Tskʼupil kʼopta Dios li «yabtel chʼul espiritue»

«Me chasatinic leque, jech ichʼbil ta mucʼ chcʼot avuʼunic li Jtote.» (JUAN 15:8)

1, 2. 1) ¿Kʼuxi xuʼ jtsatsubtasbetik yoʼonton li yantike? 2) ¿Kʼusi matanal yakʼojbutik Dios sventa mas lek xijtun ta stojolal?

 JNOPBETIK skʼoplal avaʼi liʼe: jun ermana ti lek yij ta mantale laj yakʼ venta ti oy jun tseb ta stsobobbail ti chat yoʼontone, vaʼun laj yalbe mi xuʼ jmoj xlokʼik ta chol mantal. Kʼalal mu to chkʼotik ta jujupʼej nae chloʼilajik echʼel, vaʼun la xchap stekel li kʼusi chat-o yoʼontone. Ta mas jelavel une la stojbe ta vokol Jeova ti i-aʼibat yuʼun xchiʼil ta chol mantal li kʼusi laj yalbee: yuʼun chtun xa onoʼox tajek yuʼun. Ta yan xtoke, oy jun nupultsʼakal ti xmuyubaj chchap ta jun reunion sosial li kʼusitik kʼot pasel ta xkuxlejalik ti bu la xcholik mantal ta yan lume. Pe oy jun kerem ti te tsʼijil chaʼi li kʼusi chalike. Kʼalal i-echʼ jayib jabile, kʼalal chchapan xa sba sventa chbat ta chol mantal ti bu takat batele, chvul van ta sjol li nupultsʼakal taje ti jaʼ itijbat yoʼonton sventa xtun ta misioneroale.

² Taje jaʼ van tsvules ta joltik ti oy buchʼu la sjel jkuxlejaltik o ti voʼotik oy kʼusi lek laj kaltik ti oy buchʼu jel-o xkuxlejale. Akʼo mi mu nopajtikuk jech chkʼot ta pasel, oy onoʼox bu xuʼ jtijtik xchiʼuk jtsatsubtastik oʼontonal skotol kʼakʼal. Nopo xa noʼox avaʼi ti oy kʼusi xuʼ skoltaot sventa spas avuʼun batel mas lek taje, ti tstojobtasot mase xchiʼuk ti chchanubtasot sventa mas jtunelukot ta stojolal li kermanotaktike xchiʼuk ta stojolal li Diose. Ta van jtojtik tajek ta vokol ti oyuk bu jtatik li koltaele. Ta melel, li koltael taje jaʼ chakʼbutik Jeova: jaʼ li xchʼul espiritue (Luc. 11:13). Kʼalal ch-abtej ta jtojolaltik li xchʼul espiritue jaʼ chakʼ jchʼiestik lekil talelaletik ti tskoltautik sventa jlekubtastik ti kʼuyelan chkichʼtik ta mukʼe. ¡Jaʼ jun mukʼta matanal! (Kʼelo Gálatas 5:22, 23.)

3. 1) ¿Kʼu yuʼun ta jkʼupil kʼoptatik Dios kʼalal ta jchʼiestik li «yabtel Chʼul Espiritue»? 2) ¿Kʼusi sjakʼobiltak ta jkʼelbetik batel skʼoplal?

³ Li talelaletik chakʼ chʼul espiritue, ti te likem tal ta stojolal Jeovae, jaʼ svinajeb ti kʼuyelan stalelal stuk li Diose (Col. 3:9, 10). ¿Kʼu yuʼun ti skʼan xkakʼ kipaltik xchanbel stalelale? Laj yal Jesús kʼu yuʼun tsots skʼoplal kʼalal xi laj yalbe yajtsʼaklomtake: «Me chasatinic leque, jech ichʼbil ta mucʼ chcʼot avuʼunic li Jtote» (Juan 15:8). a Mi ta jchʼiestik li «yabtel Chʼul Espiritue» chvinaj ta jkʼopojeltik xchiʼuk ta jtalelaltik, taje jaʼ me ta jmuyubtatik-o li Jpasvanej kuʼuntike (Mat. 5:16). ¿Kʼuxi chvinaj ta stalelalik li yajtsʼaklom Cristo ti mu xkoʼolajik xchiʼuk li yan krixchanoetike? ¿Kʼuxi xuʼ jchʼiestik li yabtel chʼul espiritue? ¿Kʼu yuʼun toj vokol chkaʼitik? Ta jkʼelbetik batel skʼoplal li kʼusi la jakʼtike xchiʼuk ta jkʼeltik echʼel xtok li baʼyel oxtos yabtel chʼul espiritue: li kʼanelale, li xkuxetel oʼontonale xchiʼuk ti jun noʼox koʼontontike.

