Nam Mme Ubiere Oro Ẹnọde Abasi Ukpono

“Owo mbufiọk ekere ikpatisan̄ esie.”—N̄KE 14:15.

1, 2. (a) Nso ikpedi akpan n̄kpọ emi ebehede nnyịn ke kpukpru ubiere oro inamde? (b) Mme mbụme ewe ke idineme?

ANAEDI imesinam mmọ ediwak ini ke usen. Ediwak mmọ isidịghe ata akpan n̄kpọ. Edi ndusụk mmọ ẹkeme ndinen̄ede ntụk uwem nnyịn. Nso ke mmọ ẹdedi? Mme ubiere! Ke otu kpukpru ubiere oro isinamde, n̄kpri ye ikpọ, akpan n̄kpọ oro ebehede nnyịn edi ndinọ Abasi ukpono.—Kot 1 Corinth 10:31.

² Ndi esimem fi utom ndinam ubiere, mîdịghe ndi esisọn̄ fi ndinam ntre? Edieke anade ikọri isịm ọyọhọ idaha nte Christian, ana ikpep ndidiọn̄ọ se inende ye se ikwan̄ade ndien ekem inam mme ubiere oro ẹkemde ye se nnyịn inịmde, idịghe se owo en̄wen enịmde. (Rome 12:1, 2; Heb. 5:14) Nso idi mme akpan ntak en̄wen emi ẹkpenamde nnyịn ikpep ndinam nti ubiere? Ntak emi esisọn̄de ndusụk ini ndinam nti ubiere? Ndien nso ye nso ke oyom inam man ikụt ite ke mme ubiere oro inamde ẹnọ Abasi ukpono?

Ufọn Ndinam Ubiere?

3. Nso ke nnyịn mîkpayakke ọbiọn̄ọ nte inamde ubiere?

³ Edieke nnyịn mînyeneke iwụk ke n̄kpọ emi mme edumbet Bible ẹbuanade, nditọ ufọkn̄wed m̀mê mbon itieutom nnyịn ẹkeme ndikere ke nnyịn inen̄ekede inịm mme  ukpepn̄kpọ nnyịn, ye nte ke mme owo ẹkeme ndisọp nnam nnyịn ikpụhọde ekikere. Mmọ ẹkeme ndisu nsu, ndia inọ, m̀mê nyịp n̄kpọ ndien ekem ẹdomo ndikpek nnyịn ‘itiene otuowo’ ke nditiene mmọ nnam m̀mê ke ndidịp se mmọ ẹnamde. (Ex. 23:2) Edi, owo emi ọfiọkde ndinam mme ubiere emi ẹnọde Abasi ukpono idiyakke ndịk m̀mê udọn̄ edidi se mbon en̄wen ẹnyịmede anam enye anam n̄kpọ ke usụn̄ oro atuahade ye ubieresịt esie oro Bible ọnọde ukpep.—Rome 13:5.

4. Nso ikeme ndinam mbon en̄wen ẹyom ndinam ubiere nnọ nnyịn?

⁴ Idịghe kpukpru owo oro ẹyomde ndinam ubiere nnọ nnyịn ẹkere idiọk ẹban̄a nnyịn. Mme ufan oro ẹyomde ufọn nnyịn ẹkeme ndisọn̄ọ nyịre ke ana inam item mmimọ. Edieke nnyịn mîdụhe ke ufọk, ekeme ndidi mme iman nnyịn ẹsụk ẹyeyom ufọn nnyịn, ndien mmọ ẹkeme ndiyom nditeme nnyịn nte ikpanamde mme akpan ubiere oro nnyịn iyomde ndinam. Ke uwụtn̄kpọ, kere ban̄a n̄kpọ oro aban̄ade usọbọ. Bible enen̄ede akpan edida iyịp nnam n̄kpọ ke idiọk usụn̄. (Utom 15:28, 29) Edi mme n̄kpọ en̄wen oro ẹban̄ade usọbọ inaha in̄wan̄-in̄wan̄ ntre, ndien oyom owo nnyịn kiet kiet anam ọkpọkpọ ubiere esie aban̄a usọbọ oro enye edibọde ye enye oro enye mîdibọhọ. * Mme iman ye ufan nnyịn ẹkeme ndinen̄ede nyom ẹnam ekikere mmimọ ke n̄kpọ emi. Edi ke ini inamde ubiere iban̄a mme n̄kpọ emi, oyom Christian kiet kiet oro ama akana baptism obiom “mbiomo idemesie.” (Gal. 6:4, 5) Akpan n̄kpọ oro ebehede nnyịn edi ndika iso nnyene eti ubieresịt ke iso Abasi, idịghe ke iso owo.—1 Tim. 1:5.

