Xeen tiʼ baʼax ku taasik

Xeen tu cuadroil baʼax ku taasik

Unaj k-nojbeʼenkúuntik Dios yéetel baʼaxoʼob k-chʼaʼtuklik k-beetik

Unaj k-nojbeʼenkúuntik Dios yéetel baʼaxoʼob k-chʼaʼtuklik k-beetik

Unaj k-nojbeʼenkúuntik Dios yéetel baʼaxoʼob k-chʼaʼtuklik k-beetik

«Le máax yaan u naʼatoʼ ku jach ilik tuʼux ku tsʼáaik u yook» (PRO. 14:15).

1, 2. 1) ¿Baʼax unaj k-tuklik cada juntéen ken k-chʼaʼtukult k-beetik wa baʼax? 2) ¿Baʼax kʼáatchiʼiloʼob ken k-núuk teʼ xookaʼ?

TULÁAKAL súutukil ku kʼaʼabéetchajal k-chʼaʼtuklik wa baʼax. Yaneʼ tiʼ baʼaloʼob mejentak, yaneʼ tiʼ baʼaloʼob nuuktak jeʼel tak u kʼexik k-kuxtaleʼ. Baʼaleʼ jeʼel baʼalak ka k-chʼaʼtukleʼ mantatsʼ unaj k-beetik utiaʼal k-nojbeʼenkúuntik Dios (xokaʼak 1 Corintios 10:31).

2 ¿Chéen chʼaʼabil wa a wilik a chʼaʼtuklik baʼax ken a beete, wa ku talamtaltech? Wa k-kʼáat ka yiijchajak k-tuukuleʼ, unaj k-kanik k-il u jelaʼanil le uts tiʼ le kʼaasoʼ, yéetel toʼon unaj k-chʼaʼtuklik baʼax ken k-beete, maʼ u maasiliʼ (Rom. 12:1, 2; Heb. 5:14). ¿Baʼax oʼolal unaj k-kanik k-chʼaʼtukult baʼax ken k-beete? ¿Baʼaxten yaan kʼiineʼ ku talamtal tiʼ máak u chʼaʼtuklik baʼax ken u beete? ¿Bix jeʼel k-nojbeʼenkúuntik Jéeoba yéetel le baʼaxoʼob k-chʼaʼtuklik k-beetkoʼ?

¿Baʼaxten unaj k-chʼaʼtuklik baʼax ken k-beete?

3. ¿Baʼaxoʼob maʼ unaj k-chaʼik u kʼexik le baʼaxoʼob tsʼoʼok k-chʼaʼtuklikoʼ?

3 Maʼ unaj u kaʼapʼéeltal k-tuukul utiaʼal k-beetik baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ. Tumen wa maʼeʼ k-éet xookoʼob wa k-éet meyajoʼobeʼ jeʼel u tuklikoʼob maʼatech jach k-creertik le baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ yéetel maʼ talam jeʼel u beetkoʼob k-kʼexik k-tuukuleʼ. Maʼ xaaneʼ jeʼel u tuusoʼobeʼ, jeʼel u yookoloʼobeʼ yéetel ken tsʼoʼokkeʼ jeʼel u sen aʼalikoʼobtoʼon ka k-beet xan beyoʼ wa maʼ k-aʼalik baʼax tsʼoʼok u beetkoʼob. Baʼaleʼ wa ku beetik máak beyoʼ chéen táan u tsaypachtik «u maasil máakoʼoboʼ», tumen táan u beetik le baʼax ku beetkoʼoboʼ (Éxo. 23:2). Le máax u yojel u chʼaʼtukult baʼax ken u beet utiaʼal u nojbeʼenkúuntik Dioseʼ maʼatech u beetik wa baʼax ku bin tu contra le baʼax u yaʼalik le Biblia chéen tumen sajak wa chéen tumen u kʼáat ka kʼaʼamak tumen u maasil (Rom. 13:5).

