Ma tijtlapejpenikaj tlen kiueyichiuas toTeotsij

“Se tlakatl tlen tlalnamiki moiljuia intla kuali para kichiuas se tlamantli” (PROV. 14:15).

1, 2. 1) ¿Ipan tlake moneki timonejneuilisej kema tijtlapejpenisej tlen tijchiuasej? 2)¿Tlake tlajtlanili tijnankilisej?

 MOJMOSTLA tijchiuaj nopa tlamantli. Sekij amo tlauel ipati, uan sekij uelis kipatlas nochi tonemilis. ¿Tlake eli? Tlen tijtlapejpeniaj tijchiuasej. Maske tlauel ipati o amo, nochipa ma tijchiuakaj kampeka tijueyichiuasej Jehová ika tlen tijtlapejpenisej (xijpoua 1 Corintios 10:31).

² ¿Tijmati ouij tijtlapejpenis tlen tijneki tijchiuas o amo? Tlaj tijnekij kuali titlaneltokasej, moneki tijkuamachilisej tlake kuali uan tlake amo kuali, kiampa tlen tijtlapejpenisej tijchiuasej elis ika tlen tojuantij timomachtijtokej uan amo ika tlen techiljuiaj sekinok (Rom. 12:​1, 2; Heb. 5:14). ¿Tlake sekinok tlamantli nojkia techpaleuis kuali ma tijtlapejpenikaj tlen tijchiuasej? ¿Kenke kemantika tlauel ouij tijmatij tijtlapejpenisej tlen tijchiuasej? ¿Tlake techpaleuis ma tijueyichiuakaj toTeotsij ika tlen tijtlapejpenisej tijchiuasej?

¿Kenke moneki tijtlapejpenisej tlen tijchiuasej?

3. ¿Tlake amo kinamiki techtsakuilis kema tijtlapejpeniaj se tlamantli?

³ Kema ya tijmatij tlen Biblia tetlajtolmaka amo kinamiki uejkauas timoiljuijtosej tlake tijchiuasej. Tlaj kiampa tijchiuaskiaj, katli ininuaya titekitij o timomachtiaj ueliskia moiljuisej amo nelnelia timotemachiaj ipan tlen tijneltokaj uan amo ouij tijchiuasej tlen inijuantij kichiuaj. Uelis istlakatisej, tlakajkayauasej uan tlachtekisej uan techiljuisej ma tijchiuakaj kej inijuantij o amo ma tikintlateljuikaj. Biblia kiijtoua: “Amo ximokalakikaj ininuaya”, ni kiijtosneki amo kinamiki tijchiuasej kej kichiuaj katli amo kitekipanouaj toTeotsij (Éx. 23:2). Se Cristo itokilijka katli kiueyichiua toTeotsij ika tlen kitlapejpenia amo kichiua yon se tlamantli tlen ueliskia kiixpanos tlen Biblia tetlajtolmaka san pampa majmaui o pampa kineki sekinok kuali ma kiitakaj (Rom. 13:5).

4. ¿Kenke kemantika sekinok kinekisej techiljuisej tlake tijchiuasej?

⁴ Katli techiljuiaj tlake moneki tijchiuasej uelis amo kichiuaj pampa kinekij ma techpano tlen amo kuali. Tikinpiaj touampoyouaj tlen kintekipachoua tlen techpano yeka techiljuiaj ma tijchiuakaj tlen inijuantij moiljuiaj techpaleuis. Nojkia itstokej tochampoyouaj katli nojua motekipachouaj topampa uan maske uelis ayokmo tiitstokej ininuaya kinekij techiljuisej tlake moneki tijchiuasej, kej kema monekis tijtlapejpenisej ika tlen timopajtisej. Biblia kiijtoua amo ma tijtekiuikaj se keski tlamantli tlen ika tepajtiaj, kej estli (Hech. 15:​28, 29). Onka sekinok tlamantli tlen Biblia amo kiijtoua tlaj kinamiki tijtekiuisej o amo. Yeka, sejse tlen tojuantij moneki kitlapejpenis tlaj kena kitekiuis o amo. * Ipan ni tlamantli, uelis tochampoyouaj kinekisej ma tijtekiuikaj tlen inijuantij kinekij. Yeka, nochi katli moatsonpoliuiltijtokej moneki kiilnamikisej sejse moneki “tijmokuitlauisej tlen tojuantij tonemilis” (Gál. 6:​4, 5). Tlauel ipati tijpiasej tlapajpaktik totlalnamikilis uan Jehová kuali ma techita ika tlen tijtlapejpenisej tijchiuasej, uan amo tikinyolpakiltisej sekinok (1 Tim. 1:⁠5).

