Agaramid Kadagiti Desision a Pakaidayawan ti Dios

“Daydiay nasaldet utobenna dagiti addangna.”​—PROV. 14:15.

1, 2. (a) Ania ti kangrunaan a pakaseknantayo iti amin a desision nga aramidentayo? (b) Ania dagiti saludsod nga usigentayo?

 MABALIN nga adu a desision ti inaldaw nga ar-aramidentayo. Dadduma kadagita ket saan unay a napateg. Ngem adda met dagiti dakkel ti epektona iti biagtayo. Kadagiti amin a desision nga aramidentayo, dadakkel man wenno babassit, ti pannakaidayaw ti Dios ti kangrunaan a pakaseknantayo.​—Basaen ti 1 Corinto 10:31.

² Para kenka, nalaka laeng kadi wenno narigat ti agdesision? Tapno rumang-aytayo iti naespirituan, masapul a masursurotayo nga ilasin ti umiso iti di umiso sa kalpasanna, agdesisiontayo maitunos iti patpatientayo imbes nga iti patpatien ti sabsabali. (Roma 12:1, 2; Heb. 5:14) Ania ti dadduma pay a nabileg a rason a masapul a sursuruentayo ti agaramid kadagiti umiso a desision? Apay a narigat no dadduma ti agdesision? Ken ania dagiti addang nga aramidentayo tapno masiguradotayo a pakaidayawan ti Dios dagiti desisiontayo?

Apay nga Agdesisiontayo?

3. Ania ti ditay ipalubos a mangimpluensia iti panagdesisiontayo?

³ No ditay makapagdesision kadagiti kasasaad nga adda pakainaiganna iti prinsipio ti Biblia, mabalin nga ibaga dagiti kaeskuelaantayo wenno katrabahuantayo a ditay kombinsido kadagiti patpatientayo isu a nalakadatayo laeng a maimpluensiaan. Mabalin nga agulbod, agkusit, wenno agtakawda ket guyugoyendatayo a  “sumurot iti bunggoy” babaen ti pannakikadua kadakuada wenno panangkalub iti aramidda. (Ex. 23:2) Ngem ti maysa nga ammona ti agaramid kadagiti desision a pakaidayawan ti Dios dina ipalubos a ti panagamak wenno ti tarigagayna nga awaten ti sabsabali ti mangituggod kenkuana a mangsalungasing iti konsiensiana a sinanay ti Biblia.​—Roma 13:5.

4. Apay a kayat ti dadduma ti agdesision para kadatayo?

⁴ Saan nga amin a desision nga aramiden ti sabsabali para kadatayo ket pagdaksantayo. Ngem adda dagiti gagayyem a nasayaat ti intensionda a mabalin nga ipilitda a surotentayo ti balakadda. Uray adayotayo iti pagtaengantayo, mabalin a maseknan latta dagiti kabagiantayo iti pagimbagantayo isu a kayatda ti agtultuloy a makiraman iti panagdesisiontayo. Kas pagarigan, usigentayo ti maipapan iti panagpaagas. Nabatad a kondenaren ti Biblia ti di umiso a panangusar iti dara. (Ara. 15:28, 29) Ngem adda ti bambanag maipapan iti pannakaaywan ti salun-at a saan a nalawag. Gapuna, tunggal maysa kadatayo ti mangaramid iti bukodna a desision no ania a pannakaagas ti awatenna wenno saan. a Mabalin a dagiti ipatpategtayo iti biag ipilitda ti opinionda kadagitoy a banag. Ngem no agdesision ti tunggal dedikado a Kristiano mainaig kadagitoy, responsabilidadna nga ibaklay ti “bukodna nga awit.” (Gal. 6:4, 5) Ti kangrunaan a pakaseknantayo ket ti panangtaginayon iti nadalus a konsiensia iti imatang ti Dios, saan ket nga iti tao.​—1 Tim. 1:5.

