Mach ëntxlise woo Kot eere

“Weer kluuch is tenkt kuut traan eep eyer yeete xrit kept.” (XPRIICHE 14:15)

1, 2. (a) Was is tas haupste wën mer ëntxlise mache? (b) Iwich was fer frooche wëre mer xpreche?

 YEETE taach mise mer ëntxlise mache. Etliche sin keweenlich, anere, khene kroos unerxiit in unser leepe mache. In ales was mer ëntxlise, eps krooses orer kleenes is, tas haupste is Yeehoowa eere. (Lees 1 Korinter 10:31.)

² Is es fer tich laycht orer xweyer ëntxlise mache? Fer eene rayfe krist wëre, mise mer lërne “ti unerxiit siin unich was richtich orer ferkheert is”, un tan, ëntxlise mache woo tsayche was mer klaape woo richtich is, un net was ti anere tenke. (Rom. 12:1, 2; Hep. 5:14) Warom is es wichtich wise kuute ëntxlise mache? Warom is es als mool xweyer tas mache? Un was fer xrite khene mer kepe tas unser ëntxlise Kot eere?

Warom is es wichtich ëntxlise mache?

3. Was thërfe mer net lose in unser ëntxlise sich rin mexe?

³ Wën mer uns net mit sicherheet aan ti piiplixe oryentiirunge hale, khene unser xuul koleke orer aarwayts koleke tenke tas mer khee xtarke klaape hon. Un soo, is es laycht uns rom xpreche. Im xtant liie se, hiner keen orer xteele, un wole hon tas mer sole tas aach mache, tas mer sole “tas folek noo keen”, orer weenichts tsu teke tas ferkheertes was se mache. (Eeks. 23:2) Awer weer wees ëntxlise mache woo Kot eere, los net tas ti angst orer te wunx fer kuut aan kesiin wëre fon anere iim tswingt etwas mache woo keet keeche sayn kewise woo sich aan ti Piipel halt. (Rom. 13:5)

4. Warom wole im xtant anere ëntxlise mache uf unser plats?

⁴ Als mool, wole im xtant anere ëntxlise mache fer uns. Net imer xteche xlechte motiiwe too hiner. Fraaynte woo uns kërn hon wole im xtant hon tas mer sole iire aanreete aan nëme. Un soo kaar wën mer net mee mit unsere eltere woone, is es meechlich tas ferwanter sich ketanke iwer uns mache un wole foran sich rin mexe in wichtiche ëntxlise woo mer mache mise, soo wii een tratamente orer sirurxii. Ti Piipel tsaycht tas es ferkheert is pluut aan nëme. (Aph. 15:28, 29) Awer anere sache iwich kesuntheet hon net kenaue reekele. Soo, mus yeete eene ëntxlise ep eyer een tratament aan nëmt orer net. a Unser keliipte hon im xtant xtarke mënunge iwich tiise sache, awer yeete ketaafte krist mus sayne aychne last fon responsapiliteet iwich tiise sache nëme. (Kal. 6:4, 5) Unser haupste wunx is een kuut kewise foer Kot hale, un net foer mënxe. (1 Tim. 1:5)

5. Was khene mer mache fer tas unser klaape net uner keet?

⁵ Ti unsicherheet khan uns in kroos kefoer xtele. Te tisipel Tyako hot kexrip tas ‘een unsicher mënx is net fest in sayne weech’. (Tya. 1:8) Soo wii yemant in een kleen xif in een pees meer, wërt tee hin un heyer kexmis in mënxliche mënunge woo ale kepot ferënert wëre. Tas weyer kans laycht tas tëm sayn klaape uner keengt, un nochter ti anere xult kepe weeche sayn unklik. (1 Tim. 1:19) Was khene mer mache tas tas net pasiirt? Mer mise “fest im klaape sin”. (Lees Koloser 2:6, 7) Fer fest im klaape sin, mise mer lërne ëntxlise mache woo pewayse unser klaape aan Kot sayn inspiriirte Wort. (2 Tim. 3:14-17) Awer was khent uns xteere fer kuute ëntxlise mache?

Warom khan xweyer sin ëntxlise mache?