5. ¿Tlake techpaleuis nochipa kuali ma elto totlaneltokilis?

⁵ Tlaj amo kuali tijmatij tlake tijtlapejpenisej, ueliskia techpanos tlen amo kuali. ¿Kenke kiampa tikijtouaj? Pampa kej kiijtok Santiago, se tlakatl katli amo kimati tlake kichiuas “axtemachtli pampa kipia ome itlalnamikilis” (Sant. 1:8). Kej se barco tlen kampa ueli kiuika ajakatl pampa amo kipia tlen ika uelis kiyakanasej, se maseuali katli amo kuali kimati tlake kichiuas uan san kichiua tlen sekinok kiijtouaj, ueliskia ayokmo kuali tlaneltokas. Sekij kema kinpano tlen amo kuali, kintlajtlakoltiaj sekinok (1 Tim. 1:19). ¿Tlake techpaleuis amo kiampa ma techpano? Tlaj tijchiuaj kampeka nochipa kuali titlaneltokatosej (xijpoua Colosenses 2:6, 7). Tlaj tijnekij kuali ma elto totlaneltokilis, moneki nochipa tijnextisej timotemachiaj ipan iTlajtol toTeotsij kema tijtlapejpeniaj tlen tijchiuasej (2 Tim. 3:14-17). Maske kiampa, onka se keski tlamantli tlen kichiua ouij kuali ma tijtlapejpenikaj tlen tijchiuasej. ¿Tlake tlamantli?

¿Kenke kemantika ouij tijmatij tijtlapejpenisej tlen tijchiuasej?

6. ¿Tlake ueliskia techpanos tlaj timajmauij?

⁶ Kema timoiljuiaj uelis timokuapolosej, amo kuali kisas tlen tijchiuasej o san timopinaualtisej, uelis tlauel timajmauisej uan amo tijmatisej tlake tijchiuasej. Amo kenijki tlaj kiampa tijyolmatij pampa amo aka kineki kipias kuesoli o mopinaualtis ika tlen kitlapejpenis. Tlen techpaleuis amo timajmauisej, eli tikiknelisej toTeotsij uan tijpatiitasej iTlajtol. Nopa tlaiknelili techpaleuis ma tijtemokaj ipan Biblia uan ipan amatlajkuiloli tlen techpaleuis kuali ma tijtlapejpenikaj tlen tijchiuasej. Kiampa amo miakpa timokuapolojtosej. ¿Kenke? Pampa Biblia kinpaleuia katli “uiuitikej para motlalnamiktisej” uan kinpaleuia “telpokamej uan ichpokamej ma kipiakaj se tlalnamijkayotl tlen kuali para ma axkichiuasej se uiuiyotl” (Prov. 1:4).

7. ¿Tlake tijyekouaj ika tlen David kichijki?

⁷ ¿Ni kiijtosneki amo kema timokuapolosej? Amo, pampa nochi titlajtlakolejkej (Rom. 3:23). Maske David kuali tlalnamikiyaya uan amo kema tetlauelkajki, miakpa mokuapolok. Nopa kichijki tlauel ma tlaijiyoui ya uan sekinok maseualmej (2 Sam. 12:9-12). Maske kiampa kipanok, ya nojua mosentlalik kuali kitlapejpenis tlen kichiuas uan kiyolpakiltis toTeotsij (1 Rey. 15:4, 5). Nojkia kej David, moneki tikilnamiktosej Jehová tetlapojpoljuia uan nochipa kinpaleuia katli kiikneliaj uan kichiuaj tlen ya tlanauatia. Nopa techpaleuis tijmatisej tlake tijchiuasej tlaj timokuapolouaj (Sal. 51:1-4, 7-10).