5. Didie ke ikeme ndikpeme man mbuọtidem nnyịn idiwụre nte nsụn̄ikan̄?

⁵ Unana iwụk ekeme ndisịn nnyịn ke fehesan̄. James mbet ekewet ete ke owo oro mînyeneke iwụk “isọn̄ọke ida ke kpukpru usụn̄ esie.” (Jas. 1:8) Mme ekikere owo, emi mînyeneke iwụk kpukpru ini, ẹdida enye iyo ukem nte owo emi odude ke ubom emi mînyeneke uden̄ ke akpa emi adahade. Ekpedi ata mmemmem n̄kpọ utọ owo oro ndiyak mbuọtidem esie owụre nte nsụn̄ikan̄ ndien ekem ọduọhọ mbon en̄wen aban̄a idiọk idaha esie. (1 Tim. 1:19) Didie ke ikeme ndifep idiọk utịp oro? Ana ‘isọn̄ọ ida ke mbuọtidem.’ (Kot Colossae 2:6, 7.) Man inyene iwụk, oyom ikpep ndinam mme ubiere oro ẹwụtde ke imenyene mbuọtidem ke Ikọ Abasi eke odudu spirit. (2 Tim. 3:14-17) Edi nso ikeme ndibiọn̄ọ nnyịn ndinam nti ubiere?

Se Ikemede Ndinam Ubiere Ọsọn̄ Ndinam

6. Nso ke ndịk ekeme ndinam nnyịn?

⁶ Ndịk ekeme ndinam idem emem nnyịn—ndịk edinam ukwan̄ ubiere, ndịk edikpu, m̀mê ndịk editie nte ndisịme ke iso mbon en̄wen. Ekikere emi an̄wan̄a owo. Idụhe owo oro oyomde ndinam idiọk ubiere, ubiere oro adade afanikọn̄ edi, emi onyụn̄ ekemede ndinam owo bụt. Kpa ye oro, ima oro imade Abasi ye Ikọ esie ekeme ndin̄wam nnyịn ikûkop ndịk. Ke mme usụn̄ ewe? Ima oro imade Abasi ayanam nnyịn iyom kpukpru ini ndidụn̄ọde Ikọ esie ye mme n̄wed oro ẹkọn̄ọde ke Bible mbemiso inamde mme akpan ubiere. Ntem nnyịn idinamke ediwak ndudue. Ntak-a? Koro Bible ekeme ndinam “ọkọi enyene mbufiọk, akparawa enyene ifiọk ye ukeme ukere n̄kpọ.”—N̄ke 1:4.

7. Nso ke uwụtn̄kpọ Edidem David ekeme ndikpep nnyịn?

⁷ Ndi nnyịn idisinam nnennen ubiere kpukpru ini? Ihih. Kpukpru nnyịn inanam ndudue. (Rome 3:23) Ke uwụtn̄kpọ, Edidem David ekedi owo emi enyenede ọniọn̄ onyụn̄ anamde akpanikọ. Edi ndusụk ini enye ama esinam ndiọi ubiere oro ẹkedade afanikọn̄ ẹsọk enye ye mbon en̄wen. (2 Sam. 12:9-12) Nte ededi, David ikayakke mme ndudue esie ẹbiat ukeme esie ndinam nti ubiere emi ẹkenyenede unyịme  Abasi. (1 Ndi. 15:4, 5) Ukem nte David, imekeme ndinyene iwụk okposụkedi emi ikanamde ndudue ke ini edem, edieke itide ke Jehovah eyefen onyụn̄ adahado ọnọ nnyịn ke idiọkn̄kpọ nnyịn. Enye ayaka iso ndibere ye mbon oro ẹmade ẹnyụn̄ ẹkopde uyo esie.—Ps. 51:1-4, 7-10.

