E Dusimaki Iko Tiko na Yalo Tabu ni Kalou?

“Sa yalololoma na Yalomuni; me tuberi au ko koya e na vanua dodonu.”—SAME 143:10.

1, 2. (a) Tukuna eso na ivakaraitaki e vakayagataka kina o Jiova na yalona tabu ena vukudra na nona dauveiqaravi. (b) E dau vakilai beka ga ena so na gauna na cakacaka ni yalo tabu? Vakamacalataka.

NA CAVA o vakasamataka ni o rogoca na ka e cakava na yalo tabu? E votu mai na nomu vakasama na ka veivakurabuitaki erau cakava o Kitioni kei Samisoni? (Dvei. 6:33, 34; 15:14, 15) De dua o vakasamataka na nodra doudou na lotu vaKarisito taumada se na nona yalodei o Sitiveni ni a duri tu ena mata ni Sanadrini. (Caka. 4:31; 6:15) Ia ena noda gauna, vakacava na marau levu e dau vakilai ena noda soqo ni veimatanitu, na nodra yalodina na tacida era bala e valeniveivesu nira tawaveitovaki, kei na tubu vakasakiti ena cakacaka vakavunau? Na ivakaraitaki kece oya e vakadinadinataka na ka e cakava na yalo tabu.

² E dau vakilai beka ga ena so na ituvaki se so ga na gauna na cakacaka ni yalo tabu? Sega. Na Vosa ni Kalou e dau vakamacalataki ira na lotu vaKarisito nira “lako tiko ga ena yalo tabu,” e ‘liutaki ira na yalo tabu’ ra qai “bula voli ena yalo tabu.” (Kala. 5:16, 18, 25) E vakaraitaka qori ni rawa ni veidusimaki tiko ga ena noda bula e veisiga na yalo tabu. E dodonu meda kerei Jiova e veisiga me dusimaka na ivakarau ni noda vakasama, ivosavosa kei na noda ivalavala ni vakayagataka na yalona tabu. (Wilika Same 143:10.) Nida vakalaiva me dusimaki keda na yalo tabu, eda na vakaraitaka na kena itovo e veivakacegui vei ira eso tale qai vakalagilagi kina na Kalou.

3. (a) Na cava meda dusimaki kina ena yalo tabu? (b) Na taro cava eda na dikeva?

³ Na cava meda dusimaki kina ena yalo tabu? Baleta e dua tale na yalo e via lewai keda tiko, na yalo e saqata na cakacaka ni yalo tabu. Na yalo oya e tukuna na iVolatabu ni ka “vakayago,” qori na gagadre ni yagoda ivalavala ca, na revurevu ni ivalavala ca e vakadewa o Atama vei keda na nona kawa. (Wilika Kalatia 5:17.) Na cava e okati ena noda vakalaiva me dusimaki keda na yalo tabu ni Kalou? E tiko beka eso na ka eda rawa ni cakava meda vorata kina na gagadre ni yagoda ivalavala ca? Meda dikeva mada na taro qori nida veivosakitaka na vo ni ono na itovo e umani “ena vua ni yalo tabu,” oya na “vosota vakadede, yalololoma, yalovinaka, vakabauta, yalomalua, lewai koya vinaka.”—Kala. 5:22, 23.

Na Yalomalua kei na Vosota Vakadede e Uqeta na Veiyaloni ena iVavakoso

4. E uqeta vakacava na veiyaloni ena ivavakoso na yalomalua kei na vosota vakadede?

⁴ Wilika Kolosa 3:12, 13. E uqeta na veiyaloni ena ivavakoso na yalomalua kei na vosota vakadede. Na rua na itovo qori e okati ena itovo e umani ena vua ni yalo tabu, ena uqeti keda meda dau caka vinaka, lewai keda vinaka nida vakacudrui da qai kua ni sauma na ca e tukuni se caka vei keda. Ke da veileqaleqati kei na dua na tacida, na vosota vakadede se vosovoso ena uqeti keda meda kua ni yawaki ira na tacida da qai saga tiko ga meda veivakameautaki. E bibi dina ena ivavakoso na yalomalua kei na vosota vakadede? Io, baleta eda sega ni uasivi kece.

