Allinta tanteaspa Diosta hatunchasun

“Yachayniyoq runam ichaqa entienden imaynam kawsananta.” (PRO. 14:15.)

1, 2. a) ¿Imapim piensananchik imatapas tanteaspa? b) ¿Ima tapukuykunamantam qatiqninpi yachasun?

SAPA kutim ruranchik. Wakintaqa manam kaqpaqpas hapinchikchu, wakinmi ichaqa vidanchiktapas cambiarunman. ¿Imamantam rimachkanchik? Imapas tanteasqanchikmantam. Chayta ruraspaqa Diosta hatunchanapaq hinam haykapipas rurana (leey 1 Corintios 10:31).

² ¿Sasachakunkichu tanteanaykipaq icha chayllachu ruranki? Yuyayniyoq cristiano kayta munaspaqa imam allin hinaspa imam mana allin kasqantam reqsinanchik, manataqmi hukkunata qatipakuspachu tanteana (Rom. 12:1, 2; Heb. 5:14). ¿Imakunaraykum allin tanteayta yachananchik? ¿Imanasqam wakinpiqa sasachakunchik tanteayta? ¿Imatam rurachwan tanteasqanchikkuna Diosta hatunchananpaq?

¿Imanasqam tanteananchik?

3. ¿Imakunamantam cuidakuna allinta tanteanapaqqa?

³ Manam iskayrayachwanchu, Bibliapa nisqankunata kasukunapaqqa. Mana chayqa estudiaqmasinchikkunam otaq llamkaqmasinchikkunam piensanmanku iñisqanchikmanta mana seguro kasqanchikta hinaspam hikutawachwan mana allinkunata  ruranapaq. Ichapas suwakuspanku otaq llullakuspanku hikutawachwan paykuna hina rurananchikpaq otaq rurasqankumanta upallalla kanapaq. Chayta ruraspaqa ñawsa hinam ‘mana allin ruraqkunata’ qatichkachwan (Exo. 23:2). Allin tanteaq cristianoqa manam manchakuspanchu otaq hukkuna allinta qawananraykuchu Bibliawan yachachisqan concienciantaqa yanqachan (Rom. 13:5, NM).

4. ¿Imaraykum wakinkunaqa hikutawachwan piensasqankunata kasukunapaq?

⁴ Piensasqanta ruranapaq hikutawaqninchikkunaqa, manachá niwanchikchu mana allinninchikpaq piensaspanchu. Wakin amistadkunaqa allin kananchikta munaspankum niwanchik consejawasqanchikta kasukunapaq. Wasinchikmanta ripukuptinchikpas, familianchikqa hinallam ñoqanchikmanta preocupakuspanku rantinchikpi tanteayta munanku. Ejemplopaq, Bibliaqa sutillatam nin yawar chaskiyqa mana allin kasqanta (Hech. 15:28, 29). Ichaqa wakin tratamientokunamantaqa sapa cristianom tanteanan chaskinanmanta otaq manapas. * Kaykunapiqa ichapas familianchikqa ñoqanchik hina mana piensanqakuchu. Ichaqa yuyarinanchikmi, sapa cristianom rurasqanchikmanta ‘Diosman cuentata qosunchik’ (Gal. 6:4, 5). Imamantapas puntataqa, Dios agradaytam munanchik manam runakunatachu (1 Tim. 1:5).

5. ¿Imatam rurachwan Dioswan amistadninchik mana yanqachakurunanpaq?

⁵ Iskayrayayqa manam allinchu. ¿Imanasqa? Santiagopa nisqanman hinaqa chayna runaqa “tukuy ima rurasqanpipas manam takyanchu” (Sant. 1:8). Imaynam huk runapas mana timonniyoq botepi kayman-wakman yakuwan apachikun, chaynam iskayrayaqkunapas apachikunku runakunapa piensasqankuwan, hinaptinmi Dioswan amistadninkuta chaylla yanqacharunmanku. Wakinkunaqa hukkunataraqmi tunpanku imayna tarikusqankumanta (1 Tim. 1:19). ¿Imatam rurachwan chaykuna mana pasawananchikpaq? Kallpanchakunam ‘iñiyninchikpi sumaqta takyanapaq’ (leey Colosenses 2:6, 7). Chaynaqa kasun Diospa Palabranpa nisqanman hina tukuy imata tanteaspanchikmi (2 Tim. 3:14-17). Ichaqa qatiqninpim qawasun tanteanapaq imakuna sasachawasqanchikmanta.

¿Imanasqam wakinpiqa sasachakunchik tanteanapaq?

6. ¿Imapim manchakuyqa sasachawanchikman?