5. Kasanotayo a maliklikan ti pannakarba ti pammatitayo?

⁵ Mabalin a pagdaksantayo no agpangaduatayo nga agdesision. Insurat ni adalan a Santiago a ti tao a di makapagdesision ket “di agtaltalinaed kadagiti amin a dalanna.” (Sant. 1:8) Kas iti maysa a tao iti bilog nga awan timonna iti nadawel a baybay, isu ket arigna mayallo-allon babaen kadagiti agbaliwbaliw nga opinion dagiti tattao. Anian a naglaka a marba ti pammati ti kasta a tao ken ipabasolna iti sabsabali ti nakalkaldaang a kasasaadna! (1 Tim. 1:19) Kasanotayo a maliklikan dayta? Masapul nga agbalin a ‘natibker ti pammatitayo.’ (Basaen ti Colosas 2:6, 7.) Tapno maaramidtayo dayta, masapul a sursuruentayo ti agaramid kadagiti desision a mangyanninaw iti pammatitayo iti naipaltiing a Sao ti Dios. (2 Tim. 3:14-17) Ngem ania ti mabalin a manglapped kadatayo a mangaramid iti umiso a desision?

No Apay a Mabalin a Narigat ti Agdesision

6. Ania ti mabalin nga epekto kadatayo ti panagamak?

⁶ Mabalin a maamaktayo nga agdesision amangan no di umiso, wenno di agballigi ti desisiontayo, wenno matmatandatayo ti dadduma a maag. Nainkalintegan laeng dagita a pakaseknan. Awan ti mayat nga agaramid iti di umiso a desision nga agbanagto a pagdaksanna ken nalabit pakaibabainanna. Nupay kasta, makatulong ti panagayat iti Dios ken iti Saona tapno ditay unay maamak. Kadagiti ania a pamay-an? Ti panagayat iti Dios tignayennatayo a kanayon nga agkonsulta iti Saona ken kadagiti naibatay-Biblia a publikasion sakbay nga agaramidtayo kadagiti napateg a desision. Iti kasta, maliklikantayo ti adu a kamali. Apay? Gapu ta ti Biblia “mangipaay iti kinasaririt kadagidiay awanan kapadasan, iti maysa nga agtutubo pannakaammo ken pannakabael nga agpanunot.”​—Prov. 1:4.

7. Ania ti maadaltayo iti kapadasan ni Ari David?

⁷ Kanayon kadi nga umiso ti maaramidtayo a desision? Saan. Agkamalitayo amin. (Roma 3:23) Ni Ari David, kas pagarigan, ket masirib ken matalek. Ngem adda gundaway a nakaaramid iti di umiso a desision a nakaigapuan ti panagsagabana ken ti dadduma. (2 Sam. 12:9-12) Nupay kasta, dina impalubos a dagiti kamalina ti nanglapped kenkuana nga agaramid kadagiti umiso a desision nga anamongan ti Dios. (1 Ar. 15:4, 5) Kas ken David, makapangngeddengtayo iti laksid dagiti naaramidtayo a kamali no laglagipentayo a palabsen ni Jehova dagiti kamalitayo ken  pakawanenna dagiti basoltayo. Kanayon a tulonganna dagidiay mangay-ayat ken agtultulnog kenkuana.​—Sal. 51:1-4, 7-10.

8. Ania ti maadaltayo iti komento ni apostol Pablo maipapan iti panagasawa?

⁸ Adda maaramidantayo tapno maksayan ti danagtayo nga agdesision. Ania dayta? Babaen ti panangbigbig a no dadduma, adda dagiti umiso nga addang a mabalintayo a pagpilian. Usigentayo ti wagas a pannakirinnason ni apostol Pablo mainaig iti panagasawa. Napaltiingan a nangisurat: “No ti asinoman pagarupenna a di umiso ti panagtigtignayna maipaay iti kinabirhenna, no dayta ket iti labes ti kinalasbang ti kinaagtutubo, ket kastoy ti rebbeng a pannakaaramidna, aramidenna koma no ania ti kayatna; isu di agbasol. Mangasawada koma. Ngem no ti asinoman sititibker a nakaikeddeng iti pusona, nga awan panagkasapulanna, no di ket addaan kinaturay iti bukodna a pagayatan ket inaramidna daytoy a pangngeddeng iti bukodna a puso, a pagtalinaedenna ti bukodna a kinabirhen, naimbagto ti aramidenna.” (1 Cor. 7:36-38) Inrekomenda ni Pablo a ti kinaawan asawa ti kasayaatan nga aramiden ngem saan laeng a dayta ti umiso a pagpilian.

