E Vakalagilagi na Kalou ena iTovo e Umani “Ena Vua ni Yalo Tabu”

“Ena vakalagilagi o Tamaqu ke dou vua tiko ga vakalevu.”—JONI 15:8.

1, 2. (a) Eda rawa ni veiuqeti vakacava? (b) Na isolisoli cava i Jiova ena vakavinakataka na noda sokalou?

VAKASAMATAKA mada e rua na ituvaki qo: A raica e dua na marama lotu vaKarisito ni a rairai lomaleqataka tiko e dua na ka e dua na yalewa gone lotu vaKarisito. A kerea sara me rau cakacaka vakavunau vata. Ni rau veitalanoa tiko ena gauna erau cakacaka tiko kina e veivale, a talaucaka sara na nona leqa o tacida yalewa gone. A vakavinavinakataki Jiova ena siga tiko ga oya ena nona veikauaitaki na tacina matua, oya sara ga na ka e vinakata tu. Ia ena dua tale na ituvaki, erau se qai lesu ga mai na vunau e vanuatani e dua na veiwatini. Ena dua na soqo, ni bula na nodrau talanoataka tiko na ka erau sotava ena cakacaka vakavunau, a vakarorogo tiko e dua na tacida cauravou. Ena vica na yabaki e muri ni vakavakarau tiko na tacida cauravou me biubiu ena nona ilesilesi e vanuatani, a nanumi rau sara na veiwatini oya kei na veitalanoa a uqeti koya me dua na daukaulotu.

² Ni o vakasamataka na rua na ituvaki oya, de dua o nanuma lesu na kena uqeti iko na nona ivakaraitaki e dua se na nomu uqeta e dua tale ena nomu ivakaraitaki. E macala ga ni tu tu yadua me qai veisautaki na nona bula e dua ena dua ga na veitalanoa, ia se rawa ga nida veiuqeti da qai veivakaukauataki e veisiga. Vakasamataka mada ke tiko e dua na ka ena rawa ni vakavinakataka na nomu taledi kei na nomu itovo, mo vukei ira vinaka kina na tacimu vakayalo, me vakayagataki iko tale ga kina vakalevu na Kalou. Sa na bau totoka dina oya. E solia sara ga vei keda o Jiova e dua na isolisoli va oya—na yalona tabu. (Luke 11:13) Ni veidusimaki ena noda bula na yalo tabu ni Kalou, eda na vakaraitaka na itovo totoka ena vakavinakataka na ka kece e vauca na noda sokalou. Sa dua dina na isolisoli totoka oya!—Wilika Kalatia 5:22, 23.

3. (a) Ena vakalagilagi vakacava na Kalou nida bucina na itovo e umani “ena vua ni yalo tabu”? (b) Na taro cava soti eda na dikeva?

³ Na itovo e uqeta na yalo tabu e kilai kina na Kalou o Jiova, na iVurevure ni yalo tabu. (Kolo. 3:9, 10) E vakaraitaka o Jisu na vuna levu mera saga kina na lotu vaKarisito mera vakatotomuria na Kalou, ni tukuna vei ratou na nona yapositolo: “Ena vakalagilagi o Tamaqu ke dou vua tiko ga vakalevu.” * (Joni 15:8) Nida bucina tiko na itovo e umani “ena vua ni yalo tabu,” ena laurai qo ena noda ivosavosa kei na noda itovo; ena qai vakalagilagi ga kina na Kalou. (Maciu 5:16) Ena sala cava e duidui kina na itovo e umani ena vua ni yalo tabu kei na itovo ni vuravura i Setani? Eda na bucina vakacava na itovo e umani ena vua ni yalo tabu? Na cava ena via dredre kina qori? Eda na dikeva na taro qori nida veivosakitaka na imatai ni tolu na itovo e umani ena vua ni yalo tabu—na loloma, marau, kei na vakacegu.

