Kunanakas utji uk yatiñataki

Skip to table of contents

Qullan ajayun achupax Jehová Diosaruw jachʼañchi

Qullan ajayun achupax Jehová Diosaruw jachʼañchi

Qullan ajayun achupax Jehová Diosaruw jachʼañchi

“Awkixax jachʼachatawa kunapachatix jumanaka walja achupkta ukkhaxa.” (JUAN 15:8.)

1, 2. 1) ¿Kunjamanakatsa yaqhanakar chʼamachtʼsna? 2) ¿Jehová Diosar sum yupaychañatakix kunas yanaptʼistu?

 AMUYTʼAÑÄNI. Mä jilïr kullakaxa, tamapankir mä tawaqur wali llaktʼat uñjasax Diosan arunakap yatiyir sarañäni sasaw parlxayi. Ukat utat uta yatiyasaxa, uka tawaqux llakinakap awistʼi. Qhipatxa, uka tawaqux ukham yanaptʼasiri kullakat wal Jehová Diosarux yuspäri. Yaqha chiqansti, mä matrimoniox kunja kusisitas Diosan arunakap yaqha markan yatiyapxatayna ukwa markapan jilat kullakanakamp tantachtʼasisax parltʼasipkaraki. Uka taypinx mä waynituw istʼaski. Qhipa maranakatxa, juparakiw yaqha markanakan yatiyir sarañatak wakichasiski, ukhaw kunjamsa uka matrimonion arunakapax misionerjam sarañatak wal chʼamañchtʼäna uk amtasi.

2 Ukanak amuytʼasax inas kunjamsa maynix jiwasar yanaptʼawayistu, jan ukax kunjamsa jiwasas maynir yanaptʼawaytan ukanak amtaychistu. Chiqas janiw may parltʼasakix maynir yanaptʼkapunsnati, ukampis sapüruw kunaymanit yaqhanakar yanaptʼañasa, chʼamachtʼañas utjaspa. Suma jaqïñataki, kuns sum lurañataki mä yanaptʼas utjkaspa ukham amuytʼañäni, ukat jilat kullakanakar yanaptʼañatakisa, Diosar sum yupaychañatakis wal yanaptʼistaspa ukhax ¿walpunxay yuspärsnaxa? Chiqas Jehová Diosan qullan ajayupaw ukham yanaptʼistu (Luc. 11:13). Kunapachatï qullan ajayux jiwasampïki ukhaxa, suma jaqïñatakiw yanaptʼistu ukhamatwa Diosar yupaychäwisan sum phuqtanxa. ¡Ukax mä suma regalopuniwa! (Gálatas 5:22, 23 liytʼasiñapawa. *)

3. 1) ¿‘Qullan ajayun achuparjam’ sarnaqatasax kunatsa Diosar jachʼañchi? 2) ¿Kuna jisktʼanakatsa yatxataskañäni?

3 Niyakixay qullan ajayux Jehová Diosat jutchixa, Jupjam suma chuymanïñatakiw uka ajayux yanaptʼistu (Col. 3:9, 10). Ukhamasti, ¿kunatsa Diosat yatiqañatakix wal chʼamachasiñasa? Uka tuqitxa, Jesusax apostolanakapar akham sänwa: “Awkixax jachʼachatawa kunapachatix jumanakax walja achupkta ukkhaxa” sasa (Juan 15:8). * ‘Qullan ajayun achuparjam’ sarnaqktan ukhaxa, arsutasansa ukat sarnaqatasansa qhanaw amuyasi, ukat ukarakiw Lurir Awkisarux jachʼañchi (Mat. 5:16). ¿Kunatsa akapachankir jaqinakan sarnaqatapampi ukat chiqa cristianonakan sarnaqatapampix jan kikpäki? ¿Kunjamsa qullan ajayun achuparjam sarnaqsna? ¿Kunatsa ukarjam phuqañax wali chʼamäspa? Uka jisktʼanakat yatxatkasax qullan ajayun achupat akïrinakatwa yatxatañäni: munasiña, kusisiña ukat sumankaña.

