“E Mbongo a Mwanda” Nzambi Ikembelelanga

“Muna wau mukembeselw’o S’ame, ovo mbongo yingi nuyima.”—YOA. 15:8.

1, 2. (a) Nkia malau tuna mau mu kasakesa akaka? (b) Nkia lukau twavewa kwa Yave luwokesanga ngangu zeto muna salu kiandi?

BADIKA mambu mole malende: Mpangi ankento omwene mwana ndumba otokananga mu kuma kia diambu dimosi. Ovangidi e nkubika mu vaika yandi muna salu kia umbangi. Ekolo bakala muna salu, mwana ndumba wayantika vova dina diantokanesanga. I bosi, vava kasamba, wavutula matondo kwa Yave mu kuma kia zola kansongwa kwa mpangi ndioyo wazikuka, kadi i diau kikilu kavwanga o mfunu. Kuna diak’esambu, yakala yo nkaz’andi ke kolo ko batukidi mu salu kia umbangi kuna nsi a kinzenza. Ekolo bakala mu finkinzi, ye kiese kiawonso bayantika samuna mana bawanana mau muna salu kiau, mpangi mosi una vo nleke wabawanga. Vioka mvu miayingi, ekolo kakubamanga mu kwenda sadila kuna nsi a kinzenza, wavutula matondo mu kuma ki’akazi awaya ye moko bakala kiau eki kiansadisa mu yangalela salu kia kimisionario.

² Nanga nona yayi isungamese muntu mosi ona wavanga diambu diasoba zingu kiaku yovo dina wavanga diasoba zingu kia muntu akaka. Kieleka, diatutu mu mona vo moko kia nkatu kiasoba e zingu kia muntu, kansi konso lumbu tukalanga ye malau mu kasakesa yo kumika akaka. Yindula vo vena ye lekwa kilenda kusadisa mu wokesa ngangu zaku yo tomesa fu yaku kimana watoma sadisa mpangi zaku yo vanga mayingi muna salu kia Nzambi. Nga ediadi ke dikala diambote ko? O unu, Yave okutuvananga lukau lwa mwand’avelela. (Luka 11:13) Vava mwand’a Nzambi usalanga muna zingu kieto, ukutusadisanga mu yima fu yambote eyi itomesanga salu twavewa kwa Nzambi. Ekwe lukau lwamfunu twavewa!—Tanga Ngalatia 5:22, 23.

3. (a) O yima e “mbongo a mwanda” aweyi ditwasilanga nkembo kwa Nzambi? (b) Nkia yuvu tubadika?

³ E fu ina mwand’avelela keyimanga isonganga kiwuntu kia Yave wa Nzambi una vo i Tuku dia mwanda wau. (Kol. 3:9, 10) Yesu wasonga ekuma Akristu bafwete sila e ngolo za tanginina Nzambi vava kavovesa alongoki andi vo: “Muna wau mukembeselw’o S’ame, ovo mbongo yingi nuyima.” * (Yoa. 15:8) Ekolo tuyimanga “mbongo a mwanda,” ediadi dimoneka muna mvovo ye mavangu meto yo twasa nkembo kwa Nzambi eto. (Mat. 5:16) Muna nkia mpila e mbongo a mwanda iswaswanene ye fu ya nza ya Satana? Aweyi tulenda yimina e mbongo a mwanda? Ekuma dilenda kadila diampasi muna vanga wo? Tubadika yuvu yayi vava tufimpa e fu tatu yantete ya mbongo a mwanda, i sia vo, zola, kiese yo luvuvamu.

Zola Kutukanga Muna Nsiku

4. Nkia mpila zola Yesu kalonga kw’alandi andi?

⁴ O zola kutukanga muna mwand’avelela kwaswaswana yo zola kusongwanga mu nza yayi. Ekuma? Kadi o zola kwaku mu nsiku  kutukanga. Yesu wasonga e nswaswani yayi mun’Elongi vana Mongo. (Tanga Matai 5:43-48.) Wavova vo kana nkutu asumuki bekalanga ye fu kia vanga kw’akaka nze una bekubavanganga. O ‘zola’ kwaku ke kwa mvevo ko kansi zola kwa sobaziana. Avo tuzolele ‘kala tu wan’Es’eto wina kun’ezulu,’ tufwete kala twaswaswana. Vana fulu kia vanga kw’akaka nze una bekutuvanganga, tufwete kubabadikilanga yo kadila yau nze una Yave kekubabadikilanga yo kadila yau. Kansi, nga dilendakana dia zola atantu eto nze una Yesu kakanikina?

