Ku bokona mu madisá

Ku bokona mu madisá

Sola Ima I Ximanesa Nzambi

Sola Ima I Ximanesa Nzambi

Sola Ima I Ximanesa Nzambi

‘O njimu, u zonga kiambote kioso kienda.’—JISA. 14:15.

1, 2. (a) Ihi ia tokala ku beta-kota mu ima ioso i tu sola? (b) Ibhuidisu iahi i tua-nda di longa?

ETU TUENE mu sola izuua ioso. Saí ima i tu sola, i tena ku tu bhekela ibhidi. Ia mukuá i tu bhekela kisangusangu kia dikota ku muenhu uetu. Ihi i tua mu zuela? O ima i tu sola. Mu ima ioso i tu sola, ki kala iofele, mba ionene, o kima kia beta-kota, o ku ximana Nzambi.—Tanga 1 Kolindo 10:31.

2 O kuila kiene mu ku bhonza o ku sola, anga ki kiene mu ku bhonza? Se tua mesena ku kula mu nzumbi, tua tokala kuijiia ku sola ia uabha, mu íii ia iibha, phala o ima i tu sola ilondekesa o ima i tu xikina, kana o ibanzelu ia muthu uéngi. (Lom. 12:1, 2; Jihe. 5:14) Ima iahi i tu bhangesa ku sola kiambote? Mukonda diahi saí ithangana ki bhonza o ku sola? Ihi i tua tokala ku bhanga phala kuijiia se o ima i tu sola i ximanesa Nzambi?

Mukonda Diahi Kua Bhingi ku Sola mu Ima Ioso?

3. Ihi ki tua tokala kuehela ku tu fidisa mu ima i tu sola?

3 Se etu ki tuijiia ihi i tua tokala o ku bhanga, ia lungu ni itumu ia Bibidia, o jikoleka ja xikola, mba ja sidivisu, a-nda banza kuila etu, ki tuala ni kixikanu kia kolo, a-nda tu bhangesa ku bhanga ima ia iibha. Ene a tena ku tanga makutu, a nganala, mba a nhana, a tu bhangesa ku mesena ku “kaiela kizulukutu kia mundu” mu ku bhanga o ima ia iibha ia bhanga, mba ku a kuatekesa ku sueka o ima ia iibha ia bhanga. (Mak. 23:2) Mu kiki, o muthu uejiia ku sola o ima i ximanesa Nzambi, ka-nda kuehela kuila o uôma, mba o vondadi ia ku mu xikina ku athu, i mu bhangesa ku kamba kuívua o kitongoluelu kiê.—Lom. 13:5.

4. Mukonda diahi saí athu a mesena ku sola o ima bhu kididi kietu?

4 Ko athu enioso a mesena ku sola o ima bhu kididi kietu, a mesena ku tu nganala. O makamba metu a mesena o mbote ietu, a tena ku tu jijidika ku kaiela o milongi iâ. Se ki tu tungu dingi kubhata, o jitata jetu nange a thandanganha hanji ni mbote ietu, kiki kia a bhangesa o ku mesena ku tu kuatekesa ku di bhana ni maka u tu bhita nau. Xinganeka o maka alungu ni sauidi ietu. O Bibidia i fidisa ku tambula manhinga. (Ikalakalu 15:28, 29) Saí maka alungu ni sauidi, ka a jimbulula mu Bibidia, a bhinga kuila kala muthu u sola mudiê, se milongo iahi ia-nda xikina ku tambula, mba ia-nda dituna ku tambula. * O jindandu jetu nange, a kala ni ibanzelu iavulu ia lungu ni maka enhá. Mu kiki, kioso ki moneka maka enhá, o Kidistá ua di bhakula, ua tokala “uambata o kimbamba kiê.” (Nga. 6:4, 5) O kima kia beta-kota, o ku kala ni kitongoluelu kia zele bhu pholo ia Nzambi, kana o ku tu xikina ku athu.—1 Tim. 1:5.