Diosan utjki uka kasta munasiña

4. ¿Arkirinakaparux kuna kasta munasiñsa Jesusax yatichäna?

4 Qullan ajayux kuna kasta munasiñarutï wiytkistu uka munasiñax janiw akapachankir jaqinakan munasiñapjamäkiti. ¿Kunatsa ukham sistanxa? Diosan utjki uka kasta munasiñaruw qullan ajayux wiyti. Kunansa jan kikpäki ukxa Jesusaw Wali Uñtʼat Arstʼäwipan qhanañchäna (Mateo 5:43-48 liytʼasiñapawa). Ukansti, jucharar jaqinakas munasiñampi uñjatax munasiñampiw uñjapxaraki sänwa. Mä arunxa, “sum uñjitätax sumwa uñjarakïma” sapxiwa. Ukampis janiw ukax chiqa munasiñäkiti, maynit mayni aliq yanaptʼasiñakiwa. Ukatpï chiqa cristianonakax “alaxpachankir Awki[pan] wawana[kapäpxatap]” uñachtʼayañatakix taqi chuym munasipxañapaxa. Ukhamat ukhama kuttʼayañat sipansa, kunjam chuymampitï Jehová Diosax mayninakar uñjki ukham uñjañasarakiwa. Kunjamtï Jesucristox siskänxa, uñisirinakasarus munasiñasawa, ¿ukarjam phuqsnati?

5. ¿Kunjamsa tʼaqhisiyapkistu ukanakarux munasiñ uñachtʼaysna?

5 Pablompit Silasampit amuytʼañäni. Filipos markan yatiyasipkäna ukhaxa, wal nuwjasaw carcelar jistʼantapxäna, calabosor jaquntapxäna ukat cepo satäkis ukampiw achuntayapxäna. Carcel uñjir jaqis uka chikaw nuwjarakpachäna. Ukat kunapachatï akatjamat uraqix khathatkäna ukhaxa, antutat uñjasisax janiw carcel uñjirimpix phuqsusipkänti, antisaw munasiñamp taqi chuyma yanaptʼapxäna, ukat carcel uñjirix familiapampi chikaw Diosar iyawsxäna (Hech. 16:19-34). Jichhürunakanxa, aka arunakarjamaw jilat kullakanakax phuqapxaraki: “Bendecipxarakim khitinakatix jumanakarux tʼaqhisiyapktam ukanakaruxa” (Rom. 12:14).

6. ¿Kunjamsa jilat kullakasar taqi chuym munasitas uñachtʼaysna? (21 janankir recuadro uñxattʼäta.)

6 Jiwasamp chika Diosar yupaychapki ukanakarux jukʼampwa munasiñasa, mä arunxa “jilatanakas layku jakañas churañasa[wa]” (1 Juan 3:16-18 liytʼasiñapawa). Jilat kullakanakarux kunaymanitwa munasitas uñachtʼaysna, sañäni: arunakampi, jan ukax luratampi chuym ustʼaysna ukhaxa, jankʼakiw askichañasa (Mat. 5:23, 24). Ukampis ¿jiwasar chuym ustʼayapxistu ukhax kamachañänisa? ¿Perdonañatakix jankʼakïtanti, jan ukax ñanqhastancha? (Sal. 86:5.) Qullan ajayux taqi chuyma munasiñwa yatichistu, uka munasiñaw jilat kullakanakasan jiskʼa pantjasitanakap taqi chuyma perdonañatakix yanaptʼistu, “kunjamtï [Jehová] Diosax [...] perdon[kistu]” ukhama (Efe. 4:32; 1 Ped. 4:8).

7, 8. 1) ¿Diosar munasiñampi ukat jaqi masisar munasiñampix kunatsa kikpakïpxi? 2) ¿Jehová Diosar jukʼamp munasiñatakix kunas yanaptʼistani? (Fotonak uñxattʼäta.)

7 Jilat kullakasar taqi chuyma munasiñ munstanxa, alaxpachankir Awkisampi jukʼamp sum apasiñatakiw ch’amachasiñasa (Efe. 5:1, 2; 1 Juan 4:9-11, 20, 21). Ukat sapa mayniw Diosampix oración tuqi parltʼasiñasa, Biblia liyiñasa ukat lupʼiñasaraki. Ukhamatwa Diosarux jukʼamp munasiñäni. Ukat jukʼamp jakʼachasiñatakis yaqha lurañanakasat tiempo apstʼasiñasawa.