8. Nso ke ikpep ito se apostle Paul eketịn̄de aban̄a ndọ?

⁸ Nnyịn imekeme ndisụhọde editịmede esịt oro ikopde iban̄a edinam ubiere. Didie? Ke ndifiọk ke ndusụk ini ediwak nnennen usụn̄ ẹsidu ndinam n̄kpọ. Kere ban̄a nte apostle Paul ọkọkọkde ibuot aban̄a ndọ. Enye ekewet ntem ke ndausụn̄ odudu edisana spirit: “Edieke owo ekededi ekerede ke imọ inamke n̄kpọ nte odotde ye itie unana ndọ imọ, edieke enye ebede ini nsehe uyen, ndien edieke ọdọn̄de enye ndidọ ndọ, yak enye anam se enye oyomde; enye inamke idiọkn̄kpọ. Yak mmọ ẹdọ ndọ. Edi edieke owo ekededi ebierede ke esịt esie, mînyụn̄ inyeneke mfịghe, edi enyene odudu ndinam se enye aduakde onyụn̄ enyene iwụk ke ubiere esịt esie ndisọn̄ọ mmụm itie unana ndọ esie n̄kama, enye ayanam ọfọn.” (1 Cor. 7:36-38) Paul ọkọdọhọ ke itie unana ndọ ọfọn akan, edi idịghe n̄kukụre eti ubiere ekedi oro.

9. Ndi akpana ikere iban̄a nte mbon en̄wen ẹsede mme ubiere nnyịn? Nam an̄wan̄a.

⁹ Ndi akpana ikere iban̄a nte mbon en̄wen ẹsede mme ubiere oro inamde? Ana ikere ke ndusụk udomo. Ti se Paul eketịn̄de aban̄a edidia udia oro ekemede ndidi ẹma ẹwa ẹnọ ndem. Enye ama enyịme ke ekeme ndidi owo ndibiere ndinam ntre ikwan̄ake, edi ke ekeme ndifịna owo emi enyenede mmemmem ubieresịt. Nso ikedi ubiere Paul? Enye ekewet ete: “Edieke udia anamde eyenete mi atuak ukot ọduọ, nditaha aba unam tutu amama, mbak ndinam eyenete mi atuak ukot ọduọ.” (1 Cor. 8:4-13) Oyom nnyịn n̄ko ikere nte mme ubiere nnyịn ẹkemede nditụk ubieresịt mbon en̄wen. Nte ededi, akpan n̄kpọ oro ebehede nnyịn edi nte mme ubiere nnyịn ẹditụkde itie ufan nnyịn ye Jehovah. (Kot Rome 14:1-4.) Mme edumbet Bible ewe ẹdin̄wam nnyịn inam mme ubiere oro ẹnọde Abasi ukpono?

N̄kpọ Itiokiet Oro Ẹdin̄wamde Nnyịn Inam Nti Ubiere

10, 11. (a) Didie ke ikeme nditre ndiseri iseri ke ubon? (b) Nso ke mbiowo ẹkpeti ke ini ẹnamde mme ubiere oro ẹbehede esop?

¹⁰ Kûseri iseri. Mbemiso imekde se idinamde, oyom ibụp idem nnyịn ite, ‘Ndi ami ndot ndinam ubiere emi?’ Edidem Solomon ekewet ete: “Nte iseri edi? Do esuene eyedi; edi ọniọn̄ odu ye mbon nsụkidem.”—N̄ke 11:2.