5. Na cava a yaco vei Paula kei Panapasa, na cava e vakaraitaka qori?

⁵ Vakasamataka mada na ka a yaco vei Paula kei Panapasa. Erau cakacaka vata me vica vata  na yabaki ena kena vakatetei na itukutuku vinaka. E tiko na ka erau dui vinaka kina. Ia ena dua na gauna erau ‘veiba katakata, erau mani veitalatala kina.’ (Caka. 15:36-39) E vakaraitaka qori ni so na gauna ena basika na duidui ena keda maliwa na dauveiqaravi ni Kalou. Ke nanuma cala e dua na lotu vaKarisito na ka e cakava e dua tale na tacina, na cava e rawa ni cakava me kua kina na veiba katakata, lai vakavuna sara na veimaliwai ca ena dua na gauna balavu?

6, 7. (a) Na ivakasala vakaivolatabu cava eda rawa ni muria meda kua ni veivosaki katakata kina kei na tacida? (b) Na cava na yaga ni noda ‘vakarorogo, berabera ni vosa, berabera ni cudru’?

⁶ Me vaka ga e laurai ena matavosa “veiba katakata,” e vakasauri qai kaukaua na nodrau veiba o Paula kei Panapasa. Ke siqema e dua na lotu vaKarisito ni sa tuburi koya na cudru ni veivosaki tiko kei na dua na tacina, e ka vakayalomatua me muria na ivakasala ena Jemesa 1:19, 20: “Me totolo ni vakarorogo na tamata yadua, me berabera ni vosa, me berabera ni cudru, ni sega ni vuataka na yalododonu ni Kalou na nona cudru na tamata.” Ni vakatau ena ituvaki, e rawa ni veisautaki na ka e veivosakitaki, tosoi na veivosaki ena dua tale na gauna veiganiti, se biubiu ni bera ni katakata na veivosaki.—Vkai. 12:16; 17:14; 29:11.

⁷ Na cava na yaga ni kena muri na ivakasala qori? Ena waraka mada e dua na lotu vaKarisito me ruru na nona cudru, ena masulaka na leqa e sotava tiko, qai vakasamataka vinaka na ka me tukuna, na sala qori e vakalaiva kina me dusimaki koya na yalo tabu ni Kalou. (Vkai. 15:1, 28) Ena veidusimaki ni yalo tabu, e rawa ni yalomalua qai vosota vakadede. Ena tu vakarau me muria na ivakasala ena Efeso 4:26, 29: “Ni o cudru, mo kua ga ni valavala ca . . . Me kua ni lako mai gusumuni e dua na vosa vakasisila, na vosa ga e vinaka qai veivakayaloqaqataki ena kena gauna, me vinaka vei ira na rogoca.” Nida yalomalua da qai vosota vakadede, eda na uqeta dina na veiyaloni kei na duavata ena ivavakoso.

E Veivakacegui ena Vuvale na Yalololoma kei na Yalovinaka

8, 9. O na vakamacalataka vakacava na yalololoma kei na yalovinaka, ena yaga vakacava qori ena bula e vale?

⁸ Wilika Efeso 4:31, 32; 5:8, 9. E veivakacegui na yalololoma kei na yalovinaka me vaka ga na mudre malua ni cagi kei na wai batabata ena siga katakata. Ena vinaka na veimaliwai ena vuvale ni vakaraitaki na itovo e rua qori. Na yalololoma e dua na itovo talei e vu mai na noda veikauaitaki dina da qai vakaraitaka qori ena ka eda cakava meda veivuke kina kei na vosa ni veinanumi eda tauca. Me vaka ga na yalololoma, na yalovinaka e dua tale ga na itovo totoka e dau vakaraitaki ena ka e caka me yaga vei ira eso tale. E wili tale ga  kina na lomasoli. (Caka. 9:36, 39; 16:14, 15) Ia na yalovinaka e okati kina eso tale na ka.