5. Ihi i tena ku tu kuatekesa phala ki tu texi o kixikanu kietu?

5 Saí ima i tu sola i tena ku tu bhekela maka. O dixibulu Tiiaku ua soneka kuila, o muthu ua mixima iiadi “u [tutumba] mu kuenda kuê kuoso, k’ejiia kioso kia bhanga.” (Tiia. 1:8) Kála o muthu uala mu ulungu ala ku u takujula ku mabuku a kalunga, muéne ua-nda kaiela ngó o milongi ia athu. Mu kiki, o muthu iú, u tena ku texi o kixikanu kiê, ni ku tatela akuâ, mu ibhidi ia kala na-iu! (1 Tim. 1:19) Kiebhi ki tu tena ku lenga o ibhidi íii? Etu tua tokala ku ‘kola mu kixikanu kietu.’ (Tanga Kolose 2:6, 7.) Phala ku kola mu kixikanu kietu, tua tokala ku sola o ima ilondekesa o kixikanu kietu mu Mak’â Nzambi. (2 Tim. 3:14-17) Maji ihi i tena ku tu fidisa ku sola kiambote?

Mukonda Diahi Kiene mu Bhonza ku Sola Kiambote

6. Kiebhi o uôma, u tena ku tu fidisa?

6 O uôma u tena ku tu fidisa—uôma ua ku kamba ku sola kiambote, ua ku lueza, ni ua ku moneka kiôua bhu pholo ia athu. O ku kala ni uôma ua ima íii, ki kima kia iibha. Se-ku muthu ua mesena ku sola ima i mu bhekela maka, mba jisonhi. Né kiki, o henda ietu kua Nzambi, ni mu Maka mê, i tena ku tu kuatekesa kueha o ku kala ni uôma ua ima íii. Kiebhi-phe? O henda ietu kua Nzambi, ia-nda tu kuatekesa ku tanga o Maka mê, ni madivulu metu, ande dia ku sola o ima ia beta-kota. Kienhiki, tua-nda sosola o iluezu i tuene mu kala na-iu. Mukonda diahi? Mukonda, o Bibidia, i tena ‘ku dimuna o ilalu, ni ku longa an’a-ndenge o kuijiia ni kilunji kioso.’—Jisa. 1:4.

7. Phangu iahi ia tu longo Sobha Davidi?

7 O kuila tua-nda tena ku sola kiambote ithangana ioso? Kana. Mukonda etu enioso tuene mu lueza. (Lom. 3:23) Mu kifika, o Sobha Davidi, uexile muthu ua unjimu, uexile fiiele. Maji né kiki, saí ithangana muéne ua solo ima ia mu bhekela ibhidi, ni ku athu a mukuá. (2 Sam. 12:9-12) Né kiki, Davidi, kehela o iluezu iê, ku mu fidisa ku sola kiambote, phala ku kala ni ukamba ni Nzambi. (1 Jis. 15:4, 5) Etu ué, tu tena ku sola kiambote sumbala ni iluezu i tua te m’ukulu, kála Davidi, mu kuijiia kuila Jihova uejiia o ituxi ietu, ni kuila muéne u loloka o ituxi ietu. Muéne ua-nda, kuatekesa oso-ene ku mu belesela.—Jisá. 51:1-4, 7-10.

8. Ihi i tua di longo mu itendelesu ia poxolo Phaulu ia lungu ni ukaza?

8 Tu tena ku sosola o jihanji jetu, kioso ki tu mesena ku sola kima. Kiebhi ki tu tena ku bhanga kiki? Mu kuijiia kuila kuene maukexilu ambote alungu ni ku sola. Xinganeka ia zuela poxolo Phaulu ia lungu ni ukaza. Muéne ua soneka: “Oso-phe a di solo ngó, maji ngua-uâ dingi ku kazala, eme-phe ng’a tangela kuila: Se mu ku bhanga kiki o mon’a diiala ua fika kuma kia-nda ku bhang’iki ku kilumba kiê ki ki fuama, mukonda o henda ia mu zolo na-iu hanji iavulu, iú ua bhindamena u sakana-nê—Kuabhu-phe, a kazale! Kana-ku kituxi mu ku bhanga kiki. Maji-phe se o mon’a diiala ua kolokota ni muxima uê, ngua-iê dingi ku kazala, uendi inda u kala ku ukudi, iú uala ni nguzu ia ku di tumina o jihanji jê, iú ua te kiá ku muxima kioso kia-nda ku bhanga, kuabhu-phe, muene ué ua bhange kiambote, mu ku kamba ku kazala ni mon’a kilumba. Mu kien’iki, uoso ua kazala kilumba kiê, ua bhange kiambote.” (1 Kol. 7:36-38, NW) Phaulu ua tendelesa o ukudi, maji ki uene ngó o ukexilu uambote.