⁶ Manchakunchikmi pantaruyta otaq tanteasqanchikwan penqaypi qeparuytapas. Arí, manamá pipas imayna tanteasqanwanqa sasachakuypi otaq penqaypi kaytaqa munanmanchu. Chaypaqqa yanapawasun Diostawan Palabranta kuyayninchikmi. Chay kuyayninchikmi tanqawasun ancha allin kaqkunata manaraq tanteachkaspa Bibliatawan qellqanchikkunata qawanapaq. Chaynapim mana llumpaytachu pantasun. ¿Imanasqa? Bibliam ‘pisi experienciayoqkunata’ yanapan ‘entiendespa yachaywan allinkunata akllanankupaq’ (Pro. 1:4).

7. ¿Imatam yachanchik rey Davidpa ejemplonmanta?

⁷ ¿Biblia yanapawaptinchikchu nichwan tanteaspa mana pantanamanta? Manam, llapanchikmi pantaq kanchik (Rom. 3:23). Ejemplopaq, Davidqa yachayniyoq hinaspa Diosman sonqo runam karqa, chaywanpas pantarurqam hinaspam familianpas hatun sasachakuykunapi tarikurqa (2 Sam. 12:9-12). Ichaqa, manam chayqa harkarqachu Diospa agradonpaq hina allinta tanteananpaqqa (1 Rey. 15:4, 5). Ñoqanchikpas hinallam tanteayta atichwan ñawpaqpi pantaruspanchikpas, chaypaqmi David hina yuyarina Jehová Dios pampachakuq kasqanmanta. Payqa hinallam  kuyaqninkunatawan kasukuqninkunata yanapanqa (Sal. 51:1-4, 7-10).

8. ¿Imatam yachachiwanchik casarakuymanta Pablopa rimasqan?

⁸ ¿Imataq yanapawasun mana manchakuspalla tanteanapaq? Kaytam yuyarinanchik, manam chullallachu kan allin akllanapaq kaqqa. Qawasunchik imatam Pablo nirqa casarakuymanta rimaspan, nirqam: “Solterokunapaqwan viudakunapaqmi ichaqa allin kanman mana casarakuspa ñoqa hina kayninku. Mana aguantayta atispayá ichaqa casarakuchunku, casarakuymi allinqa huknin-huknin munapayaymantaqa”, nispa (1 Cor. 7:8, 9). Qawasqanchikman hinaqa, Pablom soltero kanapaq nirqa, ichaqa manam rirqachu chaylla allin kasqantaqa.

9. ¿Hukkuna imapas ninankumanta preocupakunachu?

⁹ ¿Hukkuna imapas ninankumanta preocupakunachu? Wakinpiqa preocupakunam. Qawasunchik imatam Pablo nirqa taytacha-mamachakunaman ofrecesqa mikuyta mikunamanta. Puntataqa reqsikurqam chay mikuy mana hucha kaptinpas, iñiyninkupi mana allin takyasqa kaqkunapa conciencianta hukmanyachinanmanta. ¿Imatam payqa tantearurqa? Nirqam: “Mikusqaywan wawqey huchallikunan [otaq hukmanyarunan] kaptinqa manamá mikusaqchu aychata chaynapi mana huchallichinaypaq”, nispa (1 Cor. 8:4-13). Ñoqanchikpas reparananchikmi tanteasqanchikkuna hukkunata imayna tarichinanmanta, ichaqa yuyarinanchikmi Jehová Dioswan amistadninchik aswan allin kasqanmanta (leey Romanos 14:1-4). ¿Bibliapa ima nisqankunam yanapawasun tanteasqanchikkuna Diosta hatunchananpaq?

Allinta tanteanapaq soqta yanapakuykuna

10, 11. a) ¿Imataq yanapawasun familianchikpi mana tupawasqanchikta mana tanteanapaq? b) ¿Imatam ancianokuna yuyarinanku congregacionpaq imatapas tanteaspanku?

¹⁰ Manam hukkunapa rantinpiqa tanteanachu. Puntatam tapukunanchik: “¿Ñoqachu chaymanta tanteanay?”, nispa. Rey Salomonmi qellqarqa: “Hatun tukuq runakunaqa penqaypim kanqaku. Humillakuq runakunaqa yachayniyoqmi kanqaku”, nispa (Pro. 11:2).