4. ¿Baʼaxten yaan máakeʼ ku yaʼaliktoʼon baʼax unaj k-beetik?

4 Maʼ tuláakal le máaxoʼob aʼaliktoʼon baʼax unaj k-beetik, ku beetkoʼob tumen kʼasaʼanoʼoboʼ. Yaan máaxoʼob maʼalob u biskubaʼob t-éeteleʼ jeʼel u yaʼalikoʼobtoʼon baʼax unaj k-beetik utiaʼal ka xiʼiktoʼon utsileʼ. Tsʼoʼoleʼ k-láakʼtsiloʼobeʼ, kex maʼ kajaʼanoʼon tu yéeteloʼobeʼ, láayliʼ u kʼáatoʼob ka xiʼiktoʼon utsileʼ, le oʼolal yaan horaeʼ ku yaʼalikoʼobtoʼon baʼax unaj k-beetik. Tuukulnakoʼon tiʼ le bix jeʼel u tsʼaʼakal máakoʼ. Yanoʼobeʼ ku yaʼalik le Bibliaoʼ maʼ maʼalobiʼ, jeʼex le u tsʼaʼabal kʼiʼikʼ tiʼ máakoʼ (Hch. 15:28, 29). Baʼaleʼ yanoʼobeʼ maʼatech u yaʼalik le Biblia wa maʼ maʼaloboʼ, le oʼolal cada juntúul kun chʼaʼtuklik wa yaan u kʼamik wa maʼ. * Ken úuchuk beyoʼ, maʼ xaaneʼ k-láakʼtsiloʼobeʼ yaanal bix u tuukuloʼob. Baʼaleʼ maʼ unaj u tuʼubultoʼoneʼ cada juntúul máax okjaʼanajaʼaneʼ «yaan u bisik u kuuch» (Gál. 6:4, 5). Baʼax unaj k-kaxtikeʼ, u yantaltoʼon junpʼéel maʼalob conciencia tu táan Dios, maʼ chéen k-kiʼimakkúuntik u yóol u maasiliʼ (1 Tim. 1:5).

5. ¿Baʼax jeʼel k-beetik utiaʼal maʼ u xuʼulul u yantaltoʼon fejeʼ?

5 Wa maʼ tu chʼaʼtuklik máak baʼax ken u beeteʼ jeʼel u taasik talamil tiʼeʼ. ¿Baʼaxten? Tumen jeʼex u yaʼalik le disipulo Santiagooʼ, le máax maʼ tu chʼaʼtuklik baʼax ken u beeteʼ «maʼ tu jetsʼik u tuukul tiʼ mix baʼal» (Sant. 1:8). Jeʼex junpʼéel chan barco minaʼan u timonil ku suʼusutaʼal tumen junpʼéel kʼaʼamkach iikʼeʼ, bey le máak ku chaʼik u nuʼuktaʼal tumen le baʼax ku yaʼalik u maasiloʼ, lelaʼ jeʼel tak u beetik u náachtal tiʼ Dioseʼ. Yaan máakeʼ ku yaʼalikeʼ chéen tu yoʼolal u maasileʼ ku bin kʼaasil tiʼ (1 Tim. 1:19). ¿Baʼax unaj k-beetik utiaʼal maʼ u yúuchultoʼon beyoʼ? Letiʼe k-pʼáatal «jeetsʼel» tiʼ le fejoʼ (xokaʼak Colosenses 2:6, 7). Le jeetsʼelilaʼ chéen jeʼel u yantaltoʼon wa k-chʼaʼtuklik k-beetik baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ (2 Tim. 3:14-17). Kex beyoʼ yaan baʼaloʼob jeʼel u beetik u talamtal k-chʼaʼtuklik baʼax ken k-beeteʼ. ¿Baʼaxoʼob?

¿Baʼaxten yaan kʼiineʼ jach ku talamtal k-chʼaʼtuklik baʼax ken k-beete?