⁹ E itovo savasava na yalovinaka. E sega ni baleta ga na ka eda cakava, ia e bibi sara ni okati tiko kina na noda itovo. Raitayaloyalotaka mada ni vakarautaka tiko e dua na yalewa na vuata me ratou kania na nona vuvale. E vakaraica vinaka na tikina kece e musuka me vakadeitaka kina ni kamica qai dreu vinaka, e sega ni ca e dua na tikina. Na yalovinaka tale ga e uqeta na yalo tabu ena tara na ivakarau ni nona bula kece e dua na lotu vaKarisito.

10. E rawa vakacava nira bucina na lewe ni vuvale na itovo e umani ena vua ni yalo tabu?

¹⁰ Ena vuvale vaKarisito, na cava ena uqeti ira na lewe ni vuvale mera yalololoma ra qai yalovinaka? E bibi mera kila na Vosa ni Kalou. (Kolo. 3:9, 10) Eso na ulu ni vuvale era okata ena nodra yakavi ni Sokalou Vakavuvale na kena vulici na itovo e umani ena vua ni yalo tabu. E sega ni dredre mera tuvanaka qori. Ni vakayagataki na ivola e tabaki ena noda vosa ga meda vakadidike kina, digia na ivakamacala e vauca na itovo yadua e umani ena vua ni yalo tabu. O rawa ni vulica e vica na parakaravu e veimacawa, qai vica vata na macawa me vulici kina na itovo yadua. Ni o vuli tiko, wilika qai veivosakitaka na tikinivolatabu e sega ni lavetaki. Vakasamataka na sala o rawa ni bulataka kina na ka o vulica, qai kerei Jiova me vakalougatataka na nomu sasaga. (1 Tim. 4:15; 1 Joni 5:14, 15) E rawa ni yaga ena nodra veimaliwai na lewe ni vuvale na kena vulici yadua na itovo e umani ena vua ni yalo tabu?

11, 12. E yaga vakacava ena rua na vuvale vaKarisito na kena vulici na veika e vauca na yalololoma?

¹¹ Erau vinakata e dua na veiwatini gone me vinaka na nodrau vakawati, erau nanuma kina me rau vulica vakavinaka sara na itovo e umani ena vua ni yalo tabu. E yaga vakacava qori vei rau? E tukuna o yalewa: “Na neirau kila ni okati ena yalololoma na veinuitaki kei na yalodina, e vakavinakataka sara ga na neirau veimaliwai me yacova mai nikua. Keirau vulica kina me keirau dau yalorawarawa, qai dauveivosoti. E vakavulici keirau tale ga me keirau dau tukuna ‘vinaka’ se ‘vosoti au’ ke veiganiti.”

¹² E dua tale na veiwatini lotu vaKarisito erau sotava tiko na leqa ena nodrau vakawati, erau liaca ni rau sega ni dau yalololoma. Erau mani nanuma me rau vulica vata na ka e baleta na yalololoma. Na cava e yaco kina? E nanuma lesu o tagane: “Keirau raica ena neirau vuli me baleta na yalololoma ni bibi me keirau kua ni dau vakasama ca, me keirau veivakabauti ga, keirau qai raica ga na ka keirau vinaka kina. Keirau sa qai veinanumi ga vakalevu. Na yalololoma e okati kina na noqu dau kerei watiqu  me talaucaka na ka e vakasamataka tu, meu kua ni cudruvi koya ena ka e tukuna. Ena gadrevi kina meu yalomalumalumu. Ni keirau vakaitovotaka na yalololoma ena neirau vakawati, keirau sa sega ni dau veivakacudrui. E vinaka sara ga kina na neirau bula vakawati.” Ena yaga ena nomu vuvale na kena vulici na itovo e umani ena vua ni yalo tabu?