Loloma e Yavutaki ena iVakavuvuli Uasivi

4. Na loloma vakacava a vakavulici ira kina na nona imuri o Jisu?

⁴ Na loloma e uqeta na yalo tabu e duidui  vakalevu mai na mataqali loloma e takalevu tu e vuravura. Ena sala cava? Ni yavutaki ena dua na ivakavuvuli uasivi. E vakaraitaka o Jisu na duidui qo ena iVunau ena Ulunivanua. (Wilika Maciu 5:43-48.) E tukuna ni nodra ivakarau mada ga na ivalavala ca mera sauma vei ira tale na so na ka e caka vei ira. Qori e sega ni “loloma” dina, ni kena inaki ga me saumi na ka vinaka e caka. E dodonu gona meda duatani ke da vinakata ‘meda kilai nida luvei Tamada mai lomalagi.’ Meda kua ni sauma vei ira tale na so na ka era cakava vei keda, ia meda vakatotomuria na rai i Jiova kei na ka e dau cakava vei ira eso tale. Eda rawa vakacava ni lomani ira na keda meca me vaka e vakarota o Jisu?

5. Eda rawa ni vakaraitaka vakacava nida lomani ira era vakacacani keda?

⁵ Raica mada e dua na kena ivakaraitaki vakaivolatabu. Ni rau vunau tiko mai Filipai o Paula kei Sailasa, erau vesu, mokulaki vakaca, erau biu e lomadonu ni valeniveivesu qai vesu na yavadrau ena ivesu kau. E rairai vakalolomataki rau tale ga na ovisa ni valeniveivesu. Erau qai sere vakasauri ni yaco e dua na uneune, vakacava erau bau nanuma me rau sauma na ka e cakava na turaga oya? Sega. Erau vukei koya totolo ni rau kauaitaki koya dina kei na nodrau loloma vosota. A rawa kina vua na ovisa ni valeniveivesu kei na nona vuvale taucoko me ratou mai vakabauta. (Caka. 16:19-34) Era muria tale ga na ivakarau qori e levu na tacida ena gauna qo, nira ‘masulaki ira tiko ga era veivakacacani.’—Roma 12:14.

6. Eda na vakaraitaka vakacava vei ira na tacida na loloma vosota? (Raica na kato ena tabana e 21.)

⁶ Eso tale na ka e vauci ena noda lomani ira na tacida vakayalo. “E noda itavi gona meda solia tale ga na noda bula ena vukudra na tacida.” (Wilika 1 Joni 3:16-18.) Ia ena levu na gauna eda rawa ni vakaraitaka na loloma ena so mada ga na ka lalai. Me kena ivakaraitaki, ke da tukuna se cakava na ka e vakacudruya e dua na tacida, na noda vakaliuliu meda veivakameautaki e ivakaraitaki ni loloma. (Maciu 5:23, 24) Ia vakacava ke vakacudrui keda e dua? Eda dau ‘tu vakarau meda veivosoti’ se dau katona na ca? (Same 86:5) Nida vakaraitaka na loloma e uqeta na yalo tabu, eda na raibaleta na cala lalai e caka vei keda, da qai veivosoti vakarawarawa ‘me vaka ga na nona vosoti keda vakarawarawa o Jiova.’—Kolo. 3:13, 14; 1 Pita 4:8.

7, 8. (a) Ena yaga vakacava na noda lomana na Kalou meda lomani ira kina eso tale? (b) Eda na vakabibitaka vakacava na noda lomani Jiova? (Raica na iyaloyalo e ra.)

⁷ Eda rawa ni bucina vakacava na loloma  vosota ena vukudra na tacida? Qori ena noda vakatitobutaka na noda lomana na Kalou. (Efeso 5:1, 2; 1 Joni 4:9-11, 20, 21) Na gauna talei eda vakayagataka vei Jiova ena wili iVolatabu, vakasama vakatitobu, kei na masu ena vakayaloqaqataki keda da qai lomana kina vakalevu na Tamada vakalomalagi. Ia meda volia na gauna meda toro voleka kina vua na Kalou.

⁸ Kena ivakatautauvata: Vakasamataka mada ke sa dau dei tu e dua na gauna e veisiga mo wilika kina na Vosa ni Kalou, vakasamataka vakabibi na ka o wilika, qai masu vei Jiova. E macala ga ni o na vakamareqeta na gauna qori o qai raica me kua ni dua na ka e vakalatilati ena gauna mo vakayagataka vei Jiova. Io, e sega ni dua e rawa ni tarova na noda masu vua na Kalou, eda rawa ni wilika tale ga na iVolatabu ena gauna ga eda via wiliwili kina. Ia ena vinakati na sasaga me kua ni vakalatilati kina na ogaoga ni veisiga ena gauna meda vakayagataka vei Jiova. O dau volia vakalevu na gauna e veisiga mo toro voleka kina vua?

