Aver yem sha atineakaa

Aver yem sha mver u atineakaa

Tsua Akaa A Van Aôndo A Icivir

Tsua Akaa A Van Aôndo A Icivir

Tsua Akaa A Van Aôndo A Icivir

“Orfankwagh yô, ka nan ver ishima sha zende u nan.”—ANZ. 14:15.

1, 2. (a) Ken akaa a se tsough u eren cii, doo u awashima wase jim una lu nyi? (b) Ka mbampin mba nyi se lu timen sha mini?

 AKAA nga kpishi a ka se nôngo u eren hanma iyange yô. Akaa ne agen kpishi ka a lu a ikyoogh kpee ga. Kpa agen di yô, ka a bende a uuma asev sha gbenda u vesen je. Akaa ne kanyi? Ka akaa a se tsough u eren la. Ken akaa a se tsough u eren la cii, ka a lu a vesen shin a kiriki kpa, awashima wase jim yô, ka i lu u van Aôndo a icivir.—Ôr 1 Mbakorinte 10:31.

2 Ka lun we zange u tsuan akaa a u er laa, shin ka i taver we? Aluer se soo u vesen vian ken jijingi yô, a gba kpee u se hen u paven kwaghbo a kwagh u dedoo, shi tsuan u eren akaa a á zough sha jighjigh wase u nan yô, a kera lu akaa a á zough sha jighjigh u nan u orgen la ga. (Rom. 12:1, 2; Heb. 5:14) Ka atôakyaa a injaa agen a nyi a ne ve i gbe u se hen u tsuan akaa a se soo u eren la sha injaa? Er nan ve ashighe agen ka i taver se u eren kwagh ne? Man ka igbenda i nyi nahan se kar ve se fa aluer akaa a se tsough la ka a van Aôndo a iciviri?

Er Nan Jim I Gbe u Se Tsuan Kwagh u Se Soo u Erene?

3. Kanyi i doo u se de ser i nzughul a akaa a se tsough u eren la ga?

3 Aluer se hingir ta ta ta shighe u i gbe u se dondo atindi a Bibilo yô, mba se ze makeranta a ve shin mba se eren tom a ve imôngo la vea kure ikyaa ér se mba a vangertiôr ken akaa a se ne jighjigh a mi la ga, shi vea nenge ér se mba ngôôr nan jighjigh a kwagh ga. Alaghga vea er aie shin vea nyighe or shin vea ii, nahan vea nôngo ér vea kuhwa se ingyutu se hingir u “nyôron nongo a ikpelaior” sha u dondon ve ityô, shin a̱ hemba kpa, se̱ palegh ve iyol. (Eks. 23:2) Nahan kpa, or u nan fe u tsuan akaa a van Aôndo a icivir yô, nana de ér mciem shin u doon ityou a mbagenev la a na yô nana er kwagh u a hendan a imoshima i nan i Bibilo i tsaase i la ga.—Rom. 13:5.

4. Alaghga mbagenev vea soo u tsuan akaa sha ci wase sha ci u nyi?

4 Ka hanma or u nan soo u tsuan akaa sha ci wase cii nan we ishima bogh a vese ga. Alaghga azende ase a a lu a awashima u wasen se la aa sendegh ér se dondo mhen ve. Aluer se kera mba hen ya vea tsombor wase ga je kpa, kwagh wase una gba anmgbianev asev ishima her, nahan vea nenge ér doo u vea za hemen u tsuan akaa a hange hange sha ci wase. U tesen ikyav yô, nenge ase kwagh u twersôron. Bibilo venda u eren kwagh a awambe sha tindi ga la wanger wanger. (Aer. 15:28, 29) Kpa akaa agen a sha kwagh u twersôron yô, Bibilo pase kwagh u se er jighilii ga, nahan ka i gba u or nana tsua twersôron u nan soo la a ishima i nan. * Alaghga mbadoon se ishima vea lu a mbamnenge vev taveraa sha ambaakaa ne. Nahan kpa, shighe u se lu tsuan kwagh u se er sha ambaakaa la yô, hanma Orkristu u nan tsegh iyol i nan shi nan er batisema cii, nana “tôô ikyav mbi nan iyol i nan.” (Gal. 6:4, 5) Awashima wase jim yô, ka u lun a imoshima i wang sha ishigh ki Aôndo, ka sha ishigh ki iorov ga.—1 Tim. 1:5.