Jechuk xijkʼanvan kʼuchaʼal chkʼanvan Diose

4. ¿Kʼusi jtosukal kʼanelal laj yalbe skʼoplal yajtsʼaklomtak li Jesuse?

⁴ Li kʼanelal chakʼ chʼul espiritue mu xkoʼolaj xchiʼuk li kʼanelal chakʼ ta ilel krixchanoetike. Li Jesuse laj yakʼ ta ilel ti jelel kʼalal laj yal li Mantaletik ta Vitse (kʼelo Mateo 5:43-48). ¿Kʼu yuʼun? Yuʼun jaʼ jun kʼanelal jech kʼuchaʼal chkʼanvan li Diose. Li Jesuse laj yal ti jaʼ jech tspasbe xchiʼil ti kʼuyelan tspasbat stuk li jpasmulil krixchanoe. Pe taje maʼuk melel kʼanelal, yuʼun muʼyuk oy ta yoʼonton chichʼ svokol ta  skoj li xchiʼile, jaʼ noʼox koltaejbail. Pe li yajtsʼaklomutik Cristoe skʼan me jelel jtalelaltik, «yuʼun jech ta xvinaj o ti voʼo[tik] xnichʼnab[utik] li Jtotic Dios ta vinajele». Mu jechuk ta jpasbetik yantik kʼuchaʼal tspasbutike, moʼoj, yuʼun skʼan jaʼ jech xkiltik kʼuchaʼal chil li Jeovae. Yuʼun jech onoʼox kʼuchaʼal laj yal Cristoe chaʼa, skʼan jkʼantik li kajkontratike. ¿Mi spas van kuʼuntik ta melel taje?

5. ¿Kʼuxi xuʼ jkʼantik li buchʼutik tskontrainutike?

⁵ Jnopbetik skʼoplal avaʼi li kʼusi la snuptan Pablo xchiʼuk Silase. Tsakbil ibatik xchiʼuk ilajik ta majel kʼalal jaʼo yakal chcholik mantal ta Filipose, jech xtok, itikʼatik ta chukel xchiʼuk ilatsʼbat yokik ta latsʼubteʼ. Te van oy ek li jchabichukinab kʼalal laj yilbajinik li Pablo xchiʼuk Silase. ¿Mi laj van spak skʼoplalik kʼalal ikolik ta skoj nikele? Muʼyuk. Ta skoj ti kʼanvanemik akʼo mi chil svokolik xchiʼuk ti oy ta yoʼontonik ta melele, ibat skoltaik ta anil li jchabichukinabe, jech oxal un och ta mantal xchiʼuk li yutsʼ yalale (Hech. 16:19-34). Ep ermanoetik yakal chchʼunik li mantal liʼe: «Cʼanbeic bendición li bochʼo chascontrainoxuque» (Rom. 12:14).

6. ¿Kʼuxitik chkakʼtik ta ilel ti jkʼanojtik ta melel li kermanotaktike? (Kʼelo li rekuadro ta pajina 21.)

⁶ Ta melel, jaʼ mas to skʼan jkʼantik li jchiʼiltik ta chʼunolajele, «acʼo me chijlajutic ta milel ta scojic» (kʼelo 1 Juan 3:16-18). Xuʼ xkakʼtik ta ilel ti jkʼanojtik akʼo mi mu toj masuk tsots skʼoplal yilel li kʼusi ta jpastik ta stojolalike; jech kʼuchaʼal liʼe, ta jlajesbetik yoʼonton mi oy kʼusi chopol jpasojbetik o kalojbetike (Mat. 5:23, 24). Pe ¿mi voʼotik oy kʼusi chopol spasojbutik une? ¿Mi oy van ta koʼontontik «ta [xchʼayel] ti mulil[e]» o mi te jnakʼoj-o ta koʼontontik? (Sal. 86:5, Ch.) Li kʼanelal chakʼ chʼul espiritue jaʼ tskoltautik xchʼaybel li jsetʼ-juteb spaltail jchiʼitaktike, ti jpasbetik perton ta sjunul koʼontontik jech «kʼuchaʼal la spasb[utik] perton ta sjunul yoʼonton li Jeovae» (Col. 3:13, 14, NM; 1 Ped. 4:8).