8. ¿Tlake techmachtia tlen Pablo kiijtok kema se akajya kiita tlaj mosenkauas o amo?

⁸ ¿Tlake techpaleuis amo tlauel timokuesosej kema tijtlapejpenisej tlen tijchiuasej? Moneki tijkuamachilisej onka sekinok tlamantli tlen nojkia uelis tijchiuasej. Ma tikitakaj tlen kiijtok apóstol Pablo kema se akajya kineki kimatis tlaj kinamiki mosenkauas o amo. Ika itlapaleuil toTeotsij ya kiijtok: “Nikiniljuia tlen axkipiaj ininnamik uan tlen ya mijkej ininnamik para kualtitok intla mokauasej ininseltitsij keja na. Pero intla ouij para monejnemiltisej xitlauak pampa ininseltitsij, uajka ma monamiktikaj. Kena, achi más kuali ma monamiktikaj para axkinekisej tlajtlakolchiuasej” (1 Cor. 7:8, 9). Kej tikitaj, maske Pablo kiijtok tlauel kuali tlaj se akajya amo mosenkaua, nojkia kiijtok amo kenijki tlaj se akajya kena kiampa kichiua.

9. ¿Kinamiki techtekipachos tlen sekinok moiljuiaj? Xikixtoma.

⁹ ¿Moneki timoiljuisej kenijkatsa kiitasej sekinok tlen tijnekij tijchiuasej? Kemantika kena. Ma tikitakaj tlen Pablo kiijtok kema se akajya kikuaskia se tlakualistli tlen kinmakatoyaj teotsitsij. Achtoui kiijtok maske amo kenijki se keski tlamantli tlen tijtlapejpeniaj tijchiuasej, ueliskia kinyolkokos sekinok. ¿Tlake kiijtok kichiuaskia? “Intla se tlakualistli kichiuas para se noikni ma tlajtlakolchiua, axkema nijkuas sampa para axnijchiuas ma uetsi noikni” (1 Cor. 8:4-13). Maske moneki tikitasej tlaj amo kinyolkokos sekinok, nojua tlauel ipati tikitasej tlaj ika tlen tijtlapejpenisej tijchiuasej techpaleuis nojua kuali ma timouampojchijtokaj iuaya Jehová (xijpoua Romanos 14:1-4). ¿Tlake tlamantli techpaleuis tijueyichiuasej toTeotsij ika tlen tijtlapejpenisej?

Chikuasej tlamantli tlen techpaleuis kuali ma tijtlapejpenikaj

10, 11. 1) ¿Tlake techpaleuis ma tijnextikaj amo timoueyimatij ika tochampoyouaj kema tijtlapejpeniaj tijchiuasej se tlenijki? 2) ¿Tlake moneki kiilnamikisej ueuejtlakamej kema kitlapejpeniaj tlen mochiuas ipan tlanechikoli?

¹⁰ Amo ma timoueyimatikaj. Achtoui moneki timotlajtlanisej: “¿Kinamiki na nijtlapejpenis tlen mochiuas?”. Tlanauatijketl Salomón kiijtok: “Kema se tlakatl peua moueyimatis, sekinok ayok kitlepanitasej. Pero tlen moechkapantlaliaj kipantisej tlalnamikilistli” (Prov. 11:2).