5. Se er nan ve tso a ur a vese ken jijingi ga?

5 Aluer se mba ta ta ta yô, alaghga se za nyôr iyol ken kwaghbo u vesen. Orhenen Yakobu yange nger ér or u asema ahar nan ngu “ta ta ta sha igbenda i nan cii.” (Yak. 1:8) A daase a nan wue wue sha mbamhen mba uumace mba ve gem fele fele la er or u nan lu shin tso u lun a naha shio shin zegemnger u kpianger nahan. Tso a ur a imba or la sha kwagh u jighjigh u nan u nan fese je, tsô nana gba waren mbagenev sha kwaghbo u a tser nan la! (1 Tim. 1:19) Se er nan ve se palegh imba kwagh la? Saa a ‘taver jighjigh wase u nan.’ (Ôr Mbakolose 2:6, 7.) Cii man se̱ hingir u taver yô, a gba u se hen u tsuan akaa a se er ve aa tese ér se na Mkaanem ma Aôndo a ne i nger la jighjigh yô. (2 Tim. 3:14-17) Nahan kpa, kanyi ia fatyô u tagher se u tsuan akaa a dedoo a se eree?

Er I Hii Ve A Fatyô u Taver Se u Tsuan Akaa A Se Er Yô

6. Mciem maa fatyô u benden a vese nena?

6 Alaghga mciem maa gba se iyol, se lu cian ser se va tsua kwagh u shami ga, shin se va gba bo, shin ior a va nenge ér se tumbur. Se kav er i hii ve ishima ka i nyian se sha akaa ne yô. Or môm kpa soo ér nana tsua kwagh u dang, u una nyôr a nan ken zayol shin kunya la ga. Nahan cii kpa, mdoo u Aôndo a doo se ishima kua Mkaanem nam la una wase se se pande mciem man. Sha nyi igbenda? Mdoo u Aôndo a doo se ishima la una mgbegha se, nahan hanma shighe u se soo u tsuan kwagh u injaa u se er yô, se vande tôvon ken Mkaanem nam kua ityakerada i i har sha Bibilo la cii man se tsua ye. Nahan se pande u eren akaa bagenaa. Sha ci u nyi? Ityôkyaa yô, Bibilo ia fatyô u “nan orlanenkwagh m-er u sha uee, man wanyekwaor mfe kua m-er u sha inja.”—Anz. 1:4.

7. Kanyi se fatyô u henen ken ikyav i Tor Davidi laa?

7 Ka hanma shighe se fatyô u tsuan kwagh u vough yee? Ei. Se cica se mba nzughul akaa. (Rom. 3:23) Ikyav i tesen yô, Tor Davidi yange lu orjighjigh man orfankwagh kpaa. Nahan cii kpa, ashighe agen yange a tsua kwagh u kpeegh u una va un a ican kua mbagenev yô. (2 Sam. 12:9-12) Nahan kpa, Davidi deen ér kwaghnzughul na la a̱ yange un u tsuan kwagh u Aôndo a lumun a mi la ga. (1 Utor 15:4, 5) Sea vande nzughul akaa je kpa, aluer se umbur ser Yehova una wa ishima a mbamyen asev shi una de se akaabo ase er Davidi nahan yô, se fatyô u hiden tsuan kwagh u vough. Una za hemen u suen mba a doo ve ishima shi ve ongo imo na la.—Ps. 51:1-4, 7-10.

8. Kanyi se hen sha kwagh u apostoli Paulu yange ôr sha kwagh u ivesegh laa?

8 Se fatyô u panden ishimanyian i ka se lu a mi sha kwagh u tsuan kwagh u se er la. Se er kwagh ne nena? Se er kwagh ne sha u hiin kaven er ashighe agen igbenda ka i lu kpishi i se tsua u eren kwagh kpa a lu shami yô. Nenge ase kwagh u apostoli Paulu yange ôr sha kwagh u ivesegh ne. Jijingi u Aôndo yange mgbegha un nger ér: “Aluer orgen nan ngu henen er nan ngu eren sha mi ga a ishiôr i nan i iniunugh la man nana kera fatyô u wan ishima her ga yô, nana̱ er sha ishima i nan aluer gba u a lu nahan kpee yô; nan ngu eren isholibo ga; de, ve̱ zua ivaa. Kpa or u nan til ken ishima i nan jighilii, i kighir nan a kighir ga, nan lu a tahav u eren ishima i nan iyol i nan man nan wa ken ishima i nan er nana gba lun a [iniun i nan, NW] her nahan tsô yô, nan er doo.” (1 Kor. 7:36-38) Paulu yange tese ér hemba doon u lun kwav, nahan kpa, shi a tese ér ivaa i eren kpa ka kwaghbo ga.