7, 8. 1) ¿Kʼuxi stsakojbe sba skʼoplal ti jkʼanojtik Dios xchiʼuk ti jkʼanojtik li jchiʼiltaktike? 2) ¿Kʼuxi xuʼ jkʼantik mas li Jeovae? (Kʼelo li lokʼoletik liʼ ta pajinae.)

⁷ ¿Kʼusi van skʼan xanaʼ sventa jkʼan li kermanotaktik akʼo mi xkil jvokoltike? Jaʼ ti nopoluk oyutik ta stojolal li jTotik ta vinajele (Efe. 5:1, 2; 1 Juan 4:9-11, 20, 21). Sventa taje skʼan me jchiʼintik ta loʼil Jeova kʼalal ta jpastik orasion ta jtuktike, jchan jVivliatik xchiʼuk jnopbetik skʼoplal. Jaʼ me jech ta jkʼantik mas kʼalal jech ta jpastike. Melel onoʼox chaʼa, sventa xijnopajutik ta stojolal Jeovae skʼan jchʼakbetik yorail.

⁸ Jnoptik avaʼi ti kʼajomal jun ora ta kʼakʼal xuʼ avuʼun xchanel li aVivliae, chanopbe skʼoplal xchiʼuk chapas orasion. ¿Mi mu meleluk ti toj tsots skʼoplal chkiltik kʼuchaʼal meʼtakʼin xchiʼuk ti muʼyuk kʼusi chkakʼ smakutik sventa xijnopaj ta stojolal li jTotike? Ta melel, muʼyuk buchʼu xuʼ  smakutik ta be sventa jkʼopontik Jeova ti bakʼin skʼan koʼontontike. Jech xtok, jutuk mu jtekeltikuk ti oy kuʼuntik li sKʼope. Jech oxal chaʼa, ta skoj ti ep kʼusi ta jpas ta jkuxlejaltik jujun kʼakʼale skʼan me jchʼakbetik lek yorail yoʼ jpastik li kʼusi jaʼ sventa lek xkil-o jbatik xchiʼuk Diose. ¿Mi yakal ta jchʼakbetik yorail jujun kʼakʼal ti bu kʼalal xuʼ kuʼuntik sventa xijnopaj ta stojolale?

«Xcuxet noʼox avoʼntonic ta sventa Chʼul Espíritu»

9. ¿Kʼusi xuʼ xkaltik ta sventa li xkuxetel oʼontonal chakʼ chʼul espiritue?

⁹ Mu xlaj skʼoplal skotol li yabteltak chʼul espiritue xchiʼuk te oy-o akʼo mi oy tsatsal vokoliletik. Taje te chvinaj li ta xchibal talelalile: li xkuxetel oʼontonale. Jech, li xkuxetel oʼontonale lek tsots-o akʼo mi oy vokolil, jech kʼuchaʼal jpets teʼ ti lek tsots-o akʼo mi mu toj lekuk ti bu chʼieme. Jvules me ta joltik ti ep li yajtsʼaklomtak Cristo ti «laj [x]chʼunic li scʼop Diose, acʼo me ep [s]vocolic», pe «xcuxet noʼox [y]oʼntonic ta sventa Chʼul Espíritu» (1 Tes. 1:6). Junantik xtoke yakal tsnuptanik vokoliletik xchiʼuk muʼyuk kʼusi mas oy yuʼunik. Pe ch-akʼbat yipalik yuʼun xchʼul espiritu Jeova sventa «jech ch-ayin lec smucʼul [y]oʼntonic, jech chcuch [y]uʼunic scotol li vocole. Jech xcuxet noʼox [yoʼontonik]» (Col. 1:11, 12). Pe ¿kʼuxi chakʼbutik Dios li xkuxetel oʼontonale?

10. ¿Bu ta jtatik li xkuxetel koʼontontik chakʼ Jeovae?