¹¹ Se neskayotl, maske tetajmej uelis kinkauilisej ininkoneuaj ma kitlapejpenikaj se keski tlamantli, nopa amo kiijtosneki konemej uelis kichiuasej nochi tlen kinekisej (Col. 3:20). Nojkia kiampa pano ika se tenaj, maske ya nojkia kitlapejpenia se keski tlamantli, moneki nochipa kiilnamiktos katli kitekimakatokej ma kiyakana ichampoyouaj eli iueue (Prov. 1:8; 31:10-18; Efes. 5:23). Uan nopa tetaj nochipa moneki kimajtos amo kipia nochi tlanauatili, moneki kikauas ma kiyakana Cristo (1 Cor. 11:3). Ipan tlanechikoli, ueuejtlakamej moneki kitlapejpenisej tlen kinpaleuis nochi toikniuaj. Yeka, san moneki kichiuasej “keja ijkuilijtok ipan iTlajtol toTeko” (1 Cor. 4:6). Nojkia moneki nochipa kichiuasej kampeka kikauasej ma kinyakana tlalnamijkatlatekipanojketl (Mat. 24:45-47). Tlaj amo tijnekij titlaijiyouisej yon tikintlaijiyouiltisej sekinok, uajka amo ma timoueyimatikaj uan ma tikilnamiktokaj amo tijpiaj nochi tlanauatili.

12. 1) ¿Kenke achtoui moneki tijmatisej nochi tlen moneki? 2) ¿Tlake moneki tijmatisej?

¹² Achtoui ma tijmatikaj nochi tlen moneki. Salomón kiijtok: “Aki achtoui moiljuia ika miak cuidado kejatsa kichiuas se tlamantli kipantis para kisas kuali iteki uan yajaya moricojchiuas. Pero nopa tlakatl tlen momajkaua nimantsi uan kej ueli kichiuas se tekitl axkikualtilis uan yajaya mochiuas se teikneltsi” (Prov. 21:⁠5). Ma tikitakaj se neskayotl. Ximoiljui se akajya mitsiljuik sentik intekitisej uan kiampa inkitlanisej miak tomij. Amo xijkaua ma mitskajkayaua moyolo. Xijtemo nochi tlen moneki tijmatis, xikintlatsintoki katli kuali kiixmatij nopa tekitl uan ximomachti tlake tetlajtolmaka Biblia ipan nopa tlamantli (Prov. 20:18). Teipa xikijkuilo tlen uelis mitspaleuis uan tlen amo mitspaleuis. Xikilnamiki kema se Cristo itokilijka katli tlalnamiki monekis kitlapejpenis se tlamantli “achtoui moseuis uan kipouas keski tomij monekis para kimatis intla kiaxilia para kitlamiltis” (Luc. 14:28). Amo san ximoiljui keski tomij tijtlanis, nojkia ximoiljui tlake ueliskia panos uan tlaj mitspaleuis nojua kuali titlaneltokas. Maske monekis tijkixtisej tonali uan tijchiuasej kampeka tijmatisej nochi ni tlamantli, ni techpaleuis kuali tijtlapejpenisej tlen tijchiuasej uan amo titlaijiyouisej.

13. 1) ¿Tlake kiijtoua Santiago 1:5? 2) ¿Kenke techpaleuia tijtlajtlanisej tlalnamikilistli toTeotsij?

¹³ Ma titlajtlanikaj tlalnamikilistli. Tlaj tijnekij tijueyichiuasej toTeotsij ika tlen tijtlapejpenisej tijchiuasej, moneki tikiljuisej ma techpaleui. Santiago kiijtok: “Intla se tlen inmojuantij kineki achi más tlalnamikilistli pampa axkimati tlachke ipakilis toTeko ipan inemilis, ma kitlajtlani toTeko uan yajaya kimakas. Yajaya tlen temaka miak tlalnamikilistli, uan axkiajuas pampa kitlajtlania” (Sant. 1:⁠5). Amo kinamiki tipinauasej kema tikiljuiaj toTeotsij ma techyakana pampa tijnekij kuali tijtlapejpenisej tlen tijchiuasej (Prov. 3:​5, 6). Tlaj timotemachiaj san ipan tlen tojuantij tijmatij amo kuali kisas tlen tijchiuasej. Uan tlaj ika nochi toyolo tijtlajtlaniaj Jehová ma techmaka tlalnamikilistli uan tijkauaj ma techyakana Biblia, toTeotsij itonal techpaleuis ma tijmatikaj kenke tijnekij tijchiuasej tlen tijtlapejpenijtokej (Heb. 4:12; xijpoua Santiago 1:22-25).

14. ¿Kenke amo kinamiki timoiljuisej teipa tijchiuasej tlen tijtlapejpenijkej?