8 Biblia liyiñatakisa, lupʼiñatakisa ukat mayisiñatakisa urun mä horaki utjaspa ukhaxa, ¿janit lurañanakas jaytasin Diosamp parltʼañatak tiempo apsusksna? Chiqas janiw ukhamäkiti. Diosar jakʼachasiñsa ukat Biblia liyiñsa janiw khitis jarkʼkistuti, kuna horasas uk luraksnawa. Chiqas sapa mayniw kunayman lurañanïtanxa, ukampis Diosamp sum parltʼasiñatakix tiempo apstʼasiñasapuniwa. ¿Diosar jukʼamp jakʼachasiñatakix sapürut tiempo apsusisktanxa?

Qullan Ajayuw kusisiñ churistu

9. ¿Qullan ajayun churat kusisiñat kamsnasa?

9 Kusisiñax qullan ajayun achupat maynïriwa, ukat jan waltʼäwinakansa janiw tukuskarakiti. Kunjamtï mä ayrux jan wali chiqansa, jan wali tiemponsa jilaskakixa, ukhamarakiw kusisiñaxa. Amtañäni, walja jilat kullakanakaw “jachʼa tʼaqhisiñana[kan]” uñjaskasas ‘qullan ajayux churki uka kusisiñampix’ cristianor tukuwayapxi (1 Tes. 1:6). Yaqhipanakasti jichhürunakanwa jan walinakan uñjasisipki. Ukampis “taqi kunsa llampʼu chuymampi kusisiñampiraki” aguantañatakixa, Jehová Diosaw qullan ajayupampix yanaptʼi (Col. 1:11). ¿Diosax kunjamsa uka kusisiñ churpachïstu?

10. ¿Kunjamanakatsa Diosax kusisiñ churistu?

10 Supayasa ukat jupan apnaqat akapachas qamirkankañ churañ munkistu ukanakax “tukusirikiwa”, ukampis Jehová Diosan churat arunakapax wiñayatakiwa (1 Tim. 6:17; Mat. 6:19, 20). Jupaw wiñay jakañ suytʼäwi churasax kusisiñ churistu, Uraqpachankir markapankañas sumarakiwa. Ukat Jehová Diosax amigoparjamaw uñjistu ukaw jukʼamp kusiskañaxa. Kunjamtï Davitax arknaqat uñjasisax qʼuchkänxa ukhamarakiw jiwasax sistanxa: “Munasiñamax jakañat sipan jukʼampiwa, lakaxax jumaruw qʼuchütam. Taqi jakäwixan jachʼar aptäma” sasa (Sal. 63:3, 4). Ukhamax llakinakan uñjaskasas taqi chuyma ukat kusisitaw Diosarux qʼuchtʼassna.

11. ¿Kunatsa Diosarux kusisit chuymampi yupaychañax wali wakiskirixa?

11 Apóstol Pablox akham sasaw taqi cristianonakar säna: “Tatitunkasax kusisitäpxapunim taqi urunakana” sasa (Fili. 4:4). ¿Kunatsa Jehová Diosar kusisit chuymampi yupaychañax wakiskirixa? Kunattix ukhamatwa, Diosax taqi kunxar munañanïtapa ukat Supayax kʼarïtap uñachtʼayañäni. Amtañäni janiw khitis Diosarux taqi chuyma istʼkaspati sasaw Supayax säna (Job 1:9-11). Ukhamax phuqañ laykuki ukat llakitaki yupaychsnaxa, janis Diosarux taqi chuyma yupaychksna ukhamäspawa. Ukatwa salmonak qillqirin arunakaparjam sarnaqañatak chʼamachastanxa, jupax akham iwxtʼäna: ‘Kusisiñampi Tatitur yupaychapxam; ¡Jupan nayraqataparusti kusisiñat arnaqasiñampi jutapxam!’ sasa (Sal. 100:2, Aymar Biblia, 1992). Chiqas Jehová Diosar jachʼañchañatakix kusisitaw taqi chuyma yupaychañasa.