6. ¿Baʼax talamil jeʼel u taasiktoʼon wa k-sajaktal k-chʼaʼtuklik baʼax ken k-beeteʼ?

6 Maʼ xaaneʼ ku sajaktal máak u bin kʼaasil tiʼ yéetel le baʼax ken u chʼaʼtukloʼ wa u pʼáatal subtsilil tu táan u maasil. Lelaʼ ku yúuchul beyoʼ, tumen mix máak u kʼáat ka yanak talamil tiʼ yoʼolal le baʼax ku chʼaʼtuklik u beetkoʼ. Wa k-yaabiltik Dios bey xan le baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ yaan u xuʼulul k-sajaktal. Le yaabilajoʼ yaan u yáantkoʼon k-chʼaʼ en cuentail le baʼax ku yaʼalik le Biblia yéetel le jóoʼsaʼaniloʼob táanil tiʼ k-chʼaʼtuklik k-beetik junpʼéel baʼax jach kʼaʼanaʼanoʼ. Beyoʼ maas maʼ ken k-chʼaʼtukult k-beetik junpʼéel baʼax maʼ maʼalobiʼ. ¿Baʼaxten? Tumen le Bibliaoʼ ku beetik «u yantal u naʼat le máax maʼ jach yaan u naʼatoʼ, utiaʼal u kaanbal le táankelmoʼ yéetel utiaʼal u yantaltiʼ junpʼéel maʼalob tuukul» (Pro. 1:4).

7. ¿Baʼax k-kanik tiʼ le baʼax úuch tiʼ Davidoʼ?

7 ¿U kʼáat wa túun u yaʼal mantatsʼ maʼalob baʼax k-chʼaʼtuklik k-beetik? Maʼatech, tumen kʼebanoʼon (Rom. 3:23). Jeʼex David, juntúul máax jach yanchaj u naʼat yéetel chúukpaj u yóol u meyajt Dioseʼ, tu beetaj baʼaxoʼob maʼ maʼalobtakiʼ, le oʼolal muʼyajnaj yéetel tu beetaj u muʼyaj uláakʼ máakoʼob (2 Sam. 12:9-12). Baʼaleʼ seguernaj u chʼaʼtuklik u beetik baʼaxoʼob ku kiʼimakkúuntik u yóol Dios (1 Rey. 15:4, 5). Jeʼex Davideʼ, unaj u kʼaʼajaltoʼoneʼ Jéeobaeʼ ku perdonartik le baʼaxoʼob maʼ maʼalobtak k-beetkoʼ, yéetel ku yáantik mantatsʼ le máaxoʼob yaabiltmil yéetel ku beetkoʼob baʼax ku yaʼalikoʼ. Beyoʼ maʼ ken k-sajaktal k-chʼaʼtukult baʼax ken k-beet chéen yoʼolal junpʼéel baʼax maʼ maʼalob uchaʼantoʼoniʼ (Sal. 51:1-4, 7-10).

8. ¿Baʼax ku kaʼansiktoʼon le baʼax tu yaʼalaj Pablo yoʼolal le tsʼoʼokol beeloʼ?

8 ¿Baʼax jeʼel u yáantkoʼon utiaʼal maʼ k-jach chiʼichnaktal ken joʼopʼok k-chʼaʼtuklik baʼax ken k-beeteʼ? Letiʼe k-ojéeltik yaan jejeláas bix u beetaʼal wa baʼaxoʼ. Koʼoneʼex ilik le tuukul yanchaj tiʼ apóstol Pablo le ka tʼaanaj yoʼolal le tsʼoʼokol beeloʼ. Letiʼeʼ tu yaʼalaj: «Wa yaan máax ku tuklik maʼ tu páajtal u jetsʼik u tsʼíibolaleʼ, wa maʼ jach táankelmeʼ, letiʼe baʼax unaj u beetaʼalaʼ: chaʼabak u tsʼoʼokol u beel wa letiʼe baʼax u kʼáatoʼ, maʼ tu kʼebantal. Chéen baʼaleʼ wa yaan máax tsʼoʼok u chʼaʼtuklik ichil u puksiʼikʼal maʼ u tsʼoʼokol u beeleʼ, baʼaxeʼ ku controlartik u tsʼíibolalil u wíinklil yéetel tsʼoʼok u chʼaʼtuklik ichil u puksiʼikʼal u pʼáatal beyoʼ, maʼalob baʼax tsʼoʼok u chʼaʼtuklik» (1 Cor. 7:36-38). Jeʼex k-ilkoʼ, Pabloeʼ tu yaʼalaj maas maʼalob maʼ u tsʼoʼokol u beel máak, baʼaleʼ maʼ tu yaʼalaj wa chéen letiʼe baʼax maʼalob jeʼel u béeytal u beetik máakoʼ.