9. Rumbeng kadi a pakaseknantayo ti kuna ti dadduma maipapan iti desision nga aramidentayo? Ilawlawagyo.

⁹ Rumbeng kadi a pakaseknantayo ti kuna ti dadduma maipapan kadagiti desisiontayo? Nasayaat met no ikabilangantayo dayta. Kitaenyo ti kinuna ni Pablo maipapan iti pannangan kadagiti taraon a mabalin a naidaton kadagiti idolo. Binigbigna a saan met a dakes ti desision ti maysa no mangan, ngem mabalin a maapektaran ti nakapuy a konsiensia ti dadduma. Ania ti desision ni Pablo? “No ti taraon itibkolna ti kabsatko,” insuratna, “diakto pulos mangan manen iti lasag, tapno saanko a maitibkol ti kabsatko.” (1 Cor. 8:4-13) Masapul met nga ikabilangantayo ti konsiensia ti sabsabali no agdesisiontayo. Siempre, ti kangrunaan a pakaseknantayo ket no ania ti epekto ti desisiontayo iti relasiontayo ken Jehova. (Basaen ti Roma 14:1-4.) Ania dagiti prinsipio iti Biblia a makatulong kadatayo nga agaramid iti desision a pakaidayawan ti Dios?

Innem nga Addang Tapno Makaaramid iti Umiso a Desision

10, 11. (a) Kasanotayo a maliklikan ti agbalin a nadursok iti uneg ti pamilia? (b) Ania ti rumbeng a laglagipen dagiti panglakayen no agdesisionda para iti kongregasion?

¹⁰ Liklikan ti kinadursok. Sakbay nga agdesisiontayo, masapul nga isaludsodtayo iti bagitayo, ‘Adda kadi karbengak nga agdesision?’ Insurat ni Ari Solomon: “Dimteng kadi ti kinadursok? No kasta dumtengto ti pannakaibabain; ngem ti sirib adda kadagidiay naemma.”​—Prov. 11:2.

¹¹ Mabalin a palubosan dagiti nagannak a mangaramid dagiti annakda iti sumagmamano a desision, ngem saanda koma a basta agdesision lattan. (Col. 3:20) Dagiti assawa a babbai ken inna addaanda met iti autoridad iti uneg ti pamilia ngem nasayaat a bigbigenda ti kinaulo ti asawada. (Prov. 1:8; 31:10-18; Efe. 5:23) Masapul met a bigbigen dagiti assawa a lallaki a limitado ti autoridadda yantangay addada iti babaen ni Kristo. (1 Cor. 11:3) Agdesision dagiti panglakayen para iti kongregasion ngem siguraduenda a ‘dida lumbes iti bambanag a naisurat’ iti Sao ti Dios. (1 Cor. 4:6) Masapul met a  surotenda a naimbag dagiti instruksion nga inted ti matalek nga adipen. (Mat. 24:45-47) Mabalin a maliklikantayo ti nakaro a danag ken leddaang no satay la agdesision no naikkantayo iti autoridad a mangaramid iti dayta.

12. (a) Apay a rumbeng nga agsukimattayo? (b) Ilawlawagyo no kasano nga aramiden ti maysa ti kasta a panagsukimat.

¹² Agsukimat. Insurat ni Solomon: “Dagiti gakat daydiay nasaet sigurado a mangipaay iti pagsayaatan, ngem tunggal maysa a nadarasudos sigurado nga agturong iti panagkasapulan.” (Prov. 21:5) Kas pagarigan, agplamplanoka kadi nga agnegosio? Dika koma agpannuray laeng iti emosionmo. Adalem amin a makatulong nga impormasion, agpabalakadka kadagiti eksperto iti dayta a negosio, ken ammuem dagiti prinsipio ti Biblia nga agaplikar iti dayta a banag. (Prov. 20:18) Tapno organisado ti panagsukimatmo, mangaramidka iti dua a listaan​—para kadagiti bentaha, ken disbentaha. Sakbay nga agdesisionka, ‘pattapattaem ti magastos.’ (Luc. 14:28) Usigem dagiti posible nga epekto ti desisionmo saan laeng nga iti pinansial no di ket iti pay naespirituan a kasasaadmo. Agkalikagum iti tiempo ken pigsa ti panagsukimat. Ngem no aramidem dayta, maliklikam ti nadarasudos a desision nga agresulta iti problema.