6. Wii khan ti angst uns petrefe?

⁶ Ti angst khan uns tsurik hale — angst fer ferkheerte ëntxlise mache, feeler, orer fer tum aus siin. Tiise sorte angst hon, is normaal. Nimant teet kërn een ferkheert ëntxlus mache woo iim xwiirichkheete pringe teet, orer mache tas eyer sich xeeme mist. Ti liip tsu Yeehoowa un sayn Wort khan uns helfe ti angst phake. Wii? Unser liip tsu Kot khan uns uf muute fer imer sayn Wort un puplikatsyoon fon te Piipel unersuuche eep mer wichtiche ëntxlise mache, soo mache mer weeniche feeler. Warom? Wayl ti Piipel khan ‘kluuch mache tee woo khee speryens hot, un khëntnis un ferxtant fer te yunge man kepe’. (Xpr. 1:4)

7. Was lërne mer fom kheenich Tawi sayn payxpiil?

⁷ Mache mer imer richtiche ëntxlise? Nee. Meyer al mache feeler. (Rom. 3:23) Tsum payxpiil: te kheenich Tawi waar een kluuche un troye man, awer, als mool, hot eyer ferkheerte ëntxlise kemacht woo eelent kepracht hon fer iim selepst un aach fer anere. (2 Sam. 12:9-12) Ale tëm, hot Tawi net kelos tas ti feeler woo eyer kemacht hot, ferxweecht hon sayn kapasiteet fer ëntxlise mache woo Kot aan kenom hot. (1 Khe. 15:4, 5) Soo wii tiise kheenich, khene mer uns aach erinere tas Yeehoowa iwich unser feeler triwer wech kukt, fertsayert unser sinte un tuut imer xtitse tii woo iim liipe un aan heere. Soo, tas khan uns helfe tas ti feeler woo mer friier kemacht hon uns net xteere. (Psal. 51:1-4, 7-10)

8. Was lërne mer iwich was te aphostel Phaul iwich ti hayrat kesaat hot?

⁸ Wii khene mer net soo ëngstlich sin wën mer mise een ëntxlus mache? Ferxteen tas es oft mools mee wii ploos een ëntxlus kept woo richtich is. Lees iwich was Phaul iwich ti hayrat kexproch hot. Kot hot iim kexikt xraype: “Awer, wën yemant tenkt tas wën eyer leetich playpt, tuut eyer sich net kuut aan xtele, un wën tee xon iwer ti pluum fon te yunge yoore is, tan, is tas was pasiire sol: eyer khan mache was eyer wil; eyer tuut khee sint mache. Tii sole sich hayrate. Awer, wën yemant in sayn hërts ëntxlos hot un khee neetichkheet xpiire tuut, un woo kontrol iwer sayn aychne wile hot un in sayn aychne hërts ëntxlos hot sich net ferhayrate, tuut eyer was kuutes mache. Soo aach, tee woo sich ferhayrat, tuut was kuutes mache, awer tee woo sich net ferhayrate tuut, macht peser.” (1 Kor. 7:36-38) Phaul saat tas leetich plaype weyer een peser ëntxlus, awer tas es net weyer ti eensich richtich ëntxlus woo mer mache khan.

9. Sole mer uns ketanke mache iwich was ti anere tenke iwich unsere ëntxlise? Lee tas aus.

⁹ Sole mer uns ketanke mache iwich was ti anere tenke iwich unsere ëntxlise? Uf een aat, yaa. Mërk was te aphostel Phaul saat iwich ese was fer itole keopfert is woer. Tee hot erkhënt tas een ëntxlus khent im xtant net ferkheert sin, awer khent xaate mache fer yemant woo een xwach kewise hët. Was hot Phaul tan ëntxlist? Tee hot kexrip: “Wën tas esmitel mayn pruuter xtolpere mache tuut, tuun ich khee sort flayx mee ese, tas ich net mayne pruuter xtolpere mache.” (1 Kor. 8:4-13) Meyer mise aach tenke aan wii unser ëntxlise ti anere sayn kewise petrefe khene. Awer tas haupste fer uns is ëntxlise mache woo unser fraayntxaft mit Yeehoowa xtark hale. (Lees Romaaner 14:1-4.) Was fer piiplixe oryentiirunge khene uns helfe ëntxlise mache woo Kot eere?

Seks xrite fer kuute ëntxlise mache

10, 11. (a) Was mache mer fer uns net hoochmuutich aan xtele in te familye? (b) Aan was mise ti elteste tenke wën se ëntxlise mache fer ti kemaynt?