9. ¿Unaj wa k-chʼaʼik en cuentail le baʼax ku yaʼalik u maasiloʼ? Tsol baʼaxten bey a núukikoʼ.

9 ¿Unaj wa k-chʼaʼik en cuentail le baʼax ku yaʼalik u maasiloʼ? Maʼalob ka k-beet wa k-ilik maʼalob. Koʼoneʼex ilik le baʼax tu yaʼalaj Pablo tiʼ le janaloʼob, maʼ xaneʼ le kʼubaʼanoʼob tiʼ beetbil diosoʼoboʼ. Yáaxeʼ tu yaʼaleʼ kex maʼalob le baʼax ku chʼaʼtuklik máakoʼ, jeʼel u beetik u chiʼichnaktal le máaxoʼob maʼ muʼukʼaʼan u concienciaʼoboʼ. ¿Baʼax tu chʼaʼtuklaj u beetik letiʼ? «Wa le baʼax kin jaantik ku beetik u tʼóochpajal in sukuʼuneʼ junpuliʼ maʼ ken in kaʼa jaant bakʼ utiaʼal maʼ in beetik u tʼóochpajal in sukuʼun» (1 Cor. 8:4-13). Toʼon xaneʼ unaj k-chʼaʼik en cuentail baʼax jeʼel u tuklik u maasil yoʼolal le baʼaxoʼob k-chʼaʼtuklik k-beetkoʼ, baʼaleʼ maʼ unaj u tuʼubultoʼoneʼ le baʼax maas kʼaʼanaʼanoʼ letiʼe bix u yilik Jéeobaoʼ (xokaʼak Romanos 14:1-4). ¿Baʼaxoʼob jeʼel u yáantkoʼon utiaʼal k-chʼaʼtuklik k-beetik baʼaloʼob jeʼel u nojbeʼenkúuntik Dioseʼ?

Seis baʼaloʼob jeʼel u yáantkoʼon k-chʼaʼtukult k-beetik baʼax maʼalobeʼ

10, 11. 1) ¿Baʼax jeʼel u yáantkoʼon utiaʼal maʼ k-beetik chéen jeʼel baʼaxak k-kʼáat ichil k-otocheʼ? 2) ¿Baʼax maʼ unaj u tuʼubul tiʼ le ancianoʼob ken u chʼaʼtukloʼob wa baʼaxoʼ?

10 Unaj a chʼaʼtuklik chéen baʼaxoʼob teech unaj a beetik. Yáaxeʼ unaj k-tuklik: «¿Teen wa unaj in chʼaʼtuklik?». Rey Salomoneʼ tu yaʼalaj: «Le kéen u taasuba máak nojbaʼalileʼ yaan xan u mixbaʼalkúuntaʼal, pero le máax maʼ tu taaskuba nojbaʼaliloʼ ku yeʼesik yaan u naʼat» (Pro. 11:2).

