Espiritup puquyninqa Diosta jatunchan

“Qankuna ashkha poqoyniyoj rama jina kankichej chayqa, Tatayqa jatunchasqa kanqa.” (JUAN 15:8.)

1, 2. a) ¿Imaynatá wakkunata kallpachayta atisunman? b) ¿Imataq Jehovata allinta yupaychanallanchikpaqpuni yanapawasunman?

JUK sumaq wakichisqa cristiana, qutuchakuyninmanta juk sipas llakisqa kachkasqanta reparaspa, paywan willaq rinanta nisqanpi tʼukurina. Wasimanta wasi willachkaspataq chay sipasqa imachus llakichisqanta willarin, aswan qhipamantaq chay hermana yanapasqanmanta chay sipas Jehovaman may agradecesqa kasqanta nin. Chantá juk qhariwarmi, wak suyuman willaq risqankupi allin risqanmanta hermanosman kusiywan willarichkasqankupi tʼukurinallataq. Parlasqankutaqa, juk waynapis uyarichkarqa. Watasninmantaq chay waynaqa, wak suyuman misionerojina willaq rinanpaq wakichikuchkaspa, chay qhariwarmi parlasqanku, misionero kananpaq yanapasqanta yuyarikun.

² Ichapis kaykunaqa, pillapis yanapawasqanchikmanta chayrí ñuqanchik yanapasqanchikmanta yuyarichiwasunman. Juk kutillata parlasqanchikwanqa, ichá mana yanapayta atisunmanpunichu, chaywanpis sapa pʼunchay wakkunata kallpachayta, sunquchayta ima atisunman. Kaypi tʼukurina: imallapis Diosta aswan allinta yupaychananchikpaq, hermanosninchiktapis sumaqta yanapananchikpaq, kʼacha kaykunata astawan wiñachiptinqa, ¡maytachá munasunman! Arí, Jehová chayta quwanchik: chaytaq espíritu santo (Luc. 11:13). Diospa kʼuchi kallpan kawsayninchikpi yanapawaptinchikqa, kʼacha kaykunata rikuchinchik chaytaq Diosta allinta yupaychanapaq yanapawanchik. Chaymá sumaqqa (Gálatas 5:22, 23, ñawiriy).

3. a) ¿Imaraykutaq espíritu santop puquyninta rikuchiptinchik Dios jatunchasqa? b) ¿Ima tapuykunatataq ukhuncharisun?

³ Espíritu santoqa Jehovamanta jamun, chaytaq kʼacha kaykunata rikuchinapaq yanapawasqanchikqa, Jehová imaynachus kasqanta rikuchiwanchik (Col. 3:9, 10). ¿Imaptintaq Diospa kʼacha kaykunasnintajina rikuchinapaq kallpachakunanchik tiyan? Jesusqa apostolesninman imaraykuchus chayta ruwanata nirqa: “Qankuna ashkha poqoyniyoj rama jina kankichej chayqa, Tatayqa jatunchasqa kanqa”, nispa (Juan 15:8). * “Espiritu[p] [...] poqoy[ninmanjina]” kawsaptinchikqa, parlayninchikpi, ruwayninchikpi ima sutʼi rikukunqa chaytaq Ruwawaqninchikta jatunchanqa (Mat. 5:16). Cristianos kʼacha kaykunata rikuchisqankuwan, kay pachamanta runas imatachus ruwasqankuwan, ¿kikinchu? ¿Imaynatá espíritu santop puquyninta rikuchisunman? ¿Imaraykutaq chayta rikuchiyta mana atillanchikchu? Kay tapuykunaman kutichina chantá espíritu santop puquyninmanta kaykunata ukhuncharina: munakuyniyuq kayta, kusikuyniyuq kayta, sunqu tiyasqa kayta ima.

Diospa munakuynintajina rikuchina

4. ¿Imayna munakuytataq Jesús discipulosninman yachachirqa?

⁴ Espíritu santo munakuyta rikuchinapaq yanapasqanqa, mana kay pachamanta runaspa munakuyninjinachu. Imaraykuchus chay munakuyqa Diosmanta jamun. Jesuspis Urqupi  Yachachichkaspa, chay munakuy mana kikinchu kasqanmanta sutʼincharqa (Mateo 5:43-48, ñawiriy). Jesusqa, juchasapa runaspis wakkuna paykunapaq allinta ruwaptinkuqa, allillanwantaq kutichisqankuta nirqa. Chay munakuytaq mana chiqachu imaraykuchus juk aynijinalla. Cristianosqa, “janaj pachapi kashaj Tata[nkup] wawasnin ka[sqankuta]” rikuchinankupaq mana paykunajinachu kananku tiyan. Saqrallawantaq kutichinanchikmantaqa, runasta Jehovajina qhawananchik tiyan. Cristo nirqajina, enemigosninchiktapis munakunanchik tiyan. Chayta ruwayta, ¿atisunmanchu?