¹¹ Mme ete ye eka ẹkeme ndinọ nditọ mmọ ifet ẹte ẹnam ndusụk ubiere, edi nditọ ikpekereke ke imenyene unen ndinam ubiere idem mmimọ. (Col. 3:20) Ibanndọ ye mme eka ẹnyene ukeuke odudu ke ubon, edi ọfọn ẹkpono itie ibuot mme ebe mmọ. (N̄ke 1:8; 31:10-18; Eph. 5:23) Kpasụk ntre, oyom mme ebe ẹfiọk ke odudu mmọ enyene adan̄a ye nte ke mmimọ idu ke idak Christ. (1 Cor. 11:3) Mbiowo ẹsinam mme ubiere oro ẹbehede esop. Nte ededi, mmọ ẹsikụt ẹte ke mmimọ ‘inamke  n̄kpọ ibe se ẹwetde’ ke Ikọ Abasi. (1 Cor. 4:6) Mmọ ẹsitịn̄ enyịn ẹtiene ndausụn̄ emi ofụn emi anamde akpanikọ ọnọde mmọ. (Matt. 24:45-47) Etie nte edieke isụhọrede idem inam sụk mme ubiere oro ẹnọde nnyịn odudu ndinam, nnyịn idikopke editịmede esịt ye mfụhọ, mbon en̄wen n̄ko idikopke.

12. (a) Ntak emi ikpanamde ndụn̄ọde? (b) Tịn̄ nte owo ekemede ndinam utọ ndụn̄ọde oro.

¹² Nam ndụn̄ọde. Solomon ekewet ete: “N̄kọkibuot owo nsịnifịk itreke ndinyene ufọn, edi kpukpru owo eke ẹnamde n̄kpọ ke ibụmede iditreke ndidu ke unana.” (N̄ke 21:5) Ke uwụtn̄kpọ, ndi afo oyom nditọn̄ọ mbubehe? Kûtọn̄ọ ke ibụmede. Yom usụn̄ fiọk kpukpru n̄kpọ oro ẹban̄ade mbubehe oro, bụp mbon oro ẹfiọkde n̄kpọ oro, nyụn̄ se mme edumbet Bible oro ẹnyenede ebuana ye mbubehe oro. (N̄ke 20:18) Man etịm mme ndụn̄ọde oro anamde, wet n̄kpọ ke ikpehe iba—wet kiet ban̄a mme ufọn, wet enye eken ban̄a se iditakde. ‘Bat se iditakde’ mbemiso anamde ubiere. (Luke 14:28) Kere n̄ko ban̄a nte ubiere fo editụkde okụk fo ye idaha eke spirit fo. Esida ini ye ukeme ndinam ndụn̄ọde. Edi edieke anamde ntre, afo emekeme nditre ndinam ubiere ke ibụmede, oro anamde ẹkop editịmede esịt oro mîdotke.

13. (a) Nso ke ẹn̄wọn̄ọ ẹnọ nnyịn ke James 1:5? (b) Didie ke ndibọn̄ akam mben̄e ọniọn̄ ekeme ndin̄wam nnyịn?

¹³ Bọn̄ akam ben̄e ọniọn̄. Mme ubiere nnyịn ẹdinọ Abasi ukpono n̄kukụre edieke nnyịn idọhọde enye an̄wam nnyịn inam mmọ. James mbet ekewet ete: “Edieke owo mbufo ekededi ananade ọniọn̄, yak enye aka iso eben̄e Abasi, koro enye ọnọde kpukpru owo ke ntatubọk inyụn̄ isueneke owo; ndien enye ọyọnọ enye.” (Jas. 1:5) Idịghe n̄kpọ o-bụt ndinyịme ke imoyom ọniọn̄ Abasi an̄wam nnyịn inam mme ubiere. (N̄ke 3:5, 6) N̄kọ ndiberi edem ofụri ofụri ke asian idem nnyịn ekeme ndisọsọp ntụn nnyịn usụn̄. Ke ini ibọn̄de akam iyom ọniọn̄ inyụn̄ iyomde mme edumbet ke Ikọ Abasi, nnyịn iyak edisana spirit an̄wam nnyịn ifiọk se inen̄erede idi ntak oro iyomde ndinam n̄kpọ.—Heb. 4:12; kot James 1:22-25.