¹⁰ Say net hoochmuutich. Eep mer een ëntxlus mache, mise mer uns frooe: hon ich tas recht fer tiise ëntxlus mache? Te kheenich Salomon hot kexrip: “Mit te hoochmuut, khomt aach te xaam, awer ti kluucheet is mit te teemuutiche.” (Xpr. 11:2)

¹¹ Ti eltere khene ti khiner ti oportuniteet kepe fer etliche ëntxlise mache, awer ti khiner thërfe net tenke tas se yets ti autoriteet hon fer mache was se wole. (Kol. 3:20) Fraae un mutere hon autoriteet in te familye, awer tii mache es kuut wën se erkhëne te man wii xëf fon te familye. (Xpr. 1:8; 31:10-18; Ëfe. 5:23) Ti mëner mise aach erkhëne tas iire autoriteet unich Kristus sayn autoriteet xteet. (1 Kor. 11:3) Elteste mache ëntxlise fer ti kemaynt, awer tii mise uf phase fer ‘net keen iwer ti tinge woo kexrip sin’ in Kot sayn Wort. (1 Kor. 4:6) Tii keen kenau noo te troye sklaaw sayn oryentiirunge. (Mat. 24:45-47) Meyer khene uns un anere xpaare fon ëngstlichkheet un soriche wën mer ploos ëntxlise mache iwer was mer autoriteet hon.

12. (a) Warom sole mer uner suuche eep mer een ëntxlus mache? (b) Lee aus wii yemant een unersuuchung mache khan.

¹² Mach unersuuchung. “Tëm flaysicher sayn pleen kepe sicher kuute resultaate”, hot Salomon kexrip, “awer al tii woo net uf phase kepe sicher aarm.” (Xpr. 21:5) Tsum payxpiil: pleenst tuu aan een kexeft mache? Los tich net lenke torich tayn xpiirunge. Uner suuch te sache, xprech mit layt woo tas ferxteen, un tenk aan ti piiplixe oryentiirunge woo mit tiise sache tsu tuun hon. (Xpr. 20:18) Fer tayn unersuuchung perayte, mach tswaay liste: uf een, xrayp truf ti nutse woos tuu kriist. Uf ti anert, xrayp uf was tuu ferliire khenst. Eeps tuu ëntxlist, rechen noo was tas khost. (Luk. 14:28) Tenk net ploos aan tayn kelt wëns tuu een ëntxlus machst, awer aach aan tayn spiritualiteet. Tas ales uner suuche khost tsayt un mii. Awer soo xpaart ma sich fon ayere un khop wee.

13. (a) Was fer karantii kept uns Tyako 1:5? (b) Wii khan uns tas helfe peete fer kluucheet kriin?

¹³ Peet fer kluucheet kriin. Unser ëntxlise wëre ploos Kot eere wën mer sayn hilef ferlange fer tii mache. Te tisipel Tyako hot kexrip: “Tan, wën es kluucheet fer yemant fon aych feelt, sol eyer tii noo un noo fer Kot ferlange un eyer tuut tas kriin, wayl Kot tuut krooshërtslich fer ale kaar kepe, oone se xëne.” (Tya. 1:5) Meyer prayche uns net xeeme wayl mer prayche kluucheet woo fom Kot khomt fer uns helfe ëntxlise mache. (Xpr. 3:5, 6) Wayl traue nuer aan unser aychne ferxtëntnis, khan laycht uns tsu een ferkheerte weech nëme. Peete fer kluucheet kriin un uner suuche ti oryentiirunge in Kot sayn Wort woo too mit tsu tuun hon, lost tas te hayliche kayst uns heleft raus kriin warom mer wërklich tas mache wole. (Hep. 5:12; lees Tyako 1:22-25.)

14. Warom sole mer net uf xupe?

¹⁴ Mach ti ëntxlus. Tuu tich net ayle fer tiise xrit nëme eeps tuu tas uner suucht host un kepeet host fer kluucheet kriin. Te kluucher nëmt tsayt fer ‘kuut traan tenke eep eyer yeete xrit kept’. (Xpr. 14:15) Awer xup tas aach net imer uf. Weer tas macht, kept aus reet fer niks mache. (Xpr. 22:13) Awer toch, macht eyer een ëntxlus: tee lost sayn leepe in ti anere sayn hënt.

15, 16. Was mus tuu ales mache fer een ëntxlus aan wëne?

¹⁵ Wën ti ëntxlus aan. Ti kans mii woo mer aan kewënt hon, wën mer net aan wëne ti kuute ëntxlus woo mer kemacht hot, hot khee nuts. “Ales was tuu mache khanst, mach tas mit tayn kans kraft,” hot Salomon kexrip. (Ekl. 9:10) Wën tas pariire sol, mise mer ales in ortnung xtele fer unser ëntxlus aan wëne. Tsum payxpiil: eene puplikatoer in te kemaynt wil im xtant pyoneer wëre. Meecht tee tas hin kriin? Tsiimlich sicher yaa, wën eyer sich net tsu fiil aarwayt iwer nëmt un aach net tsu fiil ferkniichung, tas eyer miit is, un nëmt iim ti tsayt woo eyer praycht fer sayn tiinst erfiile.