5. ¿Imaynatá qhatiykachawaqninchikta munakusunman?

⁵ Pablomanta, Silasmanta parlarina. Filipos llaqtapi Diosmanta willachkaptinku, manchayta siqʼuykuytawan, carcelman wisqʼaykurqanku, chaypitaq chakisninkuta cepoman matʼiykurqanku. Carceleropis siqʼuyta yanapakurqachá. Pablowan Silaswan jallpʼa ikhakuy kasqanrayku kacharichisqas kaptinku, carceleromanta vengakuypi mana yuyarqanku. Astawanpis chay runata munakuywan yanaparqanku, chayraykutaq chay runa, familian ima, Diosmanta yachakuyta qallarirqanku (Hech. 16:19-34). Kunanpis achkha hermanos, “bendiciychej qhatiykachasojkunata” nisqa kamachiyta kasukunku (Rom. 12:14, Qheshwa Biblia).

6. ¿Imaynasmantataq hermanosninchikta munakusqanchikrayku allinninta maskʼasqanchikta rikuchinchik? (Kay 21 paginapi rikhuriq recuadrota ñawiriy.)

⁶ Hermanosninchiktaqa, mayta munakusqanchikrayku “kawsayninchejta churananchej” chayri qunanchik tiyan (1 Juan 3:16-18, ñawiriy). Arí, munakusqanchiktaqa tukuy imaymanamanta rikuchiyta atinchik. Sutʼincharinapaq, parlasqanchikwan chayri ruwasqanchikwan juk hermanop sunqunta nanachispaqa, allinyakuyta maskʼanchik (Mat. 5:23, 24). ¿Ñuqanchikpa sunqunchikta nanachiwaptinchikrí? ¿“Perdonanapaj wakichisqa[chu]” kachkanchik chayrí phiñasqallapunichu qhipakusun? (Sal. 86:5.) Espíritu santoqa sinchi munakuyta rikuchinapaq yanapawanchik, chaytaq wakkunata khuyakuywan perdonanapaq yanapawanchik imaynatachus Jehová “juchasni[n]chejta perdonarqa, ajinallatataj” (Col. 3:13, 14; 1 Ped. 4:8).

7, 8. a) ¿Diosta munakuywan runamasinchikta munakuywan kikinchu? b) ¿Imaynatá Jehovata astawan munakusunman? (Fotosta qhawariy.)

⁷ ¿Imatá hermanosninchikpa allinninkuta munasqanchikta rikuchinapaq necesitanchik? Diosta astawan munakuspaqa, hermanosninchiktapis munakullasuntaq (Efe. 5:1, 2;  1 Juan 4:9-11, 20, 21). Chaypaqqa, sapallanchikpi Diosmanta mañakusun, Bibliata ñawirisun chaypitaq tʼukurisun. Ajinamanta Diosta astawan munakusun. Arí, Jehovaman astawan qayllaykunapaqqa, ruwanasninchikmanta tiempota urqhukunanchik tiyan.

⁸ Kaypi tʼukurina, Diosmanta mañakunapaq, Bibliata ñawirinapaq, tʼukurinapaq ima, pʼunchaynintinpi juk horalla kanman chayqa, chay hora chayamunanta maytachá suyakusunman, nitaq ni ima Tatanchikwan parlarinanchikpaq churanakunanta saqisunmanchu. Jehovaman qayllaykunanchiktaqa, ni pi jarkʼawasunmanchu, Bibliatapis yaqha tukuy ñawiriyta atinchik. Achkha ruwanasniyuq kaspapis Diosman qayllaykunapaq tiempochakunanchik tiyan. ¿Sapa pʼunchay Payman qayllaykunanchikpaq tiempochakunchikchu?

“Espíritu Santoj kusikuynin[...]”

9. ¿Imatataq espíritu santo kusiyta quwasqanchikmanta nisunman?