5. Aweyi tulenda songela zola kw’awana bekutubangikanga?

⁵ Badika nona kimosi kia Nkand’a Nzambi. Ekolo basilanga umbangi kuna Filipi, Paulu yo Sila bakangwa, wandwa yo siwa muna pelezo yo komwa malu muna ku. Ekolo bakala muna pelezo, nanga babangikwanga mpe kwa nyingidi a pelezo. Vava bavaika muna pelezo kuna kinsalukisa mu kuma kia nzakamu a ntoto, nga bakala y’ekani dia landa e kunda kwa nyingidi ndioyo? Ve. E nzol’amvevo bakala yau yabafila mu kunsong’e ngemba. Ediadi diaziula nzila kimana nyingidi ndioyo kumosi y’esi nzo andi awonso bakituka se minkwikizi. (Mav. 16:19-34) Ayingi muna mpangi zeto o unu belandanga mbandu yayi muna ‘sambul’awana bekubangikanga.’—Roma 12:14.

6. Mu nkia mpila tulenda songela nzol’amvevo kwa mpangi zeto? (Tala babu vana lukaya lwa 21.)

⁶ Mayingi mevavwanga muna zola mpangi zeto. “Tufwete yekwela mioyo mieto mun’abunzi.” (Tanga 1 Yoane 3:16-18.) Kansi, tulenda songa o zola muna mambu makete. Kasikil’owu, avo diambu tuvovele yovo tuvangidi dikendelekele mpangi eto, tulenda songa zola muna vitang’o ntu muna vutulwisa luvuvamu. (Mat. 5:23, 24) Adieyi tuvova kele vo muntu utuvangidi e mbi? Nga tukalanga ye nzaki za ‘kunyambulwila’ yovo makasi tulundanga? (Nku. 86:5) O zola kutukanga muna mwand’avelela kulenda kutusadisa mu fuka mpilakanu z’akaka yo kubayambulwila ‘wauna Yave katuyambulwila.’—Kol. 3:13, 14; 1 Pet. 4:8.

7, 8. (a) O zola kweto muna Nzambi aweyi kulenda vanga muna zola kweto muna wantu? (b) Aweyi tulenda siamisina zola kweto muna Yave? (Tala e fwaniswa kina va yanda.)

⁷ Aweyi tulenda yimina nzol’amvevo kwa mpangi zeto? Muna siamisanga zola kweto muna Nzambi. (Ef. 5:1, 2; 1 Yoa. 4:9-11, 20, 21) E ntangwa tuvaulanga mu mokena yo Yave vava tutangang’o Nkand’a Nzambi,  badika mana tutangidi yo samba, dikutukasakesanga yo siamisa zola kweto muna S’eto ezulu. Muna kuma kiaki, tufwete sumbang’e ntangwa mu finama Nzambi.

⁸ Muna bong’e nona: Yindula vo konso lumbu ola mosi kaka okalanga yau mu tanga Nkand’a Nzambi, badika mana otanganga yo samba kwa Yave. Nga kusia ngolo ko kimana valembi kala ye diambu dilenda vunzanesa e ntangwa wavaula mu mokena yo Yave? Elo, ke vena muntu ko olenda kutukakidila twalembi samba kwa Nzambi. Vana ntandu, yeto awonso tulenda tanga Nkand’a Nzambi konso ntangwa tuzolele. Kansi, tufwete keba kimana e salu yeto ya lumbu ke lumbu yalembi vunzanesa e ntangwa twavaula mu mokena yo Nzambi. Nga ovaulanga e ntangwa yafwana konso lumbu mu finama Yave?