Me Laurai na Nomu Vakabauta ni o Tiko Taudua

13. Na cava e rawa ni vakaleqa na noda bula vakayalo?

¹³ E dodonu meda vakalaiva na lotu vaKarisito me dusimaki keda na yalo tabu ni Kalou nida tiko vakalewelevu se nida tiko taudua. E sa qai takalevu ga nikua ena vuravura i Setani na iyaloyalo vakasisila kei na ka ni veivakamarautaki e torosobu. Qo e rawa sara ga ni vakaleqa na noda bula vakayalo. Na cava me cakava na lotu vaKarisito? E vakasalataki keda na Vosa ni Kalou: “Moni biuta tani na ka kece e dukadukali kei na itovo tawayaga qori, na ka ca, moni qai ciqoma ena yalomalumalumu na kena teivaki vei kemuni na vosa ni Kalou moni vakabulai kina.” (Jeme. 1:21) Meda dikeva mada qo e dua tale na itovo e umani ena vua ni yalo tabu, qori na vakabauta. Na itovo qori ena vukei keda meda savasava tiko ga kina ena mata i Jiova.

14. E rawa vakacava nida caka ca ke sega na vakabauta?

¹⁴ Na ibalebale ni vakabauta oya na noda kila ni bula dina tiko na Kalou o Jiova. Ke da sega ni vakabauta ni bula dina tiko na Kalou, ena rawarawa ga na noda caka ca. Vakasamataka mada na ka a yaco vei ira na dauveiqaravi ni Kalou ena gauna makawa. A vakaraitaka o Jiova vua na parofita o Isikeli ni vakayacori lo tiko na ka vakasisila, ena nona tukuna: “Ko sa kunea li, ko iko na luve ni tamata, na ka era sa dui cakava ko ira na qase ni mataqali i Isireli e na butobuto, na tamata yadua e na bure ni nona matakau? ni ra sa kaya, sa sega ni raici keda ko Jiova; sa biuti vuravura ko Jiova.” (Isik. 8:12) O raica rawa na vu ni leqa? Era nanuma ni sega ni raica o Jiova na ka era cakava tiko. Era sega ni vakabauta ni bula dina tiko o Jiova.

15. E taqomaki keda vakacava na dei ni noda vakabauti Jiova?

¹⁵ Ia raica mada na ivakaraitaki i Josefa. A sega ni tiko kei na nona vuvale kei ira na wekana, ia a bese ni veibutakoci kei na wati Potifa. Na cava na vuna? A tukuna: “Au na qai cakava rawa vakaevei na ka ca vakaidina oqo, kai valavala ca vua na Kalou?” (Vkte. 39:7-9) Io, a vakabauta ni bula dina tiko o Jiova. Ke da vakabauta ni bula dina tiko na Kalou, eda na sega ni sarava na ka ni veivakamarautaki vakasisila se cakava lo na ka e vakacudrui Jiova. Eda na duavata kei na ka e seretaka na daunisame: “Au na ia nai valavala e noqu vale e na yalododonu. Au na sega ni viritura e mataqu e dua na ka ca.”—Same 101:2, 3.

 Mo Taqomaka na Lomamu ni o Lewai Iko Vinaka

16, 17. (a) Me vaka e tukuni ena Vosa Vakaibalebale, ena rawai vakacava ena ca na cauravou “e sega ni vakayalo”? (b) Se mani da yabaki vica, e rawa vakacava ni yaco nikua na ka e vakaraitaki toka ena tabana e 26?

¹⁶ Na iotioti ni itovo e umani ena vua ni yalo tabu na lewai keda vinaka. Na itovo qori ena uqeti keda meda vakuakua ena ka e cata na Kalou. Eda na rawa ni taqomaka tale ga kina na lomada. (Vkai. 4:23) Raica mada na ituvaki e vakamacalataki ena Vosa Vakaibalebale 7:6-23, me baleta na nona rawai ‘e dua na cauravou e sega ni vakayalo’ ena ilawaki ni dua na yalewa dautagane. A bacani o cauravou ni ‘lako voli ena gaunisala e volekata na vanua e tiko kina o yalewa.’ De dua a via kila ga na ka e caka tu ena yasayasa oya. E totolo wale ga na ka e yaco, qai sega ni liaca ni sa muri cala tiko, ena “mate kina.”