9. Doo u se wa ikyo sha mnenge u mbagenev ve lu a mi sha akaa a se tsough u eren laa? Ta iwanger.

9 Doo u se wa ikyo sha mnenge u mbagenev ve lu a mi sha akaa a se tsough u eren laa? Een, ashighe agen yô, doo u se er nahan. Nenge ase kwagh u Paulu ôr sha kwagh u yan kwaghyan u alaghga mbagenev yange vea nenge ér ka inyamakombo la. Yange tese ér alaghga kwagh u or tsough u eren la una lu kwaghbo ga, kpa kwagh shon una fatyô u nan orgen u imoshima i nan i taver ga yô gbev mbu nôngon. Nahan Paulu tsua u eren nyi? A nger ér: “Aluer kwaghyan una hingir ityôkwagh i nan anmgbian wam gbev mbu nôngon yô, mayange me kera ya inyam ga, sha u i̱ de ne anmgbian wam gbev mbu nôngon ga yô.” (1 Kor. 8:4-13) Se kpa gba u se gbidye kwar se nenge er kwagh u se tsough u eren la una fatyô u benden a imoshima i mbagenev yô. Jighilii yô, ka gbenda u akaa a se tsough u eren la aa bende a ikyar i se ye vea Yehova la kwagh a hembe gban se sha mi ye. (Ôr Mbaromanu 14:1-4.) Ka atindiakaa a Bibilo a nyi nahan aa wase se u tsuan akaa a se er ve aa va Aôndo a iciviri?

Igbenda Ataratar I Se Kar Ve Se Tsua Akaa a Dedoo Yô

10, 11. (a) Se er nan ve se palegh u gengese iyol hen tsombor wase? (b) Shighe u mbatamen ve lu tsuan kwagh u a bende a tiônnongo yô, kanyi i doo u vea lu a mi ken ishima?

10 Palegh iyolgengese. Cii man se̱ tsua kwagh u se er yô, gba u se pine iyol yase ser, ‘M ngu a ian i tsuan kwagh ne iyol yamaa?’ Tor Solomon yange nger ér: “Zum u iyolgengese ia va yô, kunya di kpaa ua due je, kpa kwaghfan ngu hen mbahiden a iyol ijime la.”—Anz. 11:2.

11 Alaghga mbamaren vea na mbayev ian i tsuan akaa agen a ve soo u eren la, kpa mbayev ve̱ de karen ishima tsô tsuan kwagh u ve soo u eren la ayol a ve ga. (Kol. 3:20) Kasev man ungôôv mba a tahav hen tsombor, nahan kpa doo u vea kav er noov vev ve lu ityough vev yô. (Anz. 1:8; 31:10-18; Ef. 5:23) Noov di kpa gba u vea kav ér, tahav vev mbu a ikighir shi Kristu ngu ityough vev kpaa. (1 Kor. 11:3) Mbatamen ka ve tsua akaa aa a bende a tiônnongo yô. Nahan kpa, ka ve ver ishima sha er vea er kwagh a ‘kar akaa a i nger [ken Mkaanem ma Aôndo] la ken inya ga’ yô. (1 Kor. 4:6) Shi mba dondon gbendatesen u wanakiriki u jighjigh la keve keve. (Mat. 24:45-47) Aluer se hide a iyol jime se mba tsuan kwagh u i ne se ian i tsuan la tseegh yô, se palegh u lun a ishimanyian kua ijungwen shi nan mbagenev kpa ishimanyian kua ijungwen.

12. (a) Er nan i doo u se tôvon sha kwagha? (b) Pase er or a fatyô u tôvon sha kwagh yô.

12 Tôvon sha kwagh. Solomon yange nger ér: “Mbamhen mba ortseenshima, ka sha u kwagh ma a ngee yô, kpa hanma or u nan torough kwagh yum yô, ka ken ibanave nan lu zan ye.” (Anz. 21:5) Ikyav i tesen yô, u ngu a awashima u eren kpengaa? De deen wer isharen you i hemen we ga. Tôv fa mimi sha kwagh u kpenga la vindi vindi, pine mba ve lu a mfe sha akaa aa a lu ken kpenga shon la ve ôr u, shi nenge akaawan a ken Bibilo a a bende a kwagh shon la. (Anz. 20:18) Kwagh u una wase u ú tôvon sha kwagh u kpenga la yô, ver ityakerada ihiar, môm sha u ngeren mbamtsera mba vea fatyô u duen ker la, ugen la di sha u ngeren anzô aa kpenga la ua na u nyôr ker la. Cii man u tsua ma kwagh yô, vande “ôron inyaregh” ki hiin u a mi la. (Luka 14:28) Gbidye kwar nenge gbenda u kwagh u ú tsough u eren ne una bende a mlu u nyar wou kua mlu wou u ken jijingi la cii. Ka i gba u or a tôô shighe shi nana nôngo kwagh ve nana tôv sha kwagh ye. Nahan kpa, aluer u er nahan yô, kwagh ne una wase u u̱ palegh u torough eren kwagh u una na u nyôr ken zayol shin una va u a ishimanyian la.