14. Ntak emi nnyịn mîkpanamke ubịghi-e?

¹⁴ Nam ubiere. Kûsọsọp unam ubiere mbemiso anamde ndụn̄ọde onyụn̄ ọbọn̄de akam eben̄e ọniọn̄. Owo mbufiọk esida ini etie “ekere ikpatisan̄ esie.” (N̄ke 14:15) Edi, kûnam ubịghi. Owo emi esinamde ubịghi ekeme ndinọ ata ediwak ntak emi anamde enye etre ndinam n̄kpọ. (N̄ke 22:13) Edi odu se enye osụk ebierede—oro edi, ndiyak mbon en̄wen ẹkara uwem esie.

15, 16. Nso ye nso ibuana ke ndinam se ikebierede?

¹⁵ Nam se ekebierede. Ukeme oro isịnde ndinam eti ubiere ekeme ndiwọrọ ikpîkpu edieke nnyịn mîsịnke ifịk inam se ikebierede. Solomon ekewet ete: “Nam kpukpru se ubọk fo okụtde ndinam ke ofụri odudu fo.” (Eccl. 9:10) Man inam emi, ana inyịme ndinịm mme  n̄kpọ oro ẹyomde man inam se ibierede. Ke uwụtn̄kpọ, asuanetop ekeme ndibiere ndinam usiakusụn̄. Ndi enye eyekeme? Etie nte enye eyekeme edieke enye mîyakke ekikak utom idịbi udia ye unọ idem nduọkodudu ẹda odudu esie ẹnyụn̄ ẹbọ enye ini oro enye akpadade anam utom ukwọrọikọ.

¹⁶ Mfọnn̄kan ubiere isiwakke ndidi mbon oro ẹmemde ẹkan ndinam. Ntak-a? Koro “ofụri ererimbot esịne ke idak odudu andidiọk.” (1 John 5:19) Ana in̄wana ye “mme andikara ekịm ererimbot emi, ye odudu ndiọi spirit ke enyọn̄.” (Eph. 6:12) Apostle Paul ye Jude mbet ẹma ẹdọhọ ke mbon oro ẹbierede ndikpono Abasi ẹyenyene en̄wan oro anade mmọ ẹn̄wana.—1 Tim. 6:12; Jude 3.

17. Nso ke Jehovah esiyom nnyịn inam iban̄a ubiere nnyịn?

¹⁷ Fiak se ubiere fo nyụn̄ nam ukpụhọde edieke oyomde. Idịghe kpukpru ubiere ẹsiwọrọ nte ẹkeduakde. “Ini ye n̄kpọntịbe unana idotenyịn” ẹsesịm kpukpru nnyịn. (Eccl. 9:11) Kpa ye oro, Jehovah oyom nnyịn isọn̄ọ ida ye ndusụk ubiere nnyịn kpa ye mme idomo oro ikemede ndisobo. Owo ikemeke ndikpụhọde ubiere oro enye anamde ndiyak idem nnọ Jehovah m̀mê ndida un̄wọn̄ọ ndọ. Abasi odori enyịn ke nnyịn iyanam mme utọ ubiere oro. (Kot Psalm 15:1, 2, 4.) Edi ata ediwak ubiere ikopke odudu ntre. Enyene-ibuot owo esidụn̄ọde ubiere esie ke ini ke ini. Enye idiyakke ntan̄idem m̀mê itụn ọbiọn̄ọ enye ndinam ukpụhọde m̀mê ndikam mbabiat ubiere mfep. (N̄ke 16:18) Akpan n̄kpọ oro ebehede enye edi ndikụt nte ke uwem imọ aka iso ọnọ Abasi ukpono.