12, 13. ¿Kunas llakinakampi jan aynachtʼañatakix yanaptʼistaspa?

12 Chiqas Diosan yupaychirinakapas llakimp aynachtʼsnawa, ukampis nayrar sarantaskakiñatakiw wal chʼamachastanxa (Fili. 2:25-30). ¿Ukhaman uñjasktan ukhax kunas yanaptʼistu? Efesios 5:18, 19 qillqatarjam phuqañaw yanaptʼistu, ukansti akham siwa: “Qullan Ajayumpi phuqtʼatäpxam. Salmonakampi maynit maynikama chuymachasipxam, yupaychañ qʼuchunakampi, ajayun qʼuchunakamp qʼuchusina, ukhamarak Tatituru taqi chuymamp yupaychasina” sasa. ¿Kunjamsa ukarjam phuqsna?

13 Llakinakax aynachtʼayañ munkistani ukhaxa, Diosat maytʼasipxañäni ukat kunatï sumäki ukat kusiskañäki ukanak lupʼiñasawa (Filipenses 4:6-9 liytʼasiñapawa). Yaqhip jilat kullakanakax Jehová Diosar qʼuchupxañäni sat qʼuchunak istʼasina ukat cantasinwa chuym qhanartäsipxi. Mä jilatax wali llakin uñjasitap laykux aynachtʼirïnwa. ¿Kunas yanaptʼäna? Akham siwa: “Diosarux sapa kuti ukat taqi chuymaw mayisirïta, ukhamarakiw walja qʼuchunak pʼiqir yatsuwayta. Ukat Diosar ukham qʼuchuñax walpun yanaptʼawayitu, ukharakiw Acerquémonos a Jehová sat librox purinïna ukat mä maranxa pä kutiw liytʼawayta. Ukax chuymajatak mä qulläkaspas ukhamänwa. Chiqas Jehová Diosaw chʼamachasitajar wal bendiciwayitu” sasa.

Sumankañaw mayachtʼistu

14. ¿Qullan ajayux sumankañ churirïtap kunas uñachtʼayi?

14 Walja markanakat jachʼa tantachäwinakanxa, kunayman chiqat jutiri cristianonakaw mä wawak tantachasipxi. Chiqas Uraqpachankir cristianonakar mayachtʼata uñjañaw Diosan markapan sumankaña utjatapxa uñachtʼayistu. Markanakapax walsa uñisisipkchixa, jupanakkamax sumankañatakiw chʼamachasipxi, ukaw jaqinakarux muspharayi. Chiqas Biblian aka iwxtʼaparjam sarnaqañatakiw chʼamachasipxi: “Janipun tʼaqanuqtañar sarapxamti, jan ukasti mayakïpxapunim Qullan Ajayun yanapapampi, sumankañax mayachthapipktam uka tuqi” (Efe. 4:3). Jupanakatxa, mayachtʼata jakasiñatakix waljaniw kunayman jan waltʼäwinakar atipjawayapxi, ukatwa uk uñjañax wali sumaxa.

15, 16. 1) ¿Jan judiüpki ukanakar sum uñjañax kunatsa Pedrotakix chʼamakïpachänxa? 2) ¿Kunjamsa Diosax Pedror yanaptʼäna?

15 Kunayman markankir jaqinakar tantachthapiñax chʼamakiwa. Uka tuqit amuytʼañatakix apóstol Pedrot amtañäni. Yaqha markankir jan circuncidat jaqinakarux ¿kunjamsa nayrax uñjirïpachäna? Jupax akham sänwa: “Jumanakax yatipxtawa, mä judío jaqitakix jan walïtapa mä yaqha markankir jaqimpi parlañapaxa, ukhamarak utapar mantañapasa” sasa. Qhipatsti sarakïnwa “Diosaw nayarux yatichitu jan khitirus: ‘Jan wali jaqïtaw’ saña” sasa (Hech. 10:24-29; 11:1-3). Kunjamtï israelitanakar yatichaskänxa, ukhamarakiw Leyirjamax judío jilat kullakamarukiw munasïta sasin wawatpach Pedror yatichapxpachäna. Ukatwa jan judiüpki uka jaqinakar enemigorjam uñisiñax walikïskaspas ukham amuypachänxa. *