11 Jeʼex le taatatsiloʼoboʼ jeʼel u páajtal u chaʼik u chʼaʼtuklaʼal jujunpʼéel baʼal tumen u paalaloʼobeʼ. Baʼaleʼ leloʼ maʼ u kʼáat u yaʼal wa jeʼel u béeytal u beetkoʼob chéen jeʼel baʼalak u kʼáatoʼobeʼ (Col. 3:20). Le atantsil xanoʼ, kex yaan páajtalil tiʼ ichil u yotocheʼ, maʼ unaj u tuʼubultiʼeʼ letiʼe íichamtsil unaj u nuʼuktik u familiaoʼ (Pro. 1:8; 31:10-18; Efe. 5:23). Baʼaleʼ le íichamtsiloʼ unaj u kʼaʼajsikeʼ kʼaʼabéet u tsʼáaikuba yaanal u páajtalil Cristo (1 Cor. 11:3). Lelaʼ bey xan u yúuchul teʼ múuchʼuliloʼ, le baʼax ku chʼaʼtuklik le ancianoʼoboʼ jeʼel u beetik uts wa kʼaas tiʼ le sukuʼunoʼoboʼ. Le oʼolal unaj u yilkoʼob maʼ u píit máanoʼob «tiʼ le baʼax tsʼíibtaʼan» teʼ Bibliaoʼ (1 Cor. 4:6). Tsʼoʼoleʼ unaj u beetkoʼob mantatsʼ baʼax ku yaʼalik le palitsil chúukpajaʼan u yóoloʼ (Mat. 24:45-47). Wa maʼ k-kʼáat muʼyaj, mix k-beet u muʼyaj u maasileʼ, unaj k-chʼaʼtuklik k-beetik chéen le baʼaxoʼob toʼon unaj k-beetkoʼ.

12. 1) ¿Baʼaxten yáax unaj k-ojéeltik baʼax táakaʼan ichil baʼax ken k-beete? 2) ¿Tak baʼaxoʼob unaj k-ojéeltik xan?

12 Il baʼax táakaʼan ichil le baʼax ken a beetoʼ. Salomoneʼ tu yaʼalaj: «Le baʼax ku chʼaʼtuklik le máax sáakʼóoloʼ ku jóokʼol maʼalobil, pero tuláakal le máaxoʼob chéen ku jáajan beetkoʼob wa baʼaxoʼ seguro yaan u yóotsiltaloʼob» (Pro. 21:5). Koʼox tuukul tiʼ lelaʼ. ¿Tsʼoʼok wa u yaʼalaʼal u tsʼaʼabaltech wa baʼax meyajil? Maʼ a jáan kʼamik chéen tumen maʼalob a wuʼuyik. Jach il baʼax táakaʼaniʼ, kʼáat áantaj tiʼ le máaxoʼob u kʼaj óoloʼob bix le meyajoʼ yéetel il baʼax ku yaʼalik le Biblia tu yoʼolaloʼ (Pro. 20:18). Tsʼoʼoleʼ tsʼíibt le utsiloʼob yéetel le talamiloʼob jeʼel u taasiktechoʼ. Kʼaʼajaktecheʼ le máax meyajtik Dios u kʼáat u beet baʼax maʼalob mantatsʼoʼ «kutal u tukult bukaʼaj ken u tojolttiʼ» le baʼax ku tukultik u beetkoʼ (Luc. 14:28). Maʼ a tuukul chéen tiʼ le bajux ken a náajaltoʼ, baʼaxeʼ tukult xan wa maʼ ken u beet u talamtal a meyajtik Dios. Tuláakal lelaʼ ku bisik tiempo, baʼaleʼ jeʼel u yáantkoʼon utiaʼal maʼ k-jáan beetik wa baʼaxeʼ yéetel utiaʼal maʼ k-muʼyaj ken tsʼoʼokok.

13. 1) ¿Baʼax ku yaʼaliktoʼon Santiago 1:5? 2) ¿Baʼaxten unaj k-kʼáatik naʼatil tiʼ Dios?