“Marau e vu Mai na Yalo Tabu”

9. Na cava e dua na ka e kilai kina na marau e uqeta na yalo tabu?

⁹ E talei na itovo era umani ena vua ni yalo tabu ni dredre na kena seavu ke sotavi mada ga na ituvaki dredre. Qori e dua na ka e kilai kina na ikarua ni itovo eda vakarau veivosakitaka qo, oya na marau. Na marau e vaka e dua na kau kaukaua e rawa ni bula ena vanua cava ga. E levu na dauveiqaravi ni Kalou e veiyasa i vuravura, era ‘ciqoma na vosa ni Kalou ena marau e vu mai na yalo tabu, e dina nira vakararawataki vakalevu.’ (1 Ces. 1:6) Eso tale era sotava na leqa ra qai sega ni rawata na ka era vinakata. Ia e vakaukauataki ira o Jiova ena yalona tabu mera ‘vosota na ka kece, mera vosota tale ga vakadede ena marau.’ (Kolo. 1:11) Ena rawati vakacava na marau qori?

10. Na cava e vakavu marau vei keda?

¹⁰ E sega ni “dei” na iyau ni vuravura e lewa tu qo o Setani, na iyau ga e solia vei keda o Jiova ena yaga tawamudu. (1 Tim. 6:17; Maciu 6:19, 20) E vakavu marau na nona yalayala me baleta na bula tawamudu ena veigauna se bera mai. Eda marau nida lewe ni mataveitacini vaKarisito e veiyasa i vuravura. E bibi sara ni yavutaki na noda marau ena noda veiwekani kei na Kalou. Eda duavata kei na ka e tukuna o Tevita ni a veidroyaki voli, a vakacaucautaki Jiova ena nona seretaka: “Ni sa vinaka na nomuni loloma ka ca na bula, ena vakavinavinaka kina vei kemuni na tebenigusuqu. Ka’u na vosavinakataki kemuni vakaoqo ni’u sa bula tiko.” (Same 63:3, 4) E dau gu na lomada meda vakacaucautaki Jiova ena marau nida sotava mada ga na leqa.

11. Na cava e bibi kina meda marautaka na noda qaravi Jiova?

¹¹ A uqeti ira na lotu vaKarisito na yapositolo o Paula: “Moni marau tiko ga ena vuku ni Turaga. Au kaya tale moni marau!” (Fpai. 4:4) Na cava e bibi kina meda marautaka na lotu vaKarisito na noda qaravi Jiova? Baleta e vauci tiko kina na ile a vakavurea o Setani me baleta na veiliutaki cecere i Jiova. E tukuna o Setani ni sega ni dua e qarava na Kalou mai vu ni lomana. (Jope 1:9-11) Ke da sega ni marautaka na noda qaravi Jiova ena yalodina, ena sega ni taucoko na noda isoro ni veivakacaucautaki. Eda saga gona meda muria na ivakasala ni daunisame: “Dou qaravi Jiova e na marau; dou toro mai vua ni dou sa sere tiko.” (Same 100:2) E vakalagilagi na Kalou nida marautaka na noda qaravi koya qai vu mai lomada.

12, 13. Na cava meda cakava me kua kina ni cala na noda rai?

¹² Ia ena so na gauna o ira mada ga na tamata yalodina i Jiova era na rarawa qai dredre me donu tiko ga na nodra rai. (Fpai. 2:25-30) Na cava eda rawa ni cakava ena gauna va qori? E tukuni ena Efeso 5:18, 19: “Moni vakasinaiti ga ena yalo tabu, ni lagata na same kei na veivakacaucautaki vua na Kalou kei na sere vakayalo. Ni sere tale ga vei Jiova mai vu  ni lomamuni.” Eda na muria vakacava na ivakasala qori?