‘Kiese kia Mwand’avelela’

9. Nkia diambu diamfunu dina muna kiese kitukanga muna mwand’avelela?

⁹ E diambu diamfunu dina muna mbongo a mwanda i dia sia vo, ke isobanga ko. E kiese, kina vo i fu kiezole tubadika kisonganga ziku kia diambu diadi. E kiese kina nze nti uyimanga kana nkutu va nzanza. Mu nza yawonso, ndonga muna selo ya Nzambi ‘betambwilanga diambu muna mpasi zayingi mun’ekembo (yovo kiese) kia mwand’avelela.’ (1 Tes. 1:6) Akaka mambu mayingi ma mpasi benwananga mau. Kansi, Yave ukubakumikanga muna mwand’andi muna “luzindalalu luawonso, yo nlandu a lutantu kuna kiese.” (Kol. 1:11) Adieyi i tuku dia kiese kiaki?

10. Adieyi i tuku dia kiese kieto?

¹⁰ Nswaswani ye umvwama wa nza ya Satana ulenda vila o unu yovo mbazi, lusalu lwa mwanda tutambulanga kwa Yave lwakwele mvu. (1 Tim. 6:17; Mat. 6:19, 20) Okutuvananga e vuvu kia zinga ye kiese kia kwele mvu. Tuna ye kiese kia kala muna kintwadi ki’Akristu mu nza yawonso. Vana ntandu, e kiese kieto kitukanga muna ngwizani tuna yau yo Nzambi. Tuvovanga nze Davidi, ona wakembelela Yave muna nkunga kana una vo wazinganga nze muntayila. Wavova vo: “Kadi walakazi waku usundidi moyo o wete; E befo yame ikusanisa. I mpana ikuvana matondo wau nzinga.” (Nku. 63:3, 4) Kana nkutu vava tukalanga muna mpasi, o ntim’eto ukutufilanga mu kembelela Nzambi ye kiese kiawonso.

11. Ekuma dinina o mfunu dia sadila Yave ye kiese?

¹¹ Paulu wa ntumwa wavovesa Akristu vo: ‘Nuyangalalanga ntangwa zawonso muna Mfumu: mpovele wo diaka vo, nuyangalala.’ (Fili. 4:4) Ekuma dinina diamfunu vo Akristu basadilanga Yave ye kiese? Mu kuma kia kimfumu kia Yave kafidisa e mpaka o Satana. Satana wavova vo ke vena mosi ko osadila Nzambi yo ntima mosi. (Yobi 1:9-11) Avo tusadila Yave yo vema kwawonso, kansi kondwa kwa kiese, o lutambiku lweto lua lusanisinu ke lukala lwa lunga ko. Muna kuma kiaki, tusia e ngolo za lemvokela luludiku lwa ntozi a nkunga oku vo: “Nusadila Yave kuna kiese: Nwizil’oku kena muna ngimbila.” (Nku. 100:2) Tukembelelanga Nzambi vava tukunsadilanga kuna kiese yo ntima mosi.

12, 13. Adieyi tulenda vanga mu vengomona e ngindu zambi?

¹² Dialudi vo, kana nkutu selo ya Yave, ezak’e ntangwa bekendalalanga ye diampasi dikalanga mu kala ye ngindu zasikila. (Fili. 2:25-30) Nki kilenda kutusadisa vava tunwananga ye mpasi zazi? Muna Efeso 5:18, 19 tutanganga vo: “Nuzala kaka yo mwanda; nuvovazianina muna ngyaku, ye nkunga, ye ngimbila zakimwanda, nuyimbilanga yo yinda nkunga ye nsi a ntima, oku kwa [Yave].” Aweyi tulenda sadila luludiku lwalu?