¹⁶ Ti peste ëntxlise sin in te meyerst tsayt net laycht fer aan wëne. Warom? Wayl “ti kans welt is in te macht fom Xlechter”. (1 Yo. 5:19) Meyer mise khëmpfe keeche “ti welt rechiirente fon tiise tunkelheet, keeche ti xlechte kayste in te himlixe plëtse”. (Ëfe. 6:12) Te aphostel Phaul un aach te tisipel Yuutas hon ketsaycht tas tii woo ëntxlist hon Kot eere, mise khëmpfe. (1 Tim. 6:12; Yuu. 3)

17. Was waart Yeehoowa fon uns wën mer ëntxlise mache?

¹⁷ Kuk tayn ëntxlus noo un mach ënerunge, wëns neetich is. Te resultaat fon unser ëntxlise is net imer tee woo mer truf waarte. “Ti tsayt un tinge woo mer net waarte” khome iwer uns al. (Ekl. 9:11) Awer toch, waart Yeehoowa tas etliche fon unser ëntxlise sole kehal wëre, wën mer aach proope mit mache mise. Tsum payxpiil: ti ëntxlus fer unser leepe tsu Yeehoowa kepe, orer uns ferhayrate, khene net tsurik kemacht wëre. Kot waart tas mer unser ferxpreche hale sole. (Lees Psalm 15:1, 2, 4.) Ti meyerste ëntxlise sin net soo wichtich. Weer kemeesich is tuut als mool sayn ëntxlise noo kuke. Tee is net hoochmuutich, un macht ënerunge, orer soo kaar kep sayn pleen uf, wëns neetich is. (Xpr. 16:18) Tas haupste is in ales Yeehoowa eere kepe.

Lërn anere in ëntxlise mache woo Kot eere

18. Wii khene ti eltere iire khiner in lërne kuute ëntxlise mache?

¹⁸ Ti eltere khene fiil mache fer iire khiner in lërne ëntxlise mache woo Kot eere. Een kuut payxpiil is te peste leerer. (Luk. 6:40) Wëns kuut is, khene ti eltere iire khiner aus leye al ti xrite woo se kep hon fer een ëntxlus mache. Im xtant wole se aach lose tas ti khiner etliche ëntxlise mache, un se loope wën tas kuut ap laaft. Awer, wën tas khint een ferkheert ëntxlus macht? Im xtant wole ti eltere tas xoone fom xtroof woo tefun khomt, awer tas is net imer tas peste fer tëm. Tsum payxpiil: im xtant lose ti eltere tas te soon sayn tokument macht fer faartsaych faare, awer tan macht tee etwas ferkheertes un mus tefoer petsaale. Ti eltere khente tëm tas kelt kepe, awer wën se xike tas tee selepst petsaalt, tan is es meechlich tas tee lërnt responsapiliteet hon iwich was tee macht. (Rom. 13:4)

19. Was sole mer unser Piipel xtutënte in lërne? Un wii khene mer tas mache?

¹⁹ Yeesus hot kexikt sayn tisipele anere in lërne. (Mat. 28:20) Eens fon te wichtiche tinge woo mer ti xtutënte fon te Piipel in lërne is wii kuute ëntxlise mache. Fer tas richtich mache, mise mer uns um hale fer net saan was se mache sole. Tas peste is se in lërne fer tenke aan piiplixe oryentiirunge woo khene se helfe aus sich selepst ti ëntxlus mache, wayl “yeete eene fon uns tuut aprechnunge mit Kot weeche sich selepst mache”. (Rom. 14:12) Soo, hon mer al kuute uersache fer ëntxlise mache woo Kot eere.

[Noote]

Wii teest tuu antworte?

• Warom mise mer lërne ëntxlise mache?

• Wii khan ti angst uns tsurik hale, un was khene mer mache fer ti angst phake?

• Was fer seks xrite khene mer kepe fer ëntxlise mache woo Kot eere?

[Xtuutium frooche]

[Khaste/Pilt]

Xrite fer kuute ëntxlise mache

1 Say net hoochmuutich

2 Mach unersuuchung

3 Peet fer kluucheet kriin

4 Mach ti ëntxlus

5 Wën ti ëntxlus aan

6 Kuk tayn ëntxlus noo un mach ënerunge, wëns neetich is

[Pilt]

Tee woo net wees was se wil, is wii een xif oone kelenkt in een pees meer