¹³ Ke cala na noda rai ena so na gauna, meda masu vei Jiova da qai saga meda vakananuma na ka e ganita me vakacaucautaki. (Wilika Filipai 4:6-9.) Eso na tacida era dau vagugutaka na noda sere nira muria na kena vakatagitaki, era lewa vinaka kina na nodra vakasama, qai donu tiko ga na nodra rai. E nanuma lesu e dua na tacida e dau lomabibi qai dau yalolailai ena vuku ni leqa e sotava: “Au dau masu wasoma mai vu ni lomaqu, au wiligusutaka tale ga eso na noda sere. Au lomavakacegu sara ga niu lagata na sere totoka ni vakacaucau vei Jiova, seu mani lagata vakadomoilevu seu lagata lo ga. A sevutaki tale ga ena gauna oya na ivola Toro Voleka Vei Jiova, au qai wilika vakarua ena yabaki tarava. Na lomavakacegu au vakila kina e vaka ga e dua na imasi e malumu kina na yago. Au kila ni vakalougatataka o Jiova na noqu sasaga.”

“Moni Veiyaloni”

14. Na ka talei cava e kilai me baleta na veiyaloni e vakavuna na yalo tabu?

¹⁴ Ni dau vakayacori na noda soqo sigatolu era soqo vata mai kina na sureti mai vanuatani, era dau marautaka na vulagi na nodra veimaliwai kei ira na vo ni mataveitacini. Ena gauna va qori, e dau laurai kina e dua tale na ka e kilai me baleta na noda veiyaloni na tamata ni Kalou nikua—na noda duavata e veiyasa i vuravura. Era dau kurabuitaka e levu na nodra ‘gumatua ni maroroya na duavata e vakavuna na yalo tabu, na nodra veiyaloni’ o ira e nanumi mera veimecaki. (Efeso 4:3) E vakasakiti dina qori ni vakasamataki na veika dredre era vorata me rawati kina na duavata.

15, 16. (a) Na cava e kilai me baleta na isususu i Pita, na cava a dredre kina vua qori? (b) A vukei Pita vakacava o Jiova me veisautaka na nona rai?

¹⁵ E sega ni rawarawa na nodra vakaduavatataki o ira e duidui na vanua era cavutu mai  kina. Me vukei keda meda kila vinaka na ka meda qarauna me rawati kina na duavata, meda raica mada na nona ivakaraitaki na yapositolo o Pita ena imatai ni senitiuri. E kilai na nona rai me baleti ira na kai veimatanitu ni kaya: “Oni kila vinaka ni cala vua na Jiu me veitokani se lako vua e dua na kaitani, ia e vakaraitaka vei au na Kalou meu kua ni vakatoka e dua me dukadukali se tawasavasava.” (Caka. 10:24-29; 11:1-3) Ni sa takalevu tu na rai qori ena gauna oya, a susugi gona o Pita me vakabauta ni vakaroti ena lawa me lomani ira ga na nona itokani Jiu. Kena irairai ni donu tu vua me raici ira na kai veimatanitu mera meca, qai dodonu mera cati. *

¹⁶ Vakasamataka mada na nona madua o Pita ni lako ena vale i Konilio. E rawa beka vua e dua a cala tu na nona rai me baleti ira na kai veimatanitu me “sema vata” kei ira ena “veiyaloni”? (Efeso 4:3, 16) Io, ni a uqeta na lomai Pita na yalo tabu ni Kalou ena vica na siga yani e liu, a veisautaka rawa kina na nona rai qai sega ni veivakaduiduitaki. A vakamatatataka vua o Jiova ena raivotu ni nona rai me baleta e dua, e sega ni vakatau ena matatamata se vanua e cavutu mai kina. (Caka. 10:10-15) A rawa gona ni tukuna vei Konilio o Pita: “E matata vakasigalevu vei au ni sega ni dau veivakaduiduitaki na Kalou, ia e vakadonui ira era dokai koya ra qai cakava na ka e vinakata mai na veivanua kece.” (Caka. 10:34, 35) A veisau na rai nei Pita, qai duavata kei na “mataveitacini kece.”—1 Pita 2:17.