¹³ Vava tulwakilwanga kwa ngindu zambi, tulenda samba kwa Yave yo sia e ngolo za  yindula mambu mambote. (Tanga Filipi 4:6-9.) Akaka bemonanga vo o winikina e nkunga mieto mia Kintinu ngindu divuvikanga yo kubasadisa mu kala ye ngindu zasikila. Mpangi mosi wanwananga ye mpasi ezi zankendelekanga yo kunyoyesa wavova vo: “Vana ntandu a samba, yasungamenanga e miaka nkunga mia Kintinu. Yakalanga yo luvuvamu lwa ntima vava yayimbilanga nkunga miami mu kembelela Yave, kiakala mu nding’angolo yovo muna nsi a ntima. O nkanda Finama Yave mu kolo kiakina mpe wavaikiswa. Yatanga wo nkumbu miole muna mvu walanda. Ediadi diakala nze maza manzizi mevuvikanga ntima. Nzeye wo vo Yave wasambula e ngolo zame.”

‘Kangwa kia Luvuvamu’

14. Nkia diambu diamfunu dimonekanga muna luvuvamu lutukanga muna mwand’avelela?

¹⁴ Muna tukutakanu twa nsi zayingi, awana betukanga mu fulu ya mpila mu mpila, beyangalalanga kala vamosi ye mpangi zau z’akala ye z’akento. Tukutakanu twatu tusonganga luvuvamu ye kintwadi vana vena nkangu a Nzambi o unu. Wantu akaka besivikanga vava bemonanga wantu ana balenda kala atantu ‘besianga sungididi kia lunda untwadi wa mwanda muna kangwa kia luvuvamu.’ (Ef. 4:3) E kintwadi kiaki kimonekanga mu mana besundanga.

15, 16. (a) Petelo nkia ngindu kasansuka zau? Ekuma diakadila diampasi kwa yandi? (b) Yave aweyi kasadisila Petelo mu soba e ngindu zandi?

¹⁵ O yikakesa wantu a fulu yaswaswana diampasi dikalanga. Muna kutusadisa twazaya e fu tufwete sunda muna kala ye kintwadi, tubadika dina diabwila Petelo wa ntumwa muna tandu kiantete. E mpila kabadikilanga Esi Zula ana balembi zengwa ilenda yikilwa mu mvovo emi: “Oyeno nwiyizayidi ovo ke diansongi ko, edi dia mwisi Kiyuda, kalama  yo sunzukila mwisi zula kiakaka; kansi Nzambi unsongele vo kiyiki muntu, ovo ofunzukidi, ovo wansafu ko.” (Mav. 10:24-29; 11:1-3) Muna kuma kia ngindu bakala zau wantu muna tandu kiakina, Petelo nanga wasansuka ye ngindu za sia vo o Nsiku wavovanga vo kafwete zola kaka akw’andi Ayuda. Kuna kwa yandi, ke diakala diambi ko dia badikila Esi Zula nze atantu ana kafwete menga. *

¹⁶ Yindula e mpasi kamona Petelo vava kakota muna nzo a Koneleo. Nga o muntu wakala ye ngindu zalembi songa mu kuma kia Esi Zula olenda ‘yikakeswa’ yo wantu awaya muna “kangwa kia ungudi”? (Ef. 4:3, 16) Elo. Kadi ke vavioka lumbu yayingi ko, mwand’a Nzambi waziula ntim’a Petelo yo kunsadisa mu soba e ngindu zandi yo sunda fu kia sia mpambula. Muna mona-meso, Yave watoma kunkiesesela vo yandi ke swaswanesanga wantu ko mu kuma kia se kiau kia nitu yovo nsi. (Mav. 10:10-15) Muna kuma kiaki, Petelo wavovesa Koneleo vo: “Kieleka mbwene wo vo o Nzambi ke nkwa mandangi ko: kansi muna zula yawonso, on’okumvumina yo vanga nsongi, wina y’edieng’oku kena.” (Mav. 10:34, 35) Petelo wasoba e ngindu zandi yo kala e ntwadi yo “wana-ngudi.”—1 Pet. 2:17.