9. O kuila tua tokala ku thandanganha ni ihi ia-nda banza athu ia lungu ni ima i tu sola? Jimbulula.

9 O kuila tua tokala ku xinganeka ku ima i tu sola, ni ihi ia-nda bhanza o athu? Saí iá ka xikina. Xinganeka iambe Phaulu ia lungu ni kúdia o makúdia a satela o i teka. Muéne uejidile kuila, ko ima ngó ioso i tu sola, ia iibha, maji i dibhalesa phang’ê, ni ima ia mukuá ki i iibha i tena ku bhalesa muthu ka kolo o kitongoluelu. Ihi ia solo Phaulu? Muéne ua soneka: “Se xitu i bhangesa phange iami kudibhala, eme nuka dingi nga kà dia xitu, phala o phange iami ki ngi mu bhangese kudibhala.” (1 Kol. 8:4-13) Etu ué tua tokala ku xinganeka se o ima i tu sola, ki ia-nda bhangesa akuetu ku dibhala. Mu kidi, etu tua thandanganha ni kiebhi kia-nda divua o makamba metu, ni Jihova, ia lungu ni ima i tu sola. (Tanga Loma 14:1-4.) Itumu iebhi ia Bibidia, ia-nda tu kuatekesa ku sola o ima i ximanesa Nzambi?

Pondo ji Samanu Phala ku tu Kuatekesa ku Sola Kiambote

10, 11. (a) Kiebhi ki tu tena kueha o ukumbu ku muiji? (b) Ihi ia tokala ku xinganeka o tufunga kioso kia mesena ku sola kima kia lungu ni kilunga?

10 Eha o ukumbu. Ande dia ku sola ku bhanga kima, tua tokala ku dibhudisa, ‘o kuila ngala ni ku tena kua ku sola ku bhanga kiki? O Sobha Solomá ua soneka: “Bhuoso [bhuala o] ukumbu, hádia bhu kaiela ue dilebhu; maji uoso a di tululula ene a dimuka.”—Jisa. 11:2.

11 O jitata ji tena ku kuatekesa o ana ku sola o ima, maji o ana ka tokala ku banza kuila ene ala ni ku tena kua ku sola o ima ia tokala ku bhanga. (Kol. 3:20) O ahatu, ni ji mama, ala ué ni ku tena ku muiji, maji a tokala kuijiia kuila o anumi’â, ene o atuameni a muiji. (Jisa. 1:8; 31:10-18; Efe. 5:23) Kiene kimoxi ué, o anumi a tokala kuijiia kuila, ki ene ngó ala ni ungana, ene ué a belesela Kristu. (1 Kol. 11:3) O tufunga ene mu sola ku bhanga ima phala o mbote ia kilunga, ene a tokala kuijiia kuila ka tokala “kusomboka ima ioso iòsoneke” mu Mak’â Nzambi. (1 Kol. 4:6) Ene ué a belesela o milongi ioso i bhana o kimbadi kia fiiele. (Mat. 24:45-47) Ki tua-nda bhalesa akuetu, mba ku di bhekela ibhidi, se tuala ni ku tena kua ku sola.

12. (a) Mukonda diahi tua tokala ku di longa? (b) Jimbulula kiebhi muthu kia tena ku sota milongi.

12 Sota milongi. Solomá ua soneka: Mukua muanu, o ixinganeku iê i bhangela kuvudisa nzungule ia jimbote; maji o ixinganeku ia mukua [dilualu] ni lusolo-lusolo, i mu xila ngó uadiama.” (Jisa. 21:5) O kuila ua mu banza ku bhanga uenji? Kana ku kaiela ngó i zuela o muxima uê. Xinganeka kiambote, sota milongi ku athu ejiia kiambote o ima íii, ni itumu ia Bibidia, i ua tokala ku belesela ia lungu ni maka enhá. (Jisa. 20:18) Phala kuijia kiambote kuata mikanda iiadi—ua dianga phala ku soneka o mbote i ua-nda katula, o ua mukuá soneka-mu o kikalakalu ki ua-nda kala nakiu. Kienhiki ande dia ku sola, ua tokala ku ‘xinganeka hanji o ngastu.’ (Luka 14:28) Xinganeka mu mbote ia-nda bheka o ima i ua solo, ki mu ukexilu ua xitu ngó, maji mu ukexilu ua nzumbi. Ku bhinga nguzu, ni thembu, phala ku sota milongi. Maji se u bhanga kiki, kia-nda ku fidisa ku sola ima i ku bhekela ibhidi.