17. E vakasakiti vakacava na noda duavata na tamata ni Kalou?

¹⁷ Eda kila rawa ena ivakaraitaki i Pita na veisau vakasakiti e sa vakayacori tiko nikua ena kedra maliwa na tamata ni Kalou. (Wilika Aisea 2:3, 4.) E vica vata na milioni “mai na veimatanitu, veiyavusa, veimatatamata, kei na duivosavosa” era sa moica na nodra rai me salavata kei “na inaki ni Kalou, e totoka, qai uasivi.” (Vkta. 7:9; Roma 12:2) E levu vei ira qori era veicati tu ena dua na gauna, era veimecaki ra qai veisei me vaka e kilai kina na vuravura i Setani. Ia nira vulica na Vosa ni Kalou qai dusimaki ira na yalo tabu, era vulica mera ‘guta na bula veiyaloni.’ (Roma 14:19) Na duavata e rawati kina e vakalagilagi kina na Kalou.

18, 19. (a) E rawa vakacava nida sasagataka yadua na veiyaloni kei na duavata ena ivavakoso? (b) Na cava ena veivosakitaki ena ulutaga e tarava?

¹⁸ E rawa vakacava nida sasagataka yadua na veiyaloni kei na duavata na dauveiqaravi ni Kalou? E levu na ivavakoso era tiko kina o ira era gole mai vanuatani. Eso e duidui na nodra itovo vakavanua se ra sega ni vosataka vinaka sara na noda vosa. Eda dau saga meda veikilai? Qori na ka e tukuni ena Vosa ni Kalou meda cakava. Ni volavola o Paula ina ivavakoso e Roma era lewena na Jiu kei na kai veimatanitu era tavuki mera vakabauta, a kaya: “Moni dau veiciqomi me vaka ga nona ciqomi keda o Karisito, me vakalagilagi kina na Kalou.” (Roma 15:7) E tiko e dua ena ivavakoso o lewena drau sega ni veikilai vinaka sara?

¹⁹ Na cava tale meda cakava me dusimaki keda kina na yalo tabu? Ena saumi na taro qori ni veivosakitaki ena ulutaga e tarava na vo ni itovo era umani ena vua ni yalo tabu.

[iVakamacala e ra]

O na Sauma Vakacava?

• Eda rawa ni vakaraitaka vakacava vei ira na tacida na loloma vosota?

• Na cava e bibi kina meda marautaka na noda qarava na Kalou?

• E rawa vakacava nida sasagataka na veiyaloni kei na duavata ena ivavakoso?

[Taro]

[Kato ena tabana e 21]

“O Ira ga qo Era Lotu vaKarisito Dina”

E vakamacalataka na ivola Between Resistance and Martyrdom—Jehovah’s Witnesses in the Third Reich na ka e tukuna e dua na kaivesu gone e Jiu me baleta na imatai ni gauna a sotavi ira kina na iVakadinadina i Jiova ni yaco yani ena keba ni veivakararawataki e Neuengamme:

“Ni keimami se qai yaco ga ena keba na Jiu mai Dachau, era sa vunitaka na vo ni Jiu na ka era taukena mera kua ni wasea e dua na ka vei keimami . . . E taudaku [ni keba ni veivakararawataki], keimami dau veivukei. Ia qo ni keimami sega ni kila keimami na bula se mate, keimami dui saga ga na neimami bula, e sega na veinanumi. Ia vakasamataka mada na ka era cakava tiko na Gonevuli ni iVolatabu. Ena gauna oya, a vinakati mera cakacaka vakaukaua mera vakavinakataka eso na paipo ni wai. E batabata na draki ra qai duri tu e tuba ena wai batabata ena dua na siga taucoko. E sega sara ga ni kilai se ra vosota rawa vakacava qori. Era tukuna ni vakaukauataki ira o Jiova. Me vakataki keimami ga, era vinakata tale ga na madrai nira walokai. Ia na cava era cakava? Era kumuna na madrai kece e tu vei ira ra qai taura ga e veimama, era solia na kena vo vei ira na tacidra vakayalo era se qai yaco ga mai Dachau, era veimarautaki ra qai reguci ira. Ni bera nira kana era masu, era tukuna nira sa sega tale ni walokai nira sa mamau, era marau tale ga. Qori na gauna au nanuma kina: O ira ga qo era lotu vaKarisito dina.”

[iYaloyalo ena tabana e 19]

E veisiga, o dau volia na gauna o vakayagataka ena so tale na ka mo toro voleka kina vei Jiova?