13. (a) Ania ti ipanamnama ti Santiago 1:5? (b) Kasano a makatulong kadatayo ti panangikararag iti sirib?

¹³ Agkararag maipaay iti sirib. Sa laeng pakaidayawan ti Dios dagiti desisiontayo no agpatulongtayo kenkuana. Insurat ni adalan a Santiago: “No ti asinoman kadakayo agkurang iti sirib, agtultuloy koma nga agdawat iti Dios, ta isu mangted a sipaparabur kadagiti isuamin ken awanan panangumsi; ket maitedto dayta kenkuana.” (Sant. 1:5) Saan a nakababain nga admitiren a kasapulantayo ti sirib nga ipaay ti Dios a mangtulong kadatayo nga agdesision. (Prov. 3:5, 6) Nalakatayo laeng ngamin a mayaw-awan no agpannuraytayo iti bukodtayo a pannakaawat. No agkararagtayo maipaay iti sirib ken agsukimattayo kadagiti prinsipio iti Sao ti Dios, agpapaiwanwantayo iti nasantuan nga espiritu a mangilasin iti pudpudno a motibotayo mainaig iti desision nga aramidentayo.​—Heb. 4:12; basaen ti Santiago 1:22-25.

14. Apay a liklikantayo nga itantan ti agdesision?

¹⁴ Agdesision. Dika agdardarasudos nga agdesision no dika pay nagsukimat ken nagkararag maipaay iti sirib. Ti masirib a tao ‘utobenna a naimbag dagiti addangna.’ (Prov. 14:15) Ngem dimo met itantan ti agdesision. Ti manangitantan agpambar no apay a saan pay a nagdesision. (Prov. 22:13) Ngem masapul nga agdesisionto latta​—isuna laeng ta arigna a ti sabsabali ti mangkonkontrol kenkuana.

15, 16. Ania ti ramanen ti panangibanag iti desision?

¹⁵ Ibanag ti desision. Sayang ti panagreggettayo a mangaramid iti umiso a desision no ditay ikagumaan nga ibanag dayta. “Isuamin a masarakan ta imam nga aramiden, aramidem buyogen ti mismo a bilegmo,” insurat ni Solomon. (Ecl. 9:10) Tapno agballigitayo, masapul  a sidadaantayo a mangaramid iti aniaman a kasapulan tapno maibanag ti desisiontayo. Kas pagarigan, maysa nga agibumbunannag iti kongregasiontayo ti mayat nga agpayunir. Agballigi ngata? Wen no la ketdi ta dina ipalubos a ti nalabes a panagtrabaho iti sekular ken panaglinglingay ti mangibus iti pigsa ken tiempona para iti ministeriona.

¹⁶ Masansan a narigat nga ibanag dagiti kasayaatan a desision. Apay? Gapu ta “ti intero a lubong adda iti pannakabalin daydiay nadangkes.” (1 Juan 5:19) Masapul a sarangtentayo dagiti “agturay iti lubong daytoy a kinasipnget, maibusor kadagiti nadangkes nga espiritu a puersa kadagiti nailangitan a disso.” (Efe. 6:12) Agpada nga ipamatmat da apostol Pablo ken adalan a Judas a masapul a makidangadang dagidiay mayat a mangidayaw iti Dios.​—1 Tim. 6:12; Jud. 3.