13 Kʼáat naʼatil. Utiaʼal k-nojbeʼenkúuntik Dios yéetel le baʼaxoʼob k-chʼaʼtuklikoʼ, unaj k-kʼáatik u yáantaj. Santiagoeʼ ku yaʼalik: «Wa yaan tiʼ teʼex ku bineltik naʼat tiʼeʼ seguernak u kʼáatik tiʼ Dios, bey túunoʼ yaan u tsʼaʼabaltiʼ, tumen Dioseʼ uts tu tʼaan u síik baʼaloʼob tiʼ tuláakal máak yéetel maʼatech u chʼinik tu yich máak» (Sant. 1:5). Maʼ subtsil ka k-aʼal kʼaʼabéettoʼon u yáantaj Dios utiaʼal k-chʼaʼtuklik baʼax maʼalobiʼ (Pro. 3:5, 6). Tumen u beetik máak wa baʼax chéen jeʼel bix u tuklikeʼ jeʼel u taasik talamil tiʼeʼ. Wa k-kʼáatik tiʼ Jéeoba ka u tsʼáatoʼon naʼatil yéetel k-chaʼik u nuʼuktikoʼon le Bibliaoʼ, le kiliʼich muukʼoʼ yaan u yáantkoʼon k-il baʼaxten k-kʼáat k-beet wa baʼax (Heb. 4:12; xokaʼak Santiago 1:22-25).

14. ¿Baʼaxten unaj k-séeb k-chʼaʼtuklik baʼax ken k-beete?

14 Unaj a séeb chʼaʼtuklik baʼax ken a beete. U jaajileʼ maʼ maʼalob chéen ka u jáan beet máak wa baʼaxiʼ, táanileʼ unaj u yojéeltik baʼax táakaʼan ichil le baʼax taak u beetkoʼ yéetel unaj u kʼáatik naʼatil tiʼ Dios. Le máax yaan naʼatil tiʼoʼ «ku jach ilik tuʼux ku tsʼáaik u yook» (Pro. 14:15). Baʼaleʼ maʼ unaj xan k-pʼatik utiaʼal uláakʼ kʼiin le baʼax unaj k-chʼaʼtuklik k-beetkoʼ. Le máax kaʼapʼéel u tuukuloʼ jeʼel u kaxtik baʼax u yaʼal utiaʼal maʼ u chʼaʼtuklik baʼax ken u beeteʼ (Pro. 22:13). Baʼaleʼ maʼ u yojleʼ wa ku beetik beyoʼ, táan u chʼaʼtuklik u chaʼik u nuʼuktaʼal u kuxtal tumen u maasil.

15, 16. ¿Baʼax kʼaʼabéet utiaʼal k-béeykuntik le baʼax k-chʼaʼtuklikoʼ?

15 Unaj a tsʼáaik a wóol a beete. Wa maʼ k-séeb beetik le baʼax tsʼoʼok k-chʼaʼtuklikoʼ chéen kunel úuchik k-chʼaʼtuklik baʼax ken k-beete. Salomoneʼ tu yaʼalaj: «Tuláakal baʼax tiaʼan ta kʼab a beetkeʼ, beet yéetel u jaajil a wóol» (Ecl. 9:10). Tsʼoʼoleʼ unaj k-beetik tuláakal le ku páajtal utiaʼal u béeytal le baʼax tsʼoʼok k-chʼaʼtuklikoʼ. Jeʼex juntúul j-kʼaʼaytaj ku chʼaʼtuklik u beetik u precursorileʼ. ¿Baʼax jeʼel u yáantik utiaʼal ka xiʼik utsil tiʼeʼ? U yéeyik baʼax meyajil ken u beete bey xan tiʼ baʼax ken u náays u yóol.