16 Niyakixay Pedrox nayratpach jan judiüpki ukanakar uñischïnxa, Cornelion utapar mantkäna ukhax janiw waltʼaskpachänti. Ukhamax ¿‘sumankasax’ jupanakamp ‘mayar tukpachäniti’? (Efe. 4:3, 16.) Jïsa, uka nayrakiw kuntï yaqha markankir jaqinakat amuykäna ukanak apanukxäna. ¿Kunas ukatakix yanaptʼäna? Qullan ajayuw chuymar purtʼäna, ukat Jehová Diosaw jan khitirusa, ni yaqha markankirirus jiskʼachamti ni jachʼañchamsa sasin mä visionan yatiyäna (Hech. 10:10-15). Ukatwa Pedrox Cornelior akham säna: “Jichhax chiqpachanwa amuyta, Diosatakix taqi casta jaqis mayakïtapa. Jupasti kuna cast jaqirus katuqakiwa, khitinakatix jupar axsarki, ukhamarak aski lurapki taqi ukanakarusa” sasa (Hech. 10:34, 35). Ukhamasti Pedrox janiw nayrjam amuyxänti, ukatwa taqi jilat kullakanakampix mayachtʼat jakasxäna (1 Ped. 2:17).

17. ¿Diosan markapan sumankaña utjatapax kunatsa wali qhan amuyasi?

17 Apóstol Pedron sarnaqäwipaxa, kunjamsa jichha tiemponkir cristianonakax nayra amuyunakap apanukupxi ukwa uñachtʼayi (Isaías 2:3, 4 liytʼasiñapawa). Ukatwa “taqi markanakata, kunayman janchini, ukhamarak taqi casta parlani” millón millón jaqinakax mä amtaki “kunatix askïki, kunatix Diosarux kusisiyki, qʼumäkaraki” ukanak lurasipki (Apo. 7:9; Rom. 12:2). Jupanakat waljaniw akapachankir jaqinakjam uñisisa, tʼaqa tʼaqa sarnaqapxäna. Ukampis Diosan qullan ajayupa ukat Bibliat yatxatañaw “sumankaña apanki ukanak thaqa[ñatakix]” yanaptʼawayi (Rom. 14:19). Ukhamatwa mayachtʼatäsax Jehová Diosar jachʼañchapxi.

18, 19. 1) ¿Diosan markapan sumankaña utjañapatakisa ukat mayachtʼatäñatakis kunjamsa yanaptʼsna? 2) ¿Kunsa jutïr yatichäwin yatiqaskañäni?

18 ¿Diosan markapan sumankaña utjañapatakisa ukat mayachtʼatäñatakis kunjamsa yanaptʼsna? Chiqas walja tamanakanwa yaqha markat jutir jilat kullakanakax utji. Ukat awisax yaqha costumbrenïpxiwa, jan ukax janiw parlktan uka arut sum arsupkaspati. ¿Jiwasax jupanakar jakʼachasisktanti? Chiqas ukham lurañatakiw Biblianx iwxtʼistu. Roma markankir tamanxa judío ukat jan judío jaqinakaw utjäna, ukatwa Pablox akham säna: “Jumanakax purapat katuqasipxam kunjämtix Cristox jiwasanakar katuqkistu Diosan gloriapataki ukhama” sasa (Rom. 15:7). ¿Tamasankir jilat kullakanakar jukʼamp uñtʼañ amtasktanti?

19 ¿Jakäwisan qullan ajayumpi yanaptʼayasiñatakix kunanakampsa lursna? Uka tuqitwa jutïr yatichäwin yatxatañäni, ukat qullan ajayun achupat jukʼampirak yatxataskañäni.