¹⁰ Chlaj skʼoplal li kʼulejal chakʼ Satanás xchiʼuk sbalumile, yan li kʼulejal ta mantal chakʼbutik Jeovae oy-o sbalil (1 Tim. 6:17; Mat. 6:19, 20). Li kʼusi chakʼbutik Jeova ta mas jelavel ti jaʼ sventa sbatel osile chijmuyubaj-o tajek. Jech xtok, chijmuyubaj tajek yuʼun ti te kapal jkʼoplaltik li ta ermanoetik ta spʼejel Balumile. Pe jaʼ mas to xkuxet koʼontontik yuʼun ti xuʼ xkamigointik li Jeovae. Jaʼ jech chkaʼi jbatik kʼuchaʼal David ti xi la skʼejintabe Jeova kʼalal jaʼo chjatave: «Jaʼ toj tsots scʼoplal li cʼuxubinel avuʼune; jaʼ jutuc scʼoplal li jcuxlejale. Ta xaquichʼot ta mucʼ jchiʼuc li quee; ta xcal o alequilal ti cʼalal cuxulun toe» (Sal. 63:3, 4). Kʼuchaʼal chkiltike, ta koʼontontik chlokʼ tal ti xijmuyubaj ta jkʼupil kʼoptatik Dios akʼo mi tsots tajek chkil jvokoltike.

11. ¿Kʼu yuʼun toj tsots skʼoplal ti xkuxetuk noʼox koʼontontik kʼalal chkichʼtik ta mukʼ Jeovae?

¹¹ Xi chalbe stekel yajtsʼaklomtak Cristo li jtakbol Pabloe: «Jʼechʼel me cuxetuc o avoʼnton acotolic ta stojol li Cajvaltique. Chacalboxuc yan velta, cuxetuc o me avoʼntonic» (Fili. 4:4). ¿Kʼu yuʼun toj tsots skʼoplal ti xijmuyubajuk kʼalal chkichʼtik ta mukʼ Jeovae? Yuʼun jaʼ jech ta jkoltatik Jeova ta skoj ti chibal kʼoptabat yuʼun Satanás li mukʼul pas mantal yuʼune. Jvules me ta joltik ti laj yal Diablo ti mu la junuk krixchano ti ta sjunul yoʼonton chchʼunbe smantal Diose (Job 1:9-11). Jech oxal, mi sujbilutik chkaʼitik ti chkichʼtik ta mukʼ Diose, ti mu ta muyubajeluke, muʼyuk me tsʼakal ti kʼuyelan chkichʼtik ta mukʼe. Jaʼ yuʼun, skʼan jchʼuntik li mantal laj yal jtsʼibajom yuʼun salmo liʼe: «Cuxetuc noʼox avoʼnton tunanic yuʼun li Mucʼul Diose; cuxetuc noʼox avoʼnton qʼuejinanic ti cʼalal chatalic ta stojole» (Sal. 100:2). Ta melel, skʼan me ta muyubajeluk xchiʼuk ta sjunuluk koʼontontik xijtun ta stojolal Dios mi ta jkʼan ta jkʼupil kʼoptatike.

12, 13. ¿Kʼuxi xuʼ jlokʼes ta joltik li kʼusi chopol ta jnoptike?

¹² Pe skʼan onoʼox me xkakʼtik lek venta ta melel: oy bakʼintik ti chchibaj koʼontontik akʼo mi yajtunelutik Jeovae, jech oxal skʼan xkakʼtik persa sventa mu jvul koʼontontik (Fili. 2:25-30). ¿Kʼusi tskoltautik ta sventa taje? Jaʼ ti xkakʼ ta jkuxlejaltik li kʼusi chal Efesios 5:18, 19: «Jaʼ acʼo nojuc ta avoʼntonic li Chʼul Espiritue. Jaʼ loʼiltabo abaic cʼusi chal li salmoetique, li qʼueojetique, xchiʼuc li bicʼtal qʼueojetic yuʼun Diose. Qʼuejintaic, ichʼic ta mucʼ Cajvaltic ta scotol avoʼntonic». ¿Kʼuxi xuʼ xkakʼ ta jkuxlejaltik li tojobtasel taje?