⁹ Ima chʼampay kaptinpis espíritu santop kʼacha kaykunasninqa, wiñaypaq kallanqapuni. Chaytaq iskay kaq kʼacha kaypi sutʼi reparakun: chaytaq kusikuyniyuq kay. Arí, kusikuyniyuq kayqa, tukuy imata muchuq sachʼajina. Achkha cristianosqa, “sinchʼi ñakʼariypi kashaspapis, [...] Diospa Palabranta japʼikorqank[u]”, “espíritu santoj kusi[ynintataq]” rikurqanku (1 Tes. 1:6). Wakinkunataq achkha chʼampaykunapi rikukuchkallankutaq. Chaywanpis Jehovaqa, espiritunniqta “ima ñakʼariypi ka[ptinku]pis, ñawpajllamampuni pacienciawan rina[nku]paj” kallpachan (Col. 1:11). ¿Imaynatá Dios kay kusiyta quwanchik?

10. ¿Imaynasmantá Jehová kusiyta quwanchik?

¹⁰ Satanás, pachan ima, “qhasi manakaj[...]” imasta quyta munawasqanchikqa, Jehová quwasqanchikwan mana kikinchu (1 Tim. 6:17; Mat. 6:19, 20). Jehová wiñay kawsayta quyta munawasqanchikta yachayqa, mayta kusichiwanchik. Chantapis llaqtanpi kayta saqiwasqanchikmanta, Payman qayllaykuqta saqiwasqanchikmanta ima, ¡mayta kusikunchik! Ñuqanchikpis Davidjina yuyasunman, payqa ayqikuspa purispapis Jehovaman takirqa: “Munakuyniykeqa kawsaymanta aswan sumaj kasqanrayku, simiywan jatunchasqayki. Kawsanaykamaqa qanmanta allinta parlasaj”, nispa (Sal. 63:3, 4). Arí, achkha chʼampaykunapi rikukuptinchikpis Diosta jatunchayqa, may kusiywan sunqunchikmantapacha lluqsin.

11. ¿Imaraykutaq Jehovata kusisqapuni yupaychananchik tiyan?

¹¹ Apóstol Pabloqa, tukuy cristianosman kayta nin: “Kusikuychejpuni Señorpi. Ujtawampis nillaykichejtaj: Kusikuychej” (Fili. 4:4). ¿Imaraykutaq Jehovata kusisqapuni yupaychananchik tiyan? Imaraykuchus ajinamanta Jehovalla sumaq kamachiq kasqanta rikuchinchik, chantapis Satanasqa, Diosta ni pi tukuy sunqu kasukuyta atisqanta nirqa (Job 1:9-11). Tanqasqajinalla nitaq kusiywanchu yupaychaspaqa, mana tukuy sunquchu yupaychasunman. Astawanqa salmista nisqanta kasukuyta munanchik, pay nirqa: “Kusiywan Tata Diosta sirviychej. Kusiy takiykunawan payman qayllaykuychej”, nispa (Sal. 100:2). Arí, Diosta jatunchanapaqqa, kusisqa, tukuy sunqutaq yupaychananchik tiyan.

12, 13. ¿Imaynatá mana allin yuyaykunata atipasunman?

¹² Chaywanpis kayta yachananchik tiyan, Jehovap kamachisninqa wakin kutispi llakikunchikpuni, ñawpaqman rinanchikpaqtaq kallpachakunallanchikpuni tiyan (Fili. 2:25-30). Chay kutispi, ¿imataq yanapawanchik? Efesios 5:18, 19 nisqanmanjina ruway, chaypi nin: “Espirituwan juntʼas kaychej. Qankuna ukhu parlaychej salmoswan, himnoswan, Diospaj takiykunawan ima. Tukuy sonqo takispa, Señorta yupaychaychej”, nispa. ¿Imaynatá chayta ruwasunman?

¹³ Yuyayninchikman mana allin yuyaykuna jamuptinqa, Diosmanta mañakuna, Diosta jatunchanapaqjina allin imaspitaq tʼukurina (Filipenses 4:6-9, ñawiriy). Wakin hermanosqa,  llakisqas kachkaspa, Reinop takiykunasninta uyarispa chayrí takirispa may kallpachasqas sientekunku. Juk hermanoqa, juk chʼampayninrayku mayta llakikuq. ¿Imataq yanapaq? Pay nin: “Diosmanta sinchita, tukuy sunqutaq mañakuspapis Reinomanta takiykunata yuyayninpi japʼirqani. Chay takiykunata kallpawan chayrí chʼinllamanta takiptiypis sunquy tiyaykuq. Chay pʼunchaykunallapitaq, Acerquémonos a Jehová nisqa libro urqhukurqa. Chay librotaqa, juk watallapi iskay kutita ñawirirqani. Chayqa, sunquypaq juk jampijina karqa. Jehovaqa, kallpachakusqaymanta bendeciwarqapuni”, nispa.