¹⁷ Na cava a rawa ni cakava na cauravou oya me kua ni sotava kina na leqa? Me muria na ivakasala: “Kakua ni lako sese voli e na nona sala.” (Vkai. 7:25) Dua na ka eda vulica e keri: Ke da vinakata me dusimaki keda na yalo tabu ni Kalou, meda yawaka na ituvaki eda rawa ni temaki kina. Me vaka ga na cauravou e “sega ni vakayalo,” e rawa ni muri cala tale ga e dua ke vakalusi gauna ena nona veiveisautaka na porokaramu ni tivi se vakaraica e levu na site ena Internet. Ke mani nakita se sega, ena rawa sara ga ni raica na ka ena vakavurea na gagadre ni veiyacovi. Ni toso na gauna, e rawa ni vakamatauni koya ena ivalavala dukadukali ni sara iyaloyalo vakasisila, qori ena vakaleqa na nona lewaeloma kei na nona veiwekani kei Jiova. E rawa sara ga ni vakaleqa na nona bula.—Wilika Roma 8:5-8.

18. Na cava e rawa ni cakava e dua na lotu vaKarisito me taqomaka kina na lomana, e okati vakacava kina na lewa vinaka?

¹⁸ E dodonu, e rawa tale ga nida lewai keda vinaka meda gole tani vakatotolo ke da raica e dua na ka veivagarogaroi. Ia e vinaka cake meda se yawaka ga na ituvaki qori ena imatai ni gauna! (Vkai. 22:3) E vinakati meda lewai keda vinaka nida vakasamataka na ka meda cakava meda taqomaki kina da qai muria sara. Me kena ivakaraitaki, e itataqomaki na noda biuta na kompiuta ena vanua e laurai levu. Era nanuma eso ni vinaka mera vakayagataka ga na kompiuta se sara tivi nira tiko eso tale. Era vakatulewataka eso tale mera kua ga ni vaka Internet. (Wilika Maciu 5:27-30.) Meda cakava mada ga na ka kece e gadrevi meda taqomaki kina kei na noda vuvale, meda rawa ni qaravi Jiova ‘ena loloma e savasava, lewaeloma e vinaka, kei na vakabauta e sega ni veivakaisini.’—1 Tim. 1:5.

19. Na cava na yaga ni noda vakalaiva me dusimaki keda na yalo tabu?

¹⁹ Ena yaga vakalevu na itovo e dusimaki keda kina na yalo tabu. Na yalomalua kei na vosota vakadede ena uqeta na veiyaloni ena ivavakoso. Ena marau na vuvale ni vakaitovotaki na yalololoma kei na yalovinaka. Na vakabauta kei na noda lewai keda vinaka eda na volekati Jiova kina da qai savasava tiko ga e matana. E vakadeitaka tale ga na Kalatia 6:8: “O koya e kabukaburaki ena inaki vakayalo ena tamusuka na bula tawamudu ena yalo tabu.” Io, ena yavu ni isoro ni veivoli i Karisito, ena vakayagataka na yalo tabu o Jiova mera bula tawamudu kina o ira era vakalaiva mera dusimaki ena yalo tabu.

O na Sauma Vakacava?

• E uqeta vakacava na veiyaloni ena ivavakoso na yalomalua kei na vosota vakadede?

• Era na vakaraitaka vakacava e vale na lotu vaKarisito na yalololoma kei na yalovinaka?

• Ena yaga vakacava na vakabauta kei na lewa vinaka ena nona taqomaka na lomana na lotu vaKarisito?

[Taro]

[iYaloyalo ena tabana e 24]

Na cava o rawa ni cakava me kua kina ni tini ena veiba katakata na veivosaki?

[iYaloyalo ena tabana e 25]

E rawa ni yaga ena nomu vuvale na kena vulici na itovo e umani ena vua ni yalo tabu

[iYaloyalo ena tabana e 26]

Na leqa cava eda na sega ni sotava ke da vakabauta da qai lewai keda vinaka?