17. No maipapan kadagiti desision nga aramidentayo, ania ti namnamaen kadatayo ni Jehova?

¹⁷ Repasuen ti desision ken mangaramid iti panagbalbaliw no kasapulan. Saan nga amin a desision ket matungpal a kas iti naiplano. Ngamin, maipasangotayo amin iti “tiempo ken ti di mapakpakadaan a pasamak.” (Ecl. 9:11) Nupay kasta, namnamaen ni Jehova nga itultuloytayo nga ibanag ti desisiontayo uray no maipasangotayo kadagiti pakasuotan. Saan a mabalin nga ikompromiso ti maysa ti desisionna a nangidedikar iti biagna ken Jehova wenno ti inaramidna a sapata iti panagasawa. Namnamaen ti Dios nga itungpaltayo dagiti kasta a desisiontayo. (Basaen ti Salmo 15:1, 2, 4.) Ngem kaaduan a desision ti saan unay a napateg. Ngarud, ti masirib a tao pasaray repasuenna dagiti inaramidna a desision. Dina ipalubos a ti kinatangsit wenno kinasukir ti manglapped kenkuana a mangbaliw iti desisionna. (Prov. 16:18) Ti kangrunaan a pakaseknanna ket ti panangsiguradona nga agtultuloy a pakaidayawan ti Dios ti panagbiagna.

Sanayen ti Sabsabali a Mangaramid iti Desision a Pakaidayawan ti Dios

18. Kasano a dagiti nagannak masanayda dagiti annakda nga agaramid iti umiso a desision?

¹⁸ Dakkel ti maitulong dagiti nagannak tapno makaaramid dagiti annakda iti desision a pakaidayawan ti Dios. Ti nasayaat nga ulidanda ti kasayaatan a mangisuro kadagiti annakda. (Luc. 6:40) No maitutop, mabalinda nga ilawlawag kadagiti annakda no kasanoda a nagaramid kadagiti desision. Mabalinda met a palubosan dagiti annakda nga agdesision para iti bagbagida sa komendaranda ida no nasayaat ti resultana. Ngem kasanon no di umiso ti inaramidda a desision? Mabalin a ti umuna nga aramiden dagiti nagannak ket salaknibanda ti anakda iti saan a nasayaat nga imbunga ti desisionda. Ngem saan a kanayon a pagimbagan dayta ti anakda. Kas pagarigan, mabalin a palubosanda ti anakda a mangala iti lisensiana nga agmaneho. Ipapantayo nga adda linabsing ti anak a linteg iti trapiko isu a namulta. Mabalin a bayadan dagiti nagannak ti multana. Ngem no ikalikagumda nga agtrabaho ti anakda tapno mabayadanna ti multana, dakdakkel ti posibilidadna nga agbalin a responsable kadagiti inaramidna.​—Roma 13:4.

19. Ania ti rumbeng nga isurotayo kadagiti iyad-adalantayo iti Biblia, ken kasanotayo nga aramiden dayta?

¹⁹ Binilin ni Jesus dagiti pasurotna nga isuroda ti sabsabali. (Mat. 28:20) Ti maysa a kapatgan a maisurotayo kadagiti iyad-adalantayo iti Biblia ket ti panagaramid iti umiso a desision. Tapno sieepektibo a maaramidtayo dayta, masapul a liklikantayo nga ibaga kadakuada no ania ti aramidenda. Nasaysayaat no isurotayo ida no kasanoda nga iyaplikar dagiti prinsipio ti Biblia tapno makapagdesisionda a bukbukodda yantangay “tunggal maysa kadatayo makikuentanto iti Dios maipaay iti bagina.” (Roma 14:12) Gapuna, addaantayo amin iti naimbag a rason nga agaramid iti desision a pakaidayawan ti Dios.

[Footnote]

Ania ti Sungbatyo?

• Apay a masapul a sursuruentayo ti agdesision?

• Ania ti mabalin nga epekto kadatayo ti panagamak, ken kasanotayo a mapagballigian dayta?

• Ania dagiti innem nga addang a mabalintayo nga aramiden tapno sigurado a pakaidayawan ti Dios dagiti desisiontayo?

[Salsaludsod]

[Kahon/Ladawan iti panid 16]

Dagiti Addang Tapno Makaaramid iti Umiso a Desision

1 Liklikan ti Kinadursok

2 Agsukimat

3 Agkararag Maipaay iti Sirib

4 Agdesision

5 Ibanag ti Desision

6 Repasuen ken Baliwan

[Ladawan iti panid 15]

Ti maysa a di makapagdesision ket nayarig iti bilog nga awanan timon iti nadawel a baybay