16 U suukileʼ le baʼaxoʼob maʼalobtak ku chʼaʼtuklik u beetik máakoʼ letiʼe maas talam u beetaʼaloʼ. Tumen «u túulisil yóokʼol kaabeʼ tiaʼan yáanal u páajtalil le Kʼaasilbaʼaloʼ» (1 Juan 5:19). Jach beyoʼ, toʼoneʼ táan k-baʼateʼel «tu contra le demonioʼob yanoʼob teʼ kaʼanoʼ [...] yéetel tu contra le máaxoʼob gobernartik le yóokʼol kaab yaan ich éeʼjochʼeʼenilaʼ» (Efe. 6:12). Jeʼex tu yaʼalil Pablo yéetel Judaseʼ, tuláakal le máax u kʼáat u nojbeʼenkúunt Dioseʼ yaan u muʼyajtik lelaʼ (1 Tim. 6:12; Jud. 3).

17. ¿Baʼax ku páaʼtik ka k-beet Jéeoba yoʼolal le baʼaxoʼob k-chʼaʼtuklikoʼ?

17 Unaj a wilik bix u bintech yéetel a beetik kʼeexoʼob wa ku kʼaʼabéettal. U jaajileʼ maʼ tuláakal baʼax ku jóokʼol jeʼex u chʼaʼtukultmil máakoʼ, tumen «junsúutuk u jáan úuchul wa baʼax» (Ecl. 9:11). Kex beyoʼ, tiʼ jujunpʼéel baʼal k-chʼaʼtuklikeʼ, Jéeobaeʼ ku páaʼtik maʼ k-kʼexik k-tuukul kex ka yanaktoʼon talamil. Jeʼex le yaan yil yéetel le tsʼoʼokol beeloʼ bey xan yéetel le u kʼubik u kuxtal máak tiʼoʼ. Letiʼeʼ u kʼáat ka k-beet le baʼax k-aʼalikoʼ (xokaʼak Salmo 15:1, 2, 4). Baʼaleʼ u jaajileʼ yaʼab baʼaxoʼob k-chʼaʼtuklik maʼ jach nuuktakiʼ. Le máax meyajtik Dios ku yeʼesik naʼatiloʼ, cada wa baʼax kʼiineʼ ku yilik wa yaan baʼax unaj u kʼexik ichil u kuxtal, maʼatech u tuklik wa mix baʼal unaj u kʼexik (Pro. 16:18). Baʼax maas kʼaʼanaʼan u yilkeʼ u nojbeʼenkúuntik Dios.

Unaj k-kaʼansik u maasil u chʼaʼtukloʼob baʼaloʼob jeʼel u nojbeʼenkúuntik Dioseʼ

18. ¿Bix jeʼel u kaʼansaʼal le paalal u chʼaʼtukloʼob baʼax maʼaloboʼ?

18 Le taatatsiloʼoboʼ yaʼab bix jeʼel u páajtal u kaʼansik u paalaloʼob u chʼaʼtukultoʼob baʼaloʼob jeʼel u nojbeʼenkúuntik Dioseʼ. Junpʼéel bixeʼ letiʼe ka u yeʼestiʼob bix unaj u beetkoʼoboʼ (Luc. 6:40). Maʼ xaaneʼ jeʼel u páajtal u yaʼalikoʼob baʼaxoʼob tu beetoʼob letiʼob táanil tiʼ u chʼaʼtuklikoʼob wa baʼaxeʼ. Bey túunoʼ jeʼel u páajtal u chaʼikoʼob u chʼaʼtuklikoʼob baʼax ken u beetoʼobeʼ. Wa ku beetkoʼob tubeeleʼ, unaj u yaʼalikoʼob tiʼob maʼalob le baʼax tu beetoʼoboʼ. Baʼaleʼ ¿kux túun wa ku beetkoʼob baʼax maʼ maʼalobiʼ? U suukileʼ le taatatsiloʼoboʼ ku yáantik u paalaloʼob utiaʼal maʼ u muʼyajoʼob yoʼolal le baʼax tu beetoʼoboʼ. Baʼaleʼ maʼ maʼalob ka beetaʼak bey mantatsʼoʼ. Koʼox aʼalikeʼ juntúul taatatsileʼ ku chaʼik tiʼ u hijo ka u jóoʼs u licencia utiaʼal u manejar. Baʼaleʼ yoʼolal junpʼéel baʼax maʼ maʼalob tu beeteʼ ku multartaʼal. ¿Máasaʼ jeʼel u páajtal u boʼotaʼal tumen u taataeʼ? Baʼaleʼ wa ku yaʼaliktiʼ ka meyajnak utiaʼal u náajaltik u tojol u boʼotkeʼ, maas yaan u kanik u kanáant baʼaxoʼob ku beetik (Rom. 13:4).