¹⁴ Amo ma timoiljuikaj teipa tijchiuasej. Kej tikitstokej, amo kinamiki tijchijtiuetsisej se tlamantli, achtoui moneki tijtemosej nochi tlen moneki tijmatisej uan tijtlajtlanisej toTeotsij ma techmaka tlalnamikilistli. Kena, “se tlakatl tlen tlalnamiki moiljuia intla kuali para kichiuas se tlamantli o axtle” (Prov. 14:15). Maske kiampa moneki tijchiuasej, amo kinamiki tijkauasej ma pano miak tonali. Se katli amo nima kineki kichiuas tlen kitlapejpenik uelis motechtis ika miak tlamantli uan kiampa amo kichiuas tlen kiijtok (Prov. 22:13). Katli kiampa kichiua, ya kitlapejpenik se tlamantli: kikauas sekinok ma kiyakanakaj inemilis.

15, 16. ¿Tlake techpaleuis ma tijchiuakaj tlen tijtlapejpenijkej?

¹⁵ Nima ma tijchiuakaj. Maske tijchiuaj se ueyi kampeka kuali tijtlapejpenisej tlen tijchiuasej elis san tlapik tlaj amo nima tijchiuasej se keski tlamantli tlen kinamiki. Salomón kiijtok: “Nochi tlamantli tlen asi momako para tijchiuas, xijchiua ika nochi nopa chikaualistli tlen tijpia” (Ecl. 9:10). Tlaj tijnekij kuali ma kisa tlen timosentlalijkej, moneki tijchiuasej nochi tlen moneki. Ma timoiljuikaj se toikni mosentlalik elis precursor. ¿Kuali kisas tlen mosentlalik kichiuas? Tlaj amo kikauas tlauel ma kisiauilti iteki yon motonalpolos kema moyolpakiltia, kena uelis.

¹⁶ Miakpa kema timosentlaliaj tijchiuasej se tlamantli tlen tlauel ipati, ouij tijmatij tijchiuasej. ¿Kenke ouij tijmatij? Pampa nochi tlen eltok ipan “Tlaltipaktli mokauaj ipan ichikaualis Axkualtlakatl [Satanás]” (1 Juan 5:19). Uajka tojuantij kejuak “timoteuiaj ininuaya ajakamej tlen axkipiaj inintlakayo, pero kipiaj ininteki ipan ni Tlaltipaktli kampa onka tsintlayouilotl [...]. Ni ajakamej itstokej kampa ueli ajakatipa” (Efes. 6:12). Pablo uan Judas kiijtojkej nochi katli mosentlalijtokej kiueyichiuasej toTeotsij kipiaj ni tlateuijkayotl (1 Tim. 6:12; Jud. 3).

17. ¿Tlake kineki Jehová ma tijchiuakaj ika tlen ya tijtlapejpenijkej?

¹⁷ Xikita tlaj kuali tlen tijtlapejpenik uan tlaj monekis tijpatlas se tlamantli, kiampa xijchiua. Kemantika amo mochiua kej tijnekiyayaj, pampa “tlen ueli tlalochtli, tlen ueli tlamantli axkuali ueli kipantis aki ueli tlakatl kema axkichia” (Ecl. 9:11). Maske kiampa pano, ipan se keski tlamantli Jehová amo kineki ma tijpatlakaj tlen tijtlapejpenijkej maske tipanosej miak tlaouijkayotl. Kej, tlen tijtenkauaj kema timosenkauaj, uan kema tijmaktiliaj Jehová tonemilis. Ya kineki ma tijchiuakaj tlen tijtenkauaj (xijpoua Salmo 15:1, 2, 4). Nojkia onka sekinok tlamantli tlen kena uelis tijpatlasej tlaj moneki. Se Cristo itokilijka katli tlalnamiki, kemantika kitlachilia tlaj kuali tlen kitlapejpenik uan tlaj monekis kipatlas se tlamantli, kiampa kichiua pampa amo moueyimati (Prov. 16:18). Ya tlauel kipatiita kiueyichiuas toTeotsij.