17. E kintwadi kia nkangu a Nzambi ekuma kinina ki’esivi?

¹⁷ Dina diabwila Petelo diansadisa mu yangalela e nsobani yesivi ivangamanga o unu vana vena nkangu a Nzambi. (Tanga Yesaya 2:3, 4.) Ndonga ‘betukanga muna zula yawonso, yo makanda, ye nsi, ye ndinga,’ bewizanesanga ngindu zau ye “luzolo lua Nzambi luambote, luayangalalu, luakunkuka.” (Lus. 7:9; Roma 12:2) Entete, ndonga muna yau bafilwanga kwa ngindu za nza ya Satana yazala ye kitantu ye fu kia sia mpambula. Kansi, balongoka “tatidil’oma ma ungudi” vava bayantika longoka e Diambu dia Nzambi ye muna lusadisu lwa mwand’avelela. (Roma 14:19) E kintwadi kiaki kitwasanga nkembo kwa Nzambi.

18, 19. Aweyi konso muntu mu yeto kalenda siamisina luvuvamu ye kintwadi muna nkutakani? (b) Adieyi tubadika mun’elongi dilanda?

¹⁸ Aweyi konso muntu mu yeto kalenda siamisina luvuvamu ye kintwadi vana vena nkangu a Nzambi? Muna nkutakani zayingi, muna ye wantu betukanga mu nsi zakaka. Akaka balenda kala ye fu ya kisi nsi yaswaswana yovo ke bazeye toma vova nding’eto ko. Nga osianga ngolo za toma kubazaya? O Nkand’a Nzambi i diau kekutuvovesanga mu vanga. Vava kasonekena nkutakani ya esi Roma, muna mwakala Ayuda ye Esi Zula, Paulu wavova vo: “Nutambuzianina, una nwatambukila kwa Kristu, muna nkembo a Nzambi.” (Roma 15:7) Nga vena ye muntu muna nkutakani eno olenda toma zaya?

¹⁹ Adieyi diaka tulenda vanga kimana mwand’avelela wafila e zingu kieto? Tubak’e mvutu za kiuvu kiaki mun’elongi dilanda ekolo tubadika fu yakaka ya mbongo a mwanda.

[Mvovo Vana Yand’a lukaya]

Nkia Mvutu Ovana?

• Aweyi tulenda songela nzol’a mvevo mu kuma kia mpangi zeto?

• Ekuma dinina diamfunu vo twasadilanga Nzambi ye kiese?

• Aweyi tulenda siamisina luvuvamu ye kintwadi muna nkutakani?

[Yuvu ya Longoka]

[Babu muna lukaya lwa 21]

“Awaya Akristu Akieleka”

O nkanda (Between Resistance and Martyrdom—Jehovah’s Witnesses in the Third Reich) uyikanga e mvovo mia nleke mosi wa mwisi Yuda wakala mu pelezo. Wasonga dina diabwa muna nkumbu antete kazaya Mbangi za Yave, vava kalwaka kuna Neuengamme, fulu kiasadisilwanga wantu salu yangolo. Wavova vo:

“Vava yeto Ayuda twatuka kuna Dachau twalwaka, Ayuda akaka bayantika sweka lekwa yawonso bakala yau kimana balembi kutuvana. . . . Kuna mbazi [a fulu kia salu yangolo], twasalaziananga. Kansi okwaku, wau vo fulu kia moyo yovo lufwa, konso muntu zingu kia yandi kibeni kaka ketaninanga yo vilakana akaka. Yindula dina bavanganga Alongoki a Nkand’a Nzambi. Muna ntangwa yayina, salu kiayingi basalanga kia vangulula e mavumba maviokelanga maza. E kiozi ngolo kikilu kiakala, kansi basalanga lumbu kiamvimba muna maza manzizi. Ke twabakulanga ko una balendelanga zizidila mpasi zazi zawonso. Edi bavovanga vo Yave wabavananga nkuma. Wau vo nzala zayingi bakala zau nze yeto, madia bavavanga. Kansi, adieyi bavanganga? Babundanga madia mau, badianga kaka ndambu yo vana ndambu kwa mpangi zau ana batukanga kuna Dachau. Batoma kubatambulanga yo kubafiba. Vitila badia, basambanga kwa Nzambi. I bosi, yau awonso bayangalalanga yo vova vo ke bena diaka ye nzala ko. Nanga omwene ekuma yavovela vo: Awaya Akristu akieleka.”

[Mafoto zina muna lukaya lwa 19]

Nga osumbang’e ntangwa muna salu yaku konso lumbu mu finama Yave?