13. (a) Ka ibumun i nyi i lu ken Yakobu 1:5? (b) U sônon Aôndo kwaghfan la ngu a wase se nena?

13 Sôn Aôndo a na u kwaghfan. Saa se pine Aôndo ser a̱ wase se u tsuan kwagh u se er keng ve, se tsua kwagh u van un a icivir ye. Orhenen Yakobu yange nger ér: “Aluer kwaghfan una yina mô wen yô, nana̱ sôn Aôndo u ka A na ior cii wuee, A kera kôhôn ashe ga la, tsô á na nan di je.” (Yak. 1:5) Ka kwagh u kunya u lumun ser saa se lu a kwaghfan u Aôndo ve se tsua akaa ga. (Anz. 3:5, 6) Kera je kpa, u se suur sha mkav wase tseegh la se ngôôr tumen toho ga. Shighe u se sen kwaghfan shi se tim sha atindiakaa a ken Mkaanem ma Aôndo yô, se mba nan icighan jijingi ian ser a wase se u kaven kwagh u a ne ve se soo u eren ma kwagh la jighilii.—Heb. 4:12; ôr Yakobu 1:22-25.

14. Hii nan i doo u se waan ahô sha kwagh ga?

14 Tsua kwagh u ú soo u eren la. De torough u eren kwagh cii man u mase tôvon sha mi shin u sôn Aôndo kwaghfan ga. Orfankwagh ka nan tôô shighe sha er nana “ver ishima sha zende u nan” yô. (Anz. 14:15) Nahan kpa, de we a wa ahô sha kwagh ga. Or u wan ahô sha kwagh ka nan kôr ave sha atôôkyaa a ikyoo ga, nan venda u eren ma kwagh. (Anz. 22:13) Kpa kwagh ugen ngu u ka nan tsua yô—ka nan gema nan tsua u ungwan imo i mbagenev.

15, 16. U eren kwagh u ú tsough la wa nyi kere?

15 Er kwagh u ú tsough la. Aluer se nôngo se tsua kwagh u injaa u se soo u eren la kpa se kera er un ga yô, iniôngon yase la ia saa se ishe. Solomon lu nger ér: “Hanma kwagh u uwegh ough ku zough a mi u eren yô, er un sha agee ou je.” (Orpa. 9:10) Aluer se soo u zan ikyura yô, saa se kegh iyol u nôngon sha afatyô wase cii eren akaa a se tsough u eren la. U tesen ikyav yô, alaghga orpasenkwagh ugen ken tiônnongo nana soo u eren tom pania. Nana kôrcio kpa? Nana kôrcio, aluer nan de ér ityom igen kua iemberyolough i bee nan agee iyol shi i vihi nan shighe u eren tom u pasen kwagh la ga yô.

16 U tsuan kwagh u hemban doon cii la ka kwagh u mte mte ga. Sha ci u nyi? Ityôkyaa yô, “tar cii ngu sha ikyev i Orbo.” (1 Yoh. 5:19) Ka keng se nôngo ityav a “mba ve lu utor sha tar cii mba ime ngin ne, man ujijingi mba aferev mba sha ajiir a Sha.” (Ef. 6:12) Apostoli Paulu kua orhemen Yuda cii yange ve pase ér mba ve tsough u nan Aôndo icivir cii ityav mbia kohol ve.—1 Tim. 6:12; Yuda 3.

17. Zum u i ve sha kwagh u akaa a u se tsough u eren la yô, kanyi Yehova a soo ér se ere?

17 Hide time sha kwagh u ú tsough u eren la, nahan nyôôso ape kwagh a shi la. Ka hanma kwagh u se tsough u eren cii una za vough er se we ishima la ga. “Shighe man aikyôr mba ve sha gbenda” u hanmô wase cii. (Orpa. 9:11) Nahan kpa, Yehova soo ér zum u se tsough u eren akaa agen man se va tagher a zayol ker je kpa, se̱ taver ishima se er a. Aluer or tsua u tseghan iyol i nan sha ci u Yehova shin nan er iceghzwa i ivesegh yô, gba u nana gema kwagh u nan tsough u eren la ga. Aôndo soo ér aluer se tsua u eren ambaakaa la nahan yô, se̱ gema kposo ga. (Ôr Pasalmi 15:1, 2, 4.) Kpa, akaa agen kpishi a ka se tsua u eren la ka i lu a yuhwan ga. Orfankwagh ka nan hiden nan nengen sha akaa a nan tsough u eren la ashighe shighe. Nan den ér imanger shin lanegh ku yange nan u nyôôso ape kwagh a shi la, shin geman kwagh shon ga. (Anz. 16:18) Kwagh u a hembe gban nan ishima yô, ka u kwagh u nan tsough u eren ken uma u nan la ma a ze hemen u van Aôndo a icivir.