Allinta kawsakuyqa jukchawanchik

14. ¿Imapitaq cristianosta espíritu santo allinpi kawsakunankupaq yanapasqanta rikukun?

¹⁴ Achkha suyusmanta jatun tantakuykunapiqa, wak suyusmanta kaspapis allinta apanakusqankuta rikunchik. Chaytaq Diospa llaqtanpi allinta kawsakusqankuta rikuchin. Cristianosqa, tukuyniqmanta kaspapis, “espiritupi ujlla kasqa[nkuta] waqaychana[nku]paj, allin kawsaypi uj sonqolla” kanankupaqtaq kallpachakuchkanku. Runasqa chayta rikuspa tʼukuchkaq qhipakunku (Efe. 4:3). Ajina jukchasqa kawsakunankupaqqa, achkha chʼampaykunata atiparqanku.

15, 16. a) ¿Imaraykutaq Pedro mana judío kaqkunata, mana munakuyta atillarqachu? b) ¿Imaynatá Pedrota Jehová yanaparqa?

¹⁵ Imaraykuchus tukuyniqmanta kaq runasta mana jukchaykuyta atillanchikta yachanapaq apóstol Pedrop kawsayninmanta qhawarina. ¿Imatá Pedro wak suyusmanta mana circuncidasqa runaswan masichakunamanta yuyarqa? Pay nirqa: “Qankuna yachankichej jina, judiosqa mana tantakuyta atinkuchu mana judío kajkunawanqa”, nispa.  Nillarqataq: “Dios yachachiwan ama pitapis chʼichipaj nitaj pisipaj qhawanayta”, nispa (Hech. 10:24-29; 11:1-3). Pedromanqa, tukuy israelita wawasmanjina, Ley nisqanmanjina judíos kaqkunallata munakunanta yachachirqanku. Ichapis Pedroqa, mana judío kaqkunata chiqnikuy allillan kasqanta yuyarqa. *

¹⁶ Pedroqa, Corneliop wasinman yaykuspa manachá kakuyta atillarqachu. Pedro chay chhika unayta ajinata yuyasqanrayku, ¿atillanmanchu karqa judío kaq runawan “sumaj ujchasqa” “allin kawsaypi uj sonqolla” kayta? (Efe. 4:3, 16.) Arí, imaraykuchus niraq Corneliop wasinman richkaspaqa, manaña ajinatachu yuyarqa. ¿Imataq yanaparqa? Espíritu santo yanaparqa. Jehovaqa, tukuy runasta allinpaq qhawasqanta juk musquypijina rikuchirqa (Hech. 10:10-15). Chayrayku Pedro, Cornelioman nirqa: “Cheqamanta reparani, Diosqa mana wakillantachu allimpaj qhawan, manachayqa mayqen nacionllamantapis pichá Diosta manchachikoj, cheqa kajtataj ruwaj runatamin Diosqa allin ñawiwan qhawan”, nispa (Hech. 10:34, 35). Arí, Pedroqa yuyayninta tikrachirqa, ajinamanta tukuy “hermanos[wan]” jukchasqa kawsakuyta atirqa (1 Ped. 2:17).

17. ¿Imaraykutaq Diospa llaqtanpi tukuypis jukchasqas kanchik?

¹⁷ Imaynatachus Pedro yuyasqanta tikrachirqa, ajinallatataq kunanpis achkha hermanos yuyasqankuta tikrachinku (Isaías 2:3, 4, ñawiriy). Achkha qharis, warmis ima “tukuy nacionesmanta, ayllusmanta, runasmanta, tukuy parlaykunamantawan” “Diospa munaynin [...] kʼacha, Diosta kusichej, juntʼasqataj” kasqanmanjina yuyasqankuta jukchachkanku (Apo. 7:9; Rom. 12:2). Chay runasqa, kay pachap yuyayninmanjina kawsarqanku, chiqninakuspa, phiñanakuspa maqanakuspa ima. Chaywanpis Bibliata ukhunchasqanku, Diospa kʼuchi kallpan yanapasqan ima, “imachus allin kausayman pusajta” tarinankupaq yachachirqa (Rom. 14:19). Ajinamantataq Jehovata jatunchanankupaq jukchasqas kanku.