¹³ Jkʼopontik Dios ta orasion kʼalal oy kʼusi chopol chtal ta joltike xchiʼuk jnopbetik skʼoplal li kʼusi tspat koʼontontike xchiʼuk ti sta-o kʼupil kʼoptaele (kʼelo Filipenses 4:6-9). Junantike xpatet yoʼonton chaʼiik xchiʼuk jaʼ chkoltaatik sventa jaʼ oyuk ta sjolik kʼusi lek kʼalal chaʼiik li kʼejojetik sventa Ajvalilal yuʼun Diose xchiʼuk kʼalal chchanbeik snukʼilale. Oy jun ermanoe lubtsajem chaʼi xchiʼuk chat yoʼonton ta skoj ti la  snuptan tsatsal vokolile. ¿Kʼusi koltaat un? Xi chale: «Maʼuk noʼox la jpasilan orasion xchiʼuk ti ta koʼonton chlokʼ tal li kʼusi laj kale, yuʼun la jkomes ta jol jayibuk kʼejojetik xtok. Xkuxet koʼonton laj kaʼi kʼalal ta jkʼejinta li kʼupil sba kʼejojetik sventa Jeovae, akʼo mi tsots ta jkʼejinta o mi ta koʼonton noʼox. Li vaʼ kʼakʼal xtoke jaʼo lokʼ li livro Acerquémonos a Jehová sbie. Chib velta ta jabil la jchan li livro taje. Xkoʼolaj kʼuchaʼal valsamo laj yaʼi li koʼontone. Jnaʼoj ta melel ti laj yakʼbun sbendision Jeova ti jech laj kakʼ kipal spasele».

«Junuc avoʼntonic o ta sventa ti lijpasutic xa ta jun[e]»

14. ¿Kʼusi svinajeb ti chakʼ jun oʼontonal li chʼul espiritue?

¹⁴ Li ta mukʼta tsobajeletik internasionale toj lek chkaʼitik ti ta jchiʼintik ta loʼil li kermanotaktik ti jeltos bu likemik tale. Ti jech jmoj tsobolutike jaʼ svinajeb ti oy jun oʼontonal li ta steklumal Diose. Li krixchanoetike tsnopik ti mu lekuk xkil jbatik li yajtsʼaklomutik Cristo ta skoj ti jeltos jlumaltike, pe chʼayal to chkʼot yoʼontonik kʼalal chilik ti jmoj tsobol «[chkakʼtik] persa ti jechuc jun [oyutik-o] jech chac cʼu chaʼal la spas[utik] ta jun li Chʼul Espiritue [xchiʼuk ti jun koʼontontik] ta sventa ti lijpasutic xa ta jun jcotoltique» (Efe. 4:3). Yan sba yutsil ti jech jmoj oyutike, mas to ti kʼalal chkakʼtik venta ti toj ep kʼusi jpasojtik sventa jech xkʼot ta pasele.

15, 16. 1) ¿Kʼu yuʼun toj vokol laj yaʼi ta sjelel stalelal Pedro ta stojolal li jyanlum krixchanoetike? 2) ¿Kʼuxi ikoltaat yuʼun Jeova sventa sjel li snopbene?

¹⁵ Mu kʼunuk ta tsobel li krixchanoetik ti jelel stalelalik o slumalike. Sventa jnaʼtik ti toj tsotse jaʼ ti jkʼeltik li kʼusi ikʼot ta pasel ta stojolal li jtakbol Pedro ta baʼyel sigloe. ¿Kʼusi toʼox tsnop ta stojolal li jyanlum krixchanoetik ti muʼyuk yichʼojik sirkunsisione? Xi laj yale: «Li voʼoxuque anaʼojic ti muʼyuc lec chquilcutic me tstsob sbaic, o me tsnop sbaic xchiʼuc yanlum cristianoetic li judioetique». Laj une xi jamal laj yale: «Laj xa yacʼbun quil Dios ti mu xuʼ ta xcal ti oy cristiano  muʼyuc lec, ti mu stacʼ chiʼinele» (Hech. 10:24-29; 11:1-3). Jamal xvinaj ti ta sbikʼtal onoʼox chanubtasat ti jaʼ noʼox akʼo skʼan li xchiʼiltak ta judioal kʼuchaʼal chal sMantal Moisese, jech kʼuchaʼal laj yichʼik chanubtasel jutuk mu skotoluk li j-israeletik ta skʼakʼalile. Yikʼaluk van nopem xa xaʼi ti yajkontra chil xchiʼuk ti staik-o pʼajel li jyanlumetike. b