[Qhanañchäwi]

^ Gálatas 5:22, 23 (NM): ‘Ukampis qullan ajayun achupax akanakawa: munasiña, kusisiña, sumankaña, paciencianïña, suma jaqïña, suma chuymanïña, iyawsäwi, llampʼu chuymanïña, munañasampi jan atipjayasiña. Akanak contrasti janiw kuna leyis utjkiti’.

^ Jesusax achut parlkäna ukhaxa, ‘qullan ajayun achupampita’ ukat “lakanakasampi yupaychaña[mpitwa]” parlaskäna, uksti Diosan Reinopat yatiyasaw mä sacrificior uñtat luqttanxa (Heb. 13:15).

^ Levítico 19:18 qillqatanx siwa: “Jaqi masimarusti janipuni [...] phuqsusirakimti, janiraki jupa tuqisa colerasiñamxa chuymamaru imxäsimti. Jaqi masimarusti juma kipkarjama munarakim” sasa. Yupaychäwi pʼiqtʼirinakaxa, “Jaqi masimarusti” siski uka arunakax judio jaqinakataksa parlkaspa ukhamwa yatichapxäna. Leyirjamaxa israelitanakax yaqha markanakat jithiqtatäpxañapänwa. Ukampis janipuniw jan judiüpki ukanakar enemigomarjam uñisipxam siskänti. Yupaychäwi pʼiqtʼirinakakiw nayrïr maranakan ukham yatichapxäna.

¿Qhanañchtʼasmati?

• ¿Kunjamsa jilat kullakanakasar taqi chuyma munasitas uñachtʼaytanxa?

• ¿Kunatsa Jehová Diosar kusisit chuymampi yupaychañax wali wakiskirixa?

• ¿Taman mayachtʼatäñatakisa ukat sumankaña utjañapatakis kunjamsa yanaptʼsna?

[Jiskt’anaka]

[21 janan recuadropa]

“Jupanakapï chiqpach cristianonakaxa”

Nazismo tiempon kunjamsa Jehová Diosan Qhanañchirinakapax wal aguantawayapxi ukwa mä libronx qhanañchi. Kunapachatï Neuengamme sat chiqar campo de concentración satäkis ukar purkäna ukhaw judío mä waynax Diosan qhanañchirinakapar uñtʼatayna, ukat kamsänsa ukaw uka libron uñstaraki, akham siwa:

“Kunapachatï Dachau markat jutir judionakax uka barraconar puripkayäta ukhaxa, mayni judionakax kunapatï utjkäna ukanak jan waxtʼasiñatakix imantapxiriwa. [...] Campo de concentración satäkis ukar janïr sarkasax nanak puraw yanaptʼasipxirïta, ukampis maynit maynikam yanaptʼasiñax wakiskäna ukhaxa, sapa mayniw jakäwip qhispiyañ laykux jupatakiki llakisipxäna. ¿Bibliat Yatiqirinaka satäpkäna ukanakax ukham jaqïpxarakïnti? Jupanakax sapüruw jan samartʼas tuberianak askichapxäna. Uka pachax wali thayäkchïnsa jurnälaw chʼuchʼu umar sayantatax trabajapxiri. Kunatsa ukham aguantapxi ukxa janiw amuyañjamäkänti. Jehová Diosaw aguantañatakix chʼam churapxitu sapxiriwa. Jupanakax nanakjamarakiw manqʼat awtjatäpxiri. Ukhampachas taqpach tʼantʼanakap apthapisaw payar jaljapxäna, chikatax jupanakataki ukat mä chikatxa Dachau markat purinir jilat kullakanakaparuw churapxiri. Ukat jampʼattʼas kunaw wali sum katuqtʼapxiri. Janïr manqʼaskasax Diosat maytʼasipxirïna. Ukat tukuyxasax taqiniw sistʼata ukat wali kʼuchiki jikxatasipxirïna. Janiw khitis awtjituw sirïkiti. Ukhaw ‘jupanakapï chiqpach cristianonakaxa’ sistxa” sasa. (Between Resistance and MartyrdomJehovahʼs Witnesses in the Third Reich.)

[19 janan fotonakapa]

¿Jehová Diosar sapüru jukʼamp jakʼachasiñatakixa, lurañanakasat tiempo apsusisktanti?