¹¹ Ejemplopaq, tayta-mamakunaqa saqenmankum churi-wawanku wakinpi imatapas tanteakunankupaq. Ichaqa manamá tukuy imapichu tanteananku (Col. 3:20). Chaynallataqmi kanan mamakunawanpas, familiapi kamachispanpas manamá qonqanankuchu qosakuna familiapi uma kasqanta (Pro. 1:8; 31:10-18; Efe. 5:23). Qosakunapas yuyarinankutaqmi paykunapa uman Jesucristo kasqanmanta (1 Cor. 11:3). Congregacionpiqa ancianokunam iñiqmasinkunapaq tanteanku. Chaymi “Bibliapi qellqasqaman hinalla” tanteananku (1 Cor. 4:6). Chaymantapas kallpanchakunankum confianza sirvientepa nisqankunata kasukunankupaq (Mat. 24:45-47). Ñoqanchikpas hinaspa hukkunapas mana sasachakuypi kayta munaspaqa,  humildem kananchik hinaspa ñoqanchikpaq kaqllatam tanteananchik.

12. a) ¿Imanasqataq puntataqa imamantapas yachananchikraq? b) ¿Imakunamantam yachananchik?

¹² Puntataqa allintam yachana. Salomonmi qellqarqa: “Ganaswan llamkakuq runapa yuyaymanasqanqa apuyachinqam. Mana tanteaq runapa chaylla rurasqanqa wakchayachinqam”, nispa (Pro. 21:5). Ejemplopaq, ¿llamkayta pipas munachisurqankichu? Amayá chayllaqa tanteaychu chaskinaykipaqqa. Puntataqa imamanta kasqantayá yachay, tapukuytaq chay llamkaymanta yachaqkunata hinaspa Bibliapa ima nisqanta qaway (Pro. 20:18). Chaymantañataq qellqay imanasqa allin hinaspa mana allin kasqanmantapas. Ama qonqaychu, yuyayniyoq cristianoqa manaraq imatapas rurachkaspaqa ‘puntatam tantean’ (Luc. 14:28). Amayá piensaychu qollqellapiqa, aswanqa Dioswan amistadniki imayna kananmanta. Chaykunamanta yachanapaqqa tiempochakunam hinaspa kallpanchakunam, mana chayqa sasachakuykunapim tarikuchwan.

13. a) ¿Imatam Santiago 1:5 niwanchik? b) ¿Imanasqam Diospa yachayninta mañakuyqa allinpuni?

¹³ Yachaytam mañakuna. Tanteasqanchikkuna Diosta hatunchananpaqqa yanapakuynintam mañakunanchik. Santiagom nirqa: “Mayqannikichikpapas yachaynikichik pisilla kaptinqa Diostayá mañakuychik, payllam qosunkichik. Lliw mañakuqninkunamanqa mana piñakuspam chaninninpi qoykun”, nispa (Sant. 1:5). Imatapas allinta tanteanapaq Diospa yanapakuyninta mañakuyqa manam penqakunapaqchu (Pro. 3:5, 6). Kikinchikpa piensasqallanchikman hina tanteayqa mana allinkunamanmi apawachwan. Jehová Diospa yachayninta mañakuptinchikqa hinaspa Bibliapa nisqanta estudiaptinchikqa, chuya espiritum yanapawasun imarayku imatapas tanteasqanchikta yachanapaq (Heb. 4:12; leey Santiago 1:22-25).

14. ¿Imanasqam mana allinchu chaymantaña tanteanapaq saqeyqa?

¹⁴ Tanteanapunim. Manamá allinchu chaylla imatapas tanteayqa, puntataqa allintam yachana hinaspa Diospa yachayninta mañakuna. Arí, ‘yachayniyoq runaqa entiendenmi imayna kawsananta’ (Pro. 14:15). Ichaqa manataqmi allinchu chaymantaña tanteanapaq saqeruyqa. Iskayrayaq runaqa imatapas nispanmi saqenman rurananta (Pro. 22:13). Ichaqa mana musyakuspallanmi tanteachkan hukkunapa makinpi vidanta saqenanpaq.

15, 16. ¿Imatam rurananchik tanteasqanchikkuna allinpi tukunanpaq?

¹⁵ Allin lloqsinanpaqmi kallpanchakuna. Tanteasqanchikkuna allinpi tukunanta munasqanchikqa yanqachakurunmanmi mana  kallpanchakuptinchikqa. Salomonmi nirqa: “Kallpaykiman hina ruray ima ruranaykitapas”, nispa (Ecl. 9:10). Chaymantapas tukuytam rurananchik tanteasqanchik allinpi tukunanpaqqa. Piensasun huk iñiqmasinchik precursor kay munasqanpi. ¿Allinchu predicayninpi kanqa? Allinmi kanqa sichu llamkayman hinaspa kusirikuykunaman mana llumpayta qokuptinqa.