19. ¿Baʼax unaj k-kaʼansik tiʼ le máaxoʼob k-tsʼáaik xook tiʼoboʼ, yéetel bix maas maʼalob jeʼel k-beetkeʼ?

19 Jesuseʼ tu yaʼaleʼ tuláakal u disipuloʼobeʼ unaj u kaʼanskoʼob uláakʼ máakoʼob (Mat. 28:20). Junpʼéel baʼax maʼalob ka k-kaʼans tiʼ le máaxoʼob k-tsʼáaik xookoʼ letiʼe u chʼaʼtuklik u beetkoʼob baʼax maʼaloboʼ. Baʼaleʼ maʼ unaj k-aʼaliktiʼob baʼax unaj u beetkoʼob tiʼ jeʼel baʼaxak talamileʼ. Baʼaxeʼ maas maʼalob ka k-beet u tuukuloʼob yéetel ka u chʼaʼob en cuentail le baʼax ku yaʼalik le Biblia ken u chʼaʼtukloʼob baʼax ken u beetoʼoboʼ. Unaj u kʼaʼajaltoʼoneʼ «cada juntúul tiʼ toʼoneʼ yaan u kʼubik cuenta tiʼ Dios yoʼolal baʼax u beetmaj» (Rom. 14:12). Jeʼex túun k-ilkoʼ, jach yaan baʼax oʼolal k-chʼaʼtuklik k-beetik baʼaloʼob jeʼel u nojbeʼenkúuntik Jéeobaeʼ.

[Tsolajiloʼob]

^ xóot’ol 4 Utiaʼal a wojéeltik u maasileʼ, ilawil le xook «¿Baʼax kin tuklik yoʼolal le baʼaxoʼob jóoʼsaʼan tiʼ le kʼiʼikʼoʼ yéetel baʼax kin tuklik yoʼolal le tratamientoʼob tuʼux ku kʼaʼabéetchajal u meyaj in kʼiʼikʼeloʼ?» (K-meeyjil tiʼ le Reinooʼ tiʼ noviembre tiʼ 2006, táan juʼun 3 tak 6).

¿Baʼax jeʼel a núukikeʼ?

• ¿Baʼaxten unaj k-kanik k-chʼaʼtukult baʼax ken k-beete?

• ¿Baʼax jeʼel u péekskoʼon k-beet le saajkiloʼ, yéetel bix jeʼel k-aktáantikeʼ?

• ¿Baʼax seis baʼaloʼob jeʼel u yáantkoʼon k-nojbeʼenkúunt Dios yéetel baʼaxoʼob k-chʼaʼtuklikeʼ?

[U kʼáatchiʼiloʼob le xookoʼ]

[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 16]

Baʼaloʼob jeʼel u yáantik máak u chʼaʼtukult u beetik baʼax maʼalobeʼ

1 Unaj a chʼaʼtuklik chéen baʼaxoʼob teech unaj a beetik

2 Il baʼax táakaʼan ichil le baʼax ken a beetoʼ

3 Kʼáat naʼatil

4 Unaj a séeb chʼaʼtuklik baʼax ken a beete

5 Unaj a tsʼáaik a wóol a beete

6 Unaj a wilik bix u bintech yéetel a beetik kʼeexoʼob wa ku kʼaʼabéettal

[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 15]

Máax kaʼapʼéel u tuukuleʼ ku suʼusutaʼal bey junpʼéel chan barco minaʼan u timonileʼ