Kpep Mbon En̄wen Ẹnam Mme Ubiere Oro Ẹnọde Abasi Ukpono

18. Didie ke mme ete ye eka ẹkeme ndikpep nditọ mmọ ndinam nti ubiere?

¹⁸ Mme ete ye eka ẹkeme ndinam ekese man ẹn̄wam nditọ mmọ ẹkpep ndinam mme ubiere oro ẹnọde Abasi ukpono. Eti uwụtn̄kpọ edi kiet ke otu akakan ukpepn̄kpọ. (Luke 6:40) Ke ini odotde, mme ete ye eka ẹkeme ndisian nditọ mmọ nte mmọ ke idemmọ ẹkenamde akpan ubiere. Mmọ ẹkeme ndiyak nditọ mmọ ẹnam ndusụk ubiere ke idemmọ ndien ekem ẹtoro mmọ ke ini ubiere oro ọfọnde. Edi nso ke ẹkpenam ke ini eyenọwọn̄ anamde idiọk ubiere? Ekeme ndidi akpa n̄kpọ oro edidọn̄de ete m̀mê eka ndinam edidi ndikpeme eyen oro mbiọn̄ọ mme utịp ubiere oro, edi ekeme ndidi ndinam ntre idinen̄ekede ifọn ye eyen oro. Ke uwụtn̄kpọ, ete m̀mê eka ekeme ndiyak eyen ọbọ n̄wed uwat. Edi yak idọhọ ke eyen oro abiat ibet uwat ndien ẹdia enye isop. Ete m̀mê eka ekeme ndisio isop oro. Edi enen̄ede etie nte ke eyen oro eyekpep ndibiom mbiomo idemesie edieke ẹdọhọde enye anam utom man osio isop oro.—Rome 13:4.

19. Nso ke ikpekpep nditọ ukpepn̄kpọ Bible nnyịn, ndien didie ke ikeme ndinam oro?

¹⁹ Jesus ọkọdọhọ mme anditiene enye ete ẹkpep mbon en̄wen n̄kpọ. (Matt. 28:20) Kiet ke otu akakan n̄kpọ oro ikemede ndikpep nditọ ukpepn̄kpọ Bible nnyịn edi nte ẹnamde nti ubiere. Man inam ntre uforo uforo, ana ikpep nditre ndisian mmọ nte ẹkpenamde n̄kpọ. Akam enen̄ede ọfọn nnyịn ikpep mmọ ndikọk ibuot ke mme edumbet Bible man otodo mmọ ẹkpekeme ndibiere nnọ idemmọ nte ẹkpenamde n̄kpọ. N̄kọ “owo nnyịn kiet kiet ayanam ibat aban̄a idemesie ọnọ Abasi.” (Rome 14:12) Mmọdo, kpukpru nnyịn imenyene akpan ntak ndinam mme ubiere oro ẹnọde Abasi ukpono.

[Ikọ Idakisọn̄]

Didie ke Afo Ọkpọbọrọ?

• Ntak emi oyomde ikpep nte ẹnamde mme ubiere?

• Nso ke ndịk ekeme ndinam nnyịn inam, ndien didie ke ikeme nditre ndikop ndịk?

• Ewe n̄kpọ itiokiet ke ikeme ndinam man ikụt ite ke mme ubiere nnyịn ẹnọ Abasi ukpono?

[Mme Mbụme Ukpepn̄kpọ]

[Ekebe/Ndise ke page 16]

N̄kpọ Oro Ẹdin̄wamde Nnyịn Inam Nti Ubiere

1 Kûseri Iseri

2 Nam Ndụn̄ọde

3 Bọn̄ Akam Ben̄e Ọniọn̄

4 Nam Ubiere

5 Nam Se Ekebierede

6 Fiak Se Ubiere Fo Nyụn̄ Nam Ukpụhọde

[Ndise ke page 15]

Owo emi mînyeneke iwụk etie nte owo emi esịnede ke ubom emi mînyeneke uden̄ ke akpa emi adahade