Ma tikinmachtikaj sekinok ma kiueyichiuakaj Jehová ika tlen kitlapejpenisej

18. ¿Kenijkatsa tetajmej uelis kinpaleuisej ininkoneuaj ma kuali kitlapejpenikaj tlen kichiuasej?

¹⁸ Onka miak tlamantli tlen tetajmej uelis kichiuasej uan kiampa kipaleuisej se ininkone ma kiueyichiua toTeotsij ika tlen kitlapejpenis. Tlauel kipaleuisej tlaj inijuantij nojkia kichiuaj kej kiiljuiaj (Luc. 6:40). Uelis kiiljuisej tlen inijuantij kichijkej kema kitlapejpenijkej se tlamantli uan kemantika nojkia uelis kikauasej iselti ma kitlapejpeni tlen kichiuas. Tlaj kuali kichiuas tlen kitlapejpenik moneki kiiljuisej kuali tlen kichijki. Uan, ¿tlaj amo kuali kiski tlen kitlapejpenik? Tetajmej uelis kinekisej kipaleuisej uan kiampa amo tlaijiyouis. Maske uelis kiampa kichiuasej, nopa amo tlauel kipaleuis. Ma timoiljuikaj ipan se tetaj katli kikauilia ikone ma kikixti nopa amatl kampa nesi kuali kinemiltia carro (o licencia). Teipa nopa telpokatl kiixpano se tlanauatili uan kiinamaj. Maske nopa tetaj uelis tlaxtlauas, tlaj kineki kipaleuis ikone ma motlalnamikti ika tlen kichijki, uelis kiiljuis ma tekiti uan kiampa kitlanis nopa tomij tlen ika tlaxtlauas (Rom. 13:4).

19. ¿Tlake moneki tikinnextilisej katli tikinmachtiaj ika Biblia, uan kenijkatsa moneki tijchiuasej?

¹⁹ Jesús kiijtok nochi itokilijkauaj moneki tikinmachtisej sekinok (Mat. 28:20). Tlauel kinpaleuis katli tikinmachtiaj tlaj tikinnextiliaj kenijkatsa kuali kitlapejpenisej tlen kichiuasej. Tlaj tijnekij kiampa ma kichiuakaj, amo kinamiki tikiniljuisej tlake kinamiki kichiuasej. Tlauel kinpaleuis tlaj tikinmachtiaj ma moiljuikaj ipan se keski textos kema kitlapejpenisej se tlamantli, pampa “sejse tojuantij moneki tijchiuasej cuentas ika toTeko Dios ika tlen tijchijtokej” (Rom. 14:12). Uajka onka miak tlamantli tlen techpaleuia ma tijchiuakaj se ueyi kampeka tijueyichiuasej toTeotsij ika tlen tijtlapejpeniaj.

[Tlatsintla kiijtoua]

¿Tlake titlanankiliskia?

• ¿Kenke moneki tijyekosej kuali tijtlapejpenisej tlen tijchiuasej?

• ¿Tlake uelis techpanos tlaj timajmauij, uan tlake techpaleuis amo timajmauisej?

• ¿Tlake chikuasej tlamantli moneki tijchiuasej uan kiampa nochipa tijueyichiuasej Jehová ika tlen tijtlapejpenisej?

[Tlajtlanili tlen monankilis]

[Recuadro uan tlaixkopinkayotl]

Tlen techpaleuis kuali tijtlapejpenisej tlen tijchiuasej

1 Amo ma timoueyimatikaj

2 Achtoui ma tijmatikaj nochi tlen moneki

3 Ma titlajtlanikaj tlalnamikilistli

4 Amo ma timoiljuikaj teipa tijchiuasej

5 Nima ma tijchiuakaj

6 Xikita tlaj kuali tlen tijtlapejpenik uan tlaj monekis tijpatlas se tlamantli, kiampa xijchiua

[Tlaixkopinkayotl]

Se maseuali katli amo kuali kimati tlake kichiuas eli kej se barco tlen kampa ueli kiuika ajakatl pampa amo kipia tlen ika kiyakanasej