¹⁶ Wakinpiqa aswan allin tanteasqanchikkunata ruranapaqmi sasachakunchik. ¿Imanasqa? ‘Kay pachapi mana allin kaqkuna Diablopa makinpi kasqanrayku’ (1 Juan 5:19). Arí, “peleachkankichikqa [. . .] gobiernaqkunapa hinaspa munayniyoqkunapa contranpim, peleachkankichikqa altokunapi mana allin espiritukunapa contranpim” (Efe. 6:12). Pablopa hinaspa Judaspa nisqanman hinaqa, Dios hatunchayta munaqkunaqa anchatam kallpanchakunanku (1 Tim. 6:12; Jud. 3).

17. ¿Tanteasqanchikkunawan imata rurananchiktam Diosqa munan?

¹⁷ Imayna tukusqanpim reparana hinaspam cambiana. Wakinpiqa imapas tanteasqanchikqa manam munasqanchikman hinachu lloqsin, ‘qonqaymanta imapas pasawasqanchikrayku’ (Ecl. 9:11, NM). Chaywanpas, wakin tanteasqanchiktaqa Jehová Diosqa munanmi ima sasachakuyña kaptinpas cumplinanchikta. Ejemplopaq, casarakuspa hinaspa Diosman qokuspa prometekusqanchikta cumplinanchiktapunim payqa munan (leey Salmo 15:1, 2, 4). Wakin tanteasqanchikkunatam ichaqa cambiayta atichwan. Yachayniyoq cristianoqa tanteasqan imapi tukusqanta qawaspanmi, mana hatunchakuspan cambian (Pro. 16:18). Paypaqqa aswan allinqa Jehová Dios hatunchaymi.

Hukkunata yachachisun tanteasqankuwan Diosta hatunchanankupaq

18. ¿Imaynatam tayta-mamakunaqa warmankunata yachachinmanku allin tanteaq kanankupaq?

¹⁸ Tayta-mamakunaqa churi-wawankutam yanapanmanku allinta tanteaspanku Diosta hatunchanankupaq. Chaytam ruranmanku ejemplota qospanku (Luc. 6:40). Ichapas ninmanku paykuna imatapas manaraq tanteachkaspa imakuna rurasqankumanta. Ichapas saqenmanku wakinpi warmankuna tanteanankupaq. Allinta ruraruptinkuqa ama qonqaychu kallpanchayta. Pantaruptinqa munanchikmi sasachakuyninmanta libraruyta. Ichaqa chay rurayqa manam allinchu. Piensasun kaypi, huk taytam churinta saqen carrota manejananpaq papelta horqonanta. Hinaptinñataq churin manejaypi pantarusqanrayku multarachikunman. Taytanqa atinmanmi pagayta. Ichaqa churin llamkaspan pagananta saqeptinqa, yaqachá allin tanteaytaña yachanqa (Rom. 13:4).

19. ¿Imatam yachachinanchik Bibliamanta estudio qosqanchikkunaman, hinaspa imaynatam chayta rurachwan?

¹⁹ Jesusmi llapallanchikta kamachiwarqanchik runakunata yachachinapaq (Mat. 28:20). Chaymi Bibliamanta estudio qosqanchikkunata yachachichwan allin tanteaq kanankupaq. Chaypaqqa manam ninanchikchu imapipas imayna tanteanankutaqa. Aswanqa yanapananchikmi Bibliapa nisqanman hina kikinku tanteanankupaq. Yuyarisun, “sapakamam Diosninchikman cuentata qosunchik” (Rom. 14:12). Hinaptinqa kallpanchakusunyá imapas tanteasqanchikwan Jehová Diosta hatunchanapaq.

[Willakuy]

¿Imatam niwaq?

• ¿Imanasqam yachananchik allin tanteayta?

• ¿Imaynatam manchakuyqa sasachawachwan hinaspa imaynatam atipachwan?

• ¿Ima soqta yanapakuykunam kan tanteasqanchikwan Diosta hatunchanapaq?

[Kay yachachikuypa tapukuyninkuna]

[16 kaq paginapi dibujo hinaspa recuadro]

Allinta tanteanapaq yanapakuykuna

1 Manam hukkunapa rantinpiqa tanteanachu

2 Puntataqa allintam yachana

3 Yachaytam mañakuna

4 Tanteanapunim

5 Allin lloqsinanpaqmi kallpanchakuna

6 Imayna tukusqanpim reparana hinaspam cambiana

[15 kaq paginapi dibujo]

Iskayrayaq runaqa mana timonniyoq botepi kayman-wakman yakuwan apachikuchkaq hinam