¹⁶ ¿Mi xnop xa noʼox kuʼuntik yaʼel ti mu van lekuk laj yaʼi sba Pedro kʼalal i-och ta yut sna Cornelioe? Ta skoj ti nopem onoʼox xaʼi ti chchopol kʼopta li buchʼu mu to xojtikine, ¿mi tsjel van snopben sventa «junuc [yoʼontonik]»? (Efe. 4:3, 16). Tana, yuʼun kʼalal skʼan toʼox jayib kʼakʼal xkʼot ta sna Cornelioe sjeloj xa onoʼox stalelal ta stojolal li krixchanoetik ti yan-o stsʼunbalike. ¿Kʼuxi ipas yuʼun? Ijambat yoʼonton yuʼun chʼul espiritu xchiʼuk i-akʼbat yil yuʼun Jeova ti muʼyuk chtʼujvane, ti muʼyuk bu jaʼ lek o jaʼ chopol chil ta skoj ti yan-o slumal o stsʼunbal li jun krixchanoe (Hech. 10:10-15). Jech oxal xi i-albat yuʼun Pedro li Cornelioe: «Ta melel laj xa jnaʼ ti muc tʼujbiluc bochʼo chcʼuxubin li Diose. Buyuc noʼox banamilal oy li cristianoetique lec ta xʼilatic yuʼun Dios me ta xichʼic ta muqʼue, me tspasic cʼusi tuqʼue» (Hech. 10:34, 35). Kʼuchaʼal chkiltike, ijel stalelal li Pedroe, jaʼ yuʼun la skʼupin ti jun oyik xchiʼuk «li bochʼo coʼol jchʼunojtic Dios jchiʼuctique» (1 Ped. 2:17).

17. ¿Kʼu yuʼun jamal lek xvinaj ti jun yoʼonton jmoj tsobol li steklumal Diose?

¹⁷ Li kʼusi ikʼot ta pasel ta stojolal Pedroe jaʼ chakʼ ta ilel ti toj echʼ xa noʼox chjel stalelal li yajtsʼaklomtak Cristoe (kʼelo Isaías 2:3, 4). Ta smiyonal xa noʼox li viniketik xchiʼuk antsetik ti «liquemic tal ta jujun banamil, ta jujuchop stsʼunubalic, ta jujun lum, xchiʼuc ta jujuchop cʼop[e]», yakal tspas ta jmoj snopbenik ta sventa li «cʼusi tscʼan li Diose, jaʼ li cʼusitic lec chile, li cʼusitic tuqʼue» (Apo. 7:9; Rom. 12:2). Li krixchanoetik taje ep ti jaʼ toʼox ventainbilik yuʼun li espiritu yuʼun balumil ti naka pʼajvanej, chʼakvanej xchiʼuk ti tsaʼik kʼope. Pe ta skoj ti chchanik Vivlia xchiʼuk ti ch-akʼbatik chʼul espiritu yuʼun Diose jaʼ ikoltaatik sventa jaʼuk saʼik «li cʼusi sventa lec jun coʼnton jcotoltique» (Rom. 14:19). Ta skoj taj une jun yoʼonton jmoj tsobolik sventa tskʼupil kʼoptaik Jeova.

18, 19. 1) ¿Kʼusi xuʼ jpastik sventa junuk koʼontontik xchiʼuk ti jmoj oyutik li ta tsobobbaile? 2) ¿Kʼusi ta jkʼeltik li ta yan xchanobil chtale?

¹⁸ ¿Kʼusi xuʼ jpastik sventa junuk-o koʼontontik xchiʼuk ti jmojuk-o oyutik li ta steklumal Jeovae? Ep tsobobbailetik ti oy jcholmantaletik ti yan-o slumalike. Oy junantike yan-o kʼusi nopem xaʼiik spasel o mu xkʼopojik lek li ta jkʼoptike. ¿Mi chkakʼtik van persa sventa xkojtikintik? Taje jaʼ li kʼusi chalbutik Vivlia ti skʼan jpastike. Xi laj yal Pablo ta skoj ti oy judioetik xchiʼuk jyanlum krixchanoetik li ta tsobobbail ta Romae: «Tscʼan coʼol chacʼuxubin aba acotolic jech chac cʼu chaʼal la xcʼuxubinutic li Cristoe, yuʼun jech ch-ichʼat ta mucʼ li Diose» (Rom. 15:7). ¿Mi oy van ermanoetik ta jtsobobbailtik ti skʼan xkojtikintik mase?