Tese Mbagenev Ve Tsua u Eren Kwagh u Una Va Aôndo a Icivir Yô

18. Mbamaren vea fatyô u tesen ônov vev u tsuan kwagh u dedoo nena?

18 Mbamaren vea fatyô u wasen ônov vev vea henen u tsuan akaa a van Aôndo a icivir. Gbenda môm u hemban doon u tesen or kwagh yô, ka u veren nan ikyav i dedoo. (Luka 6:40) Shighe u i doo yô, mbamaren vea fatyô u pasen ônov vev igbenda i ve ayol a ve kpa ashighe agen ka ve kar ve ve tsua akaa agen yô. Shi vea fatyô u den ér mbayev vev ve tsua akaa agen sha asema a ve, nahan wuese ve shighe u kwagh u ve tsough la a ze i doo kpaa. Nahan kpa, shighe u wanye nan tsough kwagh u injaa ga di ye? Alaghga kwagh u una hii van ormaren ken ishima u eren yô, a lu u kuran wanye la sha kwagh u nan za nyer ker la; kpa, ka hanma shighe u eren nahan la una wase wanye la ga. Ikyav i tesen yô, alaghga ormaren la nana na wan la ian i nahan mato. Man aluer wan la naha kwagh sha tindi ga, nahan i kôr un, i ya un zwajirigh di ye? Ter la una fatyô u kimbin kwagh shon. Nahan kpa, aluer ter ne de er wan ne a za ker inyaregh iyol na a kimbi yô, kper genegh una hemba wan ikyo sha kwagh u a er yô.—Rom. 13:4.

19. Kanyi i doo u se tese mba se henen Bibilo a ve laa, man se er kwagh ne nena?

19 Yesu yange kaa a mbahenen nav ér ve tese mbagenev. (Mat. 28:20) Môm ken akaa a hemban lun a inja, a se tese mba se henen Bibilo a ve la yô, ka u tesen ve u tsuan kwagh u dedoo. U̱ se̱ tese ve tsembelee yô, a gba u se palegh u ôron ve er vea er kwagh shon la. Hemba doon u se tese ve u gbidyen kwar sha akaawan a ken Bibilo sha er vea mase tsuan gbenda u vea er kwagh ayol a ve yô. Kera cii kpa, “hanmô wase nana va ôr [Aôndo] kwagh u nan iyol i nan.” (Rom. 14:12) Sha nahan yô, hanmô wase nan ngu a ityôkyaa i injaa i tsuan kwagh u una va Aôndo a icivir yô.

[Ngeren u shin kpe]

^ Wea soo u zuan a iwanger sha itinekwagh ne yô, nenge kwa u ken atô u Tom Wase ú Tartor u Disemba 2006, peeji 3-6 la, ngu a itinekwagh ér “Kanyi i Doo u Me Tsua sha Kwagh u Twersôron a Aveghemakaa a i Dugh ken Awambe man Igbenda i Sôron Twer a Awambe Ama?”

Ú Na Mlumun Wer Nyi?

• Er nan ve i gbe u se hen u tsuan kwagha?

• Mciem ma a fatyô u benden a vese nena, man se hemba mciem asem nena?

• Ka igbenda ataratar i nyi se kar ve se tsua u eren akaa a van Aôndo a iciviri?

[Mbampin mba ngeren u henen]

[Ngeren u kiriki/Foto u sha peeji 16 la]

Igbenda i Se Kar Ve Se Tsua Akaa a Dedoo Yô

1 Palegh Iyolgengese

2 Tôvon sha Kwagh

3 Sôn Aôndo Kwaghfan

4 Tsua Kwagh u Ú Soo u Eren La

5 Er Kwagh u Ú Tsough La

6 Hide Time sha Kwagh u Ú Tsough u Eren la, Nahan Nyôôso Ape Mshi A Lu La

[Foto u sha peeji 15]

Or u lun ta ta ta nan ngu er or u nan lu shin tso u lun a naha shio shin zegemnger u kpianger nahan