13. (a) Ihi i tu kanena o divulu dia Tiiaku1:5? (b) Kiebhi ki tu tena kusamba mu ku bhinga o unjimu phala ku tu kuatekesa?

13 Samba mu ku bhinga unjimu. O ima i tu sola ia-nda ximanesa Nzambi, se tu bhinga o kikuatekesu kiê. O dixibulu Tiiaku ua soneka: “Maji se sai muthu mudienu ua kambe unjimu, a u bhinge Nzambi, muène anga u mu bhana-u.” (Tiia. 1:5) Ki tua tokala ku kala ni jisonhi ja ku bhinga o unjimu ua Nzambi, phala ku tu kuatekesa ku sola kiambote. (Jisa. 3:5, 6) Mukonda, se tu dielela mu ilunji ietu, tu tena ku di nganala. Kioso ki tu bhinga unjimu, mba tu sota o itumu ia Nzambi, tu ehela o nzumbi ikôla, ku tonginina o ibanzelu ietu, phala ki tu kale ni phata mu ku bhanga o ima i tua solo.—Jihe. 4:12; tanga Tiiaku 1:22-25.

14. Mukonda diahi tua tokala kueha o ukexilu ua ku kala ni mixima iiadi?

14 Sola. Kana ku kala ni lusolo mu ku sola, ande dia ku sota milongi, ni ande dia kusamba, mu ku bhinga unjimu. O muthu ua unjimu, ‘u zonga kiambote kioso kienda.’ (Jisa. 14:15) Kienhiki, kana ku bhanga poko. O muthu ua mixima iiadi, u kala ni ibanzelu iavulu, maji né kiki muéne u sola kima. (Jisa. 22:13) Maji u kaiela ngó i bhanga akuâ.

15, 16. Ihi ia bhingi phala ku kumbidila o ima i tu sola?

15 Bhanga i ua solo. O nguzu i tu bhanga phala ku sola kiambote o ima, ki ia-nda kala ni valolo se ki tu kaiela o milongi. Solomá ua soneka: “Kioso kia kuiza bhu maku phala ku ki bhanga, bhanga-kiu muene katé bhuoso bhua suku o nguzu iê.” (Ndo. 9:10) Phala ku di tunda kiambote, tua tokala ku bhanga ioso phala ku kumbidila o ima i tua solo ku bhanga. Mu kifika muboki mu kilunga u sola ku kala muboki ua thembu ioso. O kuila ua-nda tena? Nange muéne u tena, se kehela kuila o sidivisu, ni itonokenu, i mu katula o thembu ia tokala ku bhanga mu ukunji uê.

16 O ima ia beta-kota iene mu bhonza ku i sola. Mukonda diahi? Mukonda, “o mundu uoso-phe ua zeka mua kadiaphemba ió mukua ku tondalesa.” (1 Nzuá 5:19) Tua tokala ku luua “ni ifuxi ia jinzumbi ja phulu ku ididi ia diulu, tu lua ni atumini, tu lua ni akutende, tu lua ni enexi a kithangana kia kitombe’iki mu ngongo.” (Efe. 6:12) Ki kala poxolo Phaulu, mba Juda, enioso ambe kuila oso a mesena ku ximanesa Nzambi, a-nda luua ita.—1 Tim. 6:12; Juda 3.