¹⁹ Pe ¿kʼusi mas xuʼ jpastik sventa x-abtej ta jtojolaltik li chʼul espiritue? Li ta yan xchanobil chtale jaʼ ta jkʼelbetik skʼoplal taje xchiʼuk ta jkʼeltik echʼel li yabteltak chʼul espiritu ti muʼyuk to kalojbetik skʼoplale.

[Tsʼibetik ta yok vun]

¿Kʼusi ta jtakʼtik?

• ¿Kʼuxi chkakʼtik ta ilel ti jkʼanojtik li kermanotaktik akʼo mi xkil jvokoltike?

• ¿Kʼu yuʼun toj tsots skʼoplal ti xijmuyubajuk noʼox kʼalal chkichʼtik ta mukʼ Jeovae?

• ¿Kʼusi xuʼ jpastik sventa junuk koʼontontik xchiʼuk ti jmoj oyutik li ta tsobobbaile?

[Sjakʼobiltak sventa xchanobil]

[Rekuadro ta pajina 21]

«Jaʼik melel yajtsʼaklomtak Cristo maʼ leʼe»

Jlik livro ti chalbe skʼoplal stukʼil yoʼonton yajrextikotak Jeova ti lajik ta nutsel li ta Tercer Reich kʼalal jaʼo ch-ajvalilaj li nazie, te chalbe skʼoplal sloʼil jun judio kerem. Ta sba to velta laj yil li yajtsʼaklomtak Cristo kʼalal ikʼot ti bu chtakat batel li jchukeletik sventa tspasik tsatsal abtel ta Neuengamme. Xi chal li livro taje:

«Kʼalal li-ochkutik ta mukʼta mol na li judiounkutik ti likemunkutik tal ta Dachaue, la snakʼ kʼusi oy yuʼunik li yan judioetik sventa mu xakʼbunkutike. [...] Kʼalal mu toʼox chkichʼkutik ikʼel batel [ti bu chtakatik batel ta spasel tsatsal abtel li jchukeletike] jmoj toʼox ta jkolta jbakutik, pe li avi ti oy ta vokol li jkuxlejalkutike jaʼ chbat ta koʼontonkutik ti mu xilajkutike, vaʼun jaʼ ta jchʼay ta koʼontonkutik li yantike. Pe ¿mi xanaʼ kʼusi yakalik spasel li Jchanolajeletik ta Vivlia li vaʼ kʼakʼale? Akʼbat tsots yabtelik ta smeltsanel li stuvoaltak voʼ ti sokemike. Toj echʼ xa noʼox sik, pe sjunul kʼakʼal te tsʼajalik li ta sikil voʼe. Muʼyuk buchʼu xaʼibe smelolal kʼuxi xa noʼox ti ikuch yuʼunike. Chalik ti jaʼ la ch-akʼbat yipalik yuʼun li Jeovae. Tskʼanik tajek pan ta skoj ti chviʼnajik tajeke, jaʼ jech kʼuchaʼal ta jkʼankutik tajek eke. Akʼo mi jech, ¿kʼusi tspasik? Ta stsob li spanike, ta xchʼakik ta oʼlol, vaʼun oʼlol chakʼbeik sveʼ li buchʼutik jaʼ to svulelik ta Dachaue. Jech xtok, lek chchʼamik xchiʼuk tstsʼutsʼik. Tspasik orasion kʼalal mu to chveʼike. Vaʼun xmuyubajik noʼox xchiʼuk noj xchʼutik. Chalik ti muʼyuk xa la chviʼnajike. Xi laj kal kʼalal laj kile: “Jaʼik melel yajtsʼaklomtak Cristo maʼ leʼe”.» (Between Resistance and Martyrdom—Jehovahʼs Witnesses in the Third Reich.)

[Lokʼol ta pajina 19]

¿Mi yakal ta jchʼakbetik yorail jujun kʼakʼal sventa xijnopaj ta stojolal li Jeovae?