESWE twakukwata yiyulo yinji hita tangwa. Yiyulo yacho yimwe, hi yilemu ko chinji. Alioze yimwe muyihasa kukwata chinji ha mwono wetu. Ha yiyulo yeswe mutukwata, chipwe muyipwa yinene-yinene hanji ka, chuma chilemu chize twatamba kulihulumba nacho, chili kuhalisa Yehova.—Tanga 1 A-Korindu 10:31.

2 Kuli yena, chili chashi kukwata yiyulo nyi chikalu? Nyi tunazange kujama ku ufulielo, twatamba kunyingika upeme ni upi ni kukwata yiyulo yize muyilita ni yuma yize twakufuliela, hi kulita ko ni yize akwetu afuliela. (A-Roma 12:1, 2; A-Hepreu 5:14) Yuma yikwo yika yize twatamba kukwachila yiyulo yipema? Mumu liaka ha mashimbu amwe chakupwa chikalu kukwata yiyulo? Yuma yika twatamba kulinga mba tukwate yiyulo yipema yize muyihalisa Zambi?

Mumu Liaka Chili Chilemu Kukwata Yiyulo?

3. Yuma yika yize kutwatambile kwecha hanga yitupinjise muze mutukwata yiyulo?

3 Nyi ngwe twakuyambashana hakutwala ku shimbi ja mu Mbimbiliya, atu waze twakulilongesa no ni waze twakalakala no, mahasa kunyonga ngwe kutushi ni shindakenyo ya yuma yize twafuliela. Hachino, mahasa kutupiangula. O mahasa kuhanjika mahuza, kulionga hanji kwiya ni kweseka kutushinjila hanga ‘tukaule mbunga’ ha kulichinga no hanji kwasweka muze malinga yuma yino yipi. (Kutuhu. 23:2) Alioze mutu yoze unanyingika kukwata yiyulo yize yakuhalisa Zambi, keshi kwecha hanga woma wa atu hanji nyonga lia kupwa ni lufuma munji yimukwachise yiyulo yize muyilimika ni shimbi yenyi ya mbunge yakufumba ni Mbimbiliya.—Roma 13:5.

4. Mumu liaka atu amwe akuzanga kutukwachila yiyulo?

4 Kuchalumbunukine ngwo, eswe waze anazange kutukwachila yiyulo, kanazange hanga tumone lamba. Masepa amwe waze akutuzanga mahasa kutushinjila hanga tukaule yiyulo yo. Chipwe ngwe kutwatwamine nawa ni yisemi jetu, asoko amwe mahasa kulihulumba chinji hali yetu, kashika mahasa kuzanga kulinjisa mu yiyulo yetu yilemu. Chakutalilaho, yuma ngwe uwukiso. Mbimbiliya yakukanjisa pundu uwukiso uze wakumbata manyinga. (Yili. 15:28, 29) Uwukiso umwe kuwatwamine ni shimbi jinji, kashika mutu ni mutu mahasa kusakula uze matayiza hanji ka. a Asoko jetu mahasa kupwa ni yiyulo yikolo ha yikuma ngwe yino. Alioze, hakukwata yiyulo ha yikuma yino, Mukwa-Kristu mweswe wakupapachisa, katamba ‘kumbata chiteli chenyi mwene.’ (Ngala. 6:4, 5) Chuma chilemu chinji chili kupwa ni mbunge yitoma kumeso ja Zambi, hi kumeso ja atu ko.—1 Timo. 1:5.

5. Yika twatamba kulinga hanga ufulielo wetu uchine kukeketela?

5 Kuyambashana ha kukwata yiyulo chapwa ponde yinene. Kambaji Tiangu kasonekene ngwenyi, mutu yoze ukwete mbunge jaali “mukwa kuyambashana mu majila jenyi eswe.” (Tia. 1:8) Chizechene ngwe wato uze kuushi leme (chuma chakupindulula nacho wato) akuumbila sali ni sali ku mikanya ya mu kalunga-lwiji, mutu wacho neye mahasa kutayiza kumupiangula ku manyonga ja akwo. Muchihasa kupwa chashi ufulielo wenyi kukeketela ni kulamikiza akwo ha chikuma chacho! (1 Timo. 1:19) Kuchi mutuhasa kwehuka yuma yino? Twatamba kulikolweza “mu ufulielo.” (Tanga A-Kolosu 2:6, 7.) Nyi tunazange kulikolesa, twatamba kulilongesa kukwata yiyulo yize muyisolola ufulielo wetu mu Liji lia Zambi. (2 Timo. 3:14-17) Yuma yika muyihasa kupihisa uhashi wetu wa kukwata yiyulo yipema?