17. Kioso ki tu sola ku bhanga kima, ihi i kingila Jihova ko kuetu?

17 Bhitulula i ua solo, lungulula se kua bhingi ku i lungulula. Ko ima ioso i tu sola ia-nda tunda kiambote kála ki tua mesena. Mukonda, “o ibatu ni jithembu” ja tu tokala etu enioso. (Ndo. 9:11) Né kiki, Jihova u kingila kuila tu kolokota, sumbala saí ima i tu sola i tu bhekela ibhidi iavulu. Kála o muthu ua di bhakula kua Jihova, mba ua kazala, se-ku kima ki mu bhangesa ku vutuka ku dima. Nzambi, u kingila kuila tu kumbidila o ima íii i tua solo. (Tanga Jisálamu 15:1, 2, 4.) Ki kala mu ima ionene, mba iofele ia sola. O muthu uala ni unjimu, saí ithangana u bhitulula o ima ia solo. Muéne ka-nda kuehela kuila o ukumbu u mu fidisa ku lungulula o ima ia solo. (Jisa. 16:18) O kima kia dianga ku bhanga, o kuijiia kuila o ukexilu uê, ua mu ximanesa Nzambi

Longa Akuenu ku Sola Kiambote Phala ku Ximanesa Nzambi

18. Kiebhi o jitata kia tena ku kuatekesa o ana ku sola kiambote o ima?

18 O jitata a tena ku bhanga ima iavulu phala ku kuatekesa o ana ku sola ima i ximanesa Nzambi. O phangu iambote, o mesene ietu ia dikota. (Luka 6:40) Mu ithangana ia tokala, ene a tena ku longa o ana, ihi ia tokala ku bhanga phala ku sola kiambote o ima. Ene ué a tokala kuehela o ana ku sola ubheka uâ, ni ku a ximana kioso kia sola kiambote. Maji se o mona ka solo kiambote? Mu dimatekenu, nange o jitata kehela kuila o ana a tala hadi, maji o ku bhanga kiki ki kima kiambote phala o mona. Mu kifika, o jitata a tena kuehela o mona kuendesa dikalu. Maji sé o mona ka belesela o itumu ia xiku dia ikoka, iu a mu bhana kaxtiku ka ku futa kitadi. O jitata a tena ku futa o kitadi kiki. Maji se a bhinga kuila o mona u kalakala phala ku futa o kitadi, muéne ua-nda kala ni kilunji mu ku bhanga o ima.—Lom. 13:4.

19. Ihi i tua tokala ku longa ku maxibulu metu, ni kiebhi ki tua tokala ku bhanga kiki?

19 Jezú ua tumina o akaiedi iê ku longa athu. (Mat. 28:20) O disá dia beta-kota di tu tena ku longa ku maxibulu metu, o ku sola kiambote. Phala ene ku tena ku sola kiambote, etu tua tokala ku a londekesa kiebhi kia tokala ku bhanga kiki. Kima kiambote ku a longa phala ene ku tena kuijiia o itumu ia Bibidia, phala ene ku tena ku sola mudiâ o ima ia mesena. Mukonda, “kala muthu mudietu, ua kà di bhela konda iê kua Nzambi.” (Lom. 14:12) Etu enioso saí kima ki tu bhangesa ku sola ima i ximanesa Nzambi.

[Tanga mu luji]

^ kax. 4 Phala kuijiia dingi o maka enhá, tanga o mbandu ijila kumoxi ni Kikalakalu Kietu Kia Utuminu, ua Março ia 2007, mu jimbandu 3-6, kiambe: “Como encaro as frações de sangue e os procedimentos médicos que envolvem o uso de meu próprio sangue?” mu phutu.

Kiebhi ki Ueji Tambuijila?

• Mukonda diahi tua tokala ku di longa ku sola o ima?

• Kiebhi o uôma u tena ku tu fidisa, ni kiebhi ki tu tena ku dibhana nau?

• Jebhi o jipondo ji samanu ji tua tokala ku kumbidila phala kuijiia se o ima i tu sola i ximanesa Nzambi?

[Ibhuidisu ia ku dilonga]

[Kidikisu/​Foto ku mbandu20]

Jipondo ji tu Kuatekesa ku Sola Kiambote

1 Eha o Ukumbu

2 Sota Milongi

3 Samba mu ku Bhinga Unjimu

4 Sola

5 Bhanga i ua Solo

6 Bhitulula i ua Solo, lungulula se kua bhingi ku i lungulula

[Foto ku bandu 19]

O muthu ua mixima iiadi, u kala kála muthu uala mu ulungu ala ku u takujula ku mabuku a kalunga