18, 19. a) ¿Imaynatá qutuchakuypi jukchasqallapuni, allinpi kawsakunallapaqpunitaq yanapasunman? b) ¿Imatá qhipan yachaqanapi ukhuncharisun?

¹⁸ ¿Imaynatá Diospa llaqtanpi jukchasqallapuni, allinpi kawsakunallanchikpaqpunitaq yanapasunman? Achkha qutuchakuykunapiqa, tukuy laya suyusmanta kanchik. Wakinkunaqa, mana kikintachu imatapis ruwanchik chayrí mana kikin qallutachu parlanchik. Biblia niwasqanchikmanjina, ¿wak hermanosman qayllaykunchikchu? Pabloqa, Roma qutuchakuypi judíos, mana judíos kaqkunaman juk cartanta qillqasqanpi nirqa: “Ujkuna ujkunata kʼachata japʼiychej, imaynatachus Cristopis japʼikapuwarqanchej, ajinata, Dios jatunchasqa kanampaj”, nispa (Rom. 15:7). ¿Qutuchakuyninchikmanta pillatapis astawan riqsiypi tʼukurinchikchu?

¹⁹ Espíritu santo kawsayninchikpi yanapanallawanchikpaqpuni, ¿imatá ruwasunman? Qhipan yachaqanapiqa, chaymanta astawan ukhuncharisun chantá espíritu santop puquyninmanta wak kʼacha kaykunasninmantawan yachakusun.

[Sutʼinchaykunasnin]

¿Imatá kutichisunman?

• ¿Imaynatá hermanosta tukuy sunqu munakusqanchikta rikuchinchik?

• ¿Imaraykutaq Jehovata kusisqapuni yupaychananchik tiyan?

• ¿Imaynatá qutuchakuypi jukchasqallapuni, allinpi kawsakunallapaqpunitaq yanapasunman?

[Tapuykuna]

[21 paginapi recuadro]

“Kaykunamín chiqa cristianosqa kanku”

Jehovamanta sutʼinchaqkuna nazispa atiyninpi kachkaptinku, chiqa sunqus kasqankumanta parlaq libropiqa, juk judío wayna presochasqa kachkaptin cristianoswan Neuengamme carcelpi tinkusqanmanta parlallantaq, chay wayna nin:

“Dachau carcelmanta kaq judíos barraconman yaykuptiykukama, chaypi kaq judiosqa usqhayllata chaypi kaq imasta pakarqanku mana mañarinawaykupaq. [...] Manaraq carcelpi kachkaptiyku, yanaparinakuq kayku, kunantaq wañuypatapi kaspa sapa jukpis ñuqaykullapi yuyaq kayku wakkunata yanapaytaqa qunqapuq kayku. Bibliamanta Yachaqaqkunarí, ¿imatá ruwachkarqanku? Paykunataqa, cañeriasta allinchaypi llamkʼachichkarqanku. Manchay chiri tiempo karqa, pʼunchaynintintaq qhasa yakupi kachkarqanku. Ni pi imaynatachus muchuchkasqankuta yacharqachu. Paykunaqa, Jehová kallpata qusqanta niq kanku. Ñuqaykujina yarqhasqas kachkaspapis, ¿imatá ruwaq kanku? Tukuy tʼantasninkuta tantaykuspa, khuskanta paykunapaq qhipachikuq kanku, khuskantataq Dachau carcelmanta jamuq hermanosninkuman quq kanku. Chantapis kʼachamanta muchʼaykuspa, napaykuq kanku. Niraq mikhuchkaspataq Diosman agradecekuq kanku. Tukuyninkutaq may kusisqas, saksasqastaq kachkarqanku. Manaña yarqhachkasqantataq niq kanku. Chay ratoqa, ñuqa yuyarqani: ‘Kaykunamín chiqa cristianosqa kanku’”, nispa. (Between Resistance and Martyrdom—Jehovah’s Witnesses in the Third Reich [Entre la resistencia y el martirio. Los testigos de Jehová durante el Tercer Reich].)

[19 paginapi dibujos/fotos]

Sapa pʼunchay Jehovaman qayllaykunapaq ¿tiempochakunchikchu?