Mumu Liaka Muchihasa Kupwa Chikalu Kukwata Yiyulo?

6. Kuchi woma muuhasa kutupinjisa?

6 Woma muuhasa kutukwika kulinga yuma yinji. Ngwe chakutalilaho, woma wa kukwata chiyulo chipi, woma wa kuhona kulinga chimwe chuma hanji woma wakusoloka ngwe twahepuka. Woma wa mutapu au hi upi ko. Niumwe wakuzanga kukwata yiyulo yipi yize muyimukokela lamba hanji sonyi wakuhi. Chipwe chocho, zango lietu hali Zambi ni ha Liji lienyi mulihasa kutukwasa kutepulula woma wacho. Kuchi chino muchihasa kulingiwa? Zango lietu hali Zambi liakutukwasa kuhengwola mashimbu eswe Liji lienyi ni mikanda yikwo ya Mbimbiliya shimbu kanda tukwata chiyulo chilemu. Kulinga chino, muchitukwasa kwehuka kulinga yuma yipi. Mumu liaka? Mumu Mbimbiliya muyihasa kulongesa yizuzuke akanyame ni kulongesa akweze yinyingi ni malinjekela.—Yishi. 1:4.

7. Yika mutuhasa kulilongesa ni chilweza cha Mwanangana Ndawichi?

7 Shina mashimbu eswe mutukwata yiyulo yalita? Ka. Tulieswe twakuvulumuna. (Roma 3:23) Mwanangana Ndawichi kapwile lunga mukwa-mana yoze te washishika. Alioze, kwapwile mashimbu amwe waze akwachile yiyulo yize yanehene lamba hali mwene ni hali akwo. (2 Samue. 12:9-12) Alioze, Ndawichi kakechele hanga tupalia twenyi amukwike kukwata yiyulo yize te muyihalisa Zambi. (1 Mia. 15:4, 5) Chipwe ngwe twalingile amwe tupalia kunyima, mutuhasa kusa tachi ngwe Ndawichi, ni kunyonga ngwetu, Yehova kakukonekena shili yetu. Yehova manunga ni kukonekena waze akumuzanga ni kumwononokena.—Samu 51:1-4, 7-10.

8. Yika twalilongesa ha maliji ja postolo Paulu hakutwala ku ulo?

8 Mutuhasa kutepulula kusakalala chize twakupwa nacho hakutwala ku kukwata yiyulo. Kuchi mutuhasa kuchilinga? Ha kunyingika ngwetu, ha mashimbu amwe kwakupwa yuma yinji yipema yize mutuhasa kusakula kulinga. Tala maliji ja postolo Paulu hakutwala ku ulo. Iye yasoneka ngwenyi: “Nyi umwe mashinginyeka ngwe kalingile kanawa ni mwanenyi wa virgem, muze mahiana kukula cha miaka yenyi, nyi muchitamba, akalinge chize mapala, kavulumwine, akamumbate. Alioze yoze majikiza mu mbunge yenyi se kamukapujolele, alioze chiyulo ali nacho ha upale wenyi mwene, hanapatula mu mbunge yenyi mwene kufunga mwanenyi wa virgem, malinga kanawa. Chocho kevwe, yoze mahangisa malinga kanawa; alioze shinaho yoze keshi kuhangisa.” (1 Kori. 7:36-38) Paulu kambile ngwenyi kutwama twamishi chili chiyulo chipema, alioze chino kuchalumbunukine ngwo chiyulo cha utwamishi che wika chipema.

9. Shina twatamba kulihulumba ni yuma yize akwetu manyonga hakutwala ku yiyulo yetu? Lumbununa.

9 Shina twatamba kulihulumba ni yuma yize akwetu manyonga hakutwala ku yiyulo yetu? Twatamba kuchilinga ha mashimbu amwe. Tala yize Paulu ambile hakutwala ku kulia chize hanachilambula yitapo ku mahamba. Iye kanyingikine ngwenyi, yiyulo yimwe muyihasa kupwa yipema, alioze chiyulo chacho hanji muchihasa kupinjisa shimbi ya mbunge ya akwetu. Yika Paulu te akulinga ha chikuma chacho? Iye yasoneka ngwenyi: “nyi kachi kulia chami muchitalingisa ndumbwami, chichi kalia nawa yifwo niyimwe ndo ku miaka ya mutolo, kuchina mungutalingisa ndumbwami.” (1 Kori. 8:4-13) Ni yetu nawa, twatamba kulihulumba ha chize yiyulo yetu muyikwata hali akwetu. Muze tunalihulumba hakutwala ku yiyulo yetu, chikuma chilemu chili kunyonga ha usepa wetu ni Yehova. (Tanga A-Roma 14:1-4.) Shimbi jika ja Mbimbiliya jize mujitukwasa kukwata yiyulo yize muyihalisa Zambi?

Yuma Yisambano Yize Muyitukwasa Kukwata Yiyulo Yipema

10, 11. (a) Kuchi mutuhasa kwehuka kulinga yuma yize kutushi ni ulite wakulinga mu usoko? (b) Yika makulwana a mu chikungulwila atamba kulinga muze anakwata yiyulo yize muyikwata ha chikungulwila?

10 Ehuka kulinga yuma yize kuushii ni ulite wakulinga. Shimbu kanda ukwata chimwe chiyulo, lihule ngwe: ‘Shina nguli ni ulite wa kukwata chiyulo chacho?’ Mwanangana Solomone kasonekene ngwenyi: “Muze kulengumuka hicheza, ni sonyi nawa mujiza, alioze mana katwama ni akwa kulikehesa.”—Yishi. 11:2.

11 Yisemi mahasa kuhana uhashi kuli ana jo wa kukwata yiyulo yimwe, alioze o katambile kunyonga ngwo, katamba kulinga chuma cheswacho maazanga. (Kolo. 3:20) Mapwo ni amama kakwete ndambu ya wata mu usoko, alioze katamba kuvumbika wata wa lunga. (Yishi. 1:8; 31:10-18; Efwe. 5:23) Chizechene nawa, malunga no katamba kunyingika ngwo, wata wo uli ni haze wasulila, no katamba kwononokena ku wata wa Kristu. (1 Kori. 11:3) Makulwana a mu chikungulwila kakukwata yiyulo yize yinatale ha chikungulwila, kashika o katamba kukeya hanga achine kwecha manyonga jo ahiane “yuma yize yinasonewa” mu Liji lia Zambi. (1 Kori. 4:6) Kashika nawa, o akukaula mu yimako-yimako usongwelo wa ndungo wamwenemwene. (Mateu 24:45-47) Nyi twakwata yiyulo kulita ni wata uze tukwete, kutuchi kulimwesa lamba chipwe kumwesa akwetu lamba.

12. (a) Mumu liaka twatamba kuhengwola shimbu kanda tukwata chimwe chiyulo? (b) Lumbununa chize umwe mutu mahasa kuhengwola.

12 Hengwola. Mwanagana Solomone kasonekene ngwenyi: “Manyonga a yipalakata katwala kukulumbama wika; alioze manyonga a mukwa kulipupula katwala ku kuhona wika.” (Yishi. 21:5) Chakutalilaho, shina unazange kulinga umwe mungoso? Kanda ulinga yuma chakuhona kunyonga. Nyingika kanawa chize mungoso wacho wapwa, fupa ukwaso kuli atu waze ananyingika kulinga kanawa mungoso wacho ni kunyonga ha yisoneko ya mu Mbimbiliya yize yinatale ha chikuma chacho. (Yishi. 20:18) Muze muhengwola linga katalilo mwaali. Umuwika musonekaho yuma yize muzuka ha kulinga yize unazange. Mukwo musonekaho kapinda yoze mahasa kusoloka wa kulinga yuma yacho. Shimbu kanda ukwata chiyulo, watamba ‘kulianga kutwama walule ndando.’ (Luka 14:28) Kanda unyonga wika ha chize chiyulo che muchikwata ha mbongo je, alioze ni ha ufulielo we. Kuhengwola chakufupiwa mashimbu. Alioze, kuhengwola muchikukwasa kwehuka kulipupwisa kukwata yiyulo yize muyikutwala kusakalala chamokomoko.

13. (a) Shindakenyo yika twakuwana ha Tiangu 1:5? (b) Kuchi kulemba ni kwita mana muchihasa kutukwasa?

13 Lemba ni kwita mana. Nyi twalemba kuli Zambi ni kwita mana, yiyulo yize mutukwata muyimuhalisa. Kambaji Tiangu kasonekene ngwenyi: “Nyi kachi umwe wa kuli yenu mahona mana, akete kuli Zambi, yoze wakuhana kuli eswe ni kuvungumuna, mba kumakamwaha-o ni kuchokana chakuhi.” (Tia. 1:5) Kutwatambile kwivwa sonyi ja kutayiza ngwetu, tunafupiwa mana a Zambi mba tukwate yiyulo yipema. (Yishi. 3:5, 6) Mumu kujikijila ha malinjekela ja yetwene muchihasa kutupiangula. Kulemba ni kwita mana ja Zambi ni kuhengwola shimbi ja mu Mbimbiliya, chakukwasa hanga spiritu yisandu yitukwase kunyingika mumu liaka tunazange kukwata chimwe chiyulo.—Hepre. 4:12; tanga Tiangu 1:22-25.

14. Mumu liaka twatamba kwehuka kwecha kulinga yuma ha shimbu lialita?

14 Kwata chiyulo. Kanda ulipupwisa ha kukwata yiyulo, shimbu kanda uhengwola ni kwita mana. Mutu yoze ukwete mana “kakutala kanawa ku kwenda chenyi” (Yishi. 14:15) Chikwo nawa, kanda wecha yuma yize watamba kulinga musono hanga ukayilinge tangwa likwo. Mutu yoze wakulinga yino yuma kakufupa kaliongelo hanga achine kulinga yuma yize atesele. (Yishi. 22:13) Alioze, chipwe chocho, iye kakukwata chimwe chiyulo cha kwecha hanga akwo asongwele mwono wenyi.

15, 16. Yika chinalumbunuka kusa chimwe chiyulo mu yitanga?

15 Sako mu yitanga chiyulo che. Tachi jize twakusa hanga tukwate chimwe chiyulo chipema, mujihasa kupwa jamokomoko nyi kutwasele chiyulo chacho mu yitanga. Solomone kasonekene ngwenyi: “Cheswacho moko je mawana kulinga, hilinga ni ngolo je jeswe.” (Chilu. 9:10) Nyi tunazange hanga chiyulo chetu chiwahe, twatamba kupwa ni yuma yeswe yize yinafupiwa mba tuse chiyulo chetu mu yitanga. Chakutalilaho, umwe mukwa-kwambujola mazanga kupwa pionelu. Shina malinga kanawa? Hanji mahasa, nyi kechele hanga kwoka cha milimo yikwo ya ku musunya ni yiheho yimohengese ni kumumbata mashimbu waze te atamba kuya mu munda.

16 Kanji-kanji yiyulo yipema ye yikalu kuyisa mu yitanga. Mumu liaka? Mumu “hashi heswe lukombo kuhakupomba mu chiyulo cha mwe chingulungulu.” (1 Yoa. 5:19) Twatamba kulimika “ni mawanangana, ni yiyulo, ni ene ja milima ya mwakono, ni maspiritu a ungulungulu muma mwa malilu.” (Efwe. 6:12) Postolo Paulu ni kambaji Yundase kasonekene ngwo eswe waze mazanga kuhalisa Zambi, mapwa ni kulitachika chikolo.—1 Timo. 6:12; Yunda.

17. Yika Yehova akushimbwila ha yiyulo yize twakukwata?

17 Nyonga kanawa ha chiyulo che, ni kwalumuna yimwe nyi muchilita. Ha mashimbu amwe yiyulo yetu kuyichi kupwa ngwe chize twayitesele. Mumu ‘luyinda kakwiza kuli mutu mweswe susumuku.’ (Chilu. 9:11) Chipwe chocho, Yehova kanashimbwila ngwo yiyulo yimwe twatamba kuyimanununa chipwe ngwe mutupalika mu kapinda. Chiyulo chakulihana kuli Yehova ni cha umbachiso chinatale wika hali mutu mwene. Kashika Yehova kanashimbwila hanga tulemese yiyulo yacho. (Tanga Samu 15:1, 2, 4.) Yiyulo yimwe kuyapwile yilemu chinji. Kashika kanda wecha hanga kuzo yikukwike kwalumuna hanji kululieka yimwe ha chiyulo che. (Yishi. 16:18) Nyonga lilemu lili kununga ni kuhalisa Zambi.

Fumba Akwenu Ni Kukwata Yiyulo Yize Muyihalisa Zambi

18. Kuchi yisemi mahasa kufumba ana jo hanga akwate yiyulo yipema?

18 Yisemi mahasa kulongesa ana kukwata yiyulo yize muyihalisa Zambi. Kusolola chilweza chipema yili jila yipema yakuchilingilamo. (Luka 6:40) Nyi muchilita, yisemi mahasa kulumbunwina ana jo yuma yize alingile ha kukwata yiyulo yimwe. Hanji mahasa nawa kwecha hanga ana jo akwate yiyulo yimwe ni kwachichimieka muze yiyulo yacho muyaha yiwape. Mba yika mutwamba nyi mwana makwata chimwe chiyulo chipi? Nyonga lia yisemi hanji lili kwafunga ha kapinda yoze mahasa kusoloka mumu lia chiyulo cho. Chakutalilaho, yisemi mahasa kwecha ana jo hanga aye ku shikola ya kwendesa mashinyi. Haliapwila achinyonga ngwe mwana wacho mehuka shimbi ja mu tapalo mba mamufwetesa mbongo. Yisemi mahasa kufweta mbongo mumu lia chikuma chacho. Alioze nyi malweza mwano hanga akalakale ni kufweta mbongo jacho, chino muchimukwasa kumona ngwo chuma chize alinga chipi.—Roma 13:4.

19. Yuma yika twatamba kulongesa kuli alongi jetu a Mbimbiliya, chikwo nawa kuchi twatamba kuchilinga?

19 Yesu katumine tumbaji twenyi hanga apwe ni kulongesa akwo. (Mateu 28:20) Chuma chimwe chilemu chize twatamba kulongesa alongi jetu, chili kwakwasa kukwata yiyulo yipema. Twatamba kwehuka ndako ya kwalweza yize atamba kulinga mba anyingike kukwata yiyulo yipema. Chili chipema kwalongesa kupukuna ha shimbi ja mu Mbimbiliya hanga ane asakule yiyulo yize atamba kukwata. Mumu “mutu ni mutu, kumakalumbununa ha kutwala kuli iye mwene kuli Zambi.” (Roma 14:12) Kashika, hita umwe wa kuli yetu kali yikuma yinji hanga akwate yiyulo yize muyihalisa Zambi.

[Maliji ali mushi]

a Nyi unazange kunyingika yuma yikwo ha chikuma chino, tala chikuma chinambe ngwo, “Kuchi Nakumona Yihanda ya Manyinga ni Uwukiso uze Akuzachisa Manyinga Jami?” ha Mulimo Wetu wa Wanangana wa Novembro 2006, mafwo 3-6.

Kuchi Muhasa Kukumbulula?

• Mumu liaka twatamba kulilongesa kukwata yiyulo?

• Kuchi woma muuhasa kutukwika kukwata yiyulo, chikwo nawa kuchi mutuhasa kuukumba?

• Yuma yika yisambano yize mutuhasa kukaula mba yiyulo yetu yihalise Zambi?

[Yihula ya malongeso]

[Chizulie]

Yuma Yize Yakukwasa Kukwata Yiyulo Yipema

1 Ehuka Kulinga Yuma Yize Kuushi ni Ulite Wakulinga

2 Hengwola

3 Lemba ni Kwita Mana

4 Kwata Chiyulo

5 Sako mu Yitanga Chiyulo che

6 Nyonga Kanawa ha Chiyulo che, ni Kwalumuna Yimwe nyi Muchilita

[Chizulie]

Mutu yoze wakuyambashana hanji ngwetu ukwete mbunge jaali, kapwa ngwe wato uze kuushi